Betty White

Betty White
White tại gala Time 100 năm 2010
Sinh	Betty Marion White (1922-01-17)17 tháng 1, 1922 Oak Park, Illinois, Hoa Kỳ
Mất	31 tháng 12, 2021(2021-12-31) (99 tuổi) Los Angeles, California, Hoa Kỳ
Tên khác	Betty White Ludden[1]
Học vị	Horace Mann School
Trường lớp	Trung học Beverly Hills
Nghề nghiệp	Diễn viên, nghệ sĩ hài, nhà văn, ca sĩ
Năm hoạt động	1939–2021
Quê quán	Beverly Hills, California, Hoa Kỳ
Phối ngẫu	Dick Barker (cưới 1945⁠–⁠ld.1945) Lane Allen (cưới 1947⁠–⁠ld.1949) Allen Ludden (cưới 1963⁠–⁠chồng qua đời1981)
Cha mẹ	Christine Tess Cachikis Horace Logan White

Betty Marion White Ludden (ngày 17 tháng 1 năm 1922 – ngày 31 tháng 12 năm 2021),^[2] còn được biết tới bằng nghệ danh Betty White, là một nữ diễn viên, nhà hoạt động quyền động vật, nhà văn, nghệ sĩ hài, chủ trì phát thanh, ca sĩ và nghệ sĩ truyền hình người Mỹ. Được xem là nhà tiên phong trong lĩnh vực truyền hình, White còn là một trong số những người phụ nữ đầu tiên tham gia công việc cả trước và sau máy ghi hình;^[3] người phụ nữ đầu tiên sản xuất thể loại hài kịch tình huống,^[4] giúp bà nhận danh hiệu "Thị trưởng của Hollywood" năm 1955.^[5]

Bà nổi tiếng nhờ vai diễn giành giải Emmy Sue Ann Nivens trong chương trình The Mary Tyler Moore Show (1973–77) và Rose Nylund trong The Golden Girls (1985–92). Nghiệp đoàn Tác giả Hoa Kỳ liệt cả hai chương trình này vào danh sách "101 kịch bản truyền hình hay nhất".^[6] Thường xuyên tham gia nhiều trò chơi truyền hình như Password, Match Game và The $25,000 Pyramid, White được vinh danh là 'Quý bà đệ nhất của trò chơi truyền hình' và là người phụ nữ đầu tiên thắng giải Emmy cho "Chủ trì trò chơi truyền hình nổi bật" năm 1982 cho đóng góp trong Just Men!.^[7] Từ năm 2010 đến 2015, bà vào vai Elka Ostrovsky trong loạt phim Hot in Cleveland của đài TV Land, giúp bà giành hai đề cử liên tiếp cho Giải thưởng của Nghiệp đoàn Diễn viên Màn ảnh và giải Emmy.

Trong sự nghiệp kéo dài hơn 75 năm, bà đã giành 7 giải Emmy, 3 giải hài kịch Mỹ, 3 giải thưởng của Nghiệp đoàn Diễn viên Màn ảnh và một giải Grammy.^[8] Bà còn sở hữu một ngôi sao trên Đại lộ danh vọng Hollywood, bổ nhiệm vào Đại lộ Danh vọng truyền hình (năm 1995) và giải Disney huyền thoại (2009). Năm 2013, Sách Kỷ lục Guinness công nhận White là nhà giải trí nữ có sự nghiệp truyền hình dài nhất.^[9]

Thời thơ ấu

Sự nghiệp diễn xuất

Điện ảnh

Năm	Tựa đề	Vai	Ghi chú
1945	Time to Kill	Lou's Girl	Phim ngắn
1962	Advise & Consent	Senator Bessie Adams
1971	Vanished	Hostess
1980	The Hollywood Knights	Chính bà
1986	Big City Comedy	Chính bà
1996	The Story of Santa Claus	Gretchen Claus	Lồng tiếng
1998	Hard Rain	Doreen Sears
	Dennis the Menace Strikes Again	Martha Wilson
	Holy Man	Chính bà
1999	Lake Placid	Mrs. Delores Bickerman
	The Story of Us	Lillian Jordan
2000	Whispers: An Elephant's Tale	Round	Lồng tiếng
	Tom Sawyer	Aunt Polly	Lồng tiếng
2001	The Retrievers	Mrs. Krisper
	The Wild Thornberrys: The Origin of Donnie	Grandma Sophie	Lồng tiếng
2003	Bringing Down the House	Mrs. Kline
	Return to the Batcave: The Misadventures of Adam and Burt	Cameo
2005	The Third Wish	Lettie
2006	Where's Marty?	Chính bà
2007	Your Mommy Kills Animals	Chính bà	Phim tài liệu
	In Search of Puppy Love	Chính bà	Phim tài liệu
2008	Ponyo	Yoshie	Lồng tiếng
2009	Love N' Dancing	Irene
	The Proposal	Grandma Annie
	Part Two: The Warm Mission	Betty	Phim ngắn
2010	You Again	Grandma Bunny
	Prep & Landing: Operation: Secret Santa	Mrs. Claus	Lồng tiếng
2011	Betty White: Champion for Animals	Chính bà	Phim tài liệu
2012	The Lorax	Grammy Norma	Lồng tiếng
2013	Letters to Jackie: Remembering President Kennedy	Narrator	Phim tài liệu
	Betty White Goes Wild	Chính bà	Phim tài liệu

Truyền hình

Năm	Tựa đề	Vai	Ghi chú
1949–50	Hollywood on Television	Chính bà
1952	The Eddie Albert Show	Chính bà
1953–55	Life with Elizabeth	Elizabeth	Vai chính, 65 tập
1954	The Betty White Show	Chính bà	Từ ngày 8 tháng 2 đến ngày 31 tháng 12 năm 1954
1955–56	What's My Line?	Chính bà	8 tập
1956	The Millionaire	Virginia Lennart	Tập: "Millionaire Virginia Lennart"
1957–58	Date with the Angels	Vickie Angel	Vai chính, 33 tập
1958	The Betty White Show	Chính bà	Vai chính, 14 tập
1958–62	The Jack Paar Show	Chính bà	Vai phụ, 36 tập
1958–2001 2016–nay	To Tell the Truth	Chính bà	Trên CBS (Collyer), NBC (Moore) và ABC (Anderson). Tham gia chính thức từ 2016.
1961–2008	(Super) (Million Dollar) Password (All Stars), (Plus)	Chính bà	Xuất hiện ở tất cả các phiên bản của chương trình
1962	The United States Steel Hour		Tập: "Scene of the Crime"
1963–82, 1991	Match Game	Chính bà	Vai phụ, xuất hiện ở 3 phiên bản đầu tiên của chương trình
1963–75	You Don't Say!	Chính bà	Vai chính, 10 tập
1968	That's Life		Tập: "Buying a House"
1969	Petticoat Junction	Adelle Colby	Tập: "The Cannonball Bookmobile"
1971	The Pet Set	Chính bà	Vai phụ, 31 tập
1972	O'Hara, U.S. Treasury	Chính bà	Tập: "Operation: Lady Luck"
	The Odd Couple	Chính bà	Tập: "Password"
1973–77	The Mary Tyler Moore Show	Sue Ann Nivens	Dàn diễn viên chính, 46 tập
1975	Lucas Tanner	Lydia Merrick	Tập: "The Noise of a Quiet Weekend"
	Ellery Queen	Louise Demery	Tập: "The Adventure of Miss Aggie's Farewell Performance"
	The Carol Burnett Show	Various	Vai phụ, 3 tập
1976–77	The Sonny and Cher Show	Chính bà	Khách mời, 2 tập
1976–79	Liar's Club Game Show	Chính bà	Vai phụ, 48 tập
1977–78	The Betty White Show	Joyce Whitman	Vai chính, 14 tập
1978	The Hanna-Barbera Happy Hour	Voice Teacher	1 tập
	With This Ring	Evelyn Harris	Phim truyền hình
1979	The Best Place to Be	Sally Cantrell	Phim truyền hình
	Before and After	Anita	Phim truyền hình
1980	The Gossip Columnist	Chính bà	Phim truyền hình
	The Love Boat	Various	Khách mời, 5 tập
1981	Best of the West		Tập: "Mail Order Bride"
1982	Eunice	Ellen	Phim truyền hình
	The $25,000 Pyramid	Chính bà	Vai phụ, 85 tập
	Love, Sidney	Charlotte	Tập: "Charlotte's Web"
1983	Just Men!	Chính bà	Vai chính, 65 tập
	Fame	Catherine	Tập: "Sunshine Again"
	Mama's Family	Ellen Harper Jackson	Vai phụ, 15 tập
1984	Hotel	Wilma Klein	Tập: "Outsiders"
1985	St. Elsewhere	Capt. Gloria Neal	2 tập
	Who's the Boss?	Bobby Barnes	2 tập
1985–92	The Golden Girls	Rose Nylund	Vai chính, 177 tập
1987	Alf Loves a Mystery	Aunt Harriet	Phim truyền hình
1988	Santa Barbara	Cameo	Khách mời, 3 tập
	Another World	Brenda Barlowe	Khách mời đặc biệt
1989–92	Empty Nest	Rose Nylund	Khách mời, 3 tập
1990	Carol & Company	Trisha Durant	Tập: "Trisha Springs Eternal"
1991	Chance of a Lifetime	Evelyn Eglin	Phim truyền hình
	Nurses	Rose Nylund	Tập: "Begone with the Wind"
1993	The Golden Palace	Rose Nylund	Vai chính, 24 tập
	Bob	Sylvia Schmidt	Vai chính, 8 tập
1994	Diagnosis Murder	Dora Sloan	Tập: "Death by Extermination"
1995	The Naked Truth	Chính bà	2 tập
	Maybe This Time	Shirley Wallace	Vai chính, 18 tập
1996	A Weekend in the Country	Martha	Phim truyền hình
	Suddenly Susan	Midge Haber	Tập: "Golden Girl Friday"
1998	The Lionhearts	Dorothy (lồng tiếng)	5 tập
	L.A. Doctors	Mrs. Brooks	Tập: "Leap of Faith"
1999	Hercules	Hestia (lồng tiếng)	Tập: "Hercules and the Tiff on Olympus"
	Ally McBeal	Dr. Shirley Flott	Tập: "Seeing Green"
	Ladies Man	Mitzi Stiles	Vai chính, 30 tập
	King of the Hill	Dorothy / Ellen / Delia (lồng tiếng)	Khách mời, 3 tập
2000	The Wild Thornberrys	Sophie Hunter (lồng tiếng)	3 tập
	Intimate Portrait: Betty White	Chính bà
2001	The Ellen Show	Connie Gibson	Tập: "Missing the Bus"
2002	Teacher's Pet	Granny (lồng tiếng)	Tập: "The Turkey That Came for Dinner"
	Yes, Dear	Sylvia	Tập: "Kim's New Nanny"
	Providence	Julianna	Tập: "The Heart of the Matter"
2002–03	That '70s Show	Bea Sigurdson	Vai phụ, 4 tập
2003	The Grim Adventures of Billy and Mandy	Mrs. Doolin (lồng tiếng)	Tập: "Who Killed Who?"
	Gary the Rat	Gary's Mother (lồng tiếng)	Tập: "This Is Not a Pipe"
	I'm with Her	Chính bà	Tập: "Meet the Parent"
	Stealing Christmas	Emily Sutton	Phim truyền hình
2003–04	Everwood	Carol Roberts	Tập: "Unhappy Holidays" and "Your Future Awaits"
2004	The Practice	Catherine Piper	3 tập
	My Wife and Kids	Mrs. June Hopkins	Tập: "The Maid"
	Malcolm in the Middle	Sylvia	Tập: "Victor's Other Family"
2004–05	Complete Savages	Mrs. Riley	Tập: "The Man Without a Ball" và "Saving Old Lady Riley"
2005	Joey	Margaret Bly	Tập: "Joey and the House"
	Annie's Point	Annie Eason	Phim truyền hình
2005–08	Boston Legal	Catherine Piper	Vai chính, 16 tập
2006	My Name Is Earl	Mrs. Weezmer	Tập: "The Witch Lady"
2006–09	The Bold and the Beautiful	Ann Douglas	Vai phụ, 23 tập
2007	Higglytown Heroes	Grandma (lồng tiếng)	Tập: Calling All Heroes
	Ugly Betty	Chính bà	Tập: "Bananas for Betty"
2009	30 Rock	Chính bà	Tập: "Stone Mountain"
2009–10	Glenn Martin DDS	Grandma Shelia Martin (lồng tiếng)	Khách mời, 2 tập
2010	The Middle	Mrs. Nethercott	Tập: "Average Rules"
	Saturday Night Live	Chính bà	Tập: "Betty White/Jay-Z"
	Community	Professor June Bauer	2 tập
2010–15	Hot in Cleveland	Elka Ostrovsky	Vai chính, 128 tập
2010–13	Pound Puppies	Agatha McLeish (lồng tiếng)	Vai chính, 13 tập
2011	The Lost Valentine	Caroline Thomas	Phim truyền hình
2012–2014	Betty White's Off Their Rockers	Chính bà
2012	The Client List	Ruth Hudson	Tập: "Past Is Prologue"
2013	Save Me	God	Tập: "Holier Than Thou"
	Mickey Mouse	Old Lady (lồng tiếng)	Tập: "New York Weenie"
2014	The Soul Man	Elka Ostrovsky	Tập: "All the Way Live"
2015	Saturday Night Live	Grandmother	Tập: "Saturday Night Live 40th Anniversary Special"
	Bones	Dr. Beth Mayer	Tập: "The Carpals in the Coy-Wolves"
	Fireside Chat with Esther	Rose
2015–nay	Betty White's Smartest Animals in America	Chính bà	MC
2016	SpongeBob SquarePants	Beatrice (lồng tiếng)	Tập: "Mall Girl Pearl"
	Crowded	Sandy	Tập: "The Fixer"

Văn học

Tham khảo

1. Archive of American Television interview for the Academy of Television Arts & Sciences, 0:0:47-50 trên YouTube^{[liên kết hỏng]}
2. Biography.com Editors (ngày 3 tháng 3 năm 2016). “Betty White Biography”. A&E Television Networks. Truy cập ngày 6 tháng 1 năm 2017.
3. Kilday, Gregg (ngày 15 tháng 9 năm 2009). “Betty White to receive SAG lifetime award”. The Hollywood Reporter. Truy cập ngày 5 tháng 10 năm 2009.
4. “Pioneers of Television: Sitcoms: TV Programs on Iowa Public Television”. Iptv.org. Bản gốc lưu trữ ngày 6 tháng 1 năm 2015. Truy cập ngày 22 tháng 1 năm 2015.
5. Hollywood.com, LLC (ngày 17 tháng 1 năm 2011). “Happy Birthday Betty White! - General News”. Hollywood.com. Truy cập ngày 22 tháng 1 năm 2015.
6. “'101 Best Written TV Series Of All Time' From WGA/TV Guide: Complete List”. Deadline. ngày 2 tháng 6 năm 2013. Truy cập ngày 22 tháng 1 năm 2015.
7. Stacy Conradt, Mental Floss (ngày 23 tháng 2 năm 2010). “10 reasons we love Betty White - CNN.com”. Edition.cnn.com. Truy cập ngày 22 tháng 1 năm 2015.
8. “Betty White”. emmys.com. Truy cập ngày 10 tháng 7 năm 2014.
9. Dawn, Randee (ngày 6 tháng 9 năm 2013). “Betty White, 'Breaking Bad' earn 'Guinness World Records' titles”. Today.com. Truy cập ngày 13 tháng 10 năm 2013.

Đọc thêm

Liên kết ngoài

• Betty White trên IMDb