Dương Như Ngọc

Xem nghĩa khác tại bài Dương hậu

Dương Thị Vy 楊國母
Vương hậu Việt Nam
Vương hậu Tĩnh Hải quân
Đăng quang	938
Thông tin chung
Phối ngẫu	Ngô Quyền
Hậu duệ	Ngô Xương Văn Ngô Nam Hưng (?) Ngô Càn Hưng (?)
Tên đầy đủ Dương Thị Vy (楊國母)
Tước hiệu	Vương hậu (王后) Thái hậu (太后)
Triều đại	Nhà Ngô
Thân phụ	Dương Đình Nghệ

Dương Quốc mẫu (chữ Hán: 楊國母)^[1], tên thật là Dương Thị Vy hoặc Dương Thị Như Ngọc^[2], là một người vợ của Tiền Ngô vương Ngô Quyền, và là Vương hậu nhà Ngô trong lịch sử Việt Nam.

Tiểu sử

Lịch sử không ghi nhận nhiều về hành trạng của bà. Bà là con gái của Dương Đình Nghệ, được gả cho Ngô Quyền trước khi Dương Đình Nghệ bị Kiều Công Tiễn giết hại và là mẹ của Ngô Xương Văn, không có chứng minh nào bà là mẹ của Ngô Xương Ngập. Bà không có tên rõ ràng trong chính sử. Theo nhà sử học Lê Văn Lan, tên gọi Dương Như Ngọc được đặt theo dân gian mang màu sắc Đạo giáo^[3], như trường hợp một bà Dương hậu khác cũng được đặt tên văn nghệ, là Dương Vân Nga.

Bà trở thành Vương hậu của nhà Ngô năm 939, là vị vương hậu đầu tiên được chép vào sử sách trong lịch sử Việt Nam, vì trước Ngô Quyền, đã có nhiều vua Việt Nam xưng hiệu nhưng không thấy sử sách chép vợ của các vua này (An Dương Vương, Lý Nam Đế, Triệu Việt Vương, Hậu Lý Nam Đế, Mai Hắc Đế).

Những suy đoán về tuổi tác của Ngô Quyền, Ngô Xương Ngập và con cả Xương Ngập là Ngô Xương Tỷ (tức Khuông Việt đại sư) cho thấy bà không phải là người sinh ra Ngô Xương Ngập còn vì Xương Ngập ra đời khoảng năm 915 khi Ngô Quyền chưa gặp bà và hơn Xương Văn khá nhiều tuổi^[4].

Theo một số giai thoại, Ngô Quyền còn một người vợ họ Đỗ, tên thật là Đỗ Thị Sa quê ở Cổ Loa, nhưng bà Đỗ không có con. Do đó có thể cả ba người con sau của Ngô Quyền là Xương Văn, Nam Hưng và Càn Hưng đều là con đẻ của Dương hậu.

Bà sống tới khi Ngô Xương Văn phục hồi ngôi báu từ tay em (hay anh) bà là Dương Tam Kha và cũng trở thành Thái hậu đầu tiên được ghi trong sử sách Việt Nam. Sau đó không rõ bà mất khi nào. Có thể bà mất trước khi Xương Văn tử trận năm 965.

Xem thêm

• Dương Đình Nghệ
• Nhà Ngô
• Ngô Quyền
• Dương Tam Kha
• Ngô Xương Ngập
• Ngô Xương Văn

Tham khảo

• Phan Huy Lê, Trần Quốc Vượng, Hà Văn Tấn, Lương Ninh (1991), Lịch sử Việt Nam, tập 1, Nhà xuất bản Đại học và giáo dục chuyên nghiệp
• Báo Khoa học & đời sống (2004), Lịch sử Việt Nam - hỏi và đáp (tập hợp các bài trả lời của GS sử học Lê Văn Lan).
• Thiền Uyển Tập Anh - Bản tiếng Việt Lưu trữ 2005-12-12 tại Wayback Machine

Chú thích

1. Theo Đại Việt sử ký toàn thư
2. Phan Huy Lê, Trần Quốc Vượng, Hà Văn Tấn, Lương Ninh, sách đã dẫn, tr 301
3. Báo Khoa học và đời sống, sách đã dẫn, tr 62
4. Phan Huy Lê, Trần Quốc Vượng, Hà Văn Tấn, Lương Ninh, sách đã dẫn, tr 296, 301; Thiền Uyển tập anh, tr 21: Ngô Quyền chỉ vào Thanh Hóa và lấy con gái Dương Đình Nghệ từ năm 930 sau khi Khúc Thừa Mỹ bị bắt; Ngô Xương Ngập có dự trận Bạch Đằng, 938 (sau đó chỉ 8 năm) và người con cả của Xương Ngập - cháu nội Ngô Quyền - là Ngô Chân Lưu được xác định sinh năm 933 - chỉ sau đó 3 năm. Như vậy Như Ngọc không thể sinh ra Xương Ngập