Danh sách vua Tây Tạng

Thánh Thần Tán Phổ (chữ Hán: 圣神赞普, bính âm: Shèngshén Zànpǔ, tiếng Tạng: འཕྲུལ་གྱི་ལྷ་བཙན་པོ་, THL: Trülgyilha Tsenpo), gọi tắt là Tán Phổ, là danh hiệu của Quân chủ Đế quốc Thổ Phồn của người Tạng, tương đương với Hoàng đế, được trích từ tên của 7 vị vua Tri thần thánh đầu tiên của triều đại Yarlung (Thổ Phồn tiền Đế quốc).

Danh sách truyền thống của Thổ Phồn bao gồm 42 cái tên [1]. 26 vị vua đầu tiên mang nhiều tính thần thoại do không có đủ bằng chứng xác thực sự tồn tại của họ, nhưng các sử gia hiện đại tin rằng từ vị vua thứ 27 đến 32 là có thật [2]. Kể từ vua thứ 33 Songtsen Gampo đã có rất nhiều nguồn sử liệu từ cả tiếng Tạng, tiếng Trung và nhiều thứ tiếng khác.

Trước thời Namri Songtsen và Songtsen Gampo, Thổ Phồn chưa được thống nhất. Các vua trước đó có thể chỉ là những vua bộ lạc địa phương tại thung lũng Yarlung [3].

Danh sách vua triều đại Yarlung

[sửa | sửa mã nguồn]

Danh sách tán phổ Đế quốc Thổ Phồn

[sửa | sửa mã nguồn]
Tên tiếng Tạng
Phiên âm giản thể THL
Tiếng Hán
Bính âm
Hán Việt
Sinh mất
Trị vì
སྲོང་བཙན་སྒམ་པོ། Songtsen Gampo
松赞干布
Sōngzàn Gānbù Tùng Tán Cán Bố
569 – 649
618 – 649
གུང་རི་གུང་བཙན། Gungri Gungtsen
共日共赞
Gòngrì Gòngzàn Cung Nhật Cung Tán
? – ?
638 – 655
མང་སྲོང་མང་བཙན། Mangsong Mangtsen
芒松芒赞
Mángsōng Mángzàn Mang Tùng Mang Tán
? – 676
650 – 676
ཁྲི་འདུས་སྲོང་བཙན། Tridu Songtsen
赤都松赞
Chìdōu Sōngzàn Xích Đô Tùng Tán
670 – 704
676 – 704
ཁྲི་ལྡེ་གཙུག་བརྟན། Tridé Tsuktsen
赤德祖赞
Chìdé Zǔzàn Xích Đức Tổ Tán
704 – 755
705 – 755
ཁྲི་སྲོང་ལྡེ་བཙན། Trisong Detsen
赤松德赞
Chìsōng Dézàn Xích Tùng Đức Tán
742 – 797
755 – 794
མུ་ནེ་བཙན་པོ། Muné Tsenpo
木奈赞普
Mùnài Zànpǔ Mộc Nại Tán Phổ
762 – 799
797 - 799
སད་ན་ལེགས། Séna Lek
塞纳勒
Sāinà Lēi Tái Nạp Lặc
761 – 815
800 – 815
རལ་པ་ཅན། Ralpacan
日巴坚
Rìbājiān Nhật Ba Kiên
802 – 836
815 – 836
གླང་དར་མ། Langdarma
朗達瑪
Lǎngdámǎ Lãng Đạt Mã
799 – 841
838 – 841

Chú thích

[sửa | sửa mã nguồn]
  1. ^ Haarh, Erik: Extract from "The Yar Lun Dynasty", in: The History of Tibet, ed. Alex McKay, Vol. 1, London 2003, p. 144.
  2. ^ Haarh, Erik: Extract from "The Yar Lun Dynasty", in: The History of Tibet, ed. Alex McKay, Vol. 1, London 2003, p. 147; Richardson, Hugh: The Origin of the Tibetan Kingdom, in: The History of Tibet, ed. Alex McKay, Vol. 1, London 2003, p. 159 (and list of kings p. 166-167).
  3. ^ Kirkland, Russell: The Spirit of the Mountain, in: The History of Tibet, ed. Alex McKay, Vol. 1, London 2003, p. 183.

Tham khảo

[sửa | sửa mã nguồn]
  • McKay, Alex (ed.). Tibet and Her Neighbors: A History (2003) Walther Konig. ISBN 3-88375-718-7
Chúng tôi bán
Bài viết liên quan
Giới thiệu chút xíu về Yao Yao - Genshin Impact
Giới thiệu chút xíu về Yao Yao - Genshin Impact
Yaoyao hiện tại là trợ lý của Ganyu, được một người quen của Ganyu trong Tổng Vụ nhờ giúp đỡ chăm sóc
Favonius Lance - Weapon Guide Genshin Impact
Favonius Lance - Weapon Guide Genshin Impact
A spear of honor amongst the Knights of Favonius. It is used in a ceremonial role at parades and reviews, but it is also a keen and mortal foe of monsters.
Tất cả kết truyện với Yun Jin - Genshin Impact
Tất cả kết truyện với Yun Jin - Genshin Impact
Tổng hợp tất cả các kết truyện khi hẹn hò với Yun Jin
Giám sát viên Utahime Iori trường Kyoto Jujutsu Kaisen
Giám sát viên Utahime Iori trường Kyoto Jujutsu Kaisen
Utahime Iori (Iori Utahime?) là một nhân vật trong seri Jujutsu Kaisen, cô là một chú thuật sư sơ cấp 1 và là giám thị học sinh tại trường trung học Jujutsu Kyoto.