Doris Yankelewitz Berger

Doris Yankelewitz Berger
Chức vụ
Đệ nhất phu nhân Costa Rica
Nhiệm kỳ	8 tháng 5 năm 1982 – 8 tháng 5 năm 1986
Tiền nhiệm	Estrella Zeledón Lizano
Kế nhiệm	Margarita Penón
Thông tin chung
Đảng phái	Đảng Giải phóng Quốc gia
Sinh	7 tháng 5 năm 1934 San José, Costa Rica
Mất	18 tháng 5 năm 2016(2016-05-18) (82 tuổi) San José, Costa Rica
Tôn giáo	Jewish
Chồng	Luis Alberto Monge (k. 1965; l. 1988)

Doris Yankelewitz Berger (7 tháng 5 năm 1934 – 18 tháng 5 năm 2016) là một nghệ sĩ Costa Rica, chính trị gia, nhà hoạt động chính trị, và là thành viên của Đảng Giải phóng Quốc gia (PLN). Bà phục vụ với tư cách là Đệ nhất Phu nhân Costa Rica từ 1982 đến 1986 trong nhiệm kỳ tổng thống của người chồng sau đó, Tổng thống Luis Alberto Monge.^[1][2][3] Bà là đệ nhất phu nhân Do Thái đầu tiên của quốc gia.^[4]

Tiểu sử

Đầu đời

Yankelewitz sinh ngày 7 tháng 5 năm 1934, tại San José, Costa Rica, cha mẹ bà là người Do Thái. Mẹ bà, Rosita Berger Spiro, là người Anh, trong khi cha bà, Jorge Yankelewitz Rodstein, đến từ Argentina. Bà có hai anh em, Samuel và Daniel. Yankelewitz đã thu hút sự chú ý của bà về nghệ thuật khi còn bé. Bà đã học piano và học vẽ tranh sơn dầu, mà bà sẽ tập trung trở thành một nghệ sĩ.

Bà đã học trung học tại trường Methodist của Costa Rica (Colegio Metodista) ở San José. Yankelewitz nhận bằng Cử nhân Mỹ thuật của trường Đại học Costa Rica năm 1966.

Yankelewitz gặp người chồng tương lai của mình, Luis Alberto Monge, tại một bữa ăn trưa trong khi bà đang theo học tại Đại học Costa Rica.Monge đã phục vụ như là Đại sứ đầu tiên của Costa Rica cho Israel (1963-1966) tại thời điểm cuộc gặp đầu tiên của họ.Họ sớm bắt đầu hẹn hò. Monge và Yankelewitz kết hôn vào ngày 25 tháng 11 năm 1965, tại một buổi lễ được tổ chức tại San José. Bà đã 31 tuổi, trong khi anh ta 39 tuổi vào thời điểm đám cưới của họ.Họ có một con gái,là Lena.

Chính trị và Đệ nhất phu nhân Costa Rica

Yankelewitz đã hoạt động trong cánh phụ nữ của Đảng Tự do Quốc gia (PLN) bắt đầu từ những năm 1970. Bà đã đi vào chủ tịch ủy ban phụ nữ quốc gia của PLN trong sáu năm.Dưới thời Yankelewitz, ủy ban phụ nữ thành lập các chi nhánh địa phương khắp Costa Rica.

Luis Alberto Monge đã tranh cử Tổng thống Costa Rica năm 1978, nhưng đã thua Rodrigo Carazo Odio. Yankelewitz đã tham gia rất nhiều vào cuộc bầu cử năm 1978 và vận động thay mặt chồng bà. Bốn năm sau, Monge lại tranh cử Tổng thống trong cuộc tổng tuyển cử năm 1982. Lần này, ông được bầu làm tổng thống hơn 25 điểm. Doris Yankelewitz Berger trở thành Phu nhân đầu tiên của Costa Rica vào ngày 8 tháng 5 năm 1982, ngày chồng bà tuyên thệ nhậm chức Tổng thống Costa Rica. Bà trở thành người Do Thái đầu tiên phục vụ như là đệ nhất phu nhân của đất nước trong lịch sử.

Yankelewitz ban đầu lên kế hoạch tập trung vào du lịch ở Costa Rica trong nhiệm kỳ của bà với tư cách là đệ nhất phu nhân. Tuy nhiên, bà sớm chuyển sang các vấn đề khác, bao gồm nghệ thuật, lạm dụng dược chất và chăm sóc sức khỏe. Năm 1984, Đệ nhất phu nhân Yankelewitz thành lập chương Costan Rican của Hogares CREA để chống lại nghiện ma túy trong giới trẻ. Bà cũng đã giúp mở Trung tâm Phục hồi Chức năng Cúm (Centro para la Rehabilitación de Alcohólicos), một phòng khám tập trung vào nghiện rượu. Ngoài ra, bà còn tài trợ một số tổ chức y tế và cộng đồng, bao gồm Bệnh viện San Juan de Dios ở San José và Hội chữ thập đỏ. Do nền tảng của bà trong nghệ thuật, Yankelewitz thành lập hai tổ chức nghệ thuật, Casa de la Cultura de Puntarenas và Artesanías de Sarchí (Sarchí Craft Market).

Consejo Nacional de las Mujeres (Hội đồng Phụ nữ Quốc gia) của Mexico vinh danh Yankelewitz là "Dama de América" (Lady of America) vào tháng 11 năm 1982. Vào tháng 10 năm 1984, Juan Carlos I của Tây Ban Nha trao tặng Yankelewitz Huân chương Isabella Công giáo.

Yankelewitz và Luis Alberto Monge ly thân vào cuối nhiệm kỳ tổng thống vào năm 1986. Họ ly hôn vào tháng 6 năm 1988, hai năm sau khi rời chức vụ.^[5]

Doris Yankelewitz Berger, người đã bị bệnh trong vài tháng, đã qua đời vào ngày 18 tháng 5 năm 2016, ở tuổi 82.

Tài liệu tham khảo

1. “Muere ex primera dama Doris Yankelewitz, exesposa de Luis Alberto Monge”.
2. “El legado de seis primeras damas”.
3. “Biografía: Doris Yankelewitz Berger”.
4. “Costa Rica Will Have a Jewish First Lady with the Inauguration of Luis Alberto Monge to the President”.
5. “Fallece exprimera dama de Costa Rica, Doris Yankelewitz Berger”.