Hiri Motu

Hiri Motu
Police Motu
Khu vực	Papua New Guinea
Tổng số người nói	Rất ít người bản ngữ (1992)[1] 120.000 người nói L2 (1989)[1]
Phân loại	Dạng đơn giản hóa tiếng Motu
Địa vị chính thức
Ngôn ngữ chính thức tại	Papua New Guinea
Mã ngôn ngữ
ISO 639-1	ho
ISO 639-2	hmo
ISO 639-3	hmo
Glottolog	hiri1237[2]

Hiri Motu, cũng được gọi là Police Motu, Pidgin Motu, hay chỉ Hiri, là một ngôn ngữ chính thức của Papua New Guinea.^[3] Nó là dạng đơn giản hóa của tiếng Motu, một ngôn ngữ Nam Đảo.

Dù hoàn toàn không phải là một pidgin hay một creole, Hiri Motu mang một số đặc điểm của hai dạng ngôn ngữ này. Sự khác biệt ngữ âm và ngữ pháp làm người nói Hiri Motu không thể hiểu tiếng Motu thường. Tuy vậy, từ vựng của cả hai rất giống nhau, và Hiri Motu vẫn duy trì hệ thống cú pháp ngôn ngữ Nam Đảo cơ bản, dù đã được đơn giản đi.

Hiện nay, ngay ở những vùng mà Hiri Motu từng là lingua franca, việc sử dụng thứ tiếng này đang giảm đi, thay vào đó là Tok Pisin và tiếng Anh.

Âm vị

Phụ âm Hiri Motu

		Môi	Chân răng	Ngạc mềm	Thanh hầu
Tắc	vô thanh	p	t	k
	hữu thanh	b	d	ɡ
Xát		v	s		h
Mũi		m	n
Rung			r
Cạnh lưỡi			l
Tiếp cận		w

Những âm vị nguyên âm là /i ɛ a ɔ u/.

^[4]

Chú thích

1. ^ Hiri Motu tại Ethnologue. 18th ed., 2015.
2. Nordhoff, Sebastian; Hammarström, Harald; Forkel, Robert; Haspelmath, Martin biên tập (2013). “Hiri Motu”. Glottolog. Leipzig: Max Planck Institute for Evolutionary Anthropology.
3. Specific legislation proclaiming official languages in Papua New Guinea seems not to exist - but see Constitution of Papua New Guinea: Preamble – Section 2/11 (literacy) – where Hiri Motu is mentioned (with Tok Pisin and English) as languages in which universal literacy is sought - and also section 67 2(c) (and 68 2(h), where conversational ability in Hiri Motu is mentioned (with Tok Pisin or “a vernacular of the country”) as a requirement for citizenship by nationalisation (one of these languages required)
4. Chatterton, Percy (1975). Say it in Motu (PDF). Robert Brown & Associates (Qld) Pty Ltd.

Tài liệu

• Tom Dutton (1985). Police Motu: iena Sivarai (its story). Port Moresby, Papua New Guinea: The University of Papua New Guinea Press.
• Lister-Turner, R and Clark, J.B. (1931), A Dictionary of the Motu Language of Papua, 2nd Edition (P. Chatterton, ed). Sydney, New South Wales: Government Printer.
• Lister-Turner, R and Clark, J.B. (1931), A Grammar of the Motu Language of Papua, 2nd Edition (P. Chatterton, ed). Sydney, New South Wales: Government Printer.
• Brett, Richard; Brown, Raymond; Brown, Ruth and Foreman, Velma. (1962), A Survey of Motu and Police Motu. Ukarumpa, Papua New Guinea: Summer Institute of Linguistics.

Liên kết ngoài

• Paradisec has a number of collections with Hiri Motu language materials
• Say it in Motu