Phạm Đình Chương

Phạm Đình Chương
Thông tin cá nhân
Sinh
Tên khai sinh	Phạm Đình Chương
Ngày sinh	14 tháng 11, 1929
Nơi sinh	Hà Nội, Bắc Kỳ, Liên bang Đông Dương
Mất
Ngày mất	22 tháng 8, 1991 (61 tuổi)
Nơi mất	California, Hoa Kỳ
Giới tính	nam
Dân tộc	Kinh
Nghề nghiệp	Nhạc sĩ; Ca sĩ;
Sự nghiệp âm nhạc
Nghệ danh	Hoài Bắc
Giai đoạn sáng tác	1946–1991
Dòng nhạc	Nhạc tiền chiến; Tình khúc 1954-1975;
Nhạc cụ	Giọng hát
Thành viên của	Ban hợp ca Thăng Long
Ca khúc	Nửa hồn thương đau; Ly rượu mừng; Đón xuân
	[sửa trên Wikidata]x • t • s

Phạm Đình Chương (1929 – 1991) là một nhạc sĩ tiêu biểu của nền tân nhạc Việt Nam. Ông còn là một ca sĩ với nghệ danh Hoài Bắc.^[1]^[2]

Cuộc đời

Phạm Đình Chương sinh ngày 14 tháng 11 năm 1929 tại phường Bạch Mai, quận Hai Bà Trưng, Hà Nội. Quê nội ông ở Hà Nội và quê ngoại ở Sơn Tây. Ông xuất thân trong một dòng họ mà hầu hết đều làm văn nghệ. Chú ông là nhà văn Trúc Khê, nhạc sĩ Phạm Ngọc Cẩn. Cô là nghệ sĩ Song Kim, dượng là nhà thơ Thế Lữ. Anh ông là họa sĩ Phạm Văn Đôn và nhạc sĩ Phạm Văn Chung.

Cha của Phạm Đình Chương là ông Phạm Đình Phụng. Người vợ đầu của ông Phụng sinh được 2 người con trai: Phạm Đình Sỹ và Phạm Đình Viêm. Phạm Đình Sỹ lập gia đình với nữ kịch sĩ Kiều Hạnh và có con gái là ca sĩ Mai Hương. Còn Phạm Đình Viêm là ca sĩ Hoài Trung của ban hợp ca Thăng Long.

Người vợ sau của ông Phạm Đình Phụng có 3 người con: Trưởng nữ là Phạm Thị Quang Thái (ca sĩ Thái Hằng, vợ Phạm Duy). Con trai thứ là nhạc sĩ Phạm Đình Chương. Và cô con gái út Phạm Thị Băng Thanh (ca sĩ Thái Thanh).

Phạm Đình Chương theo học trường Bưởi đến trung học thì nghỉ học, gia nhập đoàn ca kịch lưu diễn ở nông thôn vào năm 1946.

Năm 1951, ông về Hà Nội lập ra ban hợp ca Thăng Long nổi tiếng.

Năm 1953, ông lập gia đình với ca sĩ Khánh Ngọc (sinh năm 1937, tên thật là Hàn Thị Lan Anh) rồi chuyển vào Sài Gòn sống.

Sau sự kiện 30 tháng 4 năm 1975, ông định cư tại California, Hoa Kỳ.

Ông mất 22 tháng 8 năm 1991 tại California.

Sự nghiệp âm nhạc

Phạm Đình Chương được nhiều người chỉ dẫn nhạc lý nhưng phần lớn vẫn là tự học. Trong những năm đầu kháng chiến, ông cùng các anh em Phạm Đình Viêm, Phạm Thị Quang Thái và Phạm Thị Băng Thanh gia nhập ban văn nghệ Quân đội ở Liên Khu IV.

Phần nhiều những tác phẩm của Phạm Đình Chương thường được xếp vào dòng tiền chiến bởi mang phong cách trữ tình lãng mạn. Hai sáng tác đầu tiên Ra đi khi trời vừa sáng và Hò leo núi đều có không khí hào hùng, tươi trẻ.

Năm 1951, ông về thành. Với nghệ danh Hoài Bắc, ông cùng các anh em Hoài Trung, Thái Thanh, Thái Hằng lập ban hợp ca Thăng Long danh tiếng, du ca khắp các thành phố lớn của Nam Việt Nam lúc đó. Thời kỳ này, các sáng tác của ông thường mang âm hưởng của miền Bắc như nói lên tâm trạng hoài hương của mình: Khúc giao duyên, Được mùa, Tiếng dân chài... Thời gian sau, ông viết nhiều bản nhạc vui tươi hơn: Xóm đêm, Ly rượu mừng, Đón xuân...

Khi cuộc hôn nhân với ca sĩ Khánh Ngọc tan vỡ, ông bắt đầu sáng tác tình ca. Ông đem tâm trạng đau thương vào bốn ca khúc da diết, đau nhức, buốt giá tâm can: Đêm cuối cùng, Thuở ban đầu, Người đi qua đời tôi, Nửa hồn thương đau.^[3]

Phạm Đình Chương cũng phổ nhạc từ thơ. Nhiều bản nhạc phổ thơ của ông đã trở thành những bài bất hủ, có một sức sống riêng như: Đôi mắt người Sơn Tây (thơ Quang Dũng), Mộng dưới hoa (thơ Đinh Hùng), Nửa hồn thương đau (thơ Thanh Tâm Tuyền), Đêm nhớ trăng Sài Gòn (thơ Du Tử Lê)... Phạm Đình Chương cũng đóng góp cho tân nhạc Việt Nam bài trường ca bất hủ Hội Trùng Dương nói về ba con sông đại diện cho ba miền: sông Hồng, sông Hương và sông Cửu Long.

Tác phẩm

Danh sách này không đầy đủ, bạn cũng có thể giúp mở rộng danh sách.

Năm	Tên bài hát	Chú thích
1946	Ra đi khi trời vừa sáng	Viết chung với Phạm Duy
1948	Thanh niên tiến lên
1949	Trăng rừng
1949	Kiếp Cuội già
1950	Chiều buồn
	Bài ca tuổi trẻ
	Khúc giao duyên
1951	Sáng rừng
1951	Mười thương
1952	Đợi chờ	Viết chung với Nhật Bằng
	Hò leo núi
	Ly rượu mừng
1953	Đón xuân
	Được mùa
	Thuở ban đầu
1954	Hội Trùng Dương	Trường ca gồm 3 bài Tiếng sông Hồng, Tiếng sông Hương, Tiếng sông Cửu Long.
1954	Chia tay ngày hè
1956	Đất lành
	Lá thư người chiến sĩ
	Xuân tha hương
1957	Mộng dưới hoa	Thơ Đinh Hùng
	Mỗi độ xuân về
	Tiếng dân chài
	Sóng nước biếc
	Xóm đêm
1958	Lá thư mùa xuân
1959	Đến trường
1960	Mắt buồn	Thơ Lưu Trọng Lư, viết tặng Lệ Thu.
1961	Buồn đêm mưa	Thơ Huy Cận
	Màu kỷ niệm	Thơ Nguyên Sa
	Đêm cuối cùng
1963	Heo may tình cũ	Thơ Cao Tiêu
1964	Anh đi chiến dịch
1964	Định mệnh buồn
1966	Mưa Sài Gòn, mưa Hà Nội	Thơ Hoàng Anh Tuấn
1967	Dạ tâm khúc	Thơ Thanh Tâm Tuyền
1968	Bài ngợi ca tình yêu	Thơ Thanh Tâm Tuyền
1968	Đêm màu hồng	Thơ Thanh Tâm Tuyền
1969	Đôi mắt người Sơn Tây	Thơ Quang Dũng
	Khi cuộc tình đã chết	Thơ Du Tử Lê
	Người đi qua đời tôi	Thơ Trần Dạ Từ
1970	Nửa hồn thương đau	Thơ Thanh Tâm Tuyền
1980	Bên trời phiêu lãng
	Cho một thành phố mất tên	Thơ Hoàng Ngọc Ẩn
	Khi tôi chết hãy đem tôi ra biển	Thơ Du Tử Lê
1981	Đêm, nhớ trăng Sài Gòn	Thơ Du Tử Lê
	Hạt bụi nào bay qua	Thơ Thái Tú Hạp
	Quê hương là người đó	Thơ Du Tử Lê
1982	Ta ở trời Tây	Thơ Kim Tuấn
?	Trăng Mường Luông	Bài hát Lào, Phạm Đình Chương ký âm và soạn lời ca.
	Quật cường
	Chiến thắng ca
	Hùng ca dân tộc
	Lạc hướng
	Nhớ bạn tri âm

Chú thích

^ Thành Long (6 tháng 9 năm 2019). “Phương Dung xúc động nhớ về nhạc sĩ 'Nửa hồn thương đau'”. Thanh niên. Truy cập 26 tháng 9 năm 2021.
^ Hà Tùng Long (19 tháng 12 năm 2019). “Tiết lộ về người vợ hai đã "cứu" nhạc sĩ Phạm Đình Chương khỏi nỗi tuyệt vọng”. Dân Trí. Truy cập 8 tháng 10 năm 2021.
^ Đình Phùng (17 tháng 8 năm 2020). “Nhạc sĩ Phạm Đình Chương - Tuyệt tình ca từ mối tình bị phụ bạc”. Báo Pháp Luật. Truy cập 7 tháng 5 năm 2021.

[1] Thành Long (6 tháng 9 năm 2019). “Phương Dung xúc động nhớ về nhạc sĩ 'Nửa hồn thương đau'”. Thanh niên. Truy cập 26 tháng 9 năm 2021.

[2] Hà Tùng Long (19 tháng 12 năm 2019). “Tiết lộ về người vợ hai đã "cứu" nhạc sĩ Phạm Đình Chương khỏi nỗi tuyệt vọng”. Dân Trí. Truy cập 8 tháng 10 năm 2021.

[3] Đình Phùng (17 tháng 8 năm 2020). “Nhạc sĩ Phạm Đình Chương - Tuyệt tình ca từ mối tình bị phụ bạc”. Báo Pháp Luật. Truy cập 7 tháng 5 năm 2021.

[1]

[2]

[3]