Portunus là một chi cua trong họ cua bơi Portunidae [2]
Chi Portunus nghĩa rộng chứa trên 90-98 loài còn sinh tồn và trên 40 loài hóa thạch.[3] [4]
Một số nghiên cứu phát sinh chủng loài từ 2008 trở lại đây cho thấy Portunus nghĩa rộng có thể là đa ngành ,[4] do sự mở rộng của chi này do Stephenson & Campbell (1959) và Stephenson (1972) thực hiện,[5] [6] trong đó các tác giả gộp vài chi có hình thái tương tự nhưng trước đó được coi là riêng biệt. Ng, Guinot & Davie (2008) chủ yếu là theo phân loại này, nhưng giữ nhiều chi cũ được đồng nghĩa hóa dưới dạng phân chi.[7]
Evans (2018) cho rằng Portunus như định nghĩa hiện tại thuộc về ít nhất là 3 nhánh khác nhau, cụ thể:[4]
Nhánh I: Portuninae sensu stricto , bao gồm Arenaeus , Callinectes và một số loài Portunus - trong đó có loài điển hình của chi là P. pelagicus .
Nhánh II: Portuninae sensu lato , bao gồm phần lớn Portunus (Achelous ), một vài loài Portunus (Portunus ) và chi đơn loài Lupella (L. forceps ). Theo Mantelatto et al. (2009) thì có thể coi Achelous như là một chi riêng biệt nhưng chưa được sửa đổi trọn vẹn.[8] [9] [10]
Nhánh III: Portuninae sensu lato , được hỗ trợ yếu và bao gồm các phân chi của Portunus là Cycloachelous , Monomia và Xiphonectes , trong đó Portunus (Xiphonectes) tenuipes có vị trí bất thường trong phân họ Thalamitinae , dù độ hỗ trợ yếu.
Phân chi Portunus (Achelous ) De Haan, 1833
Portunus angustus Rathbun, 1898
Portunus brevimanus (Faxon, 1895)
Portunus depressifrons (Stimpson, 1859)
Portunus dubius (Laurie, 1906)
Portunus elongatus A. Milne-Edwards, 1861
Portunus floridanus Rathbun, 1930
Portunus granulatus granulatus (H. Milne Edwards, 1834)
Portunus guaymasensis Garth & Stephenson, 1966
Portunus iridescens (Rathbun, 1894)
Portunus isolamargaritensis Türkay, 1968
Portunus orbicularis (Richters, 1880)
Portunus orbitosinus Rathbun, 1911
Portunus octodentatus (Gordon, 1938)
Portunus ordwayi (Stimpson, 1860)
Portunus sebae (H. Milne Edwards, 1834)
Portunus spinicarpus (Stimpson, 1871)
Portunus spinimanus Latreille, 1819
Portunus stanfordi Rathbun, 1902
Portunus suborbicularis Stephenson, 1975
Portunus tuberculatus (Stimpson, 1860)
Portunus yoronensis Sakai, 1974
Phân chi Portunus (Lupocycloporus ) Alcock, 1899
Phân chi Portunus (Monomia ) Gistel, 1848
Portunus argentatus (A. Milne-Edwards, 1861)
Portunus australiensis Stephenson & Cook, 1973
Portunus curvipenis Stephenson, 1961
Portunus euglyphus (Laurie, 1906)
Portunus gladiator Fabricius, 1798
Portunus lecromi Moosa, 1996
Portunus petreus (Alcock, 1899)
Portunus ponticus (Fabricius, 1798)
Portunus pseudoargentatus Stephenson, 1961
Portunus rubromarginatus (Lanchester, 1900)
Portunus samoensis (Ward, 1939)
Phân chi Portunus (Portunus ) Weber, 1795
Portunus acuminatus (Stimpson, 1871)
Portunus affinis (Faxon, 1893)
Portunus anceps (Saussure, 1858)
Portunus armatus (A. Milne-Edwards, 1861)
Portunus asper (A. Milne-Edwards, 1861)
Portunus convexus De Haan, 1835
Portunus gibbesii (Stimpson, 1859)
Portunus hastatus (Linnaeus, 1767)
Portunus inaequalis (Miers, 1881)
Portunus madagascariensis (Hoffman, 1877)
Portunus mauricianus Ward, 1942
Portunus minimus Rathbun, 1898
Portunus mokyevskii Zarenkov, 1970
Portunus pelagicus (Linnaeus, 1758)
Portunus pubescens (Dana, 1852)
Portunus reticulatus (Herbst, 1799)
Portunus rufiarcus Davie, 1987
Portunus rufiremus Holthuis, 1959
Portunus sanguinolentus (Herbst, 1783)
Portunus sayi (Gibbes, 1850)
Portunus segnis (Forskål, 1775)
Portunus serratifrons (Montrouzier, 1865)
Portunus trituberculatus (Miers, 1876)
Portunus ventralis (A. Milne-Edwards, 1879)
Portunus xantusii (Stimpson, 1860)
Phân chi Portunus (Xiphonectes ) A. Milne-Edwards, 1873
Portunus alcocki (Nobili, 1905)
Portunus andersoni (De Man, 1887)
Portunus arabicus (Nobili, 1905)
Portunus brockii (De Man, 1887)
Portunus dayawanensis Chen, 1986
Portunus gracillimus (Stimpson, 1858)
Portunus guinotae Stephenson & Rees, 1961
Portunus hainanensis Chen, 1986
Portunus hastatoides Fabricius, 1798
Portunus iranjae Crosnier, 1962
Portunus latibrachium (Rathbun, 1906)
Portunus longispinosus (Dana, 1852)
Portunus macrophthalmus Rathbun, 1906
Portunus mariei Guinot, 1957
Portunus paralatibrachium Crosnier, 2002
Portunus pseudohastatoides Yang & Tang, 2006
Portunus pseudotenuipes Spiridonov, 1999
Portunus pulchricristatus (Gordon, 1931)
Portunus rugosus (A. Milne-Edwards, 1861)
Portunus spiniferus Stephenson & Rees, 1967
Portunus spinipes (Miers, 1886)
Portunus stephensoni Moosa, 1981
Portunus tenuicaudatus Stephenson, 1961
Portunus tenuipes (De Haan, 1835)
Portunus tridentatus Yang, Dai & Song, 1979
Portunus trilobatus Stephenson, 1972
Portunus tuberculosus (A. Milne-Edwards, 1861)
Portunus tweediei (Shen, 1937)
† Portunus alphonsei Karasawa, Schweitzer & Feldmann, 2008
† Portunus arcuatus (A. Milne-Edwards, 1860)
† Portunus atecuicitlis Vega, Feldmann, Villalobos-Hiriart & Gio-Argiez, 1999
† Portunus brouweri Van Straelen, 1924
† Portunus catalanicus (Vía, 1941)
† Portunus delgadoi Fontannes, 1884
† Portunus edwardsi Sismonda, 1861
† Portunus gabbi Rathbun, 1919
† Portunus gallicus (A. Milne-Edwards in Bouillé, 1873)
† Portunus haitensis Rathbun, 1923
† Portunus incertus (A. Milne-Edwards, 1860)
† Portunus kisslingi Studer, 1892
† Portunus kochi (Bittner, 1893)
† Portunus krambergeri Bittner, 1893
† Portunus larteti (A. Milne-Edwards, 1860)
† Portunus levigatus Rathbun, 1945
† Portunus miocaenicus Müller, 1984
† Portunus monspeliensis (A. Milne-Edwards, 1860)
† Portunus neogenicus Müller, 1979
† Portunus oblongus Rathbun, 1920
† Portunus obtusus A. Milne-Edwards, 1860
† Portunus obvallatus Morris & Collins, 1991
† Portunus oligocaenicus M. Paucă, 1929
† Portunus pirabaensis Martins-Neto, 2001
† Portunus radobojanus (Bittner, 1884)
† Portunus regulensis Van Straelen, 1939
† Portunus ristorii Karasawa, Schweitzer & Feldmann, 2008
† Portunus sanshianus Hu, 1984
† Portunus stenaspis (Bittner, 1884)
† Portunus suessi (Bittner, 1875)
† Portunus tenuis Rathbun, 1919
† Portunus thalae Macarovici, 1970
† Portunus tongfai Hu, 1981
† Portunus vectensis (Carter, 1898)
† Portunus viai Secretan in Philippe & Secretan, 1971
† Portunus vicentinus (A. Milne-Edwards, 1860)
† Portunus wynneanus (Stoliczka, 1871),
† Portunus withersi (Glaessner, 1933),
† Portunus woodwardi Morris & Collins, 1991
† Portunus yaucoensis Schweitzer, Iturralde-Vinent, Hetler & Velez-Juarbe, 2006
^ Portunus Weber, 1795 (TSN 98717) tại Hệ thống Thông tin Phân loại Tích hợp (ITIS).
^ “Portunus trituberculatus (Miers, 1876)” . Species Fact Sheets . FAO Fisheries & Aquaculture. Truy cập ngày 18 tháng 1 năm 2010 .
^ Sammy De Grave; N. Dean Pentcheff; Shane T. Ahyong; và đồng nghiệp (2009). “A classification of living and fossil genera of decapod crustaceans” (PDF) . Raffles Bulletin of Zoology . Suppl. 21: 1–109. Bản gốc (PDF) lưu trữ ngày 6 tháng 6 năm 2011. Truy cập ngày 2 tháng 10 năm 2019 .
^ a b c Nathaniel Evans, 2018. Molecular phylogenetics of swimming crabs (Portunoidea Rafinesque, 1815) supports a revised family-level classification and suggests a single derived origin of symbiotic taxa . PeerJ. ; 6:e4260. doi :10.7717/peerj.4260 . eCollection 2018. PMID 29379685 , PMCID: PMC5786103
^ Stephenson W. & Campbell B., 1959. The Australian Portunids (Crustacea: Portunidae). III. The Genus Portunus . Australian Journal of Marine and Freshwater Research 10(1): 84-123. doi :10.1071/MF9590084
^ Stephenson W., 1972. An annotated checklist and key to the Indo-West-Pacific swimming crabs (Crustacea: Decapoda: Portunidae) . Bulletin of the Royal Society of New Zealand 1-64.
^ Peter K. L. Ng; Danièle Guinot; Peter J. F. Davie (2008). “Systema Brachyurorum: Part I. An annotated checklist of extant Brachyuran crabs of the world” (PDF) . Raffles Bulletin of Zoology . 17 : 1–286. Bản gốc (PDF) lưu trữ ngày 6 tháng 6 năm 2011.
^ Mantelatto F. L., Robles R., Schubart C. D. & Felder D. L., 2009. Molecular phylogeny of the genus Cronius Stimpson, 1860, with reassignment of C. tumidulus and several American species of Portunus to the genus Achelous De Haan, 1833 (Brachyura: Portunidae) .
^ Nguyen Thanh Son, 2013. An annotated checklist of crabs of the superfamily Portunoidea Rafinesque, 1815 from The Philippines (Crustacea: Decapoda: Brachyura) . Đại học Quốc gia Singaore. Luận văn Thạc sĩ.
^ Vassily A. Spiridonov, Tatiana V. Neretina, Dmitriy Schepetov, 2014. Morphological characterization and molecular phylogeny of Portunoidea Rafinesque, 1815 (Crustacea Brachyura): Implications for understanding evolution of swimming capacity and revision of the family-level classification. Zoologischer Anzeiger 253(5): 404-429. doi :10.1016/j.jcz.2014.03.003
Dữ liệu liên quan tới Portunus tại Wikispecies
Tư liệu liên quan tới Portunus tại Wikimedia Commons