Shaka

Shaka
Hình dung Shaka đang cầm cây mũi lao và cái khiên lớn[1]
Tại vị	1816—1828
Thông tin chung
Sinh	Tháng 7, 1787 KwaZulu-Natal
Mất	22 tháng 9, 1828 (41tuổi) KwaDukuza, KwaZulu-Natal
Thân phụ	Senzangakhona kaJama (1762—1816)
Thân mẫu	Nandi
Nghề nghiệp	Vua vương quốc Zulu (1816–1897)

Shaka kaSenzangakhona (1787—24 Tháng 9, 1828), còn được gọi là Shaka^[2] Zulu (tiếng Zulu: [ʃaːɠa]), là một trong những vị vua có ảnh hưởng nhất của Vương quốc Zulu.

Ông được coi là có công thống nhất nhiều bộ tộc Nguni phía Bắc, đặc biệt là Mthethwa Paramountcy và Ndwandwe vào vương quốc Zulu. Đây là sự khởi đầu của một quốc gia thống trị trên các phần của miền nam châu Phi giữa các con sông Phongolo và Mzimkhulu. Địa vị và sức mạnh đáng nể của ông đã đưa ông trở thành một trong những vị vua Zulu nổi bật nhất.^[3] Ông được coi là một thiên tài quân sự vì các cải cách và đổi mới của mình, và bị lên án vì sự tàn bạo.^[4][5] Các sử gia khác tranh luận về vai trò của Shaka như một người thống nhất các bộ tộc, hay là một kẻ cướp ngôi của đặc quyền cha truyền con nối kiểu Zulu truyền thống. Họ còn tranh cãi về khái niệm nhà nước Zulu là một thể chế độc đáo, tách rời khỏi nền văn hóa địa phương và các hệ thống trước đây được người tiền nhiệm của ông,Dingiswayo, xây dựng.^[6] Các nghiên cứu vẫn còn tiếp tục tập trung vào cá tính và phương pháp chiến đấu của vị vua chiến binh Zulu này, với triều đại vẫn còn ảnh hưởng rất nhiều đến nền văn hóa Nam Phi hiện nay.

Tham khảo

1. B. Johanneson, M. Fernandez, B. Roberts, M. Jacobs, Y. Seleti. 2011. Focus History, Grade 10. Maskew Miller Longman (Pty) Ltd. Cape Town. p. 150
2. Sometimes spelled Tshaka, Tchaka or Chaka
3. Omer-Cooper, J. D. (1965) The Zulu Aftermath, London: Longman, pp. 12–86
4. See Encyclopædia Britannica article (Macropaedia Article "Shaka" 1974 ed.)
5. Morris, pp. 17–69
6. Hamilton, Carolyn (1998) Terrific Majesty: the Powers of Shaka Zulu and the Limits of Historical Invention, Cambridge MA: Harvard University Press, pp. 5–34

Đọc thêm

• Chanaiwa, David Shingirai (1980), "The Zulu Revolution: State Formation in a Pastoralist Society", In: African Studies Review 23(3) (Dec. 1980): 1–20.
• Edgerton, Robert (1988) Like Lions They Fought
• Hamilton, Carolyn (1998) Terrific Majesty: the Powers of Shaka Zulu and the Limits of Historical Invention
• Knight, Ian (1995) Anatomy of the Zulu Army
• Laband, John (1997). The Rise and Fall of the Zulu Nation. Arms & Armour. ISBN 978-1854094216.
• Morris, Donald R. (1965) [1994]. The Washing of the Spears: The rise and fall of the Zulu nation. Pimlico. ISBN 978-0-7126-6105-8.
• Mostert, Noel (1992) Frontiers
• Omer-Cooper, J. D. (1965) The Zulu Aftermath
• Ritter, E. A. (1955) Shaka Zulu: The Rise of the Zulu Empire
• Wylie, Dan (2006) Myth of Iron: Shaka in History
• The South African Military History Society – The Zulu Military Organization and the Challenge of 1879
• Shaka: Zulu chieftain Lưu trữ 2007-09-30 tại Wayback Machine
• The History of Shaka
• Statue proposal Lưu trữ 2007-08-10 tại Wayback Machine
• "Shaka Zulu", Carpe Noctem Lưu trữ 2007-12-14 tại Wayback Machine
• Rory Carroll in Johannesburg, Shaka Zulu's brutality was exaggerated, says new book, Monday ngày 22 tháng 5 năm 2006, The Guardian.