Thần đồng cờ vua

Thần đồng cờ vua là cụm từ chỉ những trẻ em chơi cờ vua tốt đến mức có thể thắng được kiện tướng và thậm chí cả đại kiện tướng quốc tế khi tuổi còn nhỏ. Cờ vua là một trong số ít các môn thể thao mà trẻ em có thể tranh tài một cách bình đẳng với người lớn. Khả năng chơi cờ tốt cũng là một trong những kĩ năng ở các thần đồng thật sự. Thần đồng cờ vua thường được kì vọng nhiều; một số sau này trở thành vô địch thế giới, số khác lại không có tiến bộ khi đã trưởng thành.

Một số thần đồng cờ vua thời trước có thể kể tới Paul Morphy (1837-1884) và José Raúl Capablanca (1888-1942). Cả hai đều có những trận thắng trước những đối thủ mạnh là người lớn khi mới 12 tuổi. Samuel Reshevsky (1911-1992) thì lại có những trận đấu biểu diễn đồng thời (thi đấu với nhiều đối thủ cùng lúc) khi mới 8 tuổi. Morphy sau trở thành vô địch thế giới không chính thức (trước khi có danh hiệu chính thức). Capablanca là vô địch thế giới, còn Reshevsky tuy không có danh hiệu chính thức nào nhưng luôn là kì thủ hàng đầu thế giới trong nhiều năm. Gần đây hơn, Bobby Fischer vô địch nước Mỹ khi mới 14 tuổi và đạt chuẩn Đại kiện tướng khi mới hơn 15 tuổi, lập kỉ lục thời đó.

Danh sách các đại kiện tướng trẻ nhất

Một thước đo thần đồng cờ vua là độ tuổi mà họ đạt được danh hiệu Đại kiện tướng quốc tế. Chú ý rằng danh hiệu này mới chỉ có từ năm 1950 và trong những năm gần đây việc đạt được danh hiệu này càng dễ dàng hơn.

Tuy nhiên, ngày càng có nhiều thần đồng cờ vua thời gian gần đây. Đó phần lớn do sự phát triển của khoa học công nghệ, với máy tính giúp việc học và tập luyện cờ vua nhanh hơn, chi phí di chuyển giảm và với Internet, giúp các kì thủ có thể tập luyện và chơi với các đấu thủ ngoại quốc, cũng như tham dự các giải đấu chất lượng ở nước ngoài^{[cần dẫn nguồn]}.

Các kỉ lục

Dưới đây là danh sách các kì thủ từng nắm giữ kỉ lục đại kiện tướng trẻ nhất. Tuổi ở đây là lúc họ đạt được chuẩn đại kiện tướng, chứ không phải chính thức có được danh hiệu, vì danh hiệu đại kiện tướng được phong chính thức tại các hội nghị của Liên đoàn cờ vua thế giới (FIDE)^[1].

Năm	Kì thủ	Quốc tịch	Tuổi
1955	Boris Spassky	Liên Xô	18 tuổi
1958	Bobby Fischer	Hoa Kỳ	15 tuổi, 6 tháng, 1 ngày
1991	Judit Polgar	Hungary	15 tuổi, 4 tháng, 28 ngày
1994	Péter Lékó	Hungary	14 tuổi, 4 tháng, 22 ngày
1997	Etienne Bacrot	Pháp	14 tuổi, 2 tháng, 0 ngày
1997	Ruslan Ponomariov	Ukraina	14 tuổi, 0 tháng, 17 ngày
1999	Bốc Tường Chí	Trung Quốc	13 tuổi, 10 tháng, 13 ngày
2002	Sergey Karjakin	Ukraina	12 tuổi, 7 tháng, 0 ngày
2021	Abhimanyu Mishra	Hoa Kỳ	12 tuổi, 4 tháng, 25 ngày

Dưới đây là danh sách các kì thủ đạt được danh hiệu đại kiện tướng trước tuổi 14^[2].

Đại kiện tướng trước tuổi 14
Kỳ thủ	Quốc gia	Tuổi đạt danh hiệu	Năm sinh
Abhimanyu Mishra	Hoa Kỳ	12 tuổi, 4 tháng, 25 ngày	2009
Sergey Karjakin	Ukraina	12 tuổi, 7 tháng, 0 ngày	1990
Gukesh D	Ấn Độ	12 tuổi, 7 tháng, 17 ngày	2006
Javokhir Sindarov	Uzbekistan	12 tuổi, 10 tháng, 5 ngày	2005
Rameshbabu Praggnanandhaa	Ấn Độ	12 tuổi, 10 tháng, 13 ngày	2005
Nodirbek Abdusattorov	Uzbekistan	13 tuổi, 1 tháng, 11 ngày	2004
Parimarjan Negi	Ấn Độ	13 tuổi, 4 tháng, 22 ngày	1993
Magnus Carlsen	Na Uy	13 tuổi, 4 tháng, 27 ngày	1990
Vi Dịch	Trung Quốc	13 tuổi, 8 tháng, 23 ngày^[3]	1999
Raunak Sadhwani	Ấn Độ	13 tuổi, 9 tháng, 28 ngày^[4]	2005
Bốc Tường Chí	Trung Quốc	13 tuổi, 10 tháng, 13 ngày	1985
Samuel Sevian	Hoa Kỳ	13 tuổi, 10 tháng, 27 ngày^[5]	2000
Richárd Rapport	Hungary	13 tuổi, 11 tháng, 6 ngày^[6]	1996

Nữ Đại kiện tướng trẻ nhất

Nữ Đại kiện tướng trẻ nhất
Năm	Kỳ thủ	Quốc gia	Tuổi
1978	Nona Gaprindashvili	Liên Xô	37 tuổi
1984	Maia Chiburdanidze	Liên Xô	23 tuổi
1991	Susan Polgar	Hungary	21 tuổi
1991	Judit Polgár	Hungary	15 tuổi, 4 tháng
2002	Humpy Koneru	Ấn Độ	15 tuổi 1 tháng
2008	Hầu Dật Phàm	Trung Quốc	14 tuổi, 6 tháng^[7]

Kì thủ nữ trẻ nhất đạt được danh hiệu đại kiện tướng (không phải danh hiệu thấp hơn là Đại kiện tướng nữ) là Hầu Dật Phàm, khi cô mới 14 tuổi 6 tháng 16 ngày^[8].