SEO được xem là một phần của SEM. SEM bao gồm chiến thuật tối ưu hóa công cụ tìm kiếm có trả phí và không trả phí. Tuy nhiên, ngày nay SEM được dùng để chỉ riêng cho tìm kiếm có trả phí. Theo trang Search Engine Land, SEM là "quá trình gia tăng lượng truy cập trang web bằng cách mua quảng cáo trên các công cụ tìm kiếm". Mặt khác, SEO được định nghĩa là quá trình nhận lượng truy cập từ kết quả tìm kiếm tự nhiên hoặc miễn phí. SEO hướng đến việc tạo ra nội dung có chất lượng và giá trị cho người dùng thường là trên blog và các trang web. SEO giúp thiết lập quyền lợi trong thuật toán của Google. Nhờ đó, lượng truy cập trang web sẽ tăng, nhiều cơ hội cho các inbound links và quan trọng nhất là có thêm conversions. Đối với SEM, SEM hoàn toàn liên quan đến việc có được khả năng hiển thị tìm kiếm, thông qua các quảng cáo trả tiền trên các công cụ tìm kiếm như Google. Đây được gọi là quảng cáo trả tiền cho mỗi lần nhấp chuột (pay-per-click). SEM nhắm đến mục đích tăng khả năng hiển thị của các trang web, landing page, bài viết blog,... của cá nhân hoặc doanh nghiệp.
SEM theo nghĩa hiểu hiện đại ngày nay là tổng hợp của các yếu tố sau:
Vậy ta có SEM = SEO + SEA + SMO + SMM + SMA