Vụ chặn Wikipedia ở Venezuela

Vụ chặn Wikipedia ở Venezuela

Báo cáo của NetBlocks về tiến trình Wikipedia bị CANTV chặn ở Venezuela vào ngày 12 tháng 1 năm 2019[1]
Thời điểm	12–13 tháng 1 năm 2019
Giai đoạn	1 ngày
Địa điểm	Venezuela
Nguyên nhân	Phản ứng với Khủng hoảng tổng thống Venezuela
Hệ quả	Các trang web bị ảnh hưởng được bỏ chặn

Vụ chặn Wikipedia ở Venezuela là một sự kiện liên quan đến nhà cung cấp viễn thông chính ở Venezuela là CANTV đã ban hành lệnh chặn bách khoa toàn thư trực tuyến Wikipedia vào ngày 12 tháng 1 năm 2019.^[2][3] Tất cả 1,5 triệu người dùng của CANTV đều bị ảnh hưởng bởi quyết định này. Nhà chức trách đã cho dỡ bỏ vụ ngăn chặn vào ngày 18 tháng 1 năm 2019, sau những chỉ trích trên toàn quốc chống lại công ty thuộc sở hữu nhà nước, cho rằng việc này nhằm phản ứng với cuộc khủng hoảng tổng thống Venezuela lúc đấy.^[4]

Biến cố này trùng khớp với việc Juan Guaidó tự xưng trở thành quyền tổng thống trong thời gian đầu của cuộc khủng hoảng tổng thống Venezuela. Lúc đó, một số vụ mất Internet được người dân Venezuela báo cáo cũng như có nhiều trang web bị chặn tại nước này, kể cả Wikipedia.^[5][6]

Ngoài ra, Wikimedia Venezuela còn trình báo thêm một vụ chặn Wikipedia khác vào ngày 23 tháng 1 năm 2019.^[7]

Bối cảnh

Xem thêm: Kiểm duyệt và kiểm soát truyền thông trong cuộc khủng hoảng tổng thống Venezuela

Vụ chặn Wikipedia xảy ra giữa một số cuộc chiến sửa đổi các bài viết trên Wikipedia tiếng Tây Ban Nha về Nicolás Maduro, Juan Guaidó, Tổng thống Venezuela và Danh sách Tổng thống Venezuela. Những cuộc chiến sửa đổi xung đột qua các chỉnh sửa của cả người dùng đã đăng ký và người dùng IP ẩn danh, với các ý kiến khác nhau về vụ bầu lại Maduro làm tổng thống Venezuela từ năm 2019, giả định về nhiệm kỳ tổng thống của Guaidó, cũng như về niên đại trong nhiệm kỳ tổng thống này.^[8] Các lần sửa đổi ban đầu cho rằng Guaidó tự xưng mình là tổng thống, thế rồi những sửa đổi sau đã xóa đi thông tin này.

Diễn biến

Chiều ngày 12 tháng 1 năm 2019, tổ chức giám sát Internet NetBlocks đã thu thập bằng chứng kỹ thuật về việc chặn tất cả các phiên bản của Wikipedia ở Venezuela. Những hạn chế này đều được thực hiện bởi CANTV, nhà cung cấp viễn thông lớn nhất trong nước. NetBlocks xác định sự cố gián đoạn mạng ảnh hưởng lớn đến cơ sở hạ tầng viễn thông, đồng thời với các hạn chế khác ảnh hưởng đến khả năng tiếp cận thông tin của người dân Venezuela trong 24 giờ trước. Người ta tin rằng lý do này là một nỗ lực hòng che giấu hoặc chặn bài viết trên Wikipedia về vị Chủ tịch Quốc hội mới được bổ nhiệm là Juan Guaidó, gán cho ông cái danh xưng "Tổng thống thứ 51 của Cộng hòa Venezuela người Bolivar". Thông tin thu thập được cũng cho thấy một số trang web gần đây đã bị hạn chế, hàm ý rằng bất ổn chính trị trong nước có thể là động cơ chính cho việc kiểm soát Internet.^[9]

Một tổ chức giám sát Internet khác có tên gọi VE sin Filtro cũng thu thập thông tin về vụ chặn này, minh chứng rằng đây quả thực là một vụ chặn đạt hiệu quả bất thường, kiểu chặn lọc HTTP theo phương thức SNI (Server Name Indication), ngăn kết nối với máy chủ được thiết lập với tần suất cao. Nhóm này báo cáo rằng họ nghĩ việc ngăn chặn đã kết thúc vào ngày 13 tháng 1 lúc 4 giờ 50 phút buổi chiều, nhưng các phương pháp chặn đã hiển thị ngay sau đó và họ liền xóa tweet có thông tin không chính xác.^[10]

Tương tự, một số hãng truyền thông cho rằng Wikipedia trực tiếp hoặc gián tiếp đứng về phía một trong hai nhóm.^{[n. 1]}

Phản ứng

Wikimedia Foundation

Ngày 13 tháng 1 cùng năm, Wikimedia Foundation cho biết họ đang mở một cuộc điều tra về sự kiện đang diễn ra và họ vẫn đang nhận được lưu lượng truy cập web và các sửa đổi từ phía Venezuela.^[20]

Wikimedia Venezuela

Trong một tuyên bố, Wikimedia Venezuela [es] đã thông báo:

Trong suốt 72 giờ qua, các tình nguyện viên của hiệp hội dân sự phi lợi nhuận Wikipedia đã cho chúng ta thấy rằng họ không có khả năng truy cập bách khoa toàn thư miễn phí bằng cách sử dụng nhà cung cấp dịch vụ Internet phổ biến nhất ở Venezuela, công ty nhà nước CANTV

— Wikimedia Venezuela. Lời tuyên bố chính thức của Sobre el bloqueo de Venezuela, ngày 16 tháng 1 năm 2019^[21]

Chính quyền

Ngày 15 tháng 1 cùng năm, Nicolás Maduro phát biểu về Wikipedia và nói rằng phe đối lập "nhằm mục tiêu giành cho bằng được quyền lực chính trị và trở thành tổng thống của Cộng hòa Wikipedia, Cộng hòa Twitter", liên quan đến các cuộc chiến sửa đổi xoay quanh việc bổ nhiệm Juan Guaidó với tư cách là tân tổng thống giữa cuộc khủng hoảng chức vụ tổng thống Venezuela.^[22] Maduro nói thêm "Họ đang ở đó bên cạnh Wikipedia và Twitter của mình".^[23]

William Castillo, cựu chủ tịch Ủy ban Viễn thông Quốc gia (Conatel) và đương kim Thứ trưởng Bộ Truyền thông Quốc tế đã phủ nhận việc chặn Wikipedia và tố cáo rằng đây thực chất là một vụ tấn công DoS nhằm vào trang web, hòng làm mất uy tín của chính phủ Venezuela trước dư luận quốc tế.^[24]

Xem thêm

• Cổng thông tin Internet
• Cổng thông tin Venezuela

• Kiểm duyệt Wikipedia
• Kiểm duyệt ở Venezuela
• Vụ chặn Wikipedia ở Thổ Nhĩ Kỳ
• Khủng hoảng tổng thống Venezuela năm 2019

Chú thích

1. Một số hãng truyền thông cáo buộc Wikipedia đứng về phía:
   • Giới truyền thông Venezuela: Noticiero Digital,^[11] Venepress,^[12] Diario 2001,^[13] Venezuela al Día,^[14] El Impulso,^[15] Efecto Cocuyo,^[16] và EP MUNDO.^[17]
   • Giới truyền thông hải ngoại: Bio Bio Chile^[18] và La Nación.^[19]

Tham khảo

1. Benjakob, Omar (ngày 13 tháng 1 năm 2019). “Venezuela Blocks Wikipedia After Maduro 'Ousted' From Article, Internet Watchdog Says”. Haaretz (bằng tiếng Tây Ban Nha). Lưu trữ bản gốc ngày 14 tháng 1 năm 2019. Truy cập ngày 13 tháng 1 năm 2019.
2. “Wikipedia ya está disponible para Venezuela tras ser bloqueado por Cantv”. El Pitazo (bằng tiếng Tây Ban Nha). ngày 19 tháng 1 năm 2019. Truy cập ngày 6 tháng 3 năm 2019.^{[liên kết hỏng]}
3. “From the blocking of Wikipedia to Social Media: Venezuela's Political Crisis”. IPYS Venezuela. ngày 29 tháng 1 năm 2019. Lưu trữ bản gốc ngày 30 tháng 1 năm 2019. Truy cập ngày 6 tháng 3 năm 2019.
4. “¿Asustados? Cantv bloqueó Wikipedia”. EP Mundo (bằng tiếng Tây Ban Nha). ngày 12 tháng 1 năm 2019. Lưu trữ bản gốc ngày 14 tháng 1 năm 2019. Truy cập ngày 13 tháng 1 năm 2019.
5. “Evidence of regional internet blackouts across Venezuela”. NetBlocks (bằng tiếng Anh). ngày 27 tháng 1 năm 2019. Lưu trữ bản gốc ngày 16 tháng 7 năm 2019. Truy cập ngày 6 tháng 3 năm 2019.
6. Rueda, Manuel (ngày 3 tháng 2 năm 2019). “Venezuelan opposition targeted by internet censors”. ABC News (bằng tiếng Anh). Lưu trữ bản gốc ngày 5 tháng 3 năm 2019. Truy cập ngày 6 tháng 3 năm 2019.
7. @wikimedia_ve (ngày 23 tháng 1 năm 2019). “#23Ene Reportamos, nuevamente, un bloqueo parcial para acceder a #Wikipedia en #Venezuela desde @ContactoCantv y @SomosMovilnet_. Ayúdanos a reportar: ¿puedes acceder sin problemas? ¡Los leemos! @Wikimediapic.twitter.com/XeVOh8zWMM”. Twitter (bằng tiếng Tây Ban Nha). Truy cập ngày 6 tháng 3 năm 2019.
8. Pulgarín, Jovan (ngày 16 tháng 1 năm 2019). “Wikipedia ha sido bloqueada por el gobierno de Venezuela –y esta es la razón”. CNET (bằng tiếng Tây Ban Nha). Lưu trữ bản gốc ngày 14 tháng 1 năm 2019. Truy cập ngày 13 tháng 1 năm 2019.
9. “Wikipedia blocked in Venezuela as internet controls tighten”. NetBlocks. ngày 12 tháng 1 năm 2019. Lưu trữ bản gốc ngày 13 tháng 1 năm 2019. Truy cập ngày 13 tháng 1 năm 2019.
10. @vesinfiltro (ngày 13 tháng 1 năm 2019). “Sobre @Wikipedia bloqueada en #CANTV en #Venezuela: Bloqueo irregularmente efectivo, similar a otros bloqueos recientes en #CANTVbloquea #internetVE”. Twitter. Truy cập ngày 15 tháng 1 năm 2019.
11. “Perfil de Guaidó en Wikipedia lo señala como presidente interino de Venezuela” [Profile of Guaidó in Wikipedia designates him as acting president of Venezuela]. Noticiero Digital (bằng tiếng Tây Ban Nha). ngày 11 tháng 1 năm 2019. Bản gốc lưu trữ ngày 12 tháng 1 năm 2019. Truy cập ngày 13 tháng 1 năm 2019.
12. “Cantv habría bloqueado acceso a Wikipedia donde se señaló que Juan Guaidó era "presidente venezolano"” [CANTV reportedly blocked access to Wikipedia where it was claimed that Juan Guaidó was "Venezuelan president".]. caraotadigital.net (bằng tiếng Tây Ban Nha). ngày 12 tháng 1 năm 2019. Bản gốc lưu trữ ngày 5 tháng 2 năm 2019. Truy cập ngày 13 tháng 1 năm 2019.
13. “Wikipedia asumió que Juan Guaidó es el presidente interino de Venezuela” [Wikipedia assumed that Juan Guaidó is the acting president of Venezuela]. Diario 2001 (bằng tiếng Tây Ban Nha). ngày 11 tháng 1 năm 2019. Lưu trữ bản gốc ngày 12 tháng 1 năm 2019. Truy cập ngày 13 tháng 1 năm 2019.
14. “Juan Guaidó presidente interino de Venezuela, hasta en Wikipedia” [Juan Guaidó acting president of Venezuela, even in Wikipedia]. Venezuela al Día (bằng tiếng Tây Ban Nha). ngày 13 tháng 1 năm 2019. Lưu trữ bản gốc ngày 12 tháng 1 năm 2019. Truy cập ngày 13 tháng 1 năm 2019.
15. “Wikipedia actualiza su página y posiciona a Juan Guaidó como el Presidente número 51 de Venezuela #11Ene” [Wikipedia updates its page and positions Juan Guaidó as the 51st President of Venezuela #11Ene]. El Impulso (bằng tiếng Tây Ban Nha). ngày 11 tháng 1 năm 2019. Lưu trữ bản gốc ngày 12 tháng 1 năm 2019. Truy cập ngày 13 tháng 1 năm 2019.
16. “Nota de Juan Guaidó en Wikipedia cambia 37 veces en dos horas y nueve minutos este #11E” [Note of Juan Guaidó in Wikipedia changes 37 times in two hours and nine minutes this #11E]. Efecto Cocuyo (bằng tiếng Tây Ban Nha). ngày 11 tháng 1 năm 2019. Bản gốc lưu trữ ngày 13 tháng 1 năm 2019. Truy cập ngày 13 tháng 1 năm 2019.
17. “¡Polémica! Sepa por qué Wikipedia declaró presidente a Guaidó” [Controversy! Learn why Wikipedia declared Guaidó president]. EP Mundo (bằng tiếng Tây Ban Nha). ngày 12 tháng 1 năm 2019. Lưu trữ bản gốc ngày 14 tháng 1 năm 2019. Truy cập ngày 13 tháng 1 năm 2019.
18. “En Wikipedia designan como presidente interino de Venezuela a opositor de Maduro” [In Wikipedia Maduro's opponent is designed acting president of Venezuela]. Bio Bio Chile (bằng tiếng Tây Ban Nha). ngày 12 tháng 1 năm 2019. Lưu trữ bản gốc ngày 12 tháng 1 năm 2019. Truy cập ngày 13 tháng 1 năm 2019.
19. “"Guerra de ediciones" en Wikipedia por los dos "presidentes" de Venezuela” ["Edit wars" on Wikipedia for the two "presidents" of Venezuela]. La Nación (bằng tiếng Tây Ban Nha). ngày 12 tháng 1 năm 2019. Lưu trữ bản gốc ngày 13 tháng 1 năm 2019. Truy cập ngày 13 tháng 1 năm 2019.
20. “Una guerra virtual desatada en Wikipedia terminó con el bloqueo de la página en Venezuela”. FayerWayer (bằng tiếng Tây Ban Nha). ngày 15 tháng 1 năm 2019. Lưu trữ bản gốc ngày 17 tháng 1 năm 2019. Truy cập ngày 16 tháng 1 năm 2019.
21. @wikimedia_ve (ngày 16 tháng 1 năm 2019). “Sobre el bloqueo de Venezuela”. Twitter (bằng tiếng Tây Ban Nha). Lưu trữ bản gốc ngày 22 tháng 6 năm 2019. Truy cập ngày 16 tháng 1 năm 2019.
22. “Maduro habla de la oposición con 'un presidente de la república de Wikipedia' y enciende Internet”. El Comercio (bằng tiếng Tây Ban Nha). ngày 16 tháng 1 năm 2019. Lưu trữ bản gốc ngày 16 tháng 1 năm 2019. Truy cập ngày 16 tháng 1 năm 2019.
23. Cabana, Kelly (ngày 15 tháng 1 năm 2019). “Maduro dice que la oposición tiene un presidente de Wikipedia”. La FM (bằng tiếng Tây Ban Nha). Lưu trữ bản gốc ngày 16 tháng 1 năm 2019. Truy cập ngày 16 tháng 1 năm 2019.
24. Castillo, Carlos del. “Venezuela y Wikipedia se contradicen: ¿bloqueó Maduro el acceso a la enciclopedia tras una "guerra de ediciones"?”. eldiario.es (bằng tiếng Tây Ban Nha). Lưu trữ bản gốc ngày 20 tháng 7 năm 2019. Truy cập ngày 5 tháng 2 năm 2019.