Adelaide-lughawe | |||
---|---|---|---|
IATA: ADL – ICAO: YPAD | |||
Opsomming | |||
Tipe lughawe | Openbaar | ||
Eienaar | Unisuper (49%) Staat (19.5%) Colonial (15.3%) IFM Investors (12.8%) Perron Group (3.4%) | ||
Operateur | Adelaide Airport Limited | ||
Bedien | Adelaide | ||
Ligging | Adelaide-lughawevoorstad, Suid-Australië | ||
Spil vir |
| ||
Fokuspunt vir | |||
Hoogte bo seevlak | 20 vt / 6 m | ||
Koördinate | 34°56′42″S 138°31′50″O / 34.94500°S 138.53056°O | ||
Webtuiste | |||
Landkaart | |||
| |||
Aanloopbane | |||
Rigting | Lengte | Oppervlak | |
m | vt | ||
05/23 | 3 100 | Teer | |
12/30 | 1 652 | Teer | |
Statistieke (2018/19) | |||
Passasiers | 8 527 000 | ||
Lugbewegings | 103 212 | ||
Vrag (ton) | 25 722 | ||
Bron:[1] |
Adelaide-lughawe (IATA: ADL, ICAO: YPAD) is die hooflughawe van Adelaide, Suid-Australië en die vyfde besigste in Australië, wat 8,5 miljoen passasiers bedien het in die finansiële jaar wat op 30 Junie 2019 geëindig het.[2] Dit is langs West Beach en ongeveer 6 km wes van die middestad geleë. Dit word sedert 29 Mei 1998 privaat deur Adelaide Airport Limited bedryf onder 'n langtermynhuurkontrak met die Statebondsregering.[3]
Dit is reeds in 1955 gestig, met 'n nuwe dubbeldoel internasionale/binnelandse terminaal wat in 2005 geopen is. Dit het talle toekennings ontvang het, insluitend as die wêreld se tweede beste internasionale lughawe (vir 5–15 miljoen passasiers per jaar) in 2006.[4] Dit is ook aangewys as Australië se beste hoofstadlughawe in 2006, 2009 en 2011.[5]
Gedurende die boekjaar 2018–2019 het Adelaide-lughawe 'n passasiersgroei van 7% internasionaal en 1,3% vir binnelandse en streekpassasiers getoon[6] en daarmee 'n nuwe rekord opgestel vir passasiers wat deur die Adelaide-lughawe bedien is, met 8 090 000 oor die boekjaar. Adelaide-lughawe het ook die grootste internasionale groei van enige Australiese hawe getoon.
'n Vroeë "Adelaide-lughawe" was 'n vliegveld wat in 1921 gebou is op 24 hektaar grond in Albert Park, nou Hendon, wat by die Northfield Aerodrome oorgeneem het. Die klein fasiliteit het voorsiening gemaak vir 'n posdiens tussen Adelaide en Sydney. Om aan die aansienlike groei in lugvaart te voldoen, is Parafield-lughawe in 1927 ontwikkel. Die vraag na lugvaart het Parafield ontgroei en die huidige terrein van Adelaide-lughawe is in Januarie 1946 by West Torrens gekies.[7] 'n Alternatiewe perseel by Port Adelaide, insluitend 'n vliegbootfasiliteit, is as minderwaardig en te ver van die sentrale sakekern beskou.[8] Bouwerk en vlugte het in 1954 begin. Parafield-lughawe is omskep in 'n private en militêre lugvaartfasiliteit.
In Mei 1998 het Adelaide Airport Limited die langtermynhuurkontrakte van Adelaide-lughawe en Parafield-lughawe by die Statebond van Australië gekoop.
In 2005 het 'n dubbeldoel $260 miljoen-fasiliteit beide die oorspronklike 'tydelike' binnelandse en internasionale terminale vervang. Die ou binnelandse terminaal is gesluit kort nadat die nuwe terminaal vir vlugte oopgestel is en is nie lank daarna gesloop. ’n Nuwe beheertoring is wes van die huidige terminaal gebou met die ou beheertoring wat vir bykomende bedrywighede in stand gehou is.
In Oktober 2006 is die nuwe terminaal aangewys as die "Hoofstadlughawe van die Jaar" by die Australiese Lugvaartindustrietoekennings in Cairns.[9] In Maart 2007 is Adelaide-lughawe aangewys as die wêreld se tweede beste lughawe in die 5–15 miljoen passasierskategorie by die Airports Council International (ACI) 2006-toekennings in Doebai.[10]
Planne is aangekondig vir 'n uitbreiding van die terminaal in Julie 2007, insluitend meer lugbrûe en die sloping van die ou internasionale terminaal.[11]
Internasionale dienste is sedert 1982 gereeld onderneem na die bou van 'n internasionale terminaal.
Die oorspronklike internasionale terminaal het net een hek gehad met beperkte ruimte vir passasiers. Inweegtoonbanke was klein en wagspasie was beperk. Dit is gedeeltelik gesloop om die area veiliger te maak en vliegtuie toe te laat om aan die ander kant van die terminaal te parkeer.
Op 18 Desember 2018 het Singapore Airlines hul Singapoer-na-Adelaide-vlug opgegradeer van die Airbus A330-300 na die nuwe Airbus A350-900 toegerus met hul dubbelklas-streekkonfigurasie.[12]
Fiji Airways het ook hul nuwe Boeing 737-8 MAX -vliegtuie op die Nadi-na-Adelaide-roete opgegradeer. [13] Fiji Airlines het egter aangekondig dat hulle nie meer vanaf 20 Julie 2019 na Adelaide sal vlieg nie.[14]
Teen vroeg 2019 het China Southern, Cathay Pacific en Malaysia Airlines hul dienste na die Adelaide-lughawe verhoog om die toename in aanvraag te akkommodeer.[6]
Die lughawe is ook 'n swaarvragbestemming vir Volga-Dnepr Airlines, wat 2,5 km se aanloopbaan benodig vir die reuse Antonov-vragvliegtuig.
In Julie 2020 het Emirates die opskorting van hul dienste na die Adelaide-lughawe aangekondig weens die lae aanvraag wat deur die Covid-19-pandemie veroorsaak is. Hul personeel in Adelaide is ook afgelê.[15] Emirates het opgemerk dat hulle hul dienste na die Adelaide-lughawe sal hervat sodra die reisaanvraag toegeneem het.
Die lughawe is teen 'n koste van $260 miljoen herontwikkel en op 8 Oktober 2005 geopen.[16] Die herontwikkeling is deur die bouers Hansen Yuncken bestuur. Voor die herontwikkeling is die ou lughaweterminaal gekritiseer vir sy beperkte kapasiteit en gebrek aan lugbrûe.
Die nuwe terminaal is op 7 Oktober 2005 deur die eerste minister John Howard en die Suid-Australiese premier Mike Rann geopen. Adelaide Airport Limited het egter kort daarna aangekondig dat slegs internasionale vlugte die nuwe fasiliteit onmiddellik sal gebruik weens probleme met die brandstofpompe en ondergrondse pype. Hierdie probleme het aanvanklik verband gehou met die roesweermiddel wat aan die binnekant van die brandstofpompe toegedien is, en daarna met bourommel in die pype. Alhoewel internasionale en streeksvliegtuie (vanaf Desember 2005) via tenkwaens aangevul is, het 'n gebrek aan ruimte- en veiligheidskwessies hierdie aksie verhinder vir binnelandse straalvliegtuie, wat hul bedrywighede by die ou terminaal moes voortsit. Die hervulstelsel is van alle rommel skoongemaak en die nuwe terminaal is vanaf 17 Februarie 2006 vir alle vlugte gebruik.[17]
Die nuwe lughaweterminaal is ongeveer 850 meter lank en is in staat om 27 vliegtuie, insluitend 'n Airbus A380, gelyktydig te hanteer en 3 000 passasiers per uur te verwerk. Dit sluit openbare en lugredery-sitkamers met hoë gerief, 14 glaskant-lugbrûe, 42 deelgebruiker-inboektoonbanke en 34 winkels in. Gratis draadlose internet word ook regdeur die terminaal verskaf deur Internode Systems, 'n eerste vir 'n Australiese lughawe.[18]
In Julie 2013 het Adelaide-lughawe die eerste Australiese lughawe en tweede lughawe wêreldwyd geword wat Google Street View-tegnologie het, wat passasiers in staat stel om die aankoms- en vertrekgedeeltes van die lughawe te verken voor hulle reis.[19]
’n Nuwe beheertoring, op 44 meter hoog meer as twee keer die hoogte van die ou toring wat in 1983 gebou is en A$16,9 miljoen gekos het, is in Augustus 2013 in gebruik geneem.[20]
Aan die einde van 2018 het Adelaide-lughawe met 'n terminaaluitbreidingsprojek van $165 miljoen begin. Dit behels die verlenging van die terminale, die toevoeging van meer belastingvrye en ander winkels, en die verhoging van internasionale kapasiteit. Die ou internasionale terminaal is ook in 2019 gesloop, nadat dit vir baie jare leeg gestaan het. [21]
Adelaide Metro bedryf gereelde JetBus-busse wat die lughawe verbind met 'n aantal gewilde liggings regoor die metropolitaanse Adelaide.
Roete J1X bedryf 'n sneldiens na en van die lughawe na die Adelaide SSK. Roetes J1 en J2 werk tussen die noordelike, westelike en suidelike voorstede, via die SSK en die lughawe – gewilde gebiede soos Tea Tree Plaza, Glenelg en Harbour Town word bedien.[22] Roetes J7 en J8 werk na West Lakes en Marion.[23]
Taxi's en huurmotors is ook naby die terminaalgebou beskikbaar.
Daar was planne om 'n spoorlyn na die lughawe te bou, maar teen Mei 2020 is hierdie projekte gekanselleer.[24]