All Nippon Airways

All Nippon Airways
ANA Boeing 747SR-81 by Perth-lughawe (middel-1980).
IATA: NH
ICAO: ANA
Roepsein: ALL NIPPON
Gestig: 27 Desember 1952
Ondernemingsvorm: Aandelemaatskappy
Hoofkwartier: Minato, Tokio [1]
Hooflughawe: Haneda Internasionale Lughawe
Kansai Internasionale Lughawe
Narita Internasionale Lughawe
Osaka Internasionale Lughawe
Voorsitter: Shinya Katanozaka
President en HUB: Yuji Hirako
Werknemers 45 849 (2019)
Alliansie: Star Alliance (1999)
Bestemmings: 104
Vloot: 214 vliegtuie
Webtuiste: http://www.ana.co.jp/

All Nippon Airways (Japannees: 全日本空輸株式会社, Zen Nippon Kūyu Kabushiki gaisha, TYO: 9202), ook bekend as ANA of Zennikkū (全日空) (IATA: NH, ICAO: ANA) is 'n internasionale lugredery met sy hoofkwartier in die Shiodome-gebied van Minato-wyk, Tokio, Japan. Dit bedryf dienste na en van beide plaaslike en internasionale bestemmings[2] en het teen 2019 meer as 45 800 werknemers in diens gehad.[3]

Benewens sy hooflynbedrywighede, beheer ANA verskeie filiaal-passasiervervoerders,[4] insluitend sy streeklugredery, ANA Wings, Air Nippon, Air Do ('n laekosteredery wat geskeduleerde diens tussen Tokio en stede in Hokkaido bedryf), en Allex Cargo (ANA Cargo - die lugvragafdeling wat deur Air Japan bedryf word). ANA is ook die grootste aandeelhouer in Peach, 'n laekoste-gesamentlike onderneming met die Hongkongse maatskappy First Eastern Investment Group. In Oktober 1999 het die lugdiens 'n lid van Star Alliance geword. Op 29 Maart 2013 is ANA deur Skytrax as 'n 5-ster-lugredery aangewys. Op 27 April 2018 is ANA Business Jet Co., Ltd. aangekondig, 'n gesamentlike onderneming met Sojitz om privaatstralerhuurvlugte te lewer.[5]

All Nippon Airways Boeing 777-200 styg op van Haneda-lughawe.
All Nippon Airways Boeing 767-300 by Haneda-lughawe.

Geskiedenis

[wysig | wysig bron]

Ontstaan

[wysig | wysig bron]

ANA se vroegste voorouer was "Japan Helicopter and Aeroplane Transports Company" (ook bekend as Nippon Helicopter and Aeroplane), 'n lugrederymaatskappy wat op 27 Desember 1952 gestig is.[6] Nippon Helicopter was die bron van wat later ANA se IATA-lugrederykode, NH, sou wees. [7]

Boeing 737-200 in ANA se laat-1960's–1983 "Mohican Livery"

NH het in Februarie 1953 met helikopterdienste begin. Op 15 Desember 1953 het dit sy eerste vragvlug tussen Osaka en Tokio met 'n de Havilland Dove onderneem.[6] Dit was die eerste geskeduleerde vlug wat deur 'n Japannese vlieënier in die naoorlogse Japan gevlieg is. Passasiersdiens op dieselfde roete het op 1 Februarie 1954 begin en is in Maart na 'n de Havilland Heron opgegradeer. [8] In 1955 het Douglas DC-3's ook vir NH begin vlieg, [6] teen daardie tyd het die lugredery se roetenetwerk van die noorde van Kioesjoe na Sapporo gestrek. In Desember 1957 het Nippon Helicopter sy naam verander na All Nippon Airways Company.[9]

ANA se ander voorouer was Far East Airlines.[10] Alhoewel dit op 26 Desember 1952 gestig is, een dag voor Nippon Helikopter, het dit eers op 20 Januarie 1954 begin werk, toe dit met nagvragritte tussen Osaka en Tokio begin het, ook met 'n de Havilland Dove. Dit het die DC-3 vroeg in 1957 aangeneem, waarna sy roetenetwerk deur die suide van Japan van Tokio na Kagoshima gestrek het.[8]

Far East Airlines het in Maart 1958 met die nuutbenaamde All Nippon Airways saamgesmelt. Die gekombineerde maatskappye het 'n totale markkapitalisasie van 600 miljoen jen gehad, en die resultaat van die samesmelting was Japan se grootste private lugredery.[6] Die saamgesmelte lugredery het 'n nuwe Japannese naam gekry (全日本空輸; Zen Nippon Kūyu; Japan Lugvervoer). Die maatskappy se logo van die groter NH is gekies as die logo van die nuwe gekombineerde lugredery, en die nuwe lugdiens het 'n roetenetwerk bedryf wat gekombineer is vanaf sy twee voorgangers.[6]

Binnelandse era

[wysig | wysig bron]
Twee ANA-vliegtuie (albei Boeing 747-400D's) by Tokio Internasionale Lughawe (Haneda-lughawe)

ANA het deur die 1960's gegroei en die Vickers Viscount in 1960 en die Fokker F27 in 1961 by die vloot gevoeg.In Oktober 1961 is ANA se debuut op die Tokio Aandelebeurs sowel as die Osaka Sekuriteitebeurs aangekondig. In 1963 was nog 'n samesmelting, met Fujita Airlines, wat die maatskappy se kapitaal tot 4,65 miljard jen verhoog het. In 1965 het ANA stralers met Boeing 727's op die Tokio-Sapporo-roete bekendgestel. Dit het ook Japan se eerste tuisgeboude turboskroefvliegtuig, die NAMC YS-11 in 1965 bekend gestel, wat die Convair 440's op plaaslike roetes vervang het. In 1969 het ANA sy eerste Boeing 737-dienste bekendgestel.[6]

Sleutel ANA-vloottipes in die vroeë 1990's: Boeing 747SR, Lockheed L-1011 TriStar en Airbus A320-200

Soos ANA gegroei het, het dit reismaatskappye regoor Japan gekontrakteer om gronddienste in elke streek te lewer. Baie van hierdie maatskappye het aandele in ANA as deel van hul besigheidsooreenkoms ontvang. Sommige van hierdie verhoudings gaan tot vandag voort in verskillende vorme: byvoorbeeld, Nagoya Railroad, wat ANA se bedrywighede in die Chūbu-streek saam met ander vennootskappe behartig het,[11] behou 'n permanente setel in ANA se raad van direkteure.[12] Teen 1974 was ANA Japan se grootste binnelandse lugrederynetwerk.[10]

ANA het sy eerste wyerompvliegtuie, ses Lockheed L-1011 TriStars, in November 1971 gekoop, na 'n uitgerekte verkoopspoging deur Lockheed wat onderhandelinge tussen die Amerikaanse president Richard Nixon, Japannese premier Kakuei Tanaka en die Britse premier Edward Heath (ten gunste van enjinvervaardiger Rolls-Royce). Tanaka het ook druk op Japanse reguleerders geplaas om ANA toe te laat om op Asië-roetes te werk as deel van die pakket.[13] Die vliegtuie is in 1974 op die Tokio-Okinawa-roete in diens geneem. Die redery het McDonnell Douglas DC-10's bestel, maar het die bestelling op die laaste oomblik gekanselleer en na Lockheed oorgeskakel, wat moontlike omkopery van premier Tanaka behels het.[14]

ANA Boeing 737-500 by Nuwe Chitose Lughawe. 'n ANA Boeing 777-200 kan tydens sy finale nadering in die agtergrond gesien word.

Boeing 747-200's is in 1976 op die Tokio-Sapporo- en Tokio-Fukuoka-roetes ingestel[6] en Boeing 767's in 1983 [15] op Sjikokoe -roetes. Die vervoerder se eerste B747 's was die kortafstand SR-variant, spesiaal ontwerp vir Japannese binnelandse roetes. [16]

Internasionale era

[wysig | wysig bron]

In 1986 het ANA begin uitbrei om ook 'n mededingende internasionale vervoerder te word. [6] Op 3 Maart 1986 het ANA geskeduleerde internasionale vlugte met 'n passasiersdiens vanaf Tokio na Guam begin.[17] Vlugte na Los Angeles en Washington, D.C., gevolg deur jaareinde, en ANA het ook 'n diensooreenkoms met American Airlines [6] aangegaan om die Amerikaanse lugdiens se nuwe vlugte na Narita te voed.

ANA het sy internasionale dienste geleidelik uitgebrei: na Beijing, Dalian, Hongkong en Sydney in 1987; na Seoel in 1988; na Londen en Saipan in 1989; na Parys in 1990 en na New York en Singapoer in 1991. [18] [19] Airbus-toerusting soos die A320 en A321 is in die vroeë 1990's by die vloot gevoeg, asook die Boeing 747-400-straler. ANA het in Oktober 1999 by die Star Alliance aangesluit.[20]

In 2004 het ANA se wins vir die eerste keer JAL s'n oorskry. Daardie jaar, met 'n oorskot van gleuwe as gevolg van die bou van nuwe lughawens en die voortdurende uitbreiding van Tokio-Haneda Internasionale Lughawe, het ANA 'n vloothernuwingsplan aangekondig wat sommige van sy groot vliegtuie met 'n groter aantal kleiner vliegtuie sou vervang. [21] In Julie 2011 het All Nippon Airways en AirAsia ooreengekom om 'n laekoste-lugdiens te vorm, genaamd AirAsia Japan, gebaseer op Tokio se Narita Internasionale Lughawe. ANA het 51 persent aandele gehou en AirAsia 33 persent.[22]

Die Utility Centre-gebou, die voormalige hoofkwartier van ANA by Tokio Internasionale Lughawe

In Maart 2018 het All Nippon Airways die integrasie van sy twee laekostediensfiliale Peach Aviation en Vanilla Air in een entiteit aangekondig wat die Peach-naam behou.[23]

Op 29 Januarie 2019 het ANA Holdings 'n 9,5%-belang in PAL Holdings, Philippine Airlines se moedermaatskappy, vir VS$95 miljoen gekoop.[24]

Hoofkwartier

[wysig | wysig bron]
Shiodome-stadsentrum in Minato, Tokio, die hoofkwartier van ANA Holdings [25]

All Nippon Airways se hoofkantoor is in die Shiodome-stadsentrum in die Shiodome-gebied van Minato, Tokio, Japan.[26]

In die laat 1960's was ANA se hoofkwartier in die Hikokan-gebou in Shinbashi, Minato. Van die 1970's tot die laat 1990's was All Nippon Airways se hoofkwartier in die Kasumigaseki-gebou in Chiyoda, Tokio.[27] Voordat hy in sy huidige hoofkwartier ingetrek het, was ANA se hoofkwartier op die Tokio Internasionale Lughawe in Ōta, Tokio, gehad. [28] In 2002 het ANA aangekondig dat dit 10 verdiepings in die nuwe Shiodome-stadsentrum (toe in aanbou) sou inneem. ANA het aangekondig dat hy ook sommige filiale na die Shiodome-stadsentrum gaan verskuif.[29]

Filiale

[wysig | wysig bron]

ANA Groep is 'n groep maatskappye wat ten volle of hoofsaaklik deur ANA besit word. Dit bestaan uit die volgende:[30]

  • Air Japan
  • ANA Wings
  • Air Do (hroofaandeelhouer)
  • Peach (grootste aandeelhouer)
  • Philippine Airlines (9,5% aandeelhouer)
  • Vietnam Airlines (8,8% aandeelhouer)
  • IFTA (Flight Training Academy wat vlieëniers vir ANA Group lugrederye en ander wêreldwye lugrederye oplei volgens kontrak)
  • Pan Am International Flight Academy
Gestaak
  • AirAsia Japan (gevou in Peach Aviation)
  • Air Hokkaido (80% aandeelhouding, bedrywighede gestaak op 31 Maart 2006)
  • Allex Cargo (saamgesmelt in Air Japan)

Die volgende lugdienste het op 1 Oktober 2010 in ANA Wings saamgesmelt

  • Air Nippon
  • Air Nippon Network
  • Air Next
  • Air Central

Vragdienste

[wysig | wysig bron]
'n Boeing 767-300BCF van Allex Cargo

Sedert Mei 2021 bedryf ANA 'n vloot van 6 vragvliegtuie, insluitend 4 Boeing 767-300ER (BCF) en 2 Boeing 777F.[31] ANA se vragtuie vlieg op 18 internasionale en 6 binnelandse roetes. ANA bedryf 'n oornag-vragspil by die Naha-lughawe in Okinawa, wat inkomende vragvragvlugte vanaf sleutelbestemmings in Japan, China en Suidoos-Asië tussen 01:00 en 04:00 ontvang, gevolg deur retoervlugte tussen 04:00 en 06:00, wat oornagdiens tussen hierdie streekspilpunte moontlik maak, sowel as verdere verbindings na ander ANA- en vennoot-vervoerdervlugte. Die 767 vragtuie bedryf ook dagvlugte vanaf Narita en Kansai na verskeie bestemmings in Oos- en Suidoos-Asië. ANA bedryf ook 'n 767-vragtuig op 'n oornag Kansai-Haneda-Saga-Kansai-roete op weeksaande,[32] wat deur oornagafleweringsdienste gebruik word om pakkies na en van bestemmings in Kioesjoe te stuur.[33]

ANA Cargo en die Verenigde State-gebaseerde United Parcel Service het 'n vrag-alliansie en 'n kodedeelooreenkoms, soortgelyk aan 'n lugredery-alliansie, om ledevrag op UPS Airlines-vliegtuie te vervoer.[34][35]

ANA het ook 'n lang historiese verhouding met Nippon Cargo Airlines, 'n Narita-gebaseerde operateur van Boeing 747-vragtuie. ANA het NCA in 1978 saam met die redery Nippon Yusen gestig en op 'n stadium 27,5% van NCA se aandele gehou. ANA het sy belang in 2005 aan NYK verkoop, maar het 'n tegniese vennootskap met NCA behou.[36] ANA het in Julie 2013 aangekondig dat hy NCA se 747-vragvliegtuie sal huur vir 'n oornagvragrit tussen Narita en Okinawa, wat die kapasiteit tussen ANA se sleutelvragspilpunte sou verdubbel en 767 vliegtuie sal vrystel om nuwe roetes van Okinawa na Nagoya en Qingdao te bedryf.

Bestemmings

[wysig | wysig bron]

ANA het 'n uitgebreide binnelandse roetenetwerk wat die hele Japan dek, van Hokkaido in die noorde tot Okinawa in die suide. ANA se internasionale roetenetwerk strek oor China, Korea, Indië, Suidoos-Asië, Kanada, Verenigde State, Meksiko, Australië en Wes-Europa. Sy belangrikste internasionale spilpunt is Narita Internasionale Lughawe, waar dit die Suidevleuel van Terminaal 1 met sy Star Alliance-vennote deel.[37]

ANA bedrywighede by van sy bestemmings, Haneda Lughawe (links) en Itami Lughawe (regs)

Kleurskemas

[wysig | wysig bron]

Die huidige "Triton blou" kleur het 'n wit en grys romp, met 'n blou strook onder die vensters geverf. Die ANA-logo en sy slagspreuk "Inspiration of Japan" is bokant die vensters geverf. Die vertikale stabiliseerder is blou geverf met die woord ANA sywaarts geverf.

Spesiale kleurskemas

[wysig | wysig bron]

Baie ANA-vliegtuie het deur die jare in spesiale kleure gevlieg:

  • Ses stralers in Star Alliance-kleure: twee Boeing 777-200's, een Boeing 777-300ER, een Boeing 767-300ER, een Boeing 737-800 en een Boeing 787-9
  • Vyf Pokémon-tema-stralers: drie Boeing 747-400's, een Boeing 767-300 en een Boeing 777-300
  • Vier Star Wars-tema-stralers: een Boeing 787-9 in 'n R2-D2- kleur; een Boeing 777-300ER in 'n BB-8- kleur; een Boeing 767-300ER in 'n gemengde R2-D2 en BB-8 kleur; en een Boeing 777-200ER in 'n C-3PO-kleur.[38]
  • Drie Airbus A380-800's in ANA Flying Honu-kleure (honu wat 'seeskilpad' in Hawais beteken)[39][40]
  • ANA Boeing 777-200 in Star Alliance-kleure
    ANA Boeing 777-200 in Star Alliance-kleure
  • Boeing 747-400 in spesiale Pokémon (Hoenn) kleur
    Boeing 747-400 in spesiale Pokémon (Hoenn) kleur
  • Boeing 787-8 in spesiale 787-lansering-kleure
    Boeing 787-8 in spesiale 787-lansering-kleure
  • Boeing 747-400 in spesiale geel Pokémon (Hoenn) kleur
    Boeing 747-400 in spesiale geel Pokémon (Hoenn) kleur
  • Boeing 737-700 in Gold Jet-kleure
    Boeing 737-700 in Gold Jet-kleure
  • Boeing 777-300 in spesiale Pokémon (Unova) kleur
    Boeing 777-300 in spesiale Pokémon (Unova) kleur
  • Boeing 767-300 in retro-kleure
    Boeing 767-300 in retro-kleure
  • Boeing 777-300ER in Star Wars BB-8-kleur
    Boeing 777-300ER in Star Wars BB-8-kleur
  • Boeing 737-800 in Tohoku Flower Jet-kleure
    Boeing 737-800 in Tohoku Flower Jet-kleure
  • Boeing 777-200ER in Star Wars C-3PO kleur
    Boeing 777-200ER in Star Wars C-3PO kleur
  • Airbus A380-800 in Flying Honu-kleur
    Airbus A380-800 in Flying Honu-kleur
  • Boeing 777-200ER in The New Tokyo 2020-kleur
    Boeing 777-200ER in The New Tokyo 2020-kleur

Kajuitdienste

[wysig | wysig bron]

Die "Inspiration of Japan"-kajuitkenmerke, wat in 2009 bekendgestel is, sluit in volledige-platlê-bed-sitplekke in die besigheidsklas, byna toegemaakte eersteklas-suite-sitplekke, vaste dop-agtersitplekke in albei sy ekonomiese klasse, 'n nuwe AVOD-in-vlug-vermaakstelsel (gebaseer op Panasonic Avionics Corporation se eX2 IFE -stelsel met iPod -verbinding, insitplek-inkopies en maaltydbestelling sowel as kajuit-raakskermkonsoles) sowel as verbeterings aan sy invlugdiens.

Sedert Februarie 2010 bied ANA toilette vir slegs vroue op internasionale vlugte.[41] Die eerste Boeing 787 Dreamliner wat die lugredery ontvang het, het bidets in beide ekonomiese en besigheidsklastoilette. [42]

Verwysings

[wysig | wysig bron]
  1. ↑ "Airline Membership". IATA (in Engels). Geargiveer vanaf die oorspronklike op 15 Desember 2019. Besoek op 1 Oktober 2012.
  2. ↑ "ATW's 2007 Airline of the Year". Air Transport World. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 29 Januarie 2008. Besoek op 19 Augustus 2009.
  3. ↑ "Corporate Profile". ANA. Besoek op 9 Oktober 2015.
  4. ↑ グループ会社一覧 (in Japannees). All Nippon Airways. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 28 Oktober 2012. Besoek op 1 Oktober 2012.
  5. ↑ Private Jet Card Comparisons https://privatejetcardcomparisons.com/2018/04/29/all-nippon-airways-forms-private-jet-charter-company/
  6. ↑ 6,0 6,1 6,2 6,3 6,4 6,5 6,6 6,7 6,8 "ANA's history". All Nippon Airways. Besoek op 20 September 2008.
  7. ↑ 全日空航空公司简介_新浪旅游_新浪网 (in Chinese (China)). Sina Travel. Besoek op 2 November 2009.
  8. ↑ 8,0 8,1 企業情報 ANA history 1950s. www.ana.co.jp. Besoek op 10 Desember 2009.
  9. ↑ "ANA's History". ana.co.jp. ANA Holdings. Besoek op 3 September 2016.
  10. ↑ 10,0 10,1 "All Nippon Airways Co., Ltd. -- Company History". International Directory of Company Histories. 2009. Besoek op 19 Augustus 2009.
  11. ↑ "Boeing | 1996 | 0807 | Flight Archive". FlightGlobal. Besoek op 1 Oktober 2012.
  12. ↑ "Corporate Governance". All Nippon Airways, Co. Ltd. Geargiveer vanaf die oorspronklike (PDF) op 25 Oktober 2012. Besoek op 1 Oktober 2012.
  13. ↑ "Somebody Up There Likes Lockheed". Time. 13 November 1972. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 6 Februarie 2008. Besoek op 1 Oktober 2012.
  14. ↑ "Lockheed President A. Carl Kochian claimed it was extortion, not bribery, that led payments by Lockeed to recipients in Japan". Time. 9 Augustus 1976. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 23 Augustus 2007. Besoek op 1 Oktober 2012.
  15. ↑ "ANA Sky Web". All Nippon Airways. Besoek op 19 Augustus 2009.
  16. ↑ 企業情報 ANA history 1970's. All Nippon Airways. Besoek op 10 Desember 2009.
  17. ↑ 'The History of ANA's 20 years of international flight Service', ANA Sky Web (June 2006).
  18. ↑ 企業情報 ANA history 1980's. All Nippon Airways. Besoek op 10 Desember 2009.
  19. ↑ 企業情報 ANA history 1990's. All Nippon Airways. Besoek op 10 Desember 2009.
  20. ↑ "ANA". Star Alliance. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 6 September 2009. Besoek op 1 Oktober 2012.
  21. ↑ "Fleet Renewal Plan". Japan Times. 1 Oktober 2004. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 11 Oktober 2004. Besoek op 2 September 2006.
  22. ↑ "AirAsia and ANA to form low-cost carrier in Japan". FlightGlobal. 21 Julie 2011. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 24 Julie 2011. Besoek op 1 Oktober 2012.
  23. ↑ All Nippon Airways. "Peach Aviation and Vanilla Air Unite Together to become the leading LCC in Asia". Persberig. https://www.ana.co.jp/group/en/pr/201803/20180322.html. 
  24. ↑ Camus, Miguel R. (29 Januarie 2019). "Japan's ANA, Philippine Airlines seal investment deal". Philippine Daily Inquirer.
  25. ↑ "Principal Offices" All Nippon Airways.
  26. ↑ ANA City Offices/Ticketing Offices Japan Geargiveer 13 Augustus 2013 op Wayback Machine.
  27. ↑ "World Airline Directory"
  28. ↑ "Corporate Information".
  29. ↑ "ANA to move HQ to central Tokyo to gear up for competition. Geargiveer 15 Junie 2011 op Wayback Machine"
  30. ↑ "AboutANA". Besoek op 10 Mei 2015.
  31. ↑ "All Nippon Airways Fleet Details and History". Planespotters.net. 28 November 2019. Besoek op 28 November 2019.
  32. ↑ "Cargo timetable" (PDF). www.ana.co.jp. Geargiveer vanaf die oorspronklike (PDF) op 25 April 2014.
  33. ↑ "Archived copy" 佐賀県：有明佐賀空港：夜間貨物便について (in Japannees). Saga Prefecture Government. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 19 Julie 2013. Besoek op 17 Julie 2013.{{cite web}}: CS1 maint: archived copy as title (link)
  34. ↑ Chris Oliver. "All Nippon Airways and UPS to work together amid cargo slump". MarketWatch. Besoek op 10 Mei 2015.
  35. ↑ "JCN Newswire - Asia Press Release Distribution". japancorp.net. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 19 Desember 2010.
  36. ↑ . Persberig. 12 July 2005. Archived from the original on 9 April 2008. https://web.archive.org/web/20080409124604/http://www.nca.aero/e/news/2005/pdf/050712e.pdf. Besoek op 28 February 2008. 
  37. ↑ 'Terminal 1 South wing open at Narita Airport', ANA Sky Web (June 2006).
  38. ↑ "Star Wars™ Jets". ANA Star Wars™ Project. Besoek op 21 Julie 2018.
  39. ↑ "All Nippon Airways Receives First Airbus A380 (+Photos)". Airways Magazine (in Engels (VSA)). 20 Maart 2019. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 21 Maart 2019. Besoek op 21 Maart 2019.
  40. ↑ "ANA takes delivery of first Airbus A380". Japan Today (in Engels). Besoek op 21 Maart 2019.
  41. ↑ Pawlowski, A.Airline to introduce women-only lavatories.
  42. ↑ Kesmodel, David (26 September 2011). "On ANA Dreamliner, Bidets and Bigger Windows Await". The Wall Street Journal.

Eksterne skakels

[wysig | wysig bron]
Hierdie artikel is in sy geheel of gedeeltelik vanuit die Engelse Wikipedia vertaal.