Andrea Mantegna

Andrea Mantegna
Gebore omstreeks 1431
naby Vicenza, Italië
Sterf 13 September 1506
Italië
Nasionaliteit Italiaans
Veld Skilderkuns

Andrea Mantegna, (1431, Isola di Cartura naby Vicenza, Republiek Venesië, Italië - 13 September 1506, Mantua) was ‘n skilder en gravis en die eerste Renaissance kunstenaar van Noord-Italië. Sy bekendste werk is die Camera degli Sposi (“Kamer van die Bruid en Bruidegom”), of Camera Picta (“Geverfde Kamer”) (1474) in die Palazzo Ducale van Mantua. Mantegna se ander hoofwerke sluit die Ovetari-kapel fresko’s (1448–55) in die Eremitani Kerk in Padua en die Triomf van Caesar (begin c. 1486), die hoogtepunt van sy latere styl, in.[1]

Biografie

[wysig | wysig bron]

Jeug en opvoeding

[wysig | wysig bron]

Mantegna is gebore in Isola di Carturo, Republiek Venesië naby Padua (nou Italië) as die tweede seun van 'n timmerman genaamd Biagio. Op elfjarige ouderdom het hy 'n vakleerling van die Paduaanse skilder Francesco Squarcione geword. Squarcione se oorspronklike beroep was kleremaker. Dit wil egter voorkom asof Squarcione 'n merkwaardige entoesiasme gehad het vir die antieke kuns, asook 'n aanvoeling vir toneelspel. Net soos sy beroemde landgenoot Petrarca, was Squarcione 'n entoesias van Antieke Rome: hy het in Italië rondgereis, en in alle waarskynlikheid ook na Griekeland, waar hy antieke standbeelde, reliëfs, vase, en ander relikwieë versamel het. Hy het selfs tekeninge daarvan gemaak en sy versameling beskikbaar gestel vir andere om te studeer. Terselfdertyd het hy voortgegaan om opdragte te aanvaar waartoe sy leerlinge ook bygedra het. [2]

Die Sielsangs in die Tuin (regterpaneel van die predella van die San Zeno Altaarstuk, 1455) Nasionale Galery, Londen is die beste stuk uit Mantegna se vroeë styl.

Altesaam 137 skilders en beeldende studente het aan die skool van Squarcione, wat omstreeks 1440 tot stand gekom het en wat oral in Italië bekend was, gestudeer. Padua het nie slegs kunstenaars van Veneto gelok nie, maar ook van Toskane, soos Paolo Uccello, Filippo Lippi en Donatello; Mantegna se vroeë loopbaan is gevorm deur sy kennis van Florentynse werke.

Mantegna was destyds na bewering 'n gunsteling-leerling van Squarcione, wat hom Latyn geleer het en hom opdrag gegee het om fragmente van Romeinse beeldhouwerk te bestudeer. Sy leermeester het ook geforseerde perspektief verkies, welke moontlik verantwoordelik kon wees vir sommige van die latere innovasies van Mantegna. Mantegna het egter op 17-jarige leeftyd Squarcione se werkswinkel verlaat. Hy het later beweer dat Squarcione voordeel getrek het uit sy werk sonder dat hy hom voldoende daarvoor vergoed het.

Mantegna se eerste werk (wat nou verlore is) was 'n altaarstuk vir die kerk van Santa Sofia in 1448. Dieselfde jaar is hy saam met Nicolò Pizolo versoek om saam met 'n groot groep skilders te werk wat met die dekorasie van die Ovetari-kapel in die transep van die Kerk van die Eremitani toevertrou is. Dit is egter waarskynlik dat sommige van die leerlinge van Squarcione (waaronder Mantegna) reeds voor die tyd begin het met die reeks fresko's in die kapel van Sint Cristoforo in die kerk van Sant'Agostino degli Eremitani, welke vandag as 'n meesterstuk beskou word. Mantegna het die meeste van die werk alleen voltooi.

Hierdie reeks is byna geheel en al vernietig tydens die geallieerde bomaanvalle in 1944 van Padua. Die mees dramatiese werk van die fresko-siklus was Jakobus word gelei tot sy teregstelling. (Vir 'n voorbeeld van Mantegna se gebruik van 'n verlaagde oogpunt, sien die beeld regs van die heilige Petrus en die Apostel Paulus. Alhoewel dit baie minder dramaties is wat die perspektief daarvan betref as bv. die beeld van die heilige Jakobus, is die San Zeno Altaarstuk in ongeveer 1455 geskilder, dit wil sê nie lank nadat die Jakobus-siklus voltooi is nie (en gebruik dit baie van dieselfde tegnieke, waaronder 'n argitektoniese struktuur gebaseer op die klassieke oudheid.).

Die skets vir die heilige Stefaans-fresko bestaan steeds en is die vroegste bekende voorlopige skets wat met die ooreenstemmende fresko vergelyk kan word. Die tekening is bewys daarvan dat naakfigure - wat later as gekleed geverf is - gebruik is tydens die konsepsie van werke gedurende die Vroeë Renaissance. In die voorlopige skets is die perspektief minder ontwikkel en egter nader aan die van 'n meer gemiddelde perspektief. Ondanks die outentieke klassieke voorkoms daarvan, is dit nie 'n afskrif van enige bekende Romeinse struktuur nie. Mantegna het ook die nat-drapeer patrone van die Romeine vir die bekleding van sy figure gebruik, welke tegniek die Romeine vanaf die Grieke verkry het, alhoewel die gespanne figure en interaksies verkry is van die werk van Donatello.

Van Mantegna se ander vroeë fresko's is die twee heiliges oor die ingangsportaal van die kerk van Sant'Antonio in Padua, 1452, en die San Luca Altaarstuk van 1453, met die heilige Lukas en andere heiliges wat vir die kerk van Sint Giustina geskilder is en nou in die Brera Galery in Milaan gehuisves word. Namate die jong kunstenaar in sy werk gevorder het, het hy onder die invloed van Jacopo Bellini, vader van die gevierde skilders Giovanni Bellini en Gentile Bellini gekom, en sy dogter Nicolosia ontmoet. In 1453 het Jacopo toegestem tot 'n huwelik tussen Nicolosia en Mantegna.

Estetiek

[wysig | wysig bron]
Christ as die Lydende Verlosser.[3] (c. 1488-1500)

Dit wil voorkom asof Mantegna beïnvloed is deur die strengheid van sy ou leermeester, alhoewel sy latere onderwerpe, byvoorbeeld dié uit die legende van Sint Christopher, sy beeldhoustyl met 'n groter gevoel van naturalisme kombineer.

Mantegna is opgelei in die bewerking van marmer, en het verklaar dat hy antieke kuns as superieur tot die naturalistiese skool beskou, synde dat dit volgens hom oor 'n meer eklektiese vorm beskik. Daarom het hy met 'n groot mate van presisie die buitelyne van sy figure geskets, wat in die geheel die gevolg het dat Mantegna se werk na rigiditeit en styfheid neig; welke sy figure vooropstel. Hierdie benadering het 'n sobere geheelbeeld eerder as die grasieuse uitbeelding van figure tot gevolg. Sy drapeerwerk is rigied en styf, synde dat (so word daar gesê) dit bestudeer is van modelle wat in papier gedrapeer is en waarvan die materiaal in plek vasgeplak is. Sy figure is skraal, gespierd en benerig; die handelinge wat uitgebeeld word is onstuimig maar terughoudend van aard. Sy taankleurige of geelbruin landskappe, sanderig met verstrooide klippe, merk die atletiese hooghartigheid van sy styl.[2]

Mantegna het nooit die styl wat hy in Padua opgetel het gewysig nie, alhoewel sy kleurskakerings - van 'n aanvanklike neutrale en onbesliste karakter - met tyd versterk en verouder het. Daar is regdeur sy werke meer balansering van kleur as fynheid van toon te bespeur. Een van sy grootste doelstellings was optiese illusie, wat uitgevoer is deur 'n bemeestering van perspektief wat, alhoewel dit nie altyd wiskundig korrek is nie, 'n verstommende uitwerking op sy tydgenote gehad het.

Alhoewel hy suksesvol was en bewonder is, het Mantegna Padua op 'n vroeë ouderdom verlaat en nooit weer daarheen teruggekeer nie; die vyandigheid van Squarcione is al as een van die hoofoorsake geïdentifiseer. Hy het die res van sy lewe in Verona, Mantua en Rome deurgebring. Dit is nog nooit bevestig dat hy ook in Venesië en Florence gewoon het nie.[2]

Hy het tussen 1457 en 1459 'n groot altaarstuk (die altaarstuk van San Zero) vir die kerk van San Zeno Maggiore gemaak. Die altaarstuk beeld 'n Madonna en engele uit, met vier heiliges aan elke kant. Dit was waarskynlik die eerste goeie voorbeeld van Renaissance-kuns in Verona, en die inspirasie agter 'n soortgelyke skildery deur die Veronese kunstenaar Girolamo dai Libri. [4]

Grootste werke

[wysig | wysig bron]
Die Maagd Maria, Andrea Mantegna se San Zeno Altaarstuk, kombineer pseudo-Arabiese stralekranse en kleedsome met 'n Oosterse tapyt by haar voete (1456–1459).
  • St. Jerome in the Wilderness (c. 1448–1451) - Tempera op hout, 48 x 36 cm, São Paulo Kunsmuseum, São Paulo, Brasilië
  • Die aanbidding deur die Herders (c. 1451–1453) - Tempera op doek oorgedra van hout, 40 x 55,6 cm, Metropolitan Museum of Art, New York
  • San Luca Altaarstuk (1453) - Paneel, 177 x 230 cm, Pinacoteca di Brera, Milaan
  • Presentation at the Temple (c. 1455) - Tempera op hout, 68.9 x 86.3 cm, Staatliche Museen, Berlyn, Duitsland
  • Kruisiging (1457–1459) - Hout, 67 x 93 cm, Louvre, Parys
  • Christus as die Lydende Verlosser (1495–1500) - Tempera op hout, 78 x 48 cm, Statens Museum vir Kuns, Kopenhagen, Denemarke
  • Sielsangs in die Tuin (c. 1459) - Tempera op hout, 63 x 80 cm, Nasionale Galery, Londen
  • Portret van Kardinaal Ludovico Trevisan, (c. 1459–1460) - Tempera op hout, 44 x 33 cm, Staatliche Museen, Berlyn
  • Sint Bernardino van Sienna tussen Twee Engele, (toegeskryf, 1460) - Tempera oo doek, 385 x 220 cm, Pinacoteca di Brera, Milaan
  • Portret van 'n Man (c. 1460-1470) - Wood, 24.2 x 19 cm, Nasionale Kunsgalery, Washington, VSA
  • Afsterwe van die Maagd (c. 1461) - Paneel, 54 x 42 cm, Museo del Prado, Madrid
  • Portret van Francesco Gonzaga (c. 1461) - Paneel, 25 x 18 cm, Capodimonte Museum, Napels
  • Madonna met die Slapende Kind (c. 1465–1470) - Olieverf op doek, 43x32 cm, Staatliche Museen, Berlyn
  • St. George (c. 1460) - Tempera op paneel, 66 x 32 cm, Gallerie dell'Accademia, Venesië
  • San Zeno Altaarstuk (1457–1460) - Paneel, 480 x 450 cm, San Zeno, Verona
  • St. Sebastian van Wene (c. 1457–1459) - Hout, 68 x 30 cm, Kunsthistorisches Museum, Wene [1]
  • St. Sebastian - Paneel, 255 x 140 cm, Louvre, Parys
  • Aanbidding deur die Heiliges (1462) - Tempera op paneel, 76 x 76.5 cm, Uffizi, Florence
  • Die Hemelvaart (1462) - Tempera op paneel, 86 x 42.5 cm, Uffizi, Florence
  • Die Besnyding (1462–1464) - Tempera op paneel, 86 x 42.5 cm, Uffizi, Florence
  • Portret van Carlo de Medici (c. 1459-1466) - Tempera op paneel, 40.6 x 29.5 cm, Uffizi, Florence
  • Die Madonna van die Cherubim (c. 1485) - Paneel, 88 x 70 cm, Pinacoteca di Brera, Milaan
  • Die Triomfe van Caesar (c. 1486) - Hampton Court Palace, Engeland
  • Die Klaagliedere oor die Dooie Christus (c. 1490) - Tempera op doek, 68 x 81 cm, Pinacoteca di Brera, Milaan[2]
  • Madonna van die Grotte (1489–1490) - Uffizi, Florence
  • St. Sebastian van Venesië (1490) - Paneel, 68 x 30 cm, Ca' d'Oro, Venesië
  • Madonna della Vittoria (1495) - Tempera op doek, 285 x 168 cm, Louvre, Parys
  • Ecce homo (1500)- Tempera op doek, 54 x 72 cm, Musée Jacquemart-André, Parys
  • Heilige Familie met die heilige Anna en Johannes die Doper (c. 1495–1500) - Tempera op doek, 75.5 x 61.5 cm, Die Dresden Galery, Dresden
  • Judith en Holofernes (1495) - Eier-tempera op hout, Nasionale Kunsgalery, Washington
  • Trivulzio Madonna (1497) - Tempera op doek, 287 x 214 cm, Museo Civico d'Arte Antica, Milaan
  • Parnassus (Mars en Venus) (1497) - Skilderdoek, 160 x 192 cm, Louvre, Parys
  • Minerva Jaag die Kwaad uit die Tuin van Deugde (c. 1502) - Olie op skilderdoek, 160x192 cm, Louvre, Parys

Mantegna se enigste bekende beeldhouwerk is 'n "Sant'Eufemia" in die Katedraal van Irsina, Basilicata.

Verwysings

[wysig | wysig bron]
  1. ↑ "Mantegna, Andrea." Encyclopædia Britannica. Encyclopædia Britannica Ultimate Reference Suite. Chicago: Encyclopædia Britannica, 2012.
  2. ↑ 2,0 2,1 2,2 Rossetti 1911, p. 602.
  3. ↑ "christ-as-the-suffering-redeemer" (in Deens). www.google.com. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 13 April 2016.
  4. ↑ metmuseum Madonna and Child with Saints Girolamo dai Libri (Italian, Verona 1474–1555 Verona) edit:2000 2012
  • Janson, H.W., Janson, Anthony F.History of Art. Harry N. Abrams, Inc., Publishers. 6de uitgawe. 1 Januarie 2005. ISBN 0-13-182895-9
  • Early Italian Engravings from the National Gallery of Art; J.A. Levinson (red); National Gallery of Art, 1973, LOC 7379624
  • Martineau, Jane (red.), Suzanne Boorsch (red.). Andrea Mantegna (New York: Metropolitan Museum of Art; Londen: Koninklike Kunsakademie, 1992) Uitstallings-katalogus: Metropolitan Museum of Art; Koninklike Kunsakademie
  • Berger, John and Katya, Lying Down to Sleep. Corraini Edizioni. 2010. ISBN 9788875702618

Eksterne skakels

[wysig | wysig bron]