Bellatrix

Bellatrix
Die ligging van γ Orionis (omsirkel).
Die ligging van γ Orionis (omsirkel).
Sterrebeeld Jagter
Spektraaltipe B2 III[1]
Soort Reusester
Waarnemingsdata (Epog J2000)
Regte klimming 05h 25m 07.86325s[2]
Deklinasie +06° 20′ 58.9318″[2]
Skynmagnitude (m) 1,64[3] (1,59-1,64[4])
Absolute magnitude (M) -2,78[5]
B-V-kleurindeks  -0,21[3]
U-B-kleurindeks  -0,86[3]
Besonderhede
Massa (M☉) 8,6[6]
Radius (R☉) 5,75[7]
Ligsterkte (L☉) 9,211[7]
Ouderdom (jaar) 25,2[6]
Temperatuur (K) 22 000[8]
Rotasiespoed (km/s) 46 ± 8[8]
Metaalinhoud [Fe/H] -0,07[7]
Eienskappe
Veranderlikheid Vermoed[4]
Ander name
γ Orionis, Amasonester,[9] 24 Ori, Al Najīd,[9] HR 1790, BD+06°919, HD 35468, SAO 112740, FK5 201, HIP 25336[10]
Portaal  Portaalicoon   Sterrekunde

Bellatrix, ook bekend as Gamma Orionis, is die derde helderste ster in die sterrebeeld Jagter (Orion); dit lê 5° wes van die rooireus Alpha Orionis (Betelgeuse). Die ster is van tussen die 1ste en 2de magnitude en is effens veranderlik. Dit is omtrent die 25ste helderste ster in die naglug.

Eienskappe

[wysig | wysig bron]
Van links: die sterre Bellatrix, Son en Algol B.

Bellatrix is ’n swaar ster met ’n massa van omtrent 8,6 keer dié van die Son. Dit is sowat 25 miljoen jaar oud, oud genoeg om binnekort die laaste van sy waterstof op te gebruik en ’n reusester te word.[11] Die effektiewe temperatuur op sy oppervlak is 22 000 K,[8] wat heelwat warmer is as die 5 778 K op die Son. Hierdie hoë temperatuur veroorsaak die blouwit skynsel wat tipies van Klas B-sterre is.[12]

Daar is eers vermoed Bellatrix behoort tot die Orion OB1-assosiasie, wat ’n gemeenskaplike oorsprong het en saam deur die ruimte beweeg, saam met die sterre van die Jagter se Belt, Alnitak, Alnilam en Mintaka. Dit is egter tans baie nader as die ander sterre in dié groep.[11]

Etimologie

[wysig | wysig bron]

Gamma Orionis is die ster se Bayer-naam. Die tradisionele naam, Bellatrix, is Latyn vir "vrouevegter". Dit is ook die Amasonester genoem, wat volgens Richard Hinckley Allen dalk ’n vrye vertaling van die Arabiese naam, Al Najīd, "Die Veroweraar", is.[9] Bellatrix is een van die vier sterre van die Jagter wat vir lugruimnavigasie gebruik word.[13]

Verwysings

[wysig | wysig bron]
  1. ↑ Morgan, W. W.; Keenan, P. C. (1973), "Spectral Classification", Annual Review of Astronomy and Astrophysics 11: 29, doi:10.1146/annurev.aa.11.090173.000333, Bibcode: 1973ARA&A..11...29M 
  2. ↑ 2,0 2,1 van Leeuwen, F. (November 2007). "Validation of the new Hipparcos reduction". Astronomy and Astrophysics. 474 (2): 653–664. arXiv:0708.1752. Bibcode:2007A&A...474..653V. doi:10.1051/0004-6361:20078357.
  3. ↑ 3,0 3,1 3,2 Crawford, D. L.; Barnes, J. V.; Golson, J. C. (December 1971), "Four-color, Hbeta, and UBV photometry for bright B-type stars in the northern hemisphere", Astronomical Journal 76: 1058–1071, doi:10.1086/111220, Bibcode: 1971AJ.....76.1058C 
  4. ↑ 4,0 4,1 Samus, N. N.; Durlevich, O. V.; et al. (2009). "VizieR Online Data Catalog: General Catalogue of Variable Stars (Samus+ 2007-2013)". VizieR On-line Data Catalog: B/gcvs. Oorspronklik gepubliseer in: 2009yCat....102025S. 1. Bibcode:2009yCat....102025S.
  5. ↑ Lamers, H. J. G. L. M.; Harzevoort, J. M. A. G.; Schrijver, H.; Hoogerwerf, R.; Kudritzki, R. P. (1997). "The effect of rotation on the absolute visual magnitudes of OB stars measured with Hipparcos". Astronomy and Astrophysics. 325: L25. Bibcode:1997A&A...325L..25L.
  6. ↑ 6,0 6,1 Tetzlaff, N.; Neuhäuser, R.; Hohle, M. M. (2011). "A catalogue of young runaway Hipparcos stars within 3 kpc from the Sun". Monthly Notices of the Royal Astronomical Society. 410: 190. arXiv:1007.4883. Bibcode:2011MNRAS.410..190T. doi:10.1111/j.1365-2966.2010.17434.x.
  7. ↑ 7,0 7,1 7,2 Challouf, M.; Nardetto, N.; Mourard, D.; Graczyk, D.; Aroui, H.; Chesneau, O.; Delaa, O.; Pietrzyński, G.; Gieren, W.; Ligi, R.; Meilland, A.; Perraut, K.; Tallon-Bosc, I.; McAlister, H.; Ten Brummelaar, T.; Sturmann, J.; Sturmann, L.; Turner, N.; Farrington, C.; Vargas, N.; Scott, N. (2014). "Improving the surface brightness-color relation for early-type stars using optical interferometry⋆". Astronomy & Astrophysics. 570: A104. arXiv:1409.1351. Bibcode:2014A&A...570A.104C. doi:10.1051/0004-6361/201423772.
  8. ↑ 8,0 8,1 8,2 Lefever, K. et al. (June 2010), "Spectroscopic determination of the fundamental parameters of 66 B-type stars in the field-of-view of the CoRoT satellite", Astronomy and Astrophysics 515: A74, doi:10.1051/0004-6361/200911956, Bibcode: 2010A&A...515A..74L 
  9. ↑ 9,0 9,1 9,2 Allen, Richard H. (1963). Star Names: Their Lore and Meaning (reprint uitg.). New York, New York: Dover Publications Inc. p. 237. ISBN 0-486-21079-0.
  10. ↑ "BELLATRIX -- Variable Star", SIMBAD (Centre de Données astronomiques de Strasbourg), http://simbad.u-strasbg.fr/simbad/sim-id?Ident=Gamma+Orionis 
  11. ↑ 11,0 11,1 Kaler, James B., "BELLATRIX (Gamma Orionis)", Stars (University of Illinois), http://stars.astro.illinois.edu/sow/bellatrix.html, besoek op 2012-12-27 
  12. ↑ "The Colour of Stars", Australia Telescope, Outreach and Education (Commonwealth Scientific and Industrial Research Organisation), December 21, 2004, archived from the original on 2012-03-10, https://www.webcitation.org/6630AbtJZ?url=http://outreach.atnf.csiro.au/education/senior/astrophysics/photometry_colour.html, besoek op 2012-01-16 
  13. ↑ Bennett, George G. (2011), Complete On-Board Celestial Navigation 2011-2015, DoctorZed Publishing, p. 172, ISBN 0-9870924-0-5, https://books.google.com/books?id=cLHeY3bbLbMC&pg=PA172&lpg=PA172 

Eksterne skakels

[wysig | wysig bron]