Delta Capricorni

Delta Capricorni
Die ligging van Delta Capricorni (in die rooi sirkel).
Die ligging van Delta Capricorni (in die rooi sirkel).
Sterrebeeld Steenbok
Spektraaltipe A7m III[1]
(kA5hF0mF2III)[2]
Soort Veelvoudige ster
Waarnemingsdata (Epog J2000)
Regte klimming 21h 47m 02.44424s[3]
Deklinasie -16° 07′ 38.2335″[3]
Skynmagnitude (m) 2,81[1] (2,81-3,05)[4]
Absolute magnitude (M) 2,48[5]
B-V-kleurindeks  +0,31[6]
U-B-kleurindeks  +0,07[6]
Besonderhede
Massa (M☉) δ Cap A: 2[7]
δ Cap B: 0,73[7]
Radius (R☉) δ Cap A: 1,91[7]
δ Cap B: 0,9[7]
Ligsterkte (L☉) δ Cap A: 8,5[5]
Temperatuur (K) δ Cap A: 7 301[8]
δ Cap B: 4 500[7]
Rotasiespoed (km/s) δ Cap A: 105[9]
Metaalinhoud [Fe/H] δ Cap A: -0,13[8]
Eienskappe
Veelvoudigheid 4
Ander name
Deneb Algedi, Scheddi, δ Cap, 49 Capricorni, ADS 15314, BD−16 5943, FK5 819, GCTP 5258.00, GJ 837, HD 207098, HIP 107556, HR 8322, SAO 164644, WDS 21470-1608
Portaal  Portaalicoon   Sterrekunde

Delta Capricorni (afgekort as δ Cap) is ’n veelvoudige ster in die sterrebeeld Steenbok (Capricornus) wat sowat 39 ligjare van die Son af is. Die primêre ster in die stelsel is ’n witreus en die gesamentlike lig van hom en sy metgeselle maak dit die helderste ligbron in die sterrebeeld.

Die stelsel bestaan uit ’n dubbelster,[10] Delta Capricorni A, en twee metgeselle, B en C.[11] A se twee sterre word Delta Capricorni Aa (amptelik Deneb Algedi, die tradisionele naam van die stelsel)[12][13] en Ab genoem.

Omdat dit naby aan die sonnebaan is, kan Delta Capricorni deur die Maan verduister word, en selde ook deur planete.

Name

[wysig | wysig bron]

"δ Capricorni" is die stelsel se Bayer-naam. Die onderskeie drie sterre se name is Delta Capricorni A, B en C, en die name van A se komponente is Delta Capricorni Aa en Ab.[14]

Die stelsel het die tradisionele name "Deneb Algedi", wat afgelei is van die Arabiese ذنب الجدي (ðanab al-jady), wat "die bok se stert" beteken, en "Scheddi".[15][16]

In 2016 het die Internasionale Astronomiese Unie se sternaamwerkgroep (WGSN) die naam "Deneb Algedi" vir die ster Delta Capricorni Aa goedgekeur[17] omdat hulle eiename aan individuele sterre toegeken het eerder as aan stergroepe.

Eienskappe

[wysig | wysig bron]

Delta Capricorni A is ’n dubbelster met ’n wentelperiode van 1,022768 dae en ’n baanhelling naby aan die gesigslyn van die Aarde af.[10] Die hoogste skynbare magnitude van die dubbelster is 2,81. Tydens ’n eklips van die primêre ster kan die magnitude daal tot 0,24. Wanneer die sekondêre ster ’n eklips ondergaan, neem die magnitude met 0,09 af.[1]

Die primêre ster se massa en radius is sowat dubbel dié van die Son.[7] Dit roteer vinnig teen sowat 105 km/s-1.[9] Die oppervlaktemperatuur is 7 301 K,[8] wat dit die wit skynsel van ’n A-tipe ster gee.[18] Die sekondêre komponent is ’n G-tipe of K-tipe ster met ’n massa van sowat 90% van dié van die Son.[7]

Daar is twee optiese metgeselle. ’n Ster van magnitude 15 is een boogminuut van die primêre ster af en een van magnitude 13 is meer as twee boogminute van hom af, en dié afstand is aan die toeneem.[19]

Verwysings

[wysig | wysig bron]
  1. ↑ 1,0 1,1 1,2 Malkov, O. Yu. et al. (February 2006), "A catalogue of eclipsing variables", Astronomy and Astrophysics 446 (2): 785–789, doi:10.1051/0004-6361:20053137, Bibcode: 2006A&A...446..785M 
  2. ↑ Gray, R. O. et al. (Oktober 2003), "Contributions to the Nearby Stars (NStars) Project: Spectroscopy of Stars Earlier than M0 within 40 Parsecs: The Northern Sample. I.", The Astronomical Journal 126 (4): 2048–2059, doi:10.1086/378365, Bibcode: 2003AJ....126.2048G 
  3. ↑ 3,0 3,1 van Leeuwen, F. (November 2007), "Validation of the new Hipparcos reduction", Astronomy and Astrophysics 474 (2): 653–664, doi:10.1051/0004-6361:20078357, Bibcode: 2007A&A...474..653V 
  4. ↑ Samus, N. N.; Durlevich, O. V.; et al. (2009). "VizieR Online Data Catalog: General Catalogue of Variable Stars (Samus+ 2007-2013)". VizieR On-line Data Catalog: B/gcvs. Oorspronklik gepubliseer in: 2009yCat....102025S. 1. Bibcode:2009yCat....102025S.
  5. ↑ 5,0 5,1 Anderson, E.; Francis, Ch. (2012), "XHIP: An extended hipparcos compilation", Astronomy Letters 38 (5): 331, doi:10.1134/S1063773712050015, Bibcode: 2012AstL...38..331A. 
  6. ↑ 6,0 6,1 Feinstein, A. (November 1974), "Photoelectric UBVRI observations of AM stars", Astronomical Journal 79: 1290, doi:10.1086/111675, Bibcode: 1974AJ.....79.1290F 
  7. ↑ 7,0 7,1 7,2 7,3 7,4 7,5 7,6 Batten, A. H.; Fletcher, J. M. (April 1992), "A new spectroscopic orbit for Delta Capricorni", Journal of the Royal Astronomical Society of Canada 86 (2): 99–109, Bibcode: 1992JRASC..86...99B 
  8. ↑ 8,0 8,1 8,2 Trilling, D. E. et al. (April 2007), "Debris disks in main-sequence binary systems", The Astrophysical Journal 658 (2): 1264–1288, doi:10.1086/511668, Bibcode: 2007ApJ...658.1289T . Sien bl. 33.
  9. ↑ 9,0 9,1 Royer, F. et al. (Oktober 2002), "Rotational velocities of A-type stars in the northern hemisphere. II. Measurement of v sin i", Astronomy and Astrophysics 393 (3): 897–911, doi:10.1051/0004-6361:20020943, Bibcode: 2002A&A...393..897R 
  10. ↑ 10,0 10,1 Eggleton, P. P.; Tokovinin, A. A. (September 2008). "A catalogue of multiplicity among bright stellar systems". Monthly Notices of the Royal Astronomical Society. 389 (2): 869–879. arXiv:0806.2878. Bibcode:2008MNRAS.389..869E. doi:10.1111/j.1365-2966.2008.13596.x.
  11. ↑ "Washington Double Star Catalog". United States Naval Observatory. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 14 Februarie 2011. Besoek op 2 Januarie 2018.
  12. ↑ Kunitzsch, Paul; Smart, Tim (2006). A Dictionary of Modern star Names: A Short Guide to 254 Star Names and Their Derivations (2de hersien uitg.). Cambridge, Massachusetts: Sky Pub. ISBN 978-1-931559-44-7.
  13. ↑ "Naming Stars" (in Engels). IAU.org. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 4 Mei 2020. Besoek op 16 Desember 2017.
  14. ↑ Hessman, F. V.; Dhillon, V. S.; Winget, D. E.; Schreiber, M. R.; Horne, K.; Marsh, T. R.; Guenther, E.; Schwope, A. et al. (2010). "On the naming convention used for multiple star systems and extrasolar planets". [astro-ph.SR]. 
  15. ↑ Allen, Richard Hinckley (1963). Star Names: Their Lore and Meaning. Dover. p. 141. ISBN 0-486-21079-0.
  16. ↑ Bakich, Michael E (1995). The Cambridge Guide to the Constellations. Cambridge University Press. p. 116. ISBN 0-521-44921-9.
  17. ↑ "Bulletin of the IAU Working Group on Star Names, No. 1" (PDF). Besoek op 28 Julie 2016.
  18. ↑ "The Colour of Stars", Australia Telescope, Outreach and Education (Commonwealth Scientific and Industrial Research Organisation), December 21, 2004, archived from the original on 2012-03-10, https://www.webcitation.org/6630AbtJZ?url=http://outreach.atnf.csiro.au/education/senior/astrophysics/photometry_colour.html, besoek op 2012-01-16 
  19. ↑ Mason, Brian D.; Wycoff, Gary L.; Hartkopf, William I.; Douglass, Geoffrey G.; Worley, Charles E. (2001). "The 2001 US Naval Observatory Double Star CD-ROM. I. The Washington Double Star Catalog". The Astronomical Journal. 122 (6): 3466. Bibcode:2001AJ....122.3466M. doi:10.1086/323920.

Bronne

[wysig | wysig bron]