Gacrux

Gacrux
Die Suiderkruis, met Gamma Crucis bo.
Die Suiderkruis, met Gamma Crucis bo.
Sterrebeeld Suiderkruis
Spektraaltipe M3,5 III[1]
Soort Reusester
Waarnemingsdata (Epog J2000)
Regte klimming 12h 31m 09.95961s[2]
Deklinasie -57° 06′ 47.5684″[2]
Skynmagnitude (m) 1,64[3]
Absolute magnitude (M) -0,52[4]
B-V-kleurindeks  1,59[3]
U-B-kleurindeks  1,78[3]
Besonderhede
Massa (M☉) 1,3 ± 0,1[5]
Radius (R☉) 84[6]
Ligsterkte (L☉) 1 500[7]
Temperatuur (K) 3 626[8]
Eienskappe
Veranderlikheid Halfreëlmatig[1]
Ander name
CD−56 4504, Gl 470, HD 108903, HIP 61084, HR 4763, LTT 4752, SAO 240019
Portaal  Portaalicoon   Sterrekunde

Gacrux (ook bekend as Gamma Crucis of γ Cru) is die naaste rooireus aan die Son:[6] volgens parallaksmetings tydens die Hipparcos-sending sowat 88,6 ligjare weg.[2]

Met ’n skynbare magnitude van 1,63[9] is dit die derde helderste ster in die suidelike sterrebeeld Suiderkruis (Crux) en een van die helderstes aan die naghemel. ’n Lyn van Alpha Centauri deur Beta Centauri lei tot binne ’n paar grade van dié ster.

Eienskappe

[wysig | wysig bron]
Pulseringsperiodes[1]
Periode
(dae) 		Amplitude
(magnitude)
12,1 0,016
15,1 0,027
16,5 0,016
54,8 0,026
82,7 0,015
104,9 0,016

Gacrux het ’n sterreklassifikasie van M3,5 III.[1] Dit het die hoofreeks verlaat, maar is waarskynlik in die rooireusetak eerder as die asimptotiese reusetak.[6] Hoewel sy massa net 30% groter as die Son s’n is,[5] het dit uitgesit tot 84 keer so groot.[6]

Sy ligsterkte is sowat 1 500 keer[7] dié van die Son. Met ’n effektiewe temperatuur van 3 626 K[8] het Gamma Crucis ’n prominente rooi-oranje kleur, soos ander sterre met dié klassifikasie. Dit is ’n halfreëlmatige veranderlike met veelvoudige periodes.[1] (Sien tabel links.)

Die atmosfeer van die ster bevat baie barium, wat verduidelik kan word aan die hand van materiaal wat van ’n verder ontwikklede ster af oorgedra word. So ’n metgesel sou gewoonlik ’n witdwerg geword het.[10]

Geen so ’n metgesel is egter nog ontdek nie. ’n Optiese metgesel met ’n skynbare magnitude van 6,4 lê wel sowat 2 boogminute weg teen ’n posisiehoek van 128 grade en kan met ’n verkyker gesien word.

Name

[wysig | wysig bron]

Die ster se Bayer-naam is "Gamma Crucis". Die historiese naam, "Gacrux", is deur die sterrekundige Elijah Hinsdale Burritt gevestig.[11][12] Dit is ’n verkorte vorm van Gamma Crucis.

In 2016 het die Internasionale Astronomiese Unie se sternaamwerkgroep (WGSN) die naam "Gacrux" vir die ster goedgekeur.[13]

Verwysings

[wysig | wysig bron]
  1. ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 Tabur, V. et al. (December 2009), "Long-term photometry and periods for 261 nearby pulsating M giants", Monthly Notices of the Royal Astronomical Society 400 (4): 1945–1961, doi:10.1111/j.1365-2966.2009.15588.x, Bibcode: 2009MNRAS.400.1945T 
  2. ↑ 2,0 2,1 2,2 van Leeuwen, F. (November 2007), "Validation of the new Hipparcos reduction", Astronomy and Astrophysics 474 (2): 653–664, doi:10.1051/0004-6361:20078357, Bibcode: 2007A&A...474..653V 
  3. ↑ 3,0 3,1 3,2 Ducati, J. R. (2002). "VizieR Online Data Catalog: Catalogue of Stellar Photometry in Johnson's 11-color system". CDS/ADC Collection of Electronic Catalogues. 2237: 0. Bibcode:2002yCat.2237....0D.
  4. ↑ Elgarøy, Øystein; Engvold, Oddbjørn; Lund, Niels (March 1999), "The Wilson-Bappu effect of the MgII K line – dependence on stellar temperature, activity and metallicity", Astronomy and Astrophysics 343: 222–228, Bibcode: 1999A&A...343..222E 
  5. ↑ 5,0 5,1 Murdoch, Kaylene; Clark, M.; Hearnshaw, J. B. (January 1992), "The radial-velocity variability of Gamma Crucis", Monthly Notices of the Royal Astronomical Society 254: 27–29, doi:10.1093/mnras/254.1.27, Bibcode: 1992MNRAS.254...27M 
  6. ↑ 6,0 6,1 6,2 6,3 Ireland, M. J. et al. (May 2004), "Multiwavelength diameters of nearby Miras and semiregular variables", Monthly Notices of the Royal Astronomical Society 350 (1): 365–374, doi:10.1111/j.1365-2966.2004.07651.x, Bibcode: 2004MNRAS.350..365I 
  7. ↑ 7,0 7,1 Kaler, James B., "GACRUX (Gamma Crucis)", Stars (University of Illinois), http://stars.astro.illinois.edu/sow/gacrux.html, besoek op 2012-03-03 
  8. ↑ 8,0 8,1 Cohen, Martin et al. (November 1996), "Spectral Irradiance Calibration in the Infrared. VII.New Composite Spectra, Comparison with Model Atmospheres, and Far-Infrared Extrapolations", Astronomical Journal 112: 2274, doi:10.1086/118180, Bibcode: 1996AJ....112.2274C 
  9. ↑ Johnson, H. L.; et al. (1966). "UBVRIJKL photometry of the bright stars". Communications of the Lunar and Planetary Laboratory. 4 (99): 99. Bibcode:1966CoLPL...4...99J.
  10. ↑ Gomez, A. E.; Luri, X.; Grenier, S. et al. (March 1997), "Absolute magnitudes and kinematics of barium stars", Astronomy and Astrophysics 319: 881–885, Bibcode: 1997A&A...319..881G 
  11. ↑ "Gacrux/Gamma Crucis 2?" (in Engels). SolStation.com. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 24 Oktober 2019. Besoek op 3 November 2011.
  12. ↑ Lesikar, Arnold V. "Gacrux". Dome Of The Sky. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 28 September 2011. Besoek op 3 November 2011.
  13. ↑ "Bulletin of the IAU Working Group on Star Names, No. 1" (PDF). Besoek op 28 Julie 2016.

Eksterne skakels

[wysig | wysig bron]