HD 209458 b

HD 209458 b
Eksoplaneet
Die grootte van HD 209458 b in vergelyking met dié van Jupiter.
Die grootte van HD 209458 b in vergelyking met dié van Jupiter.
Moederster HD 209458
Ster se eienskappe
Sterrebeeld Vlieënde Perd
Regte klimming 22h 03m 10.8s
Deklinasie +18° 53′ 04″
Skynmagnitude (m) 7,65
Afstand (ligjaar) 154
Metaalinhoud 0,00 ± 0,02
Ouderdom 4 ± 2
Spektraaltipe G0V
Planeet
Massa 1,13+0.03−0.02
Radius 1,14+0.06−0.05
Temperatuur 6 000 ± 50
Wentelperiode 3,52474541 ± 0,00000025 dae
Ontdekking
Datum 5 November 1999
Ontdekkers D. Charbonneau, T. Brown, D. Latham, M. Mayor, G.W. Henry, G. Marcy, K. O'Connor, R.P. Butler, S.S. Vogt
Metode Radiale snelheid
Status Gepubliseer
Portaal  Portaalicoon   Sterrekunde

HD 209458 b, ook bekend onder sy bynaam, Osiris,[1] is ’n eksoplaneet wat sowat 150 ligjare van hier om die ster HD 209458, soortgelyk aan die Son, wentel in die sterrebeeld Vlieënde Perd. Die radius van die planeet se wentelbaan is 7 miljoen kilometer, sowat 0,047 AE of ’n agtste van Mercurius se wentelbaan. Dié klein wentelbaan het tot gevolg dat ’n jaar op die planeet gelyk is aan sowat 3,5 dae op Aarde en dat die temperatuur op die oppervlak sowat 1 000 °C is. Sy massa is 220 keer die Aarde s’n, of 0,69 Jupiter-massas. Sy volume is 2,5 keer dié van Jupiter. Die groot massa en volume dui daarop dat dit ’n gasplaneet is.

Eerstes

[wysig | wysig bron]

HD 209458 b het vir verskeie mylpale gesorg in die soeke na eksoplanete. Dit was die eerste in verskeie kategorieë:

  • Die eerste bekende oorgangsplaneet buite die sonnestelsel;
  • Die eerste planeet wat deur meer as een metode opgespoor is;
  • Die eerste bekende eksoplaneet met ’n atmosfeer;
  • Die eerste eksoplaneet waar die verdamping van waterstof in sy atmosfeer waargeneem is;
  • Die eerste eksoplaneet met ’n atmosfeer wat suurstof en koolstof bevat;
  • Een van die eerste eksoplanete wat spektroskopies regstreeks waargeneem is;
  • Die eerste gasreus buite die sonnestelsel waarvan die superstorm gemeet is;
  • Die eerste planeet waarvan die wentelspoed gemeet is, waardeur sy massa regstreeks bepaal kon word.[2]
’n Kunstenaarsvoorstelling van die planeet HD 209458 b.

Volgens studies in April 2007 is dit na bewering die eerste eksoplaneet met waterdamp in sy atmosfeer.[3][4][5][6]

In Julie 2014 het Nasa aangekondig ’n baie droë atmosfeer is op HD 209458 b en twee ander eksoplanete, HD 189733 b en WASP-12b, ontdek. Al drie wentel om Sonagtige sterre.[7]

Ontdekking

[wysig | wysig bron]

Spektroskopiese studies het op 5 November 1999 die eerste keer die teenwoordigheid van ’n planeet om die ster HD 209458 onthul. Kort daarna het verskillende spanne ’n oorgang van die planeet met die ster waargeneem, wat dit die eerste planeet maak waarvan ’n oorgang bekend was. Op 9 en 16 September 1999 het een span ’n verdowwing van 1,7% in HD 209458 se helderheid waargeneem wat toegeskryf is aan die planeet se oorgang.

Op 8 November het ’n ander span ’n gedeeltelike oorgang waargeneem toe hulle net die ingang gesien het.[8] Artikels van die twee spanne is gelyktydig in die Astrophysical Journal gepubliseer. Elke oorgang het sowat drie uur geduur, waartydens sowat 1,5% van die ster verduister is.

Die Hipparcos-satelliet het sterrekundiges gehelp om die wentelperiode op 3,524736 dae vas te stel.[9]

Verwysings

[wysig | wysig bron]
  1. ↑ http://exoplanets.co/exoplanets-tutorial/extrasolar-planet-hd-209458-b.html
  2. ↑ Ignas A. G. Snellen; De Kok; De Mooij; Albrecht; et al. (2010). "The orbital motion, absolute mass and high-altitude winds of exoplanet HD 209458b". Nature. 465 (7301): 1049–1051. arXiv:1006.4364. Bibcode:2010Natur.465.1049S. doi:10.1038/nature09111. PMID 20577209.
  3. ↑ Water Found in Extrasolar Planet's Atmosphere - Space.com
  4. ↑ Signs of water seen on planet outside solar system, deur Will Dunham, Reuters, 10 April 2007 8:44PM EDT
  5. ↑ Staff (3 Desember 2013). "Hubble Traces Subtle Signals of Water on Hazy Worlds" (in Engels). Nasa. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 17 April 2020. Besoek op 4 Desember 2013.{{cite web}}: AS1-onderhoud: gebruik authors-parameter (link)
  6. ↑ Deming, Drake; Mccullough, Ashlee; McCullough, Peter; Burrows, Adam; Fortney, Jonathan J.; Agol, Eric; Dobbs-Dixon, Ian; Madhusudhan, Nikku; Crouzet, Nicolas; Desert, Jean-Michel; Gilliland, Ronald L.; Haynes, Korey; Knutson, Heather A.; Line, Michael; Magic, Zazralt; Mandell, Avi M.; Ranjan, Sukrit; Charbonneau, David; Clampin, Mark; Seager, Sara; Showman, Adam P. (10 September 2013). "Infrared Transmission Spectroscopy of the Exoplanets HD 209458b and XO-1b Using the Wide Field Camera-3 on the Hubble Space Telescope". Astrophysical Journal. 774 (2): 95. arXiv:1302.1141. Bibcode:2013ApJ...774...95D. doi:10.1088/0004-637X/774/2/95. Besoek op 4 Desember 2013. {{cite journal}}: Onbekende parameter |displayauthors= geïgnoreer (hulp)
  7. ↑ Harrington, J.D.; Villard, Ray (24 Julie 2014). "RELEASE 14-197 - Hubble Finds Three Surprisingly Dry Exoplanets". Nasa (in Engels). Geargiveer vanaf die oorspronklike op 18 Desember 2019. Besoek op 25 Julie 2014.
  8. ↑ Henry et al. IAUC 7307: HD 209458; SAX J1752.3-3138 12 November 1999, reported a transit ingress on Nov. 8. David Charbonneau et al., Detection of Planetary Transits Across a Sun-like Star, November 19, reports full transit observations on September 9 and 16.
  9. ↑ Castellano; Jenkins, J.; Trilling, D. E.; Doyle, L.; Koch, D. (Maart 2000). "Detection of Planetary Transits of the Star HD 209458 in the Hipparcos Data Set". The Astrophysical Journal Letters. University of Chicago Press. 532 (1): L51–L53. Bibcode:2000ApJ...532L..51C. doi:10.1086/312565.

Eksterne skakels

[wysig | wysig bron]