Ida Gerhardt

Ida Gerhardt
Ida Gerhardt in 1968
Gebore	11 Mei 1905 Gorinchem, Zuid-Holland, Nederland
Sterf	15 Augustus 1997 Warnsveld, Zutphen, Gelderland, Nederland
Nasionaliteit	Nederland
Beroep	Skryfster, digteres, romansier

Ida Gerhardt (11 Mei 1905, Gorinchem – 15 Augustus 1997, Warnsveld) was 'n klassikus en Nederlandse digteres van die na-simboliese tradisie.

Lewe

In haar tuisdorp Rotterdam het Ida Gerhardt die Erasmus-gimnasium bygewoon, waar die digter J.H. Leopold haar onderwyser in klassieke studies was. Hy het 'n onuitwisbare indruk op haar gemaak. Daar het sy ook haar toekomstige lewensmaat Marie H. van der Zeyde ontmoet. Van 1924 tot 1933 studeer Gerhardt klassieke tale, eers in Leiden en later in Utrecht. In 1942 gradueer sy cum laude op 'n vertaling van Lucretius se De rerum natura, Boeke I en V. Vanaf 1937 was sy 'n onderwyseres in Groningen, en daarna in Kampen, Overijssel. In 1951 het sy op versoek van die nie-konformistiese pedagoog Kees Boeke by hom aangesluit by die skoolafdeling van die Werkplaats Kindergemeenschap in Bilthoven. Sy het in 1963 afgetree en haar in Eefde gevestig.

Literêre loopbaan

Net voor die uitbreek van die Tweede Wêreldoorlog in Mei 1940 het Ida Gerhardt haar debuut gemaak met haar eerste digbundel, Kosmos. Haar gedigte word gekenmerk deur 'n spesiale fokus op die natuur en landskap, veral die landskappe van die riviere Merwede, Waal, Lek en Yssel. As digteres is sy gevorm deur haar klassieke opvoeding en geïnspireer deur Christelike oortuigings, en derhalwe het sy haar nie slegs tot landskapbeskrywings beperk nie, maar was sy voortdurend op soek na kosmos, die eenheid in en van die hele skepping. Volgens haar is daar betekenis in die natuur en is dit die digter se heilige plig om dit te ontbloot. Elke gedig is 'n komplekse netwerk, vol geheimsinnige verhoudings tussen woorde, elemente van die natuur, persoonlike (selfs private) ervarings en die hoër werklikheid. Daarom word haar werk dikwels as simbolies of post-simbolies geklassifiseer.

Gerhardt se poësie is gepubliseer toe 'n ander digterlike rigting gedy het, wat beteken het dat haar poësie in amptelike kringe in die skadu gebly het. 'n Opregte waardering vir haar werk het eers vanaf 1970 na vore gekom. In 1979 ontvang sy die toekenning vir meesterskap van die Maatschappij der Nederlandse Letterkunde en in 1980 die P.C. Hooft-prys. Sy het ook erkenning ontvang vir haar noukeurige vertaling van die Psalms, wat sy saam met haar vriendin, Marie H. van der Zeyde (1972), gemaak het. Vir haar vertalings van Vergilius het sy die gesogte Martinus Nijhoff-prys ontvang. Haar versamelde gedigte het in 1980 verskyn en is verskeie kere herdruk.

Die literêre toekenning, Ida Gerhardt Poësieprys, is na haar vernoem.

Bibliografie

• Kosmos (1940)
• De natuur en haar vormen (De rerum natura) (1942)
• Het veerhuis (1945)
• Buiten schot (1947)
• Bij de jaarwende (1948)
• Kwatrijnen in opdracht (1949)
• Vergilius' Het boerenbedrijf (Georgica) (1949)
• Sonnetten van een leraar (1951)
• Het levend monogram (1955)
• De argelozen (1956)
• De hovenier (1961)
• De slechtvalk (1966)
• De ravenveer (1970)
• Twee uur: de klokken antwoordden elkaar (1971)
• Vijf vuurstenen (1974)
• Vroege verzen (1978)
• Het sterreschip (1979)
• Nu ik hier iets zeggen mag (1980)
• Verzamelde gedichten (1980)
• Dolen en dromen (1980)
• De zomen van het licht (1983)
• De adelaarsvarens (1988)
• Hoefprent van Pegasus (1996)
• Gebroken lied: een vriendschap met Ida Gerhardt (1999)
• Verzamelde gedichten, in drie dele, (1999)
• Zeven maal om de aarde te gaan (2001)

Bronnelys

• Anneke Reitsma, In de taal zelf verscholen : over de poëzie van Ida Gerhardt (Amsterdam : Arbeiderspers, 1983)
• Marie Helene van der Zeyde, De wereld van het vers : over het werk van Ida Gerhardt (Amsterdam : Athenaeum—Polak & Van Gennep, 1985)
• Ad ten Bosch, Gebroken lied : een vriendschap met Ida Gerhardt (Amsterdam : Athenaeum/Polak & Van Gennep, 1999)

Eksterne skakels

• Koninklijke Bibliotheek - profiel van Ida Gerhardt (in Nederlands)
• Digitale Bibliotheek voor de Nederlandse Letteren - profiel van Ida Gerhardt (in Nederlands)