John Catford

John "Ian" Catford (26 Maart 1917 – 6 Oktober 2009) was ’n wêreldbekende Skotse taalkundige en fonetikus.

Biografie

[wysig | wysig bron]

John Cunnison Catford ("Ian" genoem deur sy studente), is in Edinburg, Skotland, gebore. Ná sy skoolloopbaan en universiteitsopleiding, het hy die fonetiek bestudeer. Hy het oorsee  (in Griekeland, in Palestina en in Egipte) Engels klasgegee, ook gedurende die Tweede Wêreldoorlog.

Hy het sy vrou, Lotte, ontmoet terwyl hy in Jerusalem gewoon het. Lotte het van Wene af gekom en het Duits gepraat. Sy het egter na Palestina getrek en het toe sy jonk was ander tale geleer, soos Hebreeus, Engels en Arabies. Dit was een bron van Catford se kennis van tale en hulle fonetiese samestelling.

Catford het die School of Applied Linguistics by die Universiteit van Edinburg gestig, sowel as ’n ander departement in dieselfde universiteit wat die kartering van verskillende Engelse dialekte deur die hele Skotland onderneem het. Catford kon, bloot deur mense se spraak, identifiseer waarvandaan hulle kom.

Sy kundigheid – wat formele fonetika, aërodinamiese en psigologiese spraakproduksie, fonetiese eienaardighede in spraak en ’n verstommende vermoë om woorde, en selfs toesprake, van agter na voor (of agterstevoorom) te herhaal – het daartoe gelei dat hy na die Universiteit van Michigan genooi is. Daar was hy die hoof van die Engelse Instituut en die Laboratorium van Kommunikasiewetenskap (tans die Fonetieklaboratorium). Hy het die meeste van die Taalkunde-vakke by dieselfde universiteit gedoseer.

Hy het in 1985 afgetree, maar het nie onaktief geword nie. Inteendeel, hy is na van die toonaangewendste universiteite in talle wêrelddelel genooi, insluitende dié in Istanboel, Jerusalem en Kalifornië. Hy het talle artikels gepubliseer, aan baie konferensies deelgeneem en aangehou om lesings en aanbiedings te hou, veral aan die Universiteit van Michigan. Baie van sy oorspronklike werke word daar bewaar. Hy was ’n studieleier vir baie universiteitstudente wat ’n loopbaan in Taalkunde wou volg.

Catford het twee kinders uit sy huwelik met Lotte gehad: Lorna en Julian. Hy het in Oktober 2009 van ouderdom gesterf in Shoreline, Washington, VSA.

Werke

[wysig | wysig bron]

Onder die baie artikels, gepubliseerde essays en ander werke, is die volgende veral verdienstelik:

  • A Practical Introduction to Phonetics
  • Linguistic Theory of Translation: an essay in Applied Linguistics
  • Fundamental Problems in Phonetics
  • Word-stress and sentence-stress: a practical and theoretical guide for teachers of Basic English
  • A Linguistic Theory of Translation
  • Ergativity in Caucasian Languages

Verwysings

[wysig | wysig bron]