John Locke

John Locke
Gebore 29 Augustus 1632
Wrington, Somerset, Engeland
Oorlede 28 Oktober 1704 (op 72)
High Laver, Essex, Engeland
Nasionaliteit Vlag van Engeland Engeland
Vakgebied Metafisika, epistemologie, politieke filosofie, filosofie van die gees, onderwys, ekonomie
Beïnvloed deur Cicero, Plato, Aristoteles, Aquinas, Avicenna, Grotius, Samuel Rutherford, Descartes, Hooker, Robert Filmer, Hobbes, Poolse Brethren
(godsdiensgroepe, wie se idees in Locke se teorieë opgeneem is)
Invloed op Hume, Kant, Schopenhauer, Berkeley, Burke, Paine, Smith, Voltaire, Condillac, Rousseau, La Mettrie, Toland, Carmichael, Hutcheson, Shaftesbury, Edwards, Collins, Astell, A. Tucker, talle latere politieke filosowe (insluitend die stigterslede van die Verenigde State van Amerika)
Handtekening

John Locke FRS (1632 - 1704) was 'n Engelse filosoof. Hy word beskou as die eerste Britse empirikus, maar was ook 'n belangrike figuur in die teorie van die sosiale kontrak. Sy idees het enorme invloed op die ontwikkeling van kennisleer (of epistemologie) en politieke filosofie gehad en hy word wyd beskou as die invloedrykste klassieke republikein, denker van die Verligting en bydraer tot liberale teorie. Sy skrywes het Voltaire en Rousseau beïnvloed, asook denkers van die Skotse Verligting en Amerikaanse revolusionêre. Hierdie invloed word in die Amerikaanse Onafhanklikheidsverklaring weerspieël.[1]

Danksy sy politieke seining het hy gevrees dat hy gearresteer kan word en vlug dus in 1675 na Frankryk. Hier woon hy vir vier jaar, meestens in Montpellier, maar ook in Parys. Daar onmoet hy baie Franse intellektuele, veral protestantse denkers in die suide van die land. In 1679 keer hy terug na Engeland. In 1683 is hy weer bang vir arrestasie en vertrek na die buiteland, die keer na Holland[2]. In 1669 word Willem III, Prins van Oranje en sy vrou Maria II koning en koningin van Engeland. In dieselfde jaar keer Locke terug na Engeland.[3]

Locke se teorie van die verstand word dikwels aangehaal as die oorsprong vir moderne opvattings rakende identiteit en "die self" en speel 'n prominente rol in die werke van latere filosowe soos David Hume, Jean-Jacques Rousseau and Immanuel Kant. Locke was die eerste filosoof wat die "self" gedefinieer het deur 'n opeenvolging van "bewussyn". Hy het ook veronderstel dat die verstand 'n "tabula rasa" of "skoon lei" is: in teenstelling met die Cartesiaanse en Christelike filosofie het Locke volgehou dat mense sonder ingebore idees die wêreld binnekom.[4]Locke se teorie van die verstand word dikwels aangehaal as die oorsprong vir moderne opvattings rakende identiteit en "die self" en speel 'n prominente rol in die werke van latere filosowe soos David Hume, Jean-Jacques Rousseau en Immanuel Kant. Locke was die eerste filosoof wat die "self" gedefinieer het deur 'n opeenvolging van "bewussyn". Hy het ook veronderstel dat die verstand 'n "tabula rasa" of "skoon lei" is: in teenstelling met die Cartesiaanse en Christelike filosofie het Locke volgehou dat mense sonder ingebore idees die wêreld binnekom.[5]

Verwysings

[wysig | wysig bron]
  1. ↑ (en) Becker, Carl Lotus. The Declaration of Independence: A Study in the History of Political Ideas Harcourt, Brace, 1922. p. 27
  2. ↑ Destyds was Holland 'n aparte republiek.
  3. ↑ Rogers, Graham AJ. "John Locke; English Philosopher" (in Engels). Encyclopeadia Britannica. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 12 Mei 2020. Besoek op 1 Junie 2019.
  4. ↑ Baird, Forrest E. (2008). From Plato to Derrida. Upper Saddle River, New Jersey: Pearson Prentice Hall. pp. 527–529. ISBN 0-13-158591-6. {{cite book}}: Onbekende parameter |coauthors= geïgnoreer (hulp)
  5. ↑ (en) Baird, Forrest E.; Kaufman, Walter (2008). From Plato to Derrida. Upper Saddle River, New Jersey: Pearson Prentice Hall. pp. 527–529. ISBN 0-13-158591-6.