Kings Park
Kings Park is 'n 4,06 km² park wat geleë is aan die westekant van Perth se sentrale sakekern. Die park is 'n mengsel van grasperke, botaniese tuine en natuurlike bosse op Mount Eliza.
Buiten fasiliteite vir toeriste bevat Kings Park die Staat se Oorlogsgedenkmuseum, die Royal Kings Park Tennis klub en 'n reservoir. Die strate is begrens met boomlanings met indiwiduele gedenkplate wat opgerig is deur familielede van Wes-Australiese mans- en vroue wat tydens die Eerste- en Tweede Wêreldoorlog omgekom het.
Geskiedenis
[wysig | wysig bron]Die Park is amptelik geopen op 10 Augustus 1895,[1] en aanvanklik Perth Park gedoop maar is toe in 1901 na King's Park herdoop - die afkaptekentjie is ook later weggelaat.[2] Die hernoeming was bedoel om die bestyging van die Britse troon deur Edward VII van die Verenigde Koninkryk te herdenk asook die besoek van George V, die graaf van Cornwall en prinses Mary. Een van die hoofstrate deur die park, May Drive is ter ere van die prinses vernoem.
Die park beslaan 4,06 km² van die kruin van Mount Eliza wat afkyk oor die stad en op Perth Water op die Swanrivier. Twee derdes van die bark bestaan uit inheemse bosse. Die park is groter as New York se Central Park wat 3,41 km² beslaan. Dit was ook die eerste park wat vir openbare gebruik in Australië oopgestel is (in 1872). Tydens September-Oktober elke jaar is Kings Park die gasheer van Australië se grootste wildeblomskou en -uitstalling.
Voor Europese setlaars het Mount Eliza bekend gestaan as Mooro Katta[1] en Kaarta Gar-up[3] deur die Noongar bewoners. Aan die suidelike voet van die berg is 'n varswater fontein wat bekend staan as Kennedy spring (Goonininup). Die fontein is aangeteken deur die eerste europese besoekers aan die gebied, naamlik Willem de Vlamingh se geselskap op 11 Januarie 1697. Die luitenant-goewerneur van die Swanrivierkolonie, James Stirling het die ligging van Perth gebaseer op die bestaan van hierdie fontein. Hy het die gebied Mount Eliza gedoop na Ralph Darling se vrou.[2] Die beskikbaarheid van vars water het ook gelei tot die stigting van die Swan Brewery en die oorspronklike geboue van die ou brouery is sedertdien omgeskakel na restourante, verblyfplekke en 'n kunsgalery.
Die Swanrivierkolonie se eerste Landmeter-generaal, John Septimus Roe het die besondere eienskappe van die gebied raakgesien en probeer om dit te beskerm deur die grond vir openbare doeleindes opsy te sit. Teen 1835 is Roe se pogings om die grond te beskerm omvergegooi toe daar vir die eerste keer sowat vyf ton Jarrah-bome afgekap is op Mt Eliza, wat dan ook die kolonie se eerste uitvoere was.[2] Die afkap van bome in die gebied het voortgeduur tot ongeveer 1871 toe Roe se opvolger, Malcolm Fraser vir die destydse goewerneur, Frederick Weld oortuig het om 1,75 km² as 'n openbare reservaat opsy te sit. In 1890 is dit vergroot na sy huidige grotte deur Sir John Forrest, die eerste president van die parkeraad daar.[1] Forrest het die eerste boom daar aangeplant, 'n Norfolkeiland-denneboom (Araucaria heterophylla) en ander bome ook daar gevestig. Baie van hierdie bome was egter daar aangeplant nie.[2] Die mislukte aanplantings is toe later vervang met Eucalyptus botryoides en Eucalyptus calophylla.
Die Mount Eliza reservoir het water aan die gebied verskaf en bestaan vandag nog, alhoewel die reservoir tans hoofsaaklik benut word vir gebruik deur die park self.[2]
Sedert 1999 word Kings Park bestuur deur die Botaniese Tuine en Park Owerheid wat ook Bold Park bestuur en nie verantwoording doen aan die plaaslike owerheid nie. Die park se administratiewe geboue bevat al die administratiewe kantore waar besoekers begeleide toere kan bespreek, inligting kan bekom of een van die fasiliteite kan bespreek.
Gedenktekens en monumente
[wysig | wysig bron]Oorlogsmonument
[wysig | wysig bron]
Die State War Memorial Precinct is op Mount Eliza geleë wat uitkyk oor Perth Water. Dit bestaan uit die Senotaaf, die Binnehof van Oordenking, die Vlam van Herinnering en die Poel van Nagedagtenis. Die Setotaaf is op die Wes-Australiese eeufees herdenking geopen op 24 November 1929 deur die goewerneur Sir William Campion en die argitek daarvan was Generaal Sir J. Talbot Hobbs. Die hof van herdenking is aan die westekant geleë en is op 6 November 1955 deur Sir Charles Gairdner geopen. Die Vlam van Herinnering en die Poel van Nagedagtenis is deur Koningin Elizabeth II op 1 April 2000 geopen.
Onder die Senotaaf is die ererol met die name van die mans en vroue vanuit Wes-Australië wat in die Tweede Vryheidsoorlog, die Eerste Wêreldoorlog, Tweede Wêreldoorlog, Korea-oorlog en Viëtnamoorlog gesneuwel het.
Deur die park versprei is meer spesifieke monumente vir verskeie Veldslae, Eenhede, Krygsgevangenes en ander groepe.
Erelanings
[wysig | wysig bron]Die paaie deur Kings Park word begrens deur bloekombome en voor elkeen is 'n gedenkplaat wat soldate wat gesneuwel het tydens gevegte of wat omgekom het as gevolg van wonde wat hulle opgedoen het. Daar is meer as 1 100 gedenkplate.[1] Die plate was oorspronklik voorgestel deur Mnr. Arthur Lovekin, eienaar van die Daily News. Sy idee was gegrond op die Erelaning in Ballarat, Victoria. Aanvanklik is daar van families vereis om 10 sjielings te betaal om die koste van die aanplantings te dek en waar nodig is oudsoldate gebruik om die werk te verskaf vir die aanplant van die bome. In 1920 het Mnr. Lovekin en 'n raadslid Sir William Loton elk 500 pond geskenk om Forrest Laan skoon te maak en Suikerbloekom daar aan te plant. Na Mnr. Lovekin se afsterwe het die Kings Park raad besluit om Forrest Laan na Lovekin Laan te herdoop.[4]
Fraser-laan
[wysig | wysig bron]Die laning is aanvanklik met Corymbia ficifolia in 1898 beplant om Koningin Victoria se Jubilee te herdenk en is toe in 1929 verder uitgebrei om die staat se horderdjarige bestaansjaar te herdenk - die bloekoms is in die 1930's deur 'n siekte besmet.[5] In 1938 is Corymbia citriodora aangeplant om die afgevaardigdes en lede van die komitee van die honderdjarige vieringe te vereer wat op 29 September 1929 die bome geplant het.
Bali Monument
[wysig | wysig bron]Die monument is opgerig ter nagedagtenis aan die 16 Wes-Australiese slagoffers, die beseerdes en diegene wat die oorlewendes tydens die terroriste-aanval op 12 Oktober 2002 in die vakansiedorp Kuta op die Indonesiese eiland Bali, waartydens 202 mense omgekom het en 209 beseer is. Die oorgrote meerderheid slagoffers was buitelandse toeriste, wat 88 Australiërs ingesluit het.
Edith Cowan Klok
[wysig | wysig bron]Die Edith Dircksey Cowan Monument is die kloktoring by die hoofingang van Kings Park. Dit is gebou in 1934 ter nagedagtenis aan Edith Cowan, die eerste vroulike parlementslid van die Australiese parlement. Daar word geglo dat dit ook die eerste openbare monument in Australië is wat aan 'n vrou opgedra is.
Verwysings
[wysig | wysig bron]- ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 Department of Premier and Cabinet (Western Australia) (2004). "175th Anniversary Celebrations - Heritage Icons: March - Kings Park". Geargiveer vanaf die oorspronklike op 8 Februarie 2007. Besoek op 4 Februarie 2007.
- ↑ 2,0 2,1 2,2 2,3 2,4 Bennett, Eleanor M.; Dundas, Patricia J. (1988). The Cullity Timbers Kings Park Collection. Perth: Westralian Forest Industries Limited (WESFI). pp. Introduction. ISBN 0 7316 6792 1.
{{cite book}}: Cite has empty unknown parameter:|month=(hulp) - ↑ Botanic Gardens and Parks Authority (2005). "Kings Park and Botanic Garden" (in Engels). Geargiveer vanaf die oorspronklike op 28 September 2009. Besoek op 4 Februarie 2007.
- ↑ Botanic Gardens and Parks Authority (4 November 2005). "Kings Park and Botanic Garden - The Honour Avenues" (in Engels). Geargiveer vanaf die oorspronklike op 23 Augustus 2006. Besoek op 4 Februarie 2007.
- ↑ Soos aangedui deur 'n kennisgewing in Fraser-laan met die titel Trees of Fraser Avenue - 100 Years in the Making
Eksterne skakels
[wysig | wysig bron]
Wikimedia Commons het meer media in die kategorie Kings Park.- (en) Amptelike webwerf
