Lokiceratops

Lokiceratops rangiformis
Tydperk: Laat Kryt 78.1 m. jaar gelede
Die skedel van Lokiceratops.
Wetenskaplike klassifikasie
Koninkryk:
Filum:
Klas:
Superorde:
Orde:
Infraorde:
Familie:
Subfamilie:
Genus:
Lokiceratops

Loewen et al., 2024
Spesie:
Lokiceratops rangiformis

Loewen et al., 2024

Lokiceratops (betekenis "Loki-horinggesig") is 'n uitgestorwe genus Ceratopsia-dinosourus van die Laat Kryt (Campanium) van Montana, VSA. Die genus bevat 'n enkele spesie, L. rangiformis, wat bekend is van die grootste deel van die skedel en 'n gedeeltelike skelet. Vier ander seratopsiërs van dieselfde tydperk is bekend – meer as enige ander – wat daarop dui dat dié klade baie uiteenlopend was tydens die Laat Kryt van Noord-Laramidië.

Ontdekking en naamgewing

[wysig | wysig bron]
'n Rekonstruksie van L. rangiformis.
'n Gerekonstrueerde skelet, met die bekende materiaal in oranje.

Die holotipe van Lokiceratops, EMK 0012, is in 2019 deur Mark Eatman ontdek in die Loki-steengroef naby die Melkrivier in Noord-Montana, VSA, naby die Kanadese grens. Die spesimen het 'n mate van vervorming getoon weens samepersing.[1] Die holotipe bestaan uit baie bene van die skedel en dele van die skelet.[1]

EMK 0012 is deur die loop van 2021 voorberei voordat bruikbare plastiekgietsels vir navorsers gemaak is. 'n Lewensgetroue skedel kon toe gerekonstrueer word. Daarna is die oorspronklike materiaal na Denemarke vervoer, waar dit nou permanent gehou word.[1] In 2022 is die ontdekking aangekondig, asook die besluit dat dit na 'n Noorse god genoem sou word. Daar is ook opgemerk dat die holotipespesimen, met die bynaam "Frederik", een van die eerste dinosourusspesies is wat in die land vertoon word.[2][3]

In 2024 het 'n internasionale span navorsers onder Mark A. Loewen en Joseph J.W. Sertich die beskrywing van Lokiceratops rangiformis in PeerJ gepubliseer as 'n nuwe genus en spesie van die subfamilie Centrosaurinae. Die genusnaam verwys na Loki, 'n Noorse god, terwyl die woord Ceratopsia ("seratopsiër") afgelei is van die Griekse kéras ("horing") en ṓps ("gesig"}. Die naam is gekies vanweë die ooreenkoms tussen die dinosourus se geplooide horings en die krom lemme wat soms met Loki vereenselwig word. Dit gedenk ook die vennootskap tussen navorsers in die VSA, waar die spesimen ontdek is, en Denemarke, die Nordiese land waar die spesimen gehou word.

Die spesienaam, rangiformis, verwys na die soogdiergenus Rangifer (algemeen bekend as 'n rendier) waarvan die horings ooreenstem met die Lokiceratops s'n.[1][4]

Beskrywing

[wysig | wysig bron]

Die fossielmateriaal van Lokiceratops is sowat 20% groter as dié van volwasse individue van die seratopsiër uit dieselfde tyd Medusaceratops. Die basale skedel is sowat 0,95 m lank, met 'n moontlike totale lengte van 1,92-1,99 m.[1] Die holotipe was waarskynlik sowat 6,7 m lank en het 5 ton geweeg. Dit is dus een van die grootste bekende Centrosaurinae.[5]

Anders as sy naaste verwante het Lokiceratops blykbaar nie 'n neushoring gehad nie. Die ander horings is groter as dié van enige ander bekende Centrosaurinae.[1][6]

Omgewing

[wysig | wysig bron]

Die Loki-steengroef word gekenmerk deur koolstofhoudende, fyn sand-, slyk- en modderstene, asook deposito's wat dui op 'n stroomstelsel met swak dreinering. Geepvisskubbe en weekdiere kom in die steengroef voor, asook verkoolde plantfragmente en hout.[1]

Verwysings

[wysig | wysig bron]
  1. 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 1,5 1,6 Loewen, Mark A.; Sertich, Joseph J. W.; Sampson, Scott; O’Connor, Jingmai K.; Carpenter, Savhannah; Sisson, Brock; Øhlenschlæger, Anna; Farke, Andrew A.; Makovicky, Peter J.; Longrich, Nick; Evans, David C. (20 Junie 2024). "Lokiceratops rangiformis gen. et sp. nov". PeerJ (in Engels). 12: e17224. doi:10.7717/peerj.17224. ISSN 2167-8359. PMC 11193970. PMID 38912046. {{cite journal}}: Check |pmc= value (hulp); Check |pmid= value (hulp)
  2. Knuthenborg Natural History Collection (20 Mei 2022). "Unknown dinosaur species is a world first". Knuthenborg Safaripark (in Engels). Geargiveer vanaf die oorspronklike op 2 Desember 2023. Besoek op 22 Junie 2024.
  3. "The Dinosaur Era". Museum of Evolution (in Engels). 20 Junie 2024. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 22 Junie 2024. Besoek op 22 Junie 2024.
  4. Natural History Museum of Utah (20 June 2024). "Introducing Lokiceratops rangiformis". Persberig. https://www.youtube.com/watch?v=fD6d5aVyX4U. Besoek op 21 June 2024. 
  5. Colorado State University (20 Junie 2024). "Newly discovered dinosaur boasts big, blade-like horns". EurekAlert!. AAAS. Besoek op 20 Junie 2024.
  6. Loewen, Mark (20 Junie 2024). "Loki's horned dinosaur wielded a pair of giant blades". The University of Utah (in Engels (VSA)). Besoek op 21 Junie 2024.