Ludwig von Bertalanffy

Karl Ludwig von Bertalanffy (Atzgersdorf (vandag deel van Wene), 19 September 1901 – New York, 12 Junie 1972) was 'n Oostenrykse bioloog bekend vir sy werk op die gebied van teoretiese biologie en as een van die grondleggers van die algemene stelselteorie.

Lewensloop

Ludwig von Bertalanffy is in 1901 gebore as 'n afstammeling van 'n ou Hongaarse familie. Ná sy skooldae in Azgersdorf studeer hy vanaf 1918 eers kunsgeskiedenis en filosofie aan die Universiteit van Innsbruck, en later biologie aan die Universiteit van Wene. Hier was hy 'n student van die filosoof Moritz Schlick, een van die stigters van die Weense Sirkel. In 1926 het Bertalanffy sy studies afgesluit met 'n proefskrif oor die Duitse filosoof Gustav Theodor Fechner. Twee jaar later het hy sy eerste boek oor teoretiese biologie gepubliseer.

Van 1934 tot 1948 was Bertalanffy 'n dosent en later professor aan die Universiteit van Wene. Behoeftig gelaat deur die oorlog het hy in 1948 na Kanada vertrek en 'n professor aan die Universiteit van Alberta in Edmonton (Kanada) en direkteur van 'n biologiese mediese instituut geword. Van 1950 tot 1954 was hy professor aan die Universiteit van Ottawa, van 1955 tot 1958 by die Mount Sinai-hospitaal in Los Angeles, van 1961 tot 1968 weer in Alberta en van 1969 tot 1972 aan die Staatsuniversiteit van New York.

In 1951 het Bertalanffy saam met Carl Gustav Hempel, R.E. Bass en H. Jonas deelgeneem aan die simposium Algemene stelselteorie – 'n nuwe benadering tot eenheid van die wetenskap. In 1956 was hy 'n stigterslid en vise-president van die Vereniging vir Algemene Stelselnavorsing, wat in 1984 die ISSS (International Society for the Systems Sciences) geword het. Bertalanffy is vir baie jare redakteur van die General Systems Yearbook saam met Anatol Rapoport.

Wetenskaplike ontwikkeling

Bertalanffy het navorsing gedoen in teoretiese biologie, vergelykende fisiologie, biofisika, kanker en sielkunde, wetenskapsfilosofie en algemene stelselteorie.

Bertalanffy se idees oor stelselteorie het oor dekades ontwikkel. In die 1930's het hy 'n 'organismiese' stelselteorie geformuleer. In die 1940's het hy eers aan 'n teorie van oop stelsels gewerk en later aan algemene teorie van stelsels. Vanaf 1945 het hy 'n reeks artikels oor hierdie onderwerp gepubliseer, maar dit het tot 1968 geduur voordat hy sy idees hieroor in sy hoofwerk General System theory: Foundations, Development, Applications gebundel het.

Bertalanffy het in stelselteorie een van die belangrikste teoretiese en metodologiese heroriëntasies in kontemporêre fisiese, biologiese en sosiale wetenskappe gesien.

Algemene stelselteorie

In die 1930's was Bertalanffy besig met "die studie van die organisme as 'n sogenaamde 'oop stelsel'^[1] Met die verdere ontwikkeling van hierdie konsep het hy tot die besef gekom dat "soortgelyke probleme in verskeie wetenskappe ontstaan, wat eweneens met dieselfde modelle opgelos kon word".^[2]

Bertalanffy het die ontwikkeling van algemene stelselteorie voorsien, wat dit moontlik sou maak om isomorfiese konsepte, wette en modelle uit die verskillende wetenskappe op te teken. Na sy mening sou die verwesenliking hiervan wedersydse interaksie en kommunikasie tussen die wetenskappe moontlik maak en sodoende iets van 'n "eenheid van wetenskap" realiseer.^[2]

Vereniging vir Algemene Stelselnavorsing

In 1952, saam met sommige verwante denkers soos Kenneth E. Boulding, Ralph W. Gerard en Anatol Rapoport, het hy die Vereniging vir die Bevordering van Algemene Stelselteorie gestig, wat in 1957 herdoop is na die Vereniging vir Algemene Stelselnavorsing.^[2] Sentraal in hierdie samelewing was die strewe na die ontwikkeling van 'n algemene stelselteorie.

Publikasies

Bertalanffy het meer as 200 artikels oor teoretiese biologie en algemene stelselteorie gepubliseer en het 'n dosyn boeke geskryf. Sy werk is in Duits, Engels, Frans, Spaans, Sweeds, Japannees en Nederlands vertaal. Sy boeke:

• 1928, Kritische theorie der Formbildung, Borntraeger. In Engels uitgegee as: Modern Theory of Development, Harper: New York, 1932
• 1937, Das Gefüge des Lebens, Leipzig.
• 1940, Vom Molekül zur Organismenwelt, Potsdam.
• 1949, Das biologische Weltbild, Europeische Rundschau: Bern. In Engels uitgegee as: Problems of Life, New York, 1952.
• 1953, Biophysik des Fliessgleichgewichts, Braunschweig i.s.m. W. Beier & R. Laue.
• 1967, Robots, Men and Minds, New York
• 1968, General System Theory: Foundations, Development, Applications, George Braziller: New York.
• 1968, The Organismic Psychology and Systems Theory, Worcester
• 1975, Perspectives on General Systems Theory. Scientific-Philosophical Studies, E. Taschdjian (eds.), George Braziller: New York.

1981, A Systems View of Men, Paul A. LaViolette (ed.), Westview Press: Boulder (Colorado).

Bertalanffy se eerste artikels oor stelselteorie:

• 1945, 'Zu einer allgemeinen Systemlehre', Blätter für deutsche Philosophie, 3/4. (Extract in: Biologia Generalis, 19 (1949), 139-164.
• 1950, 'An Outline of General System Theory', British Journal of Philosophy of Science 1, p. 139-164
• 1951, 'General system theory – A new approach to unity of science' (Symposium), Human Biology, Des 1951, Vol. 23, bl. 303-361.

Verwysings

1. L. von Bertalanffy (1962). "General Systems Theory — A critical Review". In: General Systems. Vol. 7, 1-20 (1962).
2. W. van Tilburg & D. Keuning (1975). 'Systeembenadering en klinische psychiatrie', Tijdschrift voor Psychiatrie 18 (1976) 1, 471-482 Geargiveer 17 Oktober 2021 op Wayback Machine.