Pous Nicolaas I

Pous Nicolaas I die Grote
Pontifikaat begin	24 April 858
Pontifikaat eindig	13 November 867
Voorganger	Benedictus III
Opvolger	Adrianus II
Gebore	±820 Rome, Italië
Sterf	13 November 867 Rome, Italië
Ander pouse genaamd Nicolaas

Sint Pous Nicolaas I
Gebore	±820, Rome, Italië
Sterfte	13 November 867, Rome, Italië
Vereer in	Rooms-Katolieke Kerk Oosters-Ortodokse Kerk
Heiligverklaring	8 Mei 868, Rome deur Pous Adrianus II
Feesdag	13 November

Nicolaas I die Grote was die 105de pous van die Rooms-Katolieke Kerk.

Biografie

Pous Nicolaas I die Grote is gebore in Rome in 'n vername familie, die seun van Theodore, ongeveer in 820. Bekend vir sy vroomheid, goedhartigheid, kennis en welsprekendheid het hy tot die kerk toegetree op jeugdige ouderdom. Hy word as sub-deken aangestel deur Pous Sergius II en as deken deur Pous Leo IV. Op 24 April 858 volg hy Pous Benedictus III op deur die invloed van keiser Lodewyk II van die Heilige Romeinse Ryk. Hy regeer tot sy dood op 13 November 867. Hy word opgevolg deur Pous Adrianus II. Die naam ‘Nicolaas’ beteken 'oorwinnaar oor/uit die volk'.

Pontifikaat

Wes-Europa was in die tyd spiritueel uitgeput en politiek onseker. Die Sarasene en die Wikings het gereeld invalle gedoen en geplunder. Nicolaas is gesien as die pligsgetroue verteenwoordiger van die pouslike mag van Rome. Hy was vervul met 'n hoë besef van sy missie vir die handhawing van die Christelike moraliteit en die verdediging van die wet van God teen magtige wêreldse biskoppe.

Optrede teenoor biskoppe

Aartsbiskop Johannes van Ravenna het die inwoners van die pouslike staat onderdruk. Hy het sy assistent-biskoppe hardhandig behandel, onwettig geld van hulle gevra en het ook priesters onwettig in die tronk gesit. Hy het dokumente vervals om sy eise teen die pous te staaf en het pouslike gesante sleg behandel. Aangesien die waarskuwings van die pous het op dowe ore geval het en die aartsbiskop tot drie keer toe geweier het om voor 'n pouslike tribunaal te verskyn, is hy geëkskommunikeer. Die aartsbiskop beroep hom op die keiser in Pavia en trek met twee keiserlike gesante na Rome. Nicolaas het hom voor die sinode in Rome in die herfs van 860 laat verskyn, maar Johannes het ontvlug. Die pous het toe persoonlik na Ravenna gegaan om al die sake te ondersoek en te regulariseer. Die aartsbiskop het hom weer op die keiser beroep, maar is aangesê om hom aan die pous te onderwerp, iets wat hy toe gedoen het op die sinode in Rome in November 861. Later het Johannes egter 'n verbond gesluit met die geëkskommunikeerde aartsbiskoppe van Trier en Keulen, hy is weer geëkskommunikeer en moes hom weer aan die pous onderwerp.

'n Verdere konflik het ontstaan tussen Nicolaas en aartsbiskop Hincmar van Reims oor die magte van die pous. Biskop Rothad van Soissons het by die pous appèl aangeteken teen die beslissing van die sinode van Soissons in 861 wat hom geëkskommunikeer het. Hincmar het die appèl teengestaan, maar moes erken dat die pous die reg het om in ernstige sake ('causae majores') die reg het om onafhanklik 'n oordeel te vel. Hencmar het ook met die pous verskil oor die aanstelling van Wulfad as aartsbiskop van Bourges, maar ook hier moes Hincmar hom by die pouslike besluit neerlê en het die Frankiese sinodes die besluite van die pous bekragtig.

Huwelikswette

Nicolaas het dieselfde ywer aan die dag gelê in ander sake van kerklike dissipline, veral wat die huwelikswette betref. Ingeltrude, die vrou van hertog Boso van Spoleto, het by haar man weggeloop om by haar geliefde bly. Nicolaas het die biskoppe van die gebiede van Karel II die Kale gevra om haar te ekskommunikeer tensy sy na haar man terugkeer. Aangesien sy nie ag geslaan het op die oproep om voor die sinode van Milaan in 860 te verskyn, is sy toe geëkskommunikeer.

Nicolaas is ook betrek by die desperate pogings van Lotarius II van Lotaringe om van sy eerste vrou ontslae te raak. Lotarius het sy eerste wettige vrou Theutberga verlaat om met Waldrada te trou. Die biskoppe van Lotaringe op sinode van Aken op 28 April 862 het die troue goedgekeur. Tydens die sinode van Metz in Junie 863 het die pouslike afgevaardigdes, wat deur die koning omgekop is, die besluit bekragtig en die afwesige Theutberga veroordeel. Die pous het egter sy eie tribunaal opgeroep. Die twee aartsbiskoppe, Gunter van Keulen en Thietgaud van Trier is voor die Lateraanse sinode gebring in Oktober 863 waar hulle veroordeel en afgeset is asook Johannes van Ravenna en Hagano van Bergamo. Die keiser, Lodewyk II het die aartsbiskoppe probeer beskerm en koning Lotarius het Rome met 'n leër aangeval. Die pous is vir twee dae in die Sint Pieterskerk vas gevang sonder kos, maar het nie bes gegee nie. Die keiser (wat 'n koors ontwikkel het) is met die pous versoen en het Rome verlaat. Hy het die aartsbiskoppe opdrag gegee om terug te gaan huis toe. Nicolaas het aanhou probeer om Lotarius met sy wettige vrou te versoen, maar te vergeefs.

Nog 'n huwelikskrisis waarin Nicolaas hom bemoei het, was die huwelik van Judith die dogter van Karel II die Kale en Boudewyn, die graaf van Vlaandere, sonder haar vader se goedkeuring. Frankiese biskoppe het Judith geëkskommunikeer, maar die pous het verdraagsaamheid bepleit om die vryheid van die huwelikskeuse te beskerm.

Betrekkinge met die Bisantynse Kerk

In die Bisantynse Ryk is Nicolaas gesien as 'n pous wat die pouslike mag wou uitbrei as "heerser van die kerk" teenoor die siening van "eerste tussen gelykes" (primus inter pares) wat die Bisantyne aan die biskop van Rome toegeken het. Hy het aangevoer dat die afsetting van die patriarg Ignatius in 857 strydig was met die kerklike reg. Hy het op 8 Mei 862 'n brief geskryf aan alle oosterse biskoppe waarin hy vra dat hulle wyer om Photius, wat in Ignatius se plek aangestel is, te erken. In die sinode van Rome in 863 is Photius geëkskommunikeer.

Volgens die Bisantyne was Photius wettige en geldig verkies in 858. Dit is twee maande later deur 'n sinode bevestig. Dit het gelei tot 'n skeuring in die in die kerk oor die "Filioque" klousule en Nicolaas se heerser-beginsel. Die sinode van Konstantinopel in 867 ekskommunikeer Nicolaas en verwerp sy heerser-beginsel, sy inmenging in Bulgarye en die toevoeging van die "Filioque" klousule aan die geloofsbelydenis van Nicea.

Bulgarye is bekeer deur Griekse sendeling. In Augustus 863 stuur koning Boris 'n afgevaardigde na die pous met 106 vrae oor die leer en dissipline van die kerk. Nicolaas het die vrae uitvoerig beantwoord in sy "Responsa Nicolai ad consulta Bulgarorum".^[1] Saam met die antwoorde het die pous ook 'n gesant na Bulgarye gestuur om Boris oor te haal om by die Roomse kerk aan te sluit. Dit was vergeefs, die Bulgare het by die Oosters-Ortodokse Kerk aangesluit.

Nalatenskap

Pous Nicolaas I het sending aangemoedig. Hy het die saamsmelting van die bisdomme van Bremen en Hamburg goedgekeur en het Sint Ansgar, aartsbiskop van Bremen en sy opvolgers as pouslike gesante vir die Dene, Swede en Slawiërs aangestel. Hy het baie besluite geneem en briewe geskrywe. Hy het ook aktief opgetree teen biskoppe wat hulle kerklike taak verontagsaam het.

In Rome het Nicolaas verskeie gemeentes gestig en voortdurend religieuse lewe aangemoedig. Hy was self vroom en het 'n asketiese lewe gely. Regino van Prüm skryf dat die inwoners van Rome en sy tydgenote die pous hoogs gerespekteer het.^[2]

Daar word baie gedebatteer oor die kwessie of die pous gebruik gemaak het van die vervalste "pseudo-Isidoriese"-dekrete. Na deurtastende navorsing bevind Schrörs dat die pous nie die dekrete gebruik het nie en ook nie bekend was met die volledige inhoud daarvan nie. Hy het miskien 'n algemene kennis van die dekrete gehad, maar het nie sy siening van die wet daarop baseer nie. Sy moontlike kennis van die dekrete het hy van die Frankiese Ryk bekom.^[3][4]

Verering

Pous Nicolaas I word as heilige vereer in die Rooms-Katolieke Kerk en die Oosters-Ortodokse Kerk. Sy feesdag is op 13 November.

Bibliografie

• Davis, R. (2001) Book of the Pontiffs (English Translation of the Liber Pontificalis) Liverpool University Press. ISBN 0-85323-545-7
• Duff, Eamon. Saints and Sinners: A History of the Popes, Yale University Press, 2001. bl. 62–63. ISBN 0-300-09165-6
• Maxwell-Stuart, P. G. Chronicle of the Popes: The Reign-by-Reign Record of the Papacy from St. Peter to the Present, Thames & Hudson, 2002. ISBN 0-500-01798-0.

Verwysings

1. Mansi, "Coll. Conc.", XV, bl. 401 e.v.
2. 'Chronicon', "ad annum 868", in "Mon. Germ. Hist. Script. I", 579
3. Schörs, "Papst Nikolaus I. und Pseudo-Isidor" in 'Historisches Jahrbuch, XXV' (1904), bl. 1 e.v.
4. Idem, "Die pseudoisidorische 'Exceptio spolii' bei Papst Nikolaus I" in 'Historisches Jahrbuch, XXVI'(1905), bl. 275 e.v.

Eksterne skakels

Wikimedia Commons bevat media in verband met Nicolaus I.

• CE Inskrywing in die Catholic Encyclopedia (Engels)

• BBKL Inskrywing (met Literatuurverwysings) in die Biographisch-Bibliographisches Kirchenlexikon (Duits)
• PTA Inskrywing in "Popes through the Ages" deur J. Brusher S.J. (Engels)

Nota

Saamgestel en vertaal uit die Nederlandse, Engelse, Duitse en Franse wikipedia.

Opvolging

Voorafgegaan deur Benedictus III

Pous (Pontifex Maximus) 858 – 867

Opgevolg deur Adrianus II