Taklamakan
| Taklamakan | ||
| ||
| Nasa-Satellietbeeld van die Taklamakan | ||
| Name (taalvariante) | ||
| Tradisionele Chinees | 塔克拉瑪干沙漠 | |
| Vereenvoudigde Chinees | 塔克拉玛干沙漠 | |
| Pinyin | Tǎkèlāmǎgān Shāmò | |
| Wade-Giles | T'a3-k'e4-la1-ma3-kan1 Sha1-mo4 | |
| Ander name | تەكلىماكان قۇملۇقى (Oeigoers) | |
Die Taklamakan is 'n sandwoestyn in Sentraal-Asië, geleë in die Outonome Gewes Xinjiang in die Volksrepubliek China. Die presiese betekenis van die naam is onbekend.
Die woestyn beslaan 'n oppervlakte van 270 000 km² in die Tarimbekken en is die tweede grootste sandwoestyn wêreldwyd.[1] In die weste en noorde grens die Taklamakan aan die bergreekse Pamir en Tiensjan (die berg Imeon uit die oudheid), en in die suide aan die Kunlun.
Langs die noordelike en suidelike rand verloop twee takke van die Syroete. Langs die rand van die woestyn is enkele oases met stede soos Kashgar, Yarkand, Hotan in die suidweste, asook Kuqa en Turpan in die noorde geleë.
Die Tarim, die langste rivier van Sentraal-Asië, eindig in die Taklamakan.
In die sand van die Taklamakan is ruïnes begrawe, waarin al argeologiese ontdekkings van verskillende beskawings gemaak is, soos die Togare, met Hellenistiese, Indiese en Boeddhistiese invloede. Die avontuurlike soektogte naar hierdie skatte is onder ander deur die ontdekkingsreisiger Sven Hedin op 'n lewendige manier beskryf.
In die gebied is baie mummies ontdek, waarvan sommige sowat 3000 jaar oud is. Baie volke het deur die gebied migreer. Baie van hierdie Tarimmummies het 'n Europese voorkoms en is dalk afkomstig van die Togare, wat 'n Indo-Europese taal gepraat het.
In latere tydperke is die Taklamakan deur Turkse volke, soos die Oeigoere, bewoon. Vanaf die Tang-dinastie het die Chinese van tyd tot tyd hul mag oor die oasestede van die Taklamakan uitgebrei, omdat hulle die belangrike Syroete deur Sentraal-Asië wou beheer. Tydperke van Chinese bewind het afgewissel met tydperke waarin die gebied onder beheer van Turkse, Mongoolse en Tibettaanse volke was. Die huidige bevolking bestaan in die landelike gebiede veral uit twee Turkstalige volke, die Oeigoere in die suide en die Kasakke in die noorde, terwyl in die groter stede die meerderheid van die bevolking uit Han-Chinese bestaan.
Verwysings
[wysig | wysig bron]Eksterne skakels
[wysig | wysig bron] |
Wikimedia Commons bevat media in verband met Taklamakan. |
- (en) "Takla Makan Desert". Encyclopædia Britannica. Besoek op 2 Augustus 2019.
- (en) "Taklamakan". Encyclopædia Iranica. Besoek op 2 Augustus 2019.
| Hierdie artikel is in sy geheel of gedeeltelik vanuit die Nederlandse Wikipedia vertaal. |
