Thomas Henry Huxley

Thomas Henry Huxley
Huxley omstreeks 1880
Gebore 4 Mei 1825
Ealing, Middlesex
Oorlede 29 Junie 1895 (op 70)
Eastbourne, Sussex
Blyplek Londen
Burgerskap Engels
Nasionaliteit Vlag van Verenigde Koninkryk Verenigde Koninkryk
Vakgebied Dierkunde; vergelykende anatomie
Instelling(s) Britse Vloot
Koninklike Kollege van Chirurge
Koninklike Skool vir Mynwese, Koninklike Instituut
Universiteit van Londen
Alma mater Sydenham College London
Charing Cross Hospital
Ander akademiese adviseur(s) Thomas Wharton Jones
Ander bekende student(e) Michael Foster
H. G. Wells
Bekend vir Evolusie, wetenskaplike onderwys, agnostisisme, Man's Place in Nature
Beïnvloed deur Edward Forbes
Charles Darwin
Invloed op Patrick Geddes
Henry Fairfield Osborn
H. G. Wells
E. Ray Lankester
William Henry Flower
Aldous Huxley
Julian Huxley
Edwin Tulley Newton
Toekennings Koninklike Medalje (1852)
Wollaston-medalje (1876)
Clarke-medalje (1880)
Copley-medalje (1888)
Linnean-medalje (1890)
Huxley op 21-jarige ouderdom.

Thomas Henry Huxley (4 Mei 1825 – 29 Junie 1895) was 'n Engelse bioloog. Hy was bekend as Darwin se "Bulldog" aangesien hy Charles Darwin se teorieë oor evolusie ondersteun het.[1] Huxley was traag om sekere van Darwin se idees te aanvaar, maar het Darwin heelhartig in die openbaar ondersteun.

Huxley se debat met die Engelse Biskop, Samuel Wilberforce in 1860 was 'n bekende openbare gebeurtenis. Die debat was oor evolusie en is wyd in die pers gerapporteer. Baie mense was van mening dat Huxley die debat gewen het, wat Huxley se loopbaan en die teorieë oor evolusie 'n hupstoot gegee het. Huxley het ook wetenskaplike onderwys in Brittanje bevorder en het teen meer ekstreme vorme van godsdiens geveg. Huxley het die term agnosties gebruik om sy sienings oor godsdiens te beskryf, 'n term wat vandag nog gebruik word.

Huxley het weinig skoolopleiding gehad en het homself byna alles wat hy geweet het self geleer. Tog het hy 'n merkwaardige anatomis en dierkundige geword. Later het hy die evolusie van die mens en ape bespreek. Nog een van sy idees was dat voëls ​​uit klein karnivoriese dinosourusse ontstaan het, 'n siening wat vandag nog gehuldig word.

Sy bedrywighede ten gunste van evolusie, en sy openbare wetenskaplike opvoedingswerk, het 'n groot invloed op die samelewing in Brittanje en elders gehad.

Vroeë lewe

[wysig | wysig bron]

Thomas Henry Huxley is in Ealing gebore, 'n dorpie in Middlesex. Hy was die tweede jongste van agt kinders van George Huxley en Rachel Withers. Sy ouers was lede van die Kerk van Engeland, maar het simpatie met nonkonformiste gehad. Soos sommige ander Britse wetenskaplikes van die negentiende eeu, soos Alfred Russel Wallace, is Huxley grootgemaak in 'n geletterde middelklasgesin wat in moeilike tye beland het. Thomas se pa was 'n wiskunde onderwyser by Ealing Skool totdat dit gesluit het, wat die gesin in finansiële probleme geplaas het. As gevolg hiervan het Thomas die skool op die ouderdom van 10 verlaat, na slegs twee jaar van formele skoolopleiding.

Ten spyte van hierdie onbenydenswaardige begin, was Huxley vasbeslote om homself op te voed. Hy het een van die groot outodidakte van die negentiende eeu geword. Eers het hy Thomas Carlyle se Geology en Hamilton se Logic gelees. In sy tienerjare het hy homself Duits geleer, en uiteindelik vlot daarin geword. Later het Charles Darwin hom gebruik as 'n vertaler van wetenskaplike materiaal uit Duits na Engels. Hy het Latyn en genoeg Grieks geleer om Aristoteles in die oorspronklike te lees.

Huldeblyke

[wysig | wysig bron]

'n Wandellaan in die Sir Seewoosagur Ramgoolam Botaniese tuin in Mauritius dra sy naam.

Sir Seewoosagur Ramgoolam botaniese tuin
Die straatnaam
Die straatnaam
Die straatnaam  
Die laan
Die laan
Die laan  

Bronne

[wysig | wysig bron]
  • Encyclopædia Britannica Online (2006), Thomas Henry Huxley, Encyclopædia Britannica Inc., http://www.britannica.com/EBchecked/topic/277746/T-H-Huxley 
  • Barr, Alan P, ed. (1997), Thomas Henry Huxley's Place in Science and Letters: Centenary Essays, Georgia: Athens 
  • Bibby, Cyril (1959), T.H. Huxley: scientist, humanist and educator, London: Watts 
  • Bibby, Cyril (1972), Scientist Extraordinary: the life and work of Thomas Henry Huxley 1825–1895, Oxford: Pergamon 
  • Browne, Janet (1995), Charles Darwin, 1: Voyaging, Cambridge University Press 
  • Browne, Janet (2002), Charles Darwin, 2: The Power of Place, Cambridge University Press 
  • Burkhardt, F., ed. (1984), The Correspondence of Charles Darwin, Cambridge University Press 
  • Clack, Jenny (2002), Gaining Ground: The Origin of Tetrapods, Indiana 

Verwysings

[wysig | wysig bron]
  1. ↑ Encyclopædia Britannica Online 2006

Eksterne skakels

[wysig | wysig bron]