Fénis

Dä Artikel behandlet die italiänischi Gmäind Fénis. Für anderi Bedütige vo Fenis lueg do.
Fénis
Wappe
Fénis (Italien)
Fénis (Italien)
Fénis
Fénis
Panorama del capoluogo e del territorio comunale visto dalla collina di Nus.

Panorama del capoluogo e del territorio comunale visto dalla collina di Nus.
Panorama del capoluogo e del territorio comunale visto dalla collina di Nus.
Lag vu dr Gmai Fénis im Augschtdal

Lag vu dr Gmai Fénis im Augschtdal
Lag vu dr Gmai Fénis im Augschtdal
Staat: Italie
Region: Aostatal
Koordinate: 45° 44′ N, 7° 29′ OKoordinate: 45° 44′ 0″ N, 7° 29′ 0″ O
Hechi: 541 m s.l.m.
Yywohner: 1788 (31. Dez. 2022)[1]
ISTAT-Nummer: 007027

Fénis (frankoprov. Fin-ic) isch e Gmai in dr autonome Provinz Augschtdal z Italie.

Fénis ghert zue dr Gmainschaft Unité de communes Mont-Emilius.

Geografi

[ändere | Quälltäxt bearbeite]

Fénis lyt im Augschtdal uf dr rächte Syte vu dr Dora Baltea.

Zue dr Gmai ghere d Wyyler Baraveyes, Barche, Chenoz, Chez Croiset, Chez Sapin, Cors, Fagnan, Les Crêtes, Misérègne, Perron, Pléod, Pommier, Tillier. Nochbergmaine sin Chambave, Champdepraz, Champorcher, Cogne, Nus un Saint-Marcel, Verrayes

Gschicht

[ändere | Quälltäxt bearbeite]

Dr Grinder vum Huus Savoyen, dr Humbert I mit dr wysse Händ, het anne 1025 s Augschtdal as Leeche griegt. Mid Uusnahme vun e baar Johr (1691, 1704–1706, 1798–1814 zue Frankrych) het s Augschtdal derno zem Huus Savoyen gheert bis anne 1946, d. h. bis dr letscht italienisch Chenig abdankt ghaa het. Wu s italienisch Chenigrych anne 1861 grindet woren isch, isch s Augschtdal zue dr Provinz Turin chuu. Anne 1927 isch s derno ne aigestädnigi Provinz wore. Im Faschismus isch di franzesisch Sproch verbote wore un s het e starki Italienisierigsbolitik gee. Vu 1939 bis 1945 het Fénis dr italienisiert Name Fontanamora drait. Noch em Zweede Wältchrieg het s Augschtdal anne 1948 e autonome Sonderstatus griegt.

Bevelkerig

[ändere | Quälltäxt bearbeite]
Johr 1861 1871 1881 1901 1911 1921 1931
Yywohner 1576 1607 1628 1741 1520 1649 1461
Johr 1936 1951 1961 1971 1981 1991 2001
Yywohner 1355 1376 1427 1400 1371 1603 1618

Politik

[ändere | Quälltäxt bearbeite]

Dr Burgermaischter vu Fénis isch dr Giusto Perron.

Sproch und Dialäkt

[ändere | Quälltäxt bearbeite]

Dr frankoprovenzalisch Dialäkt vu Fénis ghert zum Valdostanisch (Valdôtèn).

Anne 2001 het d Fondation Émile Chanoux in Zämmenarbet mit em Centre d'Études Linguistiques pour l'Europe un dr Università degli Studi di Trento di soziolinguistisch Situation vu allne Gmaine im Augschtdal untersuecht. Doderzue isch im Septämber un Oktober 2002 e Froogebooge verschickt woore. Vu Fénis sin 106 Froogebeege wider retuurchuu[2].

Froog 0301: Was isch Ihri Muetersprooch?
Italienisch Patois Italienisch un Patois Franzeesisch anderi kai Andwoord Total
63 (59,4 %) 31 (29,2 %) 3 (2,8 %) 2 (1,9 %) 2 (1,9 %) 5 (4,7 %) 106
Froog 1403a: Wie guet verstehn si Frankoprovenzalisch (Patois)?
guet mittelguet e weng gar nit kai Andwoord Total
82 (77,4 %) 11 (10,4 %) 0 (0 %) 12 (11,3 %) 1 (0,9 %) 106
Froog 1403b: Wie guet chenne si Frankoprovenzalisch (Patois) schwätze?
guet mittelguet e weng gar nit kai Andwoord Total
63 (59,4 %) 15 (14,2 %) 8 (7,6 %) 19 (17,9 %) 1 (0,9 %) 106
[ändere | Quälltäxt bearbeite]
 Commons: Fontainemore – Sammlig vo Multimediadateie

Fueßnote

[ändere | Quälltäxt bearbeite]
  1. ↑ Demographic Balance and resident population by sex on 31st december 2022. Italian National Institute of Statistics, abgruefen am 14. Mai 2023.
  2. ↑ Fondation Émile Chanoux: ‘‘Sondage linguistique’’. Archiviert vom Original am 5. Juli 2017; abgruefen am 15. November 2012.