Gundelfingen im Breisgau

Basisdate
Dialekt:	Alemannisch
Hauptvariante:	Nideralemannisch
Regionalvariante:	Oberrhialemannisch
Lokalvariante:	Ruum Friburg
Bundesland:	Bade-Wirttebärg
Regierungsbezirk:	Friburg
Landkrais:	Brisgau-Hochschwarzwald
Heh:	266 m i. NHN
Flech:	14,3 km²
Iiwohner:	11.977 (31. Dez. 2022)
Bevelkerungsdicht:	839 Iiwohner je km²
Boschtlaitzahle:	79194, 79104
Vorwahl:	0761
Kfz-Kennzaiche:	FR
Gmeischlissel:	08 3 15 047
Gmaigliderung:	2 Ortsteil
Adress vun dr; Gmaiverwaltung:	Alte Bundesstraße 31; 79194 Gundelfingen
Webpräsenz:	www.gundelfingen.de
Burgermaischter:	Raphael Walz
Lag vo de Gmai Gundelfinge im Brisgau im Landkrais Brisgau-Hochschwarzwald
	Karte

Dä Artikel bhandlet d Gmei im Brisgau Wyteri Bedütige vo „Gundelfingen“ findsch doo.

Gundelfinge isch e Gmei im Brisgau. Si lit sex Kilometer nördlich vum Stadtzentrum vu Friburg in Bade-Württeberg (Dytschland). S' Ortszentrum isch numme 300 Meter vu dr Stadtgrenze vu Friburg entfernt. Gundelfinge ghört zue dr Agglomeration bzw. zum Verdichtungsrüm vu Friburg.

Mit 11.977 Iwohner (Stand: 31. Dezember 2022) isch Gundelfinge ein vu dr grössere Örter im Landchreis Brisgau-Hochschwarzwald. Zue Gundelfinge ghört dr Ortsdeil Wilddal. Mit dr eigeständige Gmei Haiwiler bildet es e Verwaltigsgmeinschaft.

Dr Ortskern ich um 2004 nöi gstaltet worre un ladet zue Fäschte un Verastaltunge i. Vum nöie Ortsdeil Nägilisee (erbaut sit 1980) ka mer deilwis d'Vogese un dr Kaiserstuehl sähe. D'Höf im Rittibach bim Rosskopf hän mit 79104 e Friburger Poschtleitzahl und Adress.

Gschichte

Die erst urchundlich Erwähnig vu Gundelfinge findet sich erst anno 1008. Kaiser Heinrich II. hez im Basler Bischof Adalbero s'Wildbannrächt ime Beriich vu dr Friburger Bucht verlihe. Die typische Nammensendig „-inge“ losst aber e Entstehig vum Ort scho im 4. Johrhundert vermuete. Wohrschinlich het e alemannische Afüehrer mit Namme Gundolf mit sine Lüt do gsidelet.

S'Dorf isch in dr Zähringer understande, wo ihr Herrschaftssitz uf dr noochglägene Burg Zähringe uffem Zähringer Bann gha hän, später isch es under d'Herrschaft vu dr Grafe vu Urach-Friburg ku. 1327 hän d'Grafe Gundelfinge an d'Friburger Schnewelin Bernlapp verkauft. 1507 isch es vu dene ihre Noochkumme an dr badisch Markgraf Christoph verkauft worre. Mit dr Gebiitsreform 1809 isch Gundelfinge zum Landamt Friburg II, ku, wo 1819 mit em Landamt Friburg I zum Landamt Friburg vereinigt worre isch.

Religione

E Kilche isch erschtmols 1275 in Gundelfinge erwähnt. Aber erscht mit dr Ifüehrung vu dr Reformation in dr Markgrafschaft Bade het 1556 Gundelfinge e eigene (no evangelische) Pfarrer griegt. Anno 1877 hän d'Baptischte e eigeständigi kilchlichi Gmeinschaft gründet. E katholischi Pfarrgmei (Brueder Klaus) bestoht sit 1975.

Igmeindunge

1972: Wilddal

Iwohnerentwicklung

Johr	Iwohner
1570	350
1740	380
1825	620
1875	763
1925	1.091
1950	1.817
1970	5.016
2005	11.157

Ortsdeiler

Wilddal

Wappe

Wilddal isch erschtmols 1273 urkundlich genennt worre. Wie Gundelfinge het's zue dr Herrschaft vu dr Zähringer ghört un isch später iber d'Friburger Grafe an Schnewelin Bernlapp kumme. Im Gegesatz zue Gundelfinge isch d'Grundherrschaft iber Wildtal aber 1652 an d Friherre vu Beroldinge, bis s'Dorf 1788 an dr Graf Friedrich vu Kageeck verkauft worre isch. 1805 isch es infolg vum Riichsdeputationshauptschluss im Grossherzogtum Bade zuegordnet worre. D'Wilddaler Bevölkerung het (mit 3/4-Mehrhet) 1971 selber fier e Aschluss an Gundelfinge gstimmt. Wilddal het domols 1.129 Iwohner gha.

Politik

Vogt

Dr. Reinhard Bentler: 1983-2014
Raphael Walz: sit 2014

Wahle

Ergebnis vo dr Landdagswahle sit 2006:^[2]

Johr	CDU	SPD	FDP	Grieni	Linki¹	AfD	Suschtigi
2016	20,6 %	13,5 %	7,8 %	40,5 %	3,5 %	10,7 %	3,5 %
2011	28,2 %	25,1 %	4,3 %	36,4 %	2,7 %		3,4 %
2006	36,1 %	24,3 %	9,3 %	24,1 %	3,3 %		2,9 %

¹ 2006: WASG, sit 2011: Die Linke

Wappe

S'Wappe zeigt in gspaltenem Schild vorne in Gold e rote Schrägbalke, hinde in Grüen in ere silberne Ifridung e silberni Danne.

Gmeipartnerschafte

Die französisch Stadt Meung-sur-Loire. D'Stadt het 6.800 Iwohner un lit direkt an dr Loire, guet 30 km vu Orléans entfernt.
Die polnisch Stadt Bierun, wo guet 20.000 Iwohner läbe. Bierun lit 20 km südlich vu Kattowitz in Oberschlesie.
D'Stadt Scheibenberg im Erzgebirge/Saxe.

Wirtschaft un Infrastruktur

Verkehr

Dur d'Bundesstross 3 (Buxtehude - Wil am Rhi), 294 (Fraidestadt - Friburg im Brisgau) un dr Autobahnzuebringer Friburg-Nord (B 294) uf d'A 5 (Hattenbacher Dreieck - Basel) (Europastraße 35 Amsterdam - Rom) isch Gundelfinge an s'iberregional Strossenetz agschlosse.

Gundelfinge lit an dr Isebahn-Hauptstrecki Charlsrueh - Basel (Rhidalbahn) un wird vu dr DB Regio un dr Brisgau-S-Bahn (Linie Elze - Friburg im Brisgau) bedient.

Busverbindunge vu Gundelfinge un Wilddal uf Friburg im Brisgau werre vu dr Friburger Verkehrs AG, ins Umland vu dr Südbadebus GmbH abotte. Im Gspräch isch e Verlängerung vu dr Friburger Strossebahnlinie 2 vu Zähringe bis Gundelfinge, aber wäge dr öffentliche Finanzlag uwohrschinlich.

Fueßnote

↑ Statistisches Landesamt Baden-Württemberg – Bevölkerung nach Nationalität und Geschlecht am 31. Dezember 2022 (CSV-Datei).
↑ Statistisches Landesamt Baden-Württemberg: Landtagswahl (Memento vom 7. Juli 2019 im Internet Archive)

Weblink

Commons: Gundelfingen im Breisgau – Sammlig vo Multimediadateie

Des isch e Artikel oder e Absatz über e regionali Bsunderheit. Er dät no besser wirke, wänn er in dr Dialäktspiilart vu sälere Region gschriibe wär. Ich, dr erscht oder dr Hauptautor vu däm Artikel oder däm Absatz, dät mi freie, wänn eber esach in s lokal Alemannisch ibersetze dät. Schryb bitte i dr Zämmefassig dass du de Artikel i de lokale Dialäkt umänderesch.

Lueg dezue au Froge un Antworte zum Dialäkt.

Dä Artikel basiert uff ere fräie Übersetzig vum Artikel „Gundelfingen_im_Breisgau“ vu de dütsche Wikipedia. E Liste vu de Autore un Versione isch do z finde.

[Metadaten_Einwohnerzahl_DE-BW-1] Statistisches Landesamt Baden-Württemberg – Bevölkerung nach Nationalität und Geschlecht am 31. Dezember 2022 (CSV-Datei).

[2] Statistisches Landesamt Baden-Württemberg: Landtagswahl (Memento vom 7. Juli 2019 im Internet Archive)

[1]

[2]