Landolt

Dialäkt: Züritüütsch

Landolt isch uursprünglich en männliche Tauffname gsy, wo mit de Zyt zum Vattername (Patronymikum) und zletschtamänd zum Gschlächtsname (Familiename) woorden isch. Es isch e Zämesetzig us althoochtüütsch land und althoochtüütsch *walto. En walto isch öpper gsy, wo waltet, aso Gwalt über öpper oder öppis hät (vgl. s Woort Aawalt).^[1]

Vo woo s Landolts chömed

As Familiename gönd di hüttige Schwyzer Landolt uf zwäi verschideni Gschlächter zrugg.^[2][3][4]

• D Wuurzle vom äinte Gschlächt ligged im Glaarnerland reschpäktyve z Näfels (hütt zu Glarus Nord).
  • Vo deet uus händ s im Spaatmittelalter au am Zürisee afa wone: I de Stadt Züri sind s ab 1370 bikannt, dezue anen i der Ängi, z Taalwyl und z Adlischwyl.
  • Vo der Ängi uus isch im 18. Jarhundert en Landolt uf Nöiestadt am Bielersee uusgwanderet und hät deet 1725 s Bürgerrächt überchoo, und vo deet uus sind s au uf Gämf und sind deet 1875 Bürger woorde.
• D Wuurzle vom andere Gschlächt ligged im Noorde vom Kanton Züri, nämli im Wyland, bsunders z Chlyandlefinge.
  • Vom Wyland uus sind Landolt im 16. Jarhundert i s doozmaal bèèrnisch Aargöi uusgwanderet; s Bürgerrächt vo Aarau händ die sit 1592.
  • Vo Chlyandlefingen isch im 19. Jarhundert äinen i d Umgäbig vo de Stadt Züri choo und hät 1875 s Stadtzürcher Bürgerrächt überchoo. Drum gits hüt aso altygsässeni Stadtzürcher Landolt und uursprünglichi Wyländer Landolt – die mues mer usenandhaa, wä me si für Genealogy intressiert.

Lüüt, wo Landolt zum Gschlächt ghäissed

Landolt (Landlet) us em Glaarnerland:

• Franz Landolt (SP) (1901–1965), en Politiker
• Franz Landolt (GLP) (*1958), en Politiker
• Fritz Landolt (1891–1967), en Politiker
• Jules Landolt (1930–2005), en Politiker
• Markus Landolt (*1961), en Undernämer und Politiker
• Martin Landolt (*1968), en Banquier und Politiker

altygsässeni Landolt us de Stadt Züri:

• Hans Heinrich Landolt (1831–1910), en Cheemiker
• Salomon Landolt (1741–1818), en Politiker, Landwiirt und Maaler

Landolt us em Wyland:

• Elias Landolt (Forstwissenschaftler) (1821–1896), en Forschtwüsseschafter
• Karl Landolt (1925–2009), en Maaler, Graafiker, Holzschnyder, Litograaf und Töpferer

Aargauischi Landolt, wo uursprünglich uf s Wyländer Gschlächt zrugggönd:

• Edmund Landolt (1848–1926), en Oftalmoloog (Augenaarzt)

Stadtzürcher Landolt, wo uursprünglich uf s Wyländer Gschlächt zrugggönd:

• Christoph Landolt (*1966), en Spraachwüsseschafter
• Elias Landolt (Geobotaniker) (1926–2013), en Geobotaaniker
• Emil Landolt (1895–1995), en Politiker

Lüüt, wo Landolt as Tauffname händ

• Beata-Landolt-Sippe

Gschäfter, wo Landolt im Name händ

• D Bank Landolt & Cie z Gämf, wos vo 1780 bis 2022 ggèè hät, isch uf di wältsche Landolt zrugggange, aso söttigi, wo uursprünglich vom Zürisee choo sind.
• D Wyhandlig Landolt z Züri, wo 1834 vom Emanuel Hess gründet woorden isch, hät de Name vo de Chlyandlefinger Landolt.^[5]

Quäle

1. Viktor Schobinger, Alfred Egli, Hans Kläui: Zürcher Familiennamen. Entstehung, Verbreitung und Bedeutung der Namen alteingesessener Zürcher Familien. Zürich 1994, S. 111.
2. E. Dejung, J. Frick, J. Kubly-Müller, H. Tribolet, P. X. Weber: Landolt. I: Historisch-Biographisches Lexikon der Schweiz, Band 4, S. 594 f.
3. Schweizer Familiennamenbuch > Landolt.
4. Frédy Dubois: Landolt BE. In: Historisches Lexikon vo dr Schwiiz.
   Hans Laupper, Hans Rudolf Stauffacher: Landolt GL. In: Historisches Lexikon vo dr Schwiiz.
   Katja Hürlimann: Landolt ZH. In: Historisches Lexikon vo dr Schwiiz.
5. Marc Landolt: Sechs Generationen Landolt Weine. I: Zum 200. Geburtstag von Elias Landolt. Oberforstmeister und Professor 1821–1896. S. 42–43 (online).

Begriffsklärig

Die Syte isch ä Begriffsklärig zum Unterscheide vo verschidene Sache, Ort oder Persone, wo im Schriftdütsch s glych Wort derfir bruucht wird. Wenn du vome andere Wikipedia-Artikel do ane cho bisch, sottsch dört ane zruggoh un dä Link, wo d em gfolgt bisch, so ändere, dass mer uff em richtige Artikel vo dere Lischde obe landet. Merci.