Linth

Linth
dr Linthkanal bi Richeburg, Richdig Süde, im Hindergrund dr Mürtschestock
dr Linthkanal bi Richeburg, Richdig Süde,
im Hindergrund dr Mürtschestock

dr Linthkanal bi Richeburg, Richdig Süde,
im Hindergrund dr MürtschestockVorlage:Infobox Fluss/KARTE_fehlt

Date
Gwässerkennzaal CH: 2455
Laag Kanton Glarus, Kanton Schwyz, Kanton St. Gallen; Schwiz
Flusssystem Rhii
Abfluss über Limet → Aare → Rhii → Nordsee
Beginn als Linth im Tödi-Massiv
46° 51′ 57″ N, 8° 58′ 49″ O
Quellhöchi 1'000 m ü. M.Vorlage:Infobox Fluss/NACHWEISE_fehlen
Mündig ZüriseeKoordinate: 47° 13′ 7″ N, 8° 56′ 28″ O; CH1903: 713801 / 230831
47° 13′ 7″ N, 8° 56′ 28″ O
Mündigshöchi 406 m ü. M.Vorlage:Infobox Fluss/NACHWEISE_fehlen
Höchiunterschiid 594 m
Lengi Namentlichi Strecki: 37,1 km[1] mit Sandbach und Linthkanal 65,9 km
Iizugsgebiet 1283 km²[2]
Abfluss am Pegel Weesen-Biäsche
AEo: 1061 km² 		NNQ (1963)
MQ 1935–2008
Mq 1935–2008
HHQ (1953) 		9,73 m³/s
54,6 m³/s
51,5 l/s km²
295 m³/s

Abfluss[3] an dr Mündig
AEo: 1283 km² 		MQ
Mq
 		60 m³/s
46,8 l/s km²
Dialäkt: Glarnertüütsch

D Linth isch ä Fluss i dr Schwiz. Si entstahd us em Sandbach, wo vom Tödi her chunt, und em Limmerebach im Gebiet vo Linthel i dr Gmäind Glarus Süd.

Dr Lauf vum Fluss

[ändere | Quälltäxt bearbeite]

Im Quällgebiet isch underem Limmärägletscher s Chraftwärch Linth-Limmärä, wo dr ganzi Kantuu Glarus mit Strom versorgt. De natürlichi Fluss nimmt bi Schwande dr Sernf us em Glarner Chliital zu sich und gat in Walesee und dure Linthkanaal in Zürisee.

Us em See flüsst z Züri d Limet (uf alt Züridütsch: Limig; ahd. Lindimagus "Feldfluss"). D Maag isch vor em Linthwärch dr Abfluss gsi vum Walesee und isch denn ersetzt wordä dur ä Maagkanaal (hüt Linthkanal). Dr Name vu dr Linth chunnt vum gallische "lindu-", was Wasser bedütet und Maag chunnt vum gallische *magos, wa "Feld" bidütet.

Gschicht

[ändere | Quälltäxt bearbeite]

Vor über tuusig Jaar isch d Linth nuch i Tuggenersee gflosse, doch si het en mit Material zuedeggt, bis nüüt mi vu ihm vorhande gsii isch. E breiti Ebeni isch entstande, wo zum e Sumpfgebiet worän isch, und d Lüüt sin chrangg wordä, und me het nüd gwüsst, was dergegä tue. Im nüünzechnete Jahrhundert het z Züri en Äschiniör glebt, de het Johann Konrad Escher gheisse. De het en Plan entworfe, wie mer dem Problem chännt Mäischter werdä. Au de badisch Äschiniör Johann Gottfried Tulla het an dem Projäkt mitgschaffed. D Linth isch in Walesee gläitet worde und vu deet us als Linthkanaal in Zürisee. D Manne händ müese Fronarbet leischte, was bi wiitem nüd jedem passt het.

en Übersicht vu dr Linth-Korrektur (1811), Norde isch une rächts

D Korrekziuu vu dr Linth het im 1807 aagfange. Dr Escherkanal, vu Mollis bis in Walesee, isch 1811 fertig gsi. Dr Maagkanal, vum Walesee bis uf Ziegelbrugg füre, isch 1812 fertig worde. Im 1815 isch d Linth bis in Giesse, uf Höchi Bängge, und es Johr speeter bis i d Grynau abe korrigiert gsi. 1866 isch s letscht Stugg, vo de Grynau bis in Zürisee, in Aagriff gnoo worde.[4]

[ändere | Quälltäxt bearbeite]
 Commons: Linth – Sammlig vo Multimediadateie

Fuessnote

[ändere | Quälltäxt bearbeite]
  1. ↑ Auswertungen zum Gewässernetz. (XLSX) BAFU, Dezember 2013, archiviert vom Original am 13. Juni 2018; abgruefen am 9. August 2017 (Auflistung Fliessgewässer der Schweiz >30km).
  2. ↑ Topographische Einzugsgebiete der Schweizer Gewässer: Teileinzugsgebiete 2 km². Archiviert vom Original am 24. September 2017; abgruefen am 24. September 2017.
  3. ↑ Pegeldate vo Weesen-Biäsche, vermehrt um s Restiizugsgebiet (222 km²) mit eme (nach ere Chartedarstellig vom Hydrologischer Atlass der Schweiz gschetzte) Mq vo 25 l/s km²
  4. ↑ Die bewegte Geschichte der Linthkorrektion uf linthwerk.ch