Morgex

Morgex
Kei Wappe vorhande.
Morgex (Italien)
Morgex (Italien)
Morgex
Morgex
La via principale (Rue du Valdigne) e il campanile sullo sfondo

La via principale (Rue du Valdigne) e il campanile sullo sfondo
La via principale (Rue du Valdigne) e il campanile sullo sfondo
Lag vu dr Gmai Morgex im Augschtdal

Lag vu dr Gmai Morgex im Augschtdal
Lag vu dr Gmai Morgex im Augschtdal
Staat: Italie
Region: Aostatal
Koordinate: 45° 45′ N, 7° 2′ OKoordinate: 45° 45′ 0″ N, 7° 2′ 0″ O
Hechi: 923 m s.l.m.
Yywohner: 2058 (31. Dez. 2022)[1]
ISTAT-Nummer: 007044

Morgex (frankoprov. Mordzéi) isch e Gmai in dr autonome Provinz Augschtdal z Italie.

Morgex ghert zue dr Gmainschaft Unité de communes Valdigne-Mont-Blanc.

Geografi

[ändere | Quälltäxt bearbeite]

Morgex lyt im Valdigne, em obere Dail vom Augschtdal, uf dr linke Syte vu dr Dora Baltea.

Zue dr Gmai ghere d Wyyler Arpy, Biolley, Dailley, Fosseret, La Ruine, Lavancher, Marais, Montet, Pautex, Ruillard, Tirivel, Villair. Nochbergmaine sin Courmayeur, La Salle, La Thuile un Pré-Saint-Didier

Gschicht

[ändere | Quälltäxt bearbeite]

Dr Grinder vum Huus Savoyen, dr Humbert I mit dr wysse Händ, het anne 1025 s Augschtdal as Leeche griegt. Mid Uusnahme vun e baar Johr (1691, 1704–1706, 1798–1814 zue Frankrych) het s Augschtdal derno zem Huus Savoyen gheert bis anne 1946, d. h. bis dr letscht italienisch Chenig abdankt ghaa het. Wu s italienisch Chenigrych anne 1861 grindet woren isch, isch s Augschtdal zue dr Provinz Turin chuu. Anne 1927 isch s derno ne aigestädnigi Provinz wore. Im Faschismus isch di franzesisch Sproch verbote wore un s het e starki Italienisierigsbolitik gee. Vu 1939 bis 1945 het Morgex dr italienisiert Name 'Valdigna di Aosta drait. Noch em Zweede Wältchrieg het s Augschtdal anne 1948 e autonome Sonderstatus griegt.

Bevelkerig

[ändere | Quälltäxt bearbeite]
Johr 1861 1871 1881 1901 1911 1921 1931
Yywohner 1252 1219 1184 1111 952 926 982
Johr 1936 1951 1961 1971 1981 1991 2001
Yywohner 1325 1538 1245 1451 1681 1797 1907

Politik

[ändere | Quälltäxt bearbeite]

Dr Burgermaischter vu Morgex isch dr Lorenzo Graziola.

Sproch und Dialäkt

[ändere | Quälltäxt bearbeite]

Dr frankoprovenzalisch Dialäkt vu Morgex ghert zum Valdostanisch (Valdôtèn).

Anne 2001 het d Fondation Émile Chanoux in Zämmenarbet mit em Centre d'Études Linguistiques pour l'Europe un dr Università degli Studi di Trento di soziolinguistisch Situation vu allne Gmaine im Augschtdal untersuecht. Doderzue isch im Septämber un Oktober 2002 e Froogebooge verschickt woore. Vu Morgex sin 101 Froogebeege wider retuurchuu[2].

Froog 0301: Was isch Ihri Muetersprooch?
Italienisch Patois Italienisch un Patois Franzeesisch anderi kai Andwoord Total
74 (73,3 %) 15 (14,9 %) 2 (2 %) 2 (2 %) 4 (4 %) 4 (4 %) 101
Froog 1403a: Wie guet verstehn si Frankoprovenzalisch (Patois)?
guet mittelguet e weng gar nit kai Andwoord Total
51 (50,5 %) 14 (13,9 %) 3 (3 %) 32 (31,7 %) 1 (1 %) 101
Froog 1403b: Wie guet chenne si Frankoprovenzalisch (Patois) schwätze?
guet mittelguet e weng gar nit kai Andwoord Total
36 (35,6 %) 10 (9,9 %) 11 (10,9 %) 39 (38,6 %) 5 (5 %) 101
[ändere | Quälltäxt bearbeite]
 Commons: Morgex – Sammlig vo Multimediadateie

Fueßnote

[ändere | Quälltäxt bearbeite]
  1. ↑ Demographic Balance and resident population by sex on 31st december 2022. Italian National Institute of Statistics, abgruefen am 14. Mai 2023.
  2. ↑ Fondation Émile Chanoux: ‘‘Sondage linguistique’’. Archiviert vom Original am 5. Juli 2017; abgruefen am 15. November 2012.