N

Nn

Dialäkt: Züridütsch

N bzw. n isch dr 14. Buechschtabe vom latiinische Alphabet und en Konsonant. Dr Buechschtabe N hät i düütsche Texte e durchschnittlichi Hüüfigkeit vo 9,78%. Er isch demit nach em E dr zweithüüfigschti Buechschtabe i deutsche Texte.

Herkunft

Proto-semitischi Schlange	Phönizisches Nun	Griechisches Ny	Etruskisches N	Lateinisches N

Im proto-semitische Alphabet isch dr Buechschtabe s Symbol für e Schlange. Im phönizische Alphabet isch us em Schlangesymbol dr Buechschtabe Nun (Schlange) worde. Bereits im phönizische hät dr Buechschtabe de Luutwert [n] ghaa.

D Grieche händ s Nun i ihres Alphabet als Ny übernaah und händ de Luutwert biibhalte. Us dem Blitz-artige Buechschtabe isch bis zum klassisch-griechische dur en zweite Aaschtrich links en Buechschtabe worde, wo bereits d Form vom N ghaa hät. Wie bim M isch dr Aastrich möglicherwiis zur Verbesserig vo dr Schriibig bim Wechsel vo dr Schriibrichtig vo-rechts-nach-links uf vo-links-nach-rechts iigfüegt worde.

D Etrusker händ s N i siinere früehgriechische Form übernaah, ebeso zerscht d Römer. Allerdings isch dr Buechschtabe au im Latiin später mit eme Aastrich links versehe worde.

Bedüütige

• i dr Mathematik
  • isch ${\displaystyle \mathbb {N} }$ s Symbol für d Mengi vo de natürliche Zahle
  • isch n oft e Variable, wo d Wert uf natürlichi Zahle beschränkt sind (es Viileck mit n Ecke)

• i dr Physik
  • schtaht n für s Neutron
  • isch n s Zeiche für d Brechzahl
  • bezeichnet n d Hauptquantezahl
  • isch N s Zeiche für de Entmagnetisierigsfaktor
  • isch N s Zeiche für de Entelektrisierigsfaktor
  • isch ${\displaystyle N_{\rm {A}}}$ s Zeiche für d Loschmidt-Zahl oder Avogadrozahl
  • schtaht n für d Windigszahl vonere elektrische Schpuele
  • isch n s Formelzeiche vo dr Molekülzahldichti (Teilchenzahl/Volume)

• im SI-Einheitensystem
  • isch n d Abchürzig für d Vorsilbe Nano und schtaht für Milliardschtel
  • isch N s Einheitesymbol für Newton

• i dr Chemie
  • isch N s Zeiche für s Element Schtickschtoff (Nitrogenium)
  • isch N s Formelzeiche vo dr Teilchenzahl
  • isch N s Formelzeiche vo dr inzwüsche abgschaffte Normalität
  • im stöchiometrische (chemische) Rechne isch n s Symbol für d Schtoffmengi

• als Kfz-Kennzeiche schtaht N
  • in Düütschland für Nürnberg
  • f internationale Kennzeiche für Norwege

• i dr Numismatik schtaht dr Kennbuechschtabe N
  • für Montpellier vom 16. bis 18. Jahrhundert uf französische Münze.

• als Währigszeiche schtaht N
  • für Ngwee us Sambia
  • für Naira us Nigeria

• als internationals Luftfahrzüügkennzeiche für di Vereinigte Schtaate vo Amerika
• i dr Geografie schtaht N für Norde
• N isch e Spurwiiti bi Modellbahne, lueg bi Massstääb vo de Modellisebahne
• N schtaht au für d Batterietype Lady
• N isch im Wiitere dr Name für es Computerschpiel
• i Pläne vo dr Elektrotechnik bezeichnet N de Neutralleiter

Variante

Im Schpanische hät sich us em N dr Buechschtabe Ñ (enje) entwicklet, wo für de Luutwert [ɲ] schtaht.

Lueg au: Abchürzig, Akronym, aafangend mit em Buechschtabe N oder n

• Funkalphabet

Weblink

• https://web.archive.org/web/20080517075022/http://www.wam.umd.edu/%7erfradkin/alphapage.html
• https://web.archive.org/web/20090227063819/http://ancientscripts.com/greek.html

'S latinische Alphabet Aa  Bb  Cc  Dd  Ee  Ff  Gg  Hh  Ii  Jj  Kk  Ll  Mm  Nn  Oo  Pp  Qq  Rr  Ss  Tt  Uu  Vv  Ww  Xx  Yy  Zz  Ää  Öö  Üü  ß  ſ  ·  Åå  Ææ  Œœ  Øø  Çç  Ðð  Þþ  Ħħ  Ññ  Ũũ  Ÿÿ ... (meh luegsch Diakritischi Zeiche)

Dä Artikel basiert uff ere fräie Übersetzig vum Artikel „N“ vu de dütsche Wikipedia. E Liste vu de Autore un Versione isch do z finde.