Vorgschichtligi Pfaalbaute um d Alpe ume* | |
---|---|
UNESCO-Wälterb![]() | |
![]() | |
Rekonstrukzion vo de Pfaalbaute im Pfaalbaumuseum Unteruhldinge am Bodesee | |
Staatsgebiet: | Dütschland Frankriich Italie Ööstriich Schwiz Slowenie |
Typ: | Kultur |
Kriterie: | (iv)(v) |
Referänz-Nr.: | 1363 |
Region: ª | Europa |
Gschicht vo dr Iischriibig | |
Iischriibig: | 2011 (Sitzung 35) |
* Dr Naame stoot uf dr Wälterb-Liste. |
Zu de Vorgschichtlige Pfaalbaute um d Alpe ume, nochgwiise vom 5. bis zum 1. Joorduusig v. d. Z.,[1] zelt d UNESCO 111 Fundstelle vo prehistorische Pfaalbaute in dr Schwiz, z Dütschland, Ööstriich, Italie, Frankriich und Slowenie as Wältkulturerb.
Vo de dransnazionale serielle Stett befinden sich 56 in dr Schwiz, verdäilt uf 15 Kantöön, und därt het s öiropawite „Pfaalbaufieber“ aagfange. Im Früelig 1855 het dr Alterdumsforscher Ferdinand Keller im Raame vo Arbäite zum Nöiland am Zürichsee z gwünne, d Räst vo dr Fundstell Mäile-Roorehab entdeckt. Noch em Keller sige d Hütte worschinlig vo keltische Familiegrubbe in dr früeste Vorzit bewoont worde, und die häige vom Fischfang und vo dr Jagd gläbt, häige woorschinlig aber au e bitz Fäldbau betriibe. D Hütte häige si nit uf em drochenige Bode baut, sondern an sichte Uferstelle uf Pfööl.[2] Wichdigi Fundstelle vom Kulturerb lige am Züürisee, und die mäiste von ene ghööre zur Horgener Kultur. Uf dr ganze Wält äimoolig si die prehistorischen Brugge am obere Züürisee zwüsche Rapperswil und Hurde, mit de Fundstett Rapperswil-Jona-Technikum, Seegubel, Freiebach-Hurde-Seefäld und Freiebach-Hurde-Rosshorn und d Siedlig Wetuke-Robehuuse am Pfäffikersee, wo dr Jakob Messikommer am Ändi vom 19. Joorhundert entdeckt het.[3]
Fundstelle wo d UNESCO as Wältkulturerb anerkennt:[4][5][6]
Land, Region | Nr. | Naame | Ort | Koordinate | Flechi (ha) | Pufferzone (ha) | Wenn s öbbe besiidlet gsi isch (v. d. Z.)[7] |
---|---|---|---|---|---|---|---|
![]() |
1363-001 | Ägelmoos | Bämmel am See | 47° 16′ 16″ N, 8° 12′ 27″ O | 0,96 | 10,5 | 2000–1000 |
![]() |
1363-002 | Riesi | Seenge | 47° 19′ 19″ N, 8° 12′ 14″ O | 3,8 | 16,5 | 1500–500 |
![]() |
1363-003 | Vingelz / Hafe | Biel/Bienne | 47° 7′ 7″ N, 7° 13′ 24″ O | 0,6 | 18,4 | 3000–2500 |
![]() |
1363-004 | Dorfstation | Lüscherz | 47° 2′ 2″ N, 7° 9′ 0″ O | 3,4 | 75,1 | 4000–3500, 3000–2500, 1000–500 |
![]() |
1363-005 | Lobsigensee | Seedorf | 47° 1′ 50″ N, 7° 17′ 54″ O | 1,1 | 27,6 | 3900–3000 |
![]() |
1363-006 | Rütte | Sutz-Lattrige | 47° 6′ 6″ N, 7° 12′ 47″ O | 2,8 | 49,6 | 3000–2500 |
![]() |
1363-007 | Bahnhof | Twann | 47° 5′ 5″ N, 7° 9′ 28″ O | 2,5 | 18,5 | 4000–3000 |
![]() |
1363-008 | Strandboden | Vinelz | 47° 2′ 2″ N, 7° 6′ 34″ O | 2,3 | 28,7 | 4000–2500 |
![]() |
1363-009 | Les Grèves | Gletterens | 46° 54′ 54″ N, 6° 55′ 46″ O | 2,62 | 2,4 | 3500–3000 |
![]() |
1363-010 | Spitz | Greng | 46° 55′ 55″ N, 7° 5′ 26″ O | 7,69 | 7,3 | 4000–3500, 3000–2500, 1500–500 |
![]() |
1363-011 | Môtier I | Haut-Vully | 46° 57′ 57″ N, 7° 5′ 20″ O | 1,42 | 1,3 | neolithisch |
![]() |
1363-012 | Segelboothafen | Murten | 46° 55′ 55″ N, 7° 6′ 48″ O | 2,83 | 4,7 | 3000–2500 |
![]() |
1363-013 | En Praz des Gueux | Noréaz | 46° 47′ 47″ N, 7° 2′ 13″ O | 0,08 | 2,02 | 4000–3500 |
![]() |
1363-014 | Bellerive I | Collonge-Bellerive | 46° 15′ 15″ N, 6° 11′ 26″ O | 2,4 | 8,87 | 1000–500 |
![]() |
1363-015 | Port | Corsier | 46° 16′ 16″ N, 6° 12′ 38″ O | 1,94 | 10,9 | 4000–3500, 3000–2500, 2000–1500, 1000–500 |
![]() |
1363-016 | Bourg | Versoix | 46° 16′ 16″ N, 6° 10′ 15″ O | 3,03 | 15,93 | 1500–500 |
![]() |
1363-017 | Egolzwil 3 | Egolzwil | 47° 10′ 10″ N, 8° 0′ 59″ O | 0,65 | 56,82 | 5000–4000 |
![]() |
1363-018 | Seematte | Hitzkirch | 47° 12′ 12″ N, 8° 15′ 15″ O | 2,81 | 24,55 | 4000–2500 |
![]() |
1363-019 | Halbinsle | Sursee | 47° 10′ 10″ N, 8° 7′ 28″ O | 3,55 | 67,78 | 4000–3500, 2500–500 |
![]() |
1363-020 | Port-Conty | Saint-Aubin-Sauges | 46° 53′ 53″ N, 6° 46′ 15″ O | 1,04 | 7,03 | 4000–2000 |
![]() |
1363-021 | Les Argilliez | Gorgier | 46° 54′ 54″ N, 6° 47′ 24″ O | 1,32 | 1,2 | 4000–3500 |
![]() |
1363-022 | L’Abbaye 2 | Bevaix | 46° 55′ 55″ N, 6° 49′ 51″ O | 1,04 | 5,01 | 1040–986 |
![]() |
1363-023 | La Saunerie | Auvernier, Milvignes | 46° 58′ 58″ N, 6° 52′ 18″ O | 1,51 | 1,63 | 4000–3500, 3000–2000 |
![]() |
1363-024 | Les Graviers | Auvernier, Milvignes | 46° 58′ 58″ N, 6° 52′ 30″ O | 0,57 | 2,13 | 3500–2500, 2000–1500, 1000–500 |
![]() |
1363-025 | Kehrsiten | Stansstad | 47° 0′ 0″ N, 8° 21′ 59″ O | 1,26 | 5,14 | 4000–3000 |
![]() |
1363-026 | Weier | Thayngen | 47° 44′ 44″ N, 8° 42′ 16″ O | 0,48 | 3,44 | 4000–3500 |
![]() |
1363-027 | Freienbach-Hurden-Rosshorn[8] | Freienbach | 47° 13′ 13″ N, 8° 48′ 25″ O | 4,32 | 20,1 | 3500–3000, 2000–500 |
![]() |
1363-028 | Freienbach-Hurden-Seefeld | Freienbach | 47° 12′ 12″ N, 8° 48′ 8″ O | 2,4 | 16,12 | 3500–2500 |
![]() |
1363-029 | Burgäschisee Ost | Aeschi | 47° 10′ 10″ N, 7° 40′ 20″ O | 0,3 | 90,69 | 4000–3500, 3000–2500 |
![]() |
1363-030 | Inkwilersee Insel | Bolken/Inkwil | 47° 11′ 11″ N, 7° 39′ 46″ O | 0,1 | 45,71 | 4000-3500, 3000–2500, 1000–500 |
![]() |
1363-031 | Seegubel[3] | Rapperswil-Jona/Hombrechtikon | 47° 14′ 14″ N, 8° 47′ 46″ O | 7,5 | 15,5 | 4000–1000 |
![]() |
1363-032 | Rapperswil-Jona-Technikum[3] | Rapperswil-Jona | 47° 13′ 13″ N, 8° 48′ 57″ O | 0,92 | 49,1 | 2000–1500 |
![]() |
1363-033 | Bleiche 2-3 | Arbon | 47° 30′ 30″ N, 9° 25′ 40″ O | 2,37 | 5,84 | 3500–3000, 2000–1500 |
![]() |
1363-034 | Insel Werd | Eschenz | 47° 39′ 39″ N, 8° 52′ 1″ O | 2,8 | 44,08 | 4000–2500, 1500–500 |
![]() |
1363-035 | Egelsee | Gachnang-Niederwil | 47° 33′ 33″ N, 8° 51′ 47″ O | 2,97 | 5,94 | 4000–3500 |
![]() |
1363-036 | Nussbaumersee | Hüttwile | 47° 36′ 36″ N, 8° 48′ 55″ O | 3,66 | 16,86 | 5000–2500, 1000–500 |
![]() |
1363-037 | Pointe de Montbec I | Chabrey | 46° 56′ 56″ N, 6° 58′ 14″ O | 1,78 | 8,04 | 1500–500 |
![]() |
1363-038 | La Bessime | Chevroux | 46° 53′ 53″ N, 6° 53′ 36″ O | 1,07 | 22,1 | 4000–3500, 1000–500 |
![]() |
1363-039 | Village | Chevroux | 46° 53′ 53″ N, 6° 54′ 5″ O | 1,54 | 38,4 | 3500–2000 |
![]() |
1363-040 | Stations de Concise | Corcelles-près-Concise | 46° 50′ 50″ N, 6° 42′ 58″ O | 6,5 | 11,5 | 4000–2500 |
![]() |
1363-041 | Corcelettes Les Violes | Grandson | 46° 49′ 49″ N, 6° 40′ 5″ O | 2,59 | 17,4 | 1500–500 |
![]() |
1363-042 | Les Roseaux | Morges | 46° 30′ 30″ N, 6° 30′ 30″ O | 0,86 | 8,1 | 2000–1000 |
![]() |
1363-043 | Stations de Morges | Morges | 46° 30′ 30″ N, 6° 30′ 10″ O | 2,12 | 7,91 | 2000–1000 |
![]() |
1363-044 | Chenevières de Guévaux I | Mur | 46° 56′ 56″ N, 7° 3′ 18″ O | 1,04 | 9,73 | 2000–1500 |
![]() |
1363-045 | Baie de Clendy | Yverdon-les-Bains | 46° 46′ 46″ N, 6° 39′ 13″ O | 1,87 | 38,7 | 4000–1500 |
![]() |
1363-046 | Le Marais | Yvonand | 46° 47′ 47″ N, 6° 45′ 12″ O | 1,95 | 16,8 | 3500–2500, 1000–500 |
![]() |
1363-047 | Oterswil / Insel Eielen | Zug | 47° 7′ 7″ N, 8° 29′ 50″ O | 0,45 | 10,82 | 3000–2000 |
![]() |
1363-048 | Riedmatt | Zug | 47° 10′ 10″ N, 8° 29′ 28″ O | 0,28 | 2,61 | 3500–2500, 1500–1000 |
![]() |
1363-049 | Sumpf | Zug | 47° 10′ 10″ N, 8° 28′ 42″ O | 1,55 | 7,5 | 1500–500 |
![]() |
1363-050 | Erlenbach-Winkel | Erlebach | 47° 17′ 17″ N, 8° 35′ 46″ O | 3,01 | 6,6 | 4000–1500, 1000–500 |
![]() |
1363-051 | Grifesee-Store-Wildsbärg | Grifesee | 47° 21′ 21″ N, 8° 40′ 52″ O | 9,59 | 11,7 | 4000–2500 |
![]() |
1363-052 | Meile-Rohrehab | Meilen | 47° 15′ 15″ N, 8° 39′ 37″ O | 0,7 | 4,8 | 4000–2500, 2000–1500, 1000–500 |
![]() |
1363-053 | Wädenswil Vorder Au | Wädeswil | 47° 14′ 14″ N, 8° 39′ 12″ O | 1,49 | 22,5 | 3500–1500 |
![]() |
1363-054 | Wetzikon-Robehuuse | Wetzike | 47° 20′ 20″ N, 8° 47′ 8″ O | 0,92 | 155 | 4000–2500, 2000–1500, 1000–500 |
![]() |
1363-055 | Züüri-Ängi-Alpeqee | Züüri | 47° 21′ 21″ N, 8° 32′ 19″ O | 2,93 | 17,4 | 1500–500 |
![]() |
1363-056 | Groosse Hafner und Chline Hafner | Züüri | 47° 21′ 21″ N, 8° 32′ 39″ O | 0,64 | 16,56 | 5000–1500, 1000–500 |
![]() |
1363-057 | Keutschacher See | Keutschach | 46° 35′ 35″ N, 14° 9′ 34″ O | 0,21 | 132,5 | 4000–3500, 1000–500 |
![]() |
1363-058 | Abtsdorf I | Attersee | 47° 53′ 53″ N, 13° 32′ 1″ O | 1,1 | 91,43 | 1500–1000 |
![]() |
1363-059 | Abtsdorf III | Attersee | 47° 53′ 53″ N, 13° 31′ 59″ O | 0,22 | 91,43 | 4000–3000 |
![]() |
1363-060 | Litzlberg Süd | Seewalchen am Attersee | 47° 56′ 56″ N, 13° 33′ 17″ O | 0,76 | 65,26 | 4000–3000 |
![]() |
1363-061 | See am Mondsee | Mondsee (siehe auch Mondseekultur) | 47° 48′ 14″ N, 13° 26′ 57″ O | 1,22 | 0,97 | 3500–3000 |
![]() |
1363-062 | Le Grand Lac de Clairvaux | Clairvaux-les-Lacs | 46° 34′ 34″ N, 5° 44′ 59″ O | 15,2 | 103,05 | 4000–500 |
![]() |
1363-063 | Lac de Chalain, rive occidentale | Marigny, Doucier, Fontenu | 46° 40′ 40″ N, 5° 46′ 35″ O | 50,65 | 96,83 | 5300–600 |
![]() |
1363-064 | Lac d’Aiguebelette, zone sud | Aiguebelette-le-Lac, Saint-Alban-de-Montbel | 45° 32′ 32″ N, 5° 48′ 17″ O | 0,64 | 42,87 | 3000–2500 |
![]() |
1363-065 | Baie de Grésine | Brison-Saint-Innocent | 45° 44′ 44″ N, 5° 53′ 8″ O | 4,09 | 31,5 | 1000–500 |
![]() |
1363-066 | Baie de Châtillon | Chindrieux | 45° 47′ 47″ N, 5° 51′ 3″ O | 0,91 | 7,6 | 1000–500 |
![]() |
1363-067 | Hautecombe | Saint-Pierre-de-Curtille | 45° 44′ 44″ N, 5° 50′ 27″ O | 2,03 | 5,7 | 3500–3000 |
![]() |
1363-068 | Littoral de Tresserve | Tresserve | 45° 41′ 41″ N, 5° 53′ 34″ O | 2,12 | 72,4 | 1000–500 |
![]() |
1363-069 | Littoral de Chens-sur-Léman | Chens-sur-Léman | 46° 19′ 19″ N, 6° 15′ 21″ O | 0,93 | 92,6 | 1500–500 |
![]() |
1363-070 | Les Marais de Saint-Jorioz | Saint-Jorioz | 45° 50′ 50″ N, 6° 10′ 58″ O | 0,49 | 4,3 | 4000–3500 |
![]() |
1363-071 | Le Crêt de Châtillon | Sévrier | 45° 51′ 51″ N, 6° 9′ 20″ O | 1,07 | 8,2 | 1500–500 |
![]() |
1363-072 | Secteur des Mongets | Sévrier, Saint-Jorioz | 45° 51′ 51″ N, 6° 9′ 5″ O | 0,13 | 63,2 | 2000–1500 |
![]() |
1363-073 | Wange-Hinterhorn | Öhninge (Bodensee) | 47° 39′ 39″ N, 8° 56′ 20″ O | 2,56 | 3,2 | 4000–2500, 1500–500 |
![]() |
1363-074 | Hornstaad-Hörnle | Gaienhofen (Halbinsel Höri, Bodesee) | 47° 41′ 41″ N, 9° 0′ 21″ O | 13,11 | 72,4 | 4000–2500 |
![]() |
1363-075 | Allensbach-Strandbad I | Allensbach (Bodesee) | 47° 42′ 42″ N, 9° 4′ 47″ O | 2,65 | 6,6 | 4000–2500 |
![]() |
1363-076 | Wollmatingen-Langenrain | Konstanz (Mündig vom Rhii in dr Undersee) | 47° 40′ 40″ N, 9° 7′ 13″ O | 1,55 | 83,7 | 1000–500 |
![]() |
1363-077 | Konstanz-Hinterhuuse I | Konstanz (Bodesee) | 47° 39′ 39″ N, 9° 11′ 39″ O | 4,15 | 4,12 | 4000–3500, 3000–2500 |
![]() |
1363-078 | Litzelstette-Kräjehorn 32 | Konstanz (Nordufer vo der Bodanrück-Halbinsle, Bodesee) | 47° 43′ 43″ N, 9° 10′ 44″ O | 7,51 | 47,92 | 3960–3805 |
![]() |
1363-079 | Bodman-Schache/Löchle | Bodman-Ludwigshafen (Bodesee) | 47° 48′ 48″ N, 9° 2′ 23″ O | 5,34 | 14,1 | 4000–3500, 3000–2500, 2000–1000 |
![]() |
1363-080 | Sipplingen-Osthafen | Sipplinge (Bodesee) | 47° 47′ 47″ N, 9° 6′ 7″ O | 4,61 | 6,23 | 3919–2417, 934–933 |
![]() |
1363-081 | Unteruhldinge-Stollewiise | Uhldingen-Mühlhofen (Bodesee) | 47° 43′ 43″ N, 9° 13′ 42″ O | 4,22 | 4,52 | 4000–3500, 3000–2500, 2000–500 |
![]() |
1363-082 | Ödenahle | Seekirch (Federsee) | 48° 7′ 7″ N, 9° 38′ 28″ O | 0,97 | 58,02 | 4000–3500 |
![]() |
1363-083 | Grundwiese | Alleshuuse (im Federseeried) | 48° 6′ 6″ N, 9° 37′ 36″ O | 0,54 | 3,42 | 3020–2700 |
![]() |
1363-084 | Siidlig Forschner | Bad Buchau (im Federseeried) | 48° 3′ 3″ N, 9° 38′ 26″ O | 3,54 | 285,14 | 1767–1480 |
![]() |
1363-085 | Olzreute-Enzisholz | Bad Schussenried (im Federseeried) | 47° 59′ 59″ N, 9° 41′ 19″ O | 1,82 | 20,62 | 3000–2500 |
![]() |
1363-086 | Schreckesee | Wolpertswende | 47° 53′ 53″ N, 9° 34′ 8″ O | 1,06 | 7,05 | 3651–3263 |
![]() |
1363-087 | prähistorischi Siidlig Ehrestäi | Blaustäi | 48° 24′ 24″ N, 9° 55′ 24″ O | 1,33 | 2,42 | 4000–3500 |
![]() |
1363-088 | Siidlig Pestenacker | Wiil | 48° 8′ 48″ N, 10° 56′ 52″ O | 0,57 | 3,66 | 3495–3481 |
![]() |
1363-089 | Unfriidhuuse | Gältedorf | 48° 8′ 32″ N, 10° 57′ 4″ O | 0,79 | 7,69 | 3813–3535 |
![]() |
1363-090 | Roseninsle | Feldafing (Starnberger See) | 47° 56′ 29″ N, 11° 18′ 33″ O | 15,16 | 34,3 | 5000–2500, 2000–500 |
![]() |
1363-091 | Palù di Livenza – Santissima | Polcenigo | 46° 1′ 1″ N, 12° 28′ 52″ O | 13,48 | 86,72 | 4766–4375, 3768–3538 |
![]() |
1363-092 | Lavagnone | Desenzano del Garda | 45° 26′ 26″ N, 10° 32′ 15″ O | 6,04 | 14,45 | 2500–1000 |
![]() |
1363-093 | San Sivino, Gabbiano | Manerba del Garda | 45° 32′ 32″ N, 10° 33′ 28″ O | 1,85 | 3,46 | 2500–1500 |
![]() |
1363-094 | Lugana Vecchia | Sirmione | 45° 27′ 27″ N, 10° 38′ 37″ O | 2,59 | 11,16 | 2500–1000 |
![]() |
1363-095 | Lucone | Polpenazze del Garda | 45° 33′ 33″ N, 10° 29′ 17″ O | 7,66 | 68,2 | 5000–3500, 2500–1500 |
![]() |
1363-096 | Lagazzi del Vho | Piadena | 45° 6′ 6″ N, 10° 23′ 35″ O | 2,77 | 18,46 | 2000–1500 |
![]() |
1363-097 | Bande - Corte Carpani | Cavriana | 45° 22′ 22″ N, 10° 35′ 10″ O | 7,33 | 36,4 | 2005–1959 |
![]() |
1363-098 | Castellaro Lagusello - Fondo Tacoli | Monzambano | 45° 22′ 22″ N, 10° 38′ 3″ O | 1,23 | 59,04 | 2000–1000 |
![]() |
1363-099 | Isolino Virginia-Camilla-Isola di San Biagio | Biandronno | 45° 48′ 48″ N, 8° 43′ 5″ O | 3,79 | 25,07 | 5000–1000 |
![]() |
1363-100 | Bodio centrale o delle Monete | Bodio Lomnago | 45° 47′ 47″ N, 8° 45′ 20″ O | 1,67 | 28,55 | 2000–1000 |
![]() |
1363-101 | Il Sabbione o settentrionale | Cadrezzate | 45° 47′ 47″ N, 8° 38′ 56″ O | 1,18 | 9,61 | 2000–1000 |
![]() |
1363-102 | VI.1-Emissario | Viverone, Azeglio | 45° 25′ 25″ N, 8° 1′ 22″ O | 5,86 | 852,77 | 2000–1000 |
![]() |
1363-103 | Mercurago | Arona | 45° 44′ 44″ N, 8° 33′ 8″ O | 5,16 | 270,06 | 2000–1000 |
![]() |
1363-104 | Molina di Ledro | Ledro | 45° 52′ 52″ N, 10° 45′ 54″ O | 0,78 | 2,31 | 1900–1300 |
![]() |
1363-105 | Fiavé-Lago Carera | Fiavè | 45° 59′ 59″ N, 10° 49′ 52″ O | 10,7 | 73,92 | 4000–3500, 2000–1000 |
![]() |
1363-106 | Belvedere | Peschiera del Garda | 45° 27′ 27″ N, 10° 39′ 30″ O | 2,52 | 12,46 | 2500–1500 |
![]() |
1363-107 | Frassino | Peschiera del Garda | 45° 26′ 26″ N, 10° 39′ 48″ O | 1,48 | 31,19 | 2000–1000 |
![]() |
1363-108 | Tombola | Cerea | 45° 10′ 10″ N, 11° 12′ 41″ O | 1,51 | 123,76 | 1500–1000 |
![]() |
1363-109 | Laghetto della Costa | Arquà Petrarca | 45° 16′ 16″ N, 11° 44′ 33″ O | 1,56 | 6,52 | 2500–1500 |
![]() |
1363-110 | Kolišča na Igu, severna skupina | Ig | 45° 58′ 58″ N, 14° 31′ 46″ O | 19,2 | 516,65 | 3000–1500 |
![]() |
1363-111 | Kolišča na Igu, južna skupina | Ig | 45° 58′ 58″ N, 14° 32′ 30″ O | 26,1 | 516,55 | 5000–2500 |