Torgnon

Torgnon
Wappe
Torgnon (Italien)
Torgnon (Italien)
Torgnon
Torgnon
Panorama di Torgnon visto dal Lago di Lod (Antey-Saint-André)

Panorama di Torgnon visto dal Lago di Lod (Antey-Saint-André)
Panorama di Torgnon visto dal Lago di Lod (Antey-Saint-André)
Lag vu dr Gmai Torgnon im Augschtdal

Lag vu dr Gmai Torgnon im Augschtdal
Lag vu dr Gmai Torgnon im Augschtdal
Staat: Italie
Region: Aostatal
Koordinate: 45° 48′ N, 7° 34′ OKoordinate: 45° 48′ 0″ N, 7° 34′ 0″ O
Hechi: 1.489 m s.l.m.
Yywohner: 556 (31. Dez. 2022)[1]
ISTAT-Nummer: 007067

Torgnon (frankoprov. Torgnón, töitschu Tornjunh) isch e Gmai in dr autonome Provinz Augschtdal z Italie.

Torgnon ghert zue dr Gmainschaft Unité de communes Mont-Cervin.

Geografi

[ändere | Quälltäxt bearbeite]

Torgnon lyt im Valtournenche, eme Sytedal vum Augschtdal.

Zue dr Gmai ghere d Wyyler Berzin, Champagnod, Champeille, Chantorné, Chaté, Châtelard, Chatrian, Cheille, Chésod, Cortod, Étirol, Gombaz, Mazod, Mongnod (capoluogo), Nozon, Pecou, Petit-Monde, Septumian, Triatel, Valleil, Verney, Vesan Dessous, Vesan Dessus les Roncs. Nochbergmaine sin Antey-Saint-André, Bionaz, Châtillon, Nus, Saint-Denis, Valtournenche un Verrayes

Gschicht

[ändere | Quälltäxt bearbeite]

Dr Grinder vum Huus Savoyen, dr Humbert I mit dr wysse Händ, het anne 1025 s Augschtdal as Leeche griegt. Mid Uusnahme vun e baar Johr (1691, 1704–1706, 1798–1814 zue Frankrych) het s Augschtdal derno zem Huus Savoyen gheert bis anne 1946, d. h. bis dr letscht italienisch Chenig abdankt ghaa het. Wu s italienisch Chenigrych anne 1861 grindet woren isch, isch s Augschtdal zue dr Provinz Turin chuu. Anne 1927 isch s derno ne aigestädnigi Provinz wore. Im Faschismus isch di franzesisch Sproch verbote wore un s het e starki Italienisierigsbolitik gee. Vu 1939 bis 1945 het Torgnon dr italienisiert Name Torgnone drait. Noch em Zweede Wältchrieg het s Augschtdal anne 1948 e autonome Sonderstatus griegt.

Bevelkerig

[ändere | Quälltäxt bearbeite]
Johr 1861 1871 1881 1901 1911 1921 1931
Yywohner 1143 1271 1229 1085 1145 1131 922
Johr 1936 1951 1961 1971 1981 1991 2001
Yywohner 802 733 621 487 483 458 497

Politik

[ändere | Quälltäxt bearbeite]

D Burgermaischteri vu Torgnon isch d Cristina Machet.

Sproch und Dialäkt

[ändere | Quälltäxt bearbeite]

Dr frankoprovenzalisch Dialäkt vu Torgnon ghert zum Valdostanisch (Valdôtèn).

Anne 2001 het d Fondation Émile Chanoux in Zämmenarbet mit em Centre d'Études Linguistiques pour l'Europe un dr Università degli Studi di Trento di soziolinguistisch Situation vu allne Gmaine im Augschtdal untersuecht. Doderzue isch im Septämber un Oktober 2002 e Froogebooge verschickt woore. Vu Torgnon sin 73 Froogebeege wider retuurchuu[2].

Froog 0301: Was isch Ihri Muetersprooch?
Italienisch Patois Italienisch un Patois Piemontesisch Franzeesisch anderi kai Andwoord Total
38 (52,1 %) 22 (30,1 %) 2 (2,7 %) 1 (1,4 %) 3 (4,1 %) 1 (1,4 %) 6 (8,2 %) 73
Froog 1403a: Wie guet verstehn si Frankoprovenzalisch (Patois)?
guet mittelguet e weng gar nit kai Andwoord Total
54 (74 %) 11 (15,1 %) 1 (1,4 %) 6 (8,2 %) 1 (1,4 %) 73
Froog 1403b: Wie guet chenne si Frankoprovenzalisch (Patois) schwätze?
guet mittelguet e weng gar nit kai Andwoord Total
45 (61,6 %) 12 (16,4 %) 5 (6,9 %) 10 (13,7 %) 1 (1,4 %) 73
[ändere | Quälltäxt bearbeite]
 Commons: Torgnon (Italy) – Sammlig vo Multimediadateie

Fueßnote

[ändere | Quälltäxt bearbeite]
  1. ↑ Demographic Balance and resident population by sex on 31st december 2022. Italian National Institute of Statistics, abgruefen am 14. Mai 2023.
  2. ↑ Fondation Émile Chanoux: ‘‘Sondage linguistique’’. Archiviert vom Original am 5. Juli 2017; abgruefen am 15. November 2012.