Dr Valentinian I. (Flavius Valentinianus; * 321 in Cibalae [hüte Vinkovci], Pannoonie; † 17. Novämber 375 im Legioonslaager Brigetio bi Komárom im hütige Ungarn) isch vo 364 bis 375 dr röömisch Kaiser im Weste vom Imperium gsi. As si Hauptverdienst gältet d Sicherig vo dr Rhii- und Donaugränze. Si Entschäidig, d Herrschaft im Riich zwüsche zwäi Kaiser, wo jeede si äignig Hoof und Verwaltigsapparat het, ufzdäile, het d Riichsdäilig vo 395 vorusgnoo.
Wo dr Kaiser Julian 363 wääred eme Fäldzug gege s Riich vo de Sassaniide gfalle, und churz druf si Noochfolger Jovian blötzlig gstorbe isch, häi am 26, Februar 364 d Drubbe dr Valentinian zum Kaiser usgrüeft. Er het denn si erste Frau Marina Severaverstoosse, d Mueter vo sim eltisten Soon Gratian, und het d Kaisere Justina ghürootet, und mit ere e zwäite Soon ghaa, dr Valentinian II..
Er het si Brueder Valens zum Mitkaiser (Augustus) gmacht, und iim dr Ostdäil vom Imperium öberloo, won er die persische Sassaniide vor allem in Armenie het müesse abweere. Wäge dr innere Schwechi vom Röömische Riich in de 350er Joor häi sich Germaane in Gallie afo bräitmache und 365 isch dr Valentinian dört aane, zum d Alamanne und d Burgunde z verdriibe. Er het meereri Schlachte gege d Germaane gwunne und d Gränzfestige am Rhii und dr Donauund uf em Balkaan versterkt.Gallie isch meer oder weeniger sicher gsi bis 406, wo d Verdäidigung vo dr Rhiigränze zämmebroche isch.
In Britannie het dr Flavius Theodosius, dr Vater vom spöötere Kaiser Theodosius I, d Überfäll vo de Pikte und Skote gstoppt und Rue in s Land brocht.
Wo 372 in Africa e Rebellioon under em Firmus usbroche isch, het dr Flavius Theodosius au die zämmebrätscht.
Dr Valentinian het brobiert au in Ungarn für Rue z sorge und isch dört in sim Hauptkwardier im Legionslaager Brigetio am 17. Novämber 375 gstorbe.
Dr Ardikel «Valentinian I.» uf dr dütsche Wikipedia