Daniel Defoe

Iste articlo ye en proceso de cambio enta la ortografía oficial de Biquipedia (la Ortografía de l'aragonés de l'Academia Aragonesa d'a Luenga). Puez aduyar a completar este proceso revisando l'articlo, fendo-ie los cambios ortograficos necesarios y sacando dimpués ista plantilla.

Daniel Defoe
Daniel Defoe en 1706.
Información personal
Calendata de naixencia	10 d'octubre de 1660
Puesto de naixencia	Stoke Newington (amán de Londres)
Calendata de muerte	21 d'abril de 1731
Puesto de muerte	Ropemaker's Alley, Moorfields (amán de Londres)
Ocupación	Escritor, aventurero, comerciant, achent politico y espía.

Daniel Defoe, d'o suyo autentico nombre Daniel Foe, naixito de Stoke Newington (amán de Londres) o 10 d'octubre de 1660 y muerto en Ropemaker's Alley, Moorfields (tamién amán de Londres) o 21 d'abril de 1731, estió un aventurero, comerciant, achent politico, espía y escritor anglés, conoixito por as suyas obras Robinson Crusoé y Moll Flanders.

Oríchens familiars

Daniel Defoe yera naixito en una familia d'orichen flamenco, fillo d'un comerciant protestant que se manteneba distant d'os puritans. O choven Daniel recibió a suya educación de mans d'o mosén Charles Morton, que teneba una escuela privata en Newington Green, a canto de Londres.

Primeras actividaz politicas: a Revolución Gloriosa y Guillén d'Orange

Por o suyo gusto por a Politica y a Literatura no feba so que escribir. Miembro d'os whig y d'os no conformistas (anti-anglicanos), estió enemigo d'o rei Chaime II d'Anglaterra, a qui combatió en bels panfletos. Prenió parte en a clamata Revolución Gloriosa y estió protechito de Guillén III, prencipe d'Orange, qui li concedió bellas prevendas y sinecuras. Proposó a Robert Harley, conte d'Oxford y speaker d'a Cambra d'os Comuns a creyación d'uns servicios secretos u un esbozo de policía politica ta mantener o control de l'opinión publica d'o país.

O reinato d'a reina Ana

Sindembargo, en o reinado menos liberal d'a reina Ana, fue engarcholato en 1704 acusato de criticar l'intolerancia de l'Ilesia Anglicana. Dende a suya garchola, publicó una Revista, que teneba muito exito.

Dimpués d'a suya liberación en o mesmo 1704, Robert Harley li confió misions en tot o país con o nombte ficticio d'Alexander Goldsmith. En 1706 fació una labor delicada: treballar por a unificación d'Escocia y Anglaterra en un reino unico, o Reino Uniu. Asinas, Defoe viachó ta Edimburgo ta preparar-ie as negociacions. Como yera presbiterián, como a mayor parte d'os escoceses, se convertió a escape en un amigo d'Escocia' y tenió exito en a suya misión.

Tamién fació parte d'atras misions d'espionache, como a infiltración en as filas d'os chacobitas, partidarios d'a restauración d'a Casa d'Estuardo. En 1717 estió Daniel Defoe qui advirtió a o ministro Charles Townshend d'a inminencia d'una sublevación en a que yera embrecata Suecia.

Sindembargo, os suyos panfletos li provocoron d'atros problemas, y Defoe se refuchió en a Literatura.

O suyo refuchio en a Literatura

A suya novela mas famosa, que bels autors afirman ye a primera novela escrita en anglés, ye Robinson Crusoe, que explica a vida d'un naufrago en una isla desierta. Ta escribir a obra, Defoe s'inspiró en a vita real d'o marinero escocés Alexandre Selkirk, albandonato en a isla desierta d'a isla de Mas a Tierra (en l'archipielago de Juan Fernández, en l'Oceano Pacifico. Selkirk i remanió dende 1704 dica 1709.

D'entre a quincena d'obras que publicó, ye tamién famosa Moll Flanders, una novela picaresca a on se charra d'a vida ficticia de Moll Flanders, una muller que vive sola en l'Anglaterra d'o sieglo XVII, que vive d'a prostitución, ye bigama y que tien relacions incestuosas, pero que se fa simpatica a os uellos d'o lector.

A suya obra ye tradueita ta muitas luengas.

Obras (selección)

• 1697: An Essay upon Projects.
• 1703: The Shortest Way with the Dissenters.
• 1704: The Storm.
• 1719: Robinson Crusoe.
• 1720: Captain Singleton.
• 1720: Memoirs of a Cavalier.
• 1722: Colonel Jack.
• 1722: Moll Flanders.
• 1722: A Journal of the Plague Year.
• 1724: Roxana, the Fortunate Mistress.
• 1724-1727: A Tour through the Whole Island of Great Britain|A Tour thro' the Whole Island of Great Britain.
• 1726: The Complete English Tradesman.
• 1726: A System of Magick.
• 1727: A General History of Discoveries and Improvements.

Vinclos externos

Commons

Se veigan as imáchens de Commons sobre Daniel Defoe.

• (en) As novelas de Daniel Defoe.
• (en) Daniel Defoe en The Literature Network.