ৰাজবংশী ভাষা (নেপাল)

Rajbanshi
Tajpuria
থলুৱা অঞ্চল	Nepal
অঞ্চল	Jhapa District, Morang District
স্থানীয় ভাষিক	সাঁচ:Sigfig (2011)e22
ভাষা পৰিয়াল	Indo-European Indo-Iranian Indo-Aryan Eastern Bengali–Assamese Rajbanshi
লিখন প্ৰণালী	Devanagari
ভাষা সংকেত
ISO 639-3	Either: rjs – Rajbanshi kyv – Kayort

ৰাজবংশী বা তাজপুৰীয়া^[1] এটি পূৰ্বী ভাৰতীয়-আৰ্য ভাষা যি অসমীয়া-বাঙালী উপগোটৰ অন্তৰ্গত। এই ভাষা মুখ্যতঃ নেপালত ব্যৱহাৰ কৰা হয়। ভাষাটো ৰাজবংশী ভাষাৰ সৈতে সম্বন্ধিত, কিন্তু পৃথক, যদিও কোনো কোনোৱে ৰাজবংশী ভাষাকো চুটিকৈ ৰাজবংশী বা কমতাপুৰী নামেৰে অভিহিত কৰে। ৰাজবংশী, কমতাপুৰী আৰু সুৰজাপুৰীয়ে একেলগে "কমতাপুৰী, ৰাজবংশী আৰু উত্তৰ বংগীয়" ভাষাগোষ্ঠী গঠন কৰে, যি আদি-কামৰূপীৰ পৰা উদ্ভাৱিত দুই শাখাৰ পশ্চিমীয়া শাখা। অন্য শাখাটোৱে আদি-অসমীয়াৰ ৰূপ লৈছিল।^[2]

ধ্বনিতত্ত্ব

এই শাখাৰ ভিত্তি Wilde 2008।

ব্যঞ্জনধ্বনি

		Labial	Dental/ Alveolar	Retroflex	Palatal	Velar	গ্লটেল
Stop	voiceless	p	t̪	ʈ		k
	aspirated	pʰ	t̪ʰ	ʈʰ		kʰ
	voiced	b	d̪	ɖ		ɡ
	breathy	bʱ	d̪ʱ	ɖʱ		ɡʱ
Affricate	voiceless		ts
	aspirated		tsʰ
	voiced		dz
	breathy		dzʱ
Fricative			s		(ʃ)		h
Nasal	plain	m	n̪			ŋ
	breathy	mʱ	n̪ʱ			ŋʱ
Trill	plain		r
	breathy		rʱ
Approximant	lateral		l
	lateral br.		lʱ
	central	(w)			(j)

• • /ts, tsʰ, dz, dzʱ/ ক প্ৰায় [tʃ, tʃʰ, dʒ, dʒʱ], শুনা যায় কোনো কোনো সময়ত
  • /r/ আৰু /rʱ/ ৰ অন্য ৰূপ [ɽ ɾ] আৰু [ɽʱ ɾʱ].
  • /b/ ৰ অন্য ৰূপ [β w].
  • /pʰ/ ক [f] ৰূপেৰেও উচ্চাৰণ কৰা হয়
  • /s/ ৰ অন্য ৰূপ [ʃ].
  • /h/ ক শব্দসহিত বা শব্দহীন [ɦ] ৰূপেৰেও উচ্চাৰণ কৰা যাব পাৰে শব্দৰ আদিত
  • /n̪/ ক [n] ৰ ৰূপতো শুনা যায় দন্তীয় ধ্বনিৰ আগত, আৰু [ɳ] ৰূপত মূৰ্ধন্য ধ্বনিৰ আগত
  • শব্দৰ শেষৰ /r/ শব্দহীন [r̥] হৈ যাব পাৰে
  • [w j] ৰ ব্যৱহাৰ কৰা হয়, কিন্তু সিহঁতক /u i/ ৰ ৰূপহে জ্ঞান কৰা হয়

স্বৰবৰ্ণ

	Front	Central	Back
High	i		u
Mid	e		ʌ	o
Low	æ	(ɐ)

উপৰ্যুক্ত স্বৰধ্বনিৰ উপৰিও এই যুক্তস্বৰসমূহ ৰাজবংশীত পোৱা যায়: /ie, iæ, iu, iʌ, ui, uæ, uʌ, ei, eu, æi, æu, ʌi, ʌu/।

• /i, e/ ৰ চুটি ৰূপ [ɪ, ɛ]।
• /æ/ ক [ɐ, ä] ৰ ৰূপতো ব্যৱহাৰ কৰা হয়
• /ʌ/ ক [ɜ, ə] ৰূপতো শুনা যায়^[3]

টোকা

1. Toulmin 2009, পৃষ্ঠা. 16.
2. Toulmin 2009, পৃষ্ঠা. 3.
3. Wilde 2008.

তথ্য সংগ্ৰহ

 

• Toulmin, Mathew W. S. (2009). From linguistic to sociolinguistic reconstruction: the Kamta historical subgroup of Indo-Aryan. Pacific Linguistics 604. প্ৰকাশক Canberra: Research School of Pacific and Asian Studies, The Australian National University. doi:10.15144/PL-604. ISBN 978-0-85883-604-4. https://openresearch-repository.anu.edu.au/bitstream/1885/146752/1/604%20Toulmin.pdf. 
• Wilde, Christopher P. (2008). A Sketch of the Phonology and Grammar of Rājbanshi (Ph.D. thesis). University of Helsinki. https://helda.helsinki.fi/handle/10138/19290.