Baba Yaga

Baba Yaga
Información
Sexu	femenín
Conexones	Folclore de Rusia (es)
Residencia	cabin on chicken legs (en)
	[editar datos en Wikidata]

Baba Yagá (en rusu Баба Яга) ye un personaxe recurrente nel folclor y la mitoloxía rusa, especialmente rusa.

Baba Yagá ye vieya, güesuda y engurriada, cola ñariz azul y los dientes d'aceru y tien una pierna normal y una de güesu polo que de cutiu se-y da l'apellativu de "Baba Yagá Pata de Güesu". Estos dos piernes representen al mundu de los vivos y el mundu de los muertos nos cualos ella analaya. Baba Yagá ye un ser perverso y cruel, pero non totalmente malváu; come persones, xeneralmente neños. Los sos dientes déxen-y romper güesos y esgañar la carne con facilidá. A pesar de que Baba Yagá consume diariamente grandes cantidaes de carne, ella siempres tien esi aspeutu delgao y güesudo. Baba Yagá vuela montada nun almirez (dacuando una olla) y rema l'aire con una escoba platiada. Baba Yagá nun dexa que nenguna persona "bendicida" permaneza dientro de la so propiedá, siempres y cuando Baba Yagá sepa que la persona tien una bendición.

Vive nun cabanu que se llevanta sobre dos enormes pates de pita que lu sirven pa movese por toa Rusia. La valla del so cabanu ta afatada con cranios, en que'l so interior asitia veles. La idea d'una casa con pates de pita podría derivar de les cabañes de ciertos pueblos finoúgricos, que les construyíen d'esta manera pa protexese de los animales. Pa entrar na casa, Baba Yagá diz l'esconxuru "Casina Casina, da'l llombu al monte y voltia escontra mi". L'interior del cabanu siempres ta llena de carne y de vinu. Tamién ye abellugada polos sirvientes invisibles de Baba Yagá, que apaecen como manes espectrales. Baba Yagá tamién tien al so serviciu a los caballeros blancu, colloráu y negru, que controlen el día, l'atapecer y la nueche.

Baba Yagá apaeció en distintes hestories del folclor rusu, y dalgunes d'elles amuesen distintes facetes d'ella. En dalgunes, ayuda a la xente que lu sirve. N'otres dizse que guarda les "Agües de la Vida y de la Muerte", pos ye "la Dama Blanca de la Muerte y del Renacimientu". N'otres diz que tien dos hermanes llamaes como ella y col so mesmu aspeutu.

En Bulgaria, a los neños cúntase-yos que si se porten mal, va venir Baba Yagá(o Dyado Yag, Дядо Яг) pa lleva-y los con un sacu y come-y los. Tamién se-y acomuñóse con maxa negro.

Tamién se cunta qu'avieya un añu cada vegada que-y faen una entruga y que pa remocicar bebe un té fechu de les estrañes roses azules, polo cual compensa descomanadamente a les persones que-y traen dalguna d'estes roses.

La figura de Baba Yagá probablemente deriva de "la Bruxa", tercer componente de la Diosa Tripartita (Virxe, Madre y Bruxa), símbolu de los trés edaes de la muyer.

Baba Yagá ye llargamente usada polos autores de cuentos de fades del rusu modernu, y dende los años noventa del sieglu XX, na "Fantasia rusa". En particular, Baba Yagá conoz a Andréi Belanin de los sos llibros nel so ciclu "L'Axencia de detectives del Zar Goroj (Царь Горох)", etc. La infancia y mocedá de Baba Yagá per primer vegada fueron descrites nel cuentu "La badea" ("Lukomorie") d'A. Aliverdíev.

Apaiciones

Por cuenta de la so popularidá, Baba Yagá apaeció n'hestories non eslaves. Podemos mentar les sos apaiciones nel mundu del cómic, especialmente del cómic adultu, n'historietes tales como Hellboy, de Mike Mignola, perteneciente al sellu Dark Horse, onde ye antagonista nuna de les hestories, y una apaición fuerte en Fábules de Bill Willingham, perteneciente a Editorial Vertigo, onde ye aliada dl'Adversariu y toma la forma de Caperucita Colorada pa introducise como espía en Villa Fábula na saga La Marcha de los Soldaos de Madera, enfrentándose finalmente a Frau Totenkinder. Amás, apaez nel cuentu infantil Les Aventures de Vania el Forzudu, de Otfried Preussler, onde Baba Yagá constitúi'l segundu gran enemigu de Vania, que gana cola so llanza, y como compensa ella da-y el caballu Varón, el más rápidu de toa Rusia.

En 1990 fai una apaición como parte d'una llinia de xuguetes llanzaos por Matchbox na so llinia Monster in My Pocket o Bisarmes de Bolsu que yeren figures coleicionables de plásticu de non más de 5 cm d'altor y de variaos colores los cualos asitiábense dientro d'un volcán negru igualmente de plásticu. Nesa ocasión representábase-y como una horrible bruxa robusta d'aspeutu grotescu nada güesudu como na mitoloxía Rusa, viaxaba a toa velocidá dientro d'un calderu negru impulsáu por una vieya escoba voladora, y usaba un collar con dos cranios humanos como colguijes, ente la información detallada sobre esta variante de Baba Yaga conozse que mide 1.80 metros, tenía'l llombu y el restu del cuerpu cubiertu por yagas o ámpulas, tamién se sabe que nació nel sieglu XII en dalgún monte remotu de Rusia.

Amás, la figura de Baba Yagá apaez nel filme de dibuxos animaos "Bartok el Magníficu" siendo una bruxa con un personalidá más humanizada a como tamos acostumaos a ver y, magar mientres la película sí que-y la presenta como un ser al que tarrecer, cruel, carente de sentimientos, que la so casa alzar sobre unes llargues pates y p'aportar a la cual ríquese resolver un acertijo, a la fin la bruxa revela los sos bonos sentimientos y adopta una perspeutiva más benigna.

Baba Yagá ye unu de los númberos de la obra de Modest Músorgski Cuadros d'una esposición, según el op. 56 del tamién compositor rusu Anatoli Liádov.

N'España apaeció en 2010 un cómic llamáu "Baba" del autor catalán Lluís Moreno, protagonizáu pola bruxa, anque nesta ocasión en forma de neña y con corte d'humor. Esti cómic ta publicáu de la mano de Norma Editorial.

Nel Mundu de Tiniebles (mundu onde se desenvuelven los xuegos de rol de la editorial White Wolf) Baba Yagá ye'l nome d'una vampira perteneciente al clan Nosferatu. Una de les sos últimes apaiciones foi na serie "Lost Girl" de Showcase.ca onde Baba Yagá ye convocada inocentemente por una nueva, llamada Kenzi, nun actu de solidaridá pa vengar el corazón rotu de la so más quería amiga Bo.

Tamién fai la so apaición na cuarta novela del autor David Safier Happy Family n'español Una familia feliz.

Nel anime y manga Soul Eater esiste un castiellu que lleva'l so nome.

La so última apaición foi nel curtiu de Studio Ghibli "Pandane to tamago hime" (パン種とタマゴ姫?, llit. Mr. Dough and the Egg Princess), que puede vese namái de manera oficial nel Muséu Ghibli.

La bruxa tamién apaez como protagonista indiscutible nel llibru-xuegu: "Nes garres de Bába Yagá", de David Ruiz del Portal y Juapi. (Alfasur editorial, 2013).

Esta bruxa tamién apaez na serie de llibros y serie animada Ever After High como conseyera académica y profesora de la mesma xunto con otros personaxes famosos de los cuentos de fades.

Apaiciones en videoxuegos

Baba Yagá, últimamente apaeció nel videoxuegu Castlevania: Lords of shadow desenvueltu por Mercury Steam. Gabriel Belmont, protagonista del xuegu, rique l'ayuda de la vieya bruxa pa llegar hasta'l campusantu de titanes, polo cual ella esplíca-y que p'ayudar Gabriel tien de trae-y una rosa azul. Nel videoxuegu Ragnarök Online, Baba Yagá ye una bisarma de Moscovia. Tamién apaeció nel videoxuegu de Harry Potter and the Prisoner of Azkaban pa PC, en forma de cromu coleicionable. Les bruxes del videoxuegu Minecraft apaecíes nel Pretty Scary Update tán basaes direutamente en Baba Yagá una y bones solamente xenérense en pequeñes cabañes metanes los montes. Apaez en Super Scribblenauts como personaxe desbloqueable por 3000 Ólares.

Referencies

(1973) Russian Fairy Tales, Guterman, Norbert (trans.), Pantheon Books.
Johns, Andreas (1998). «Baba Yaga and the Russian Mother». The Slavic and East European Journal (American Association of Teachers of Slavic and East European Languages) 42 (1).
Johns, Andreas (2004). Baba Yaga: The Ambiguous Mother and Witch of the Russian Folktale. Peter Lang. ISBN 0-8204-6769-3.

Enllaces esternos

Una hestoria de Baba Yagá (enllaz rotu disponible n'Internet Archive; ver l'historial y la última versión).