Benacazón

Benacazón
Alministración
País España
Autonomíasimple Andalucía
Provincia provincia de Sevilla
Tipu d'entidá conceyu d'España
Alcaldesa de Benacazón Juana María Carmona González
Nome oficial Benacazón (es)[1]
Códigu postal 41805
Xeografía
Coordenaes 37°21′09″N 6°11′48″W / 37.3526°N 6.1967°O / 37.3526; -6.1967
Benacazón alcuéntrase n'España
Benacazón
Benacazón
Benacazón (España)
Superficie 32 km²
Altitú 120 m
Llenda con Aznalcázar, Pilas, Huévar del Aljarafe, Sanlúcar la Mayor, Umbrete y Bollullos de la Mitación
Demografía
Población 7324 hab. (2023)
- 3660 homes (2019)
- 3581 muyeres (2019)
Porcentaxe 0.37% de provincia de Sevilla
Densidá 228,88 hab/km²
Más información
Estaya horaria UTC+01:00
benacazon.es
Cambiar los datos en Wikidata
Términu municipal de Benacazón al respective de la provincia de Sevilla.

Benacazón ye un conceyu español de la provincia de Sevilla, Andalucía con una población de 7.134 habitantes[2].

Xentiliciu

[editar | editar la fonte]

El xentiliciu de Benacazón ye "benacazonero" o "benacazonera", anque nos demás y cercanos pueblos del Aljarafe son conocíos como piñoneros, por cuenta de la perantigua tradición qu'había en Benacazón, que consistía en recoyer piñones y turrar pa poder comelos.

Xeografía física

[editar | editar la fonte]
  • Altitú: 120 msnm.
  • Estensión: 32,16 km².
  • Posición: 37°21′″N 6°11′″O
  • Ríos: Ríu Guadiamar y Regueru Molinucu

Llocalidaes estremeres

[editar | editar la fonte]

Benacazón llenda al norte con Sanlúcar la Mayor, al oeste con Aznalcázar y con Huevar del Aljarafe , al este con Umbrete y al sur con Bollullos de la Mitación

Noroeste: Sanlúcar la Mayor y Huévar del Aljarafe Norte: Sanlúcar la Mayor Nordeste: Sanlúcar la Mayor y Umbrete
Oeste: Huévar del Aljarafe y Aznalcazar Este: Umbrete
Suroeste Aznalcazar Sur: Aznalcazar y Bollullos de la Mitación Sureste: Bollullos de la Mitación

Distancia a conceyos próximos

[editar | editar la fonte]
  1. Sanlúcar la Mayor: mayor&daddr=Benacazon&sll=37.454951,-6.235651&sspn=0.23602,0.466919&layer=&ie=UTF8&z=13&om=1 3,1 km
  2. Aznalcazar: 7,6 km
  3. Umbrete: 5,5 km
  4. Bollullos: 7,0 km
  5. Huévar: 9,6 km

Historia

[editar | editar la fonte]

Benacazón foi fundada na dómina romana como una aldega llabradora. Sicasí, atopáronse nel conceyu muertes de finales de la Edá del Bronce. La presencia romana en Benacazón rescampló tres l'afayu de restos d'edificios, texas y lladriyos que taben entemecíos cola tierra de llabor. Pero l'actual nome d'esta población data de la etapa musulmana. Al paecer la denominación de Benacazón vien de un árabe destacáu (Qassum), que fundó una alquería y vivió nestes tierres, dándo-y el nome de Ibn o Ben Qassum (Fíu de Qassum). Tres Reconquistar, el Rei Fernandu III camudó'l nome árabe de Benacazón pol de Celada, pero esti nun cuayo ente la población y caltuvieron l'antigua tradición hasta derivar al so nome actual. Nel añu 1250 les tierres d'esta llocalidá fueron axudicaes a Doña Mayor Arias y al Obispu Don Remondo de Sevilla. Yá en 1419, Benacazón foi cedíu a los so primeres señores Luis Méndez Portocarrero y la so esposa, herederos de Doña mayor Arias, y l'antigua alquería pasó a constituyise como Villa y Señoríu de Benacazón. Depués, el señoríu quedó en manes de la familia Pantoja en 1553 y subordináu a la mesma siguió hasta 1810, cuando se suprimieron los señoríos na rexón.

Alministración

[editar | editar la fonte]
Alcaldes dende les eleiciones de 1979
Llexislatura Nome Partíu
1979-1983 Pedro Morales Vera UCD
1983-1987 José Manuel Cabrera PSOE
1987-1991 José Manuel Cabrera PSOE
1991-1995 José Manuel Cabrera PSOE
1995-1999 José Manuel Cabrera PSOE
1999-2003 Manuel Adame Valero PA
2003-2007 Manuel Adame Valero PA
2007-2011 Diego Sánchez Martín (dimisión en febreru
de 2009) - Juana María Carmona González 		PSOE
2011-2015 José Antonio Fernández Ortiz (cesáu en mayu
de 2012) - Juana María Carmona González (PSOE) 		PP
2015-2019 Juana María Carmona González PSOE
2019-2023 n/d n/d
2023- n/d n/d

Infraestructures y servicios

[editar | editar la fonte]

Carreteres

[editar | editar la fonte]
Nome Llugar d'entrada al pueblu ----  A-49 
Autovía del V Centenariu || Norte de la llocalidá (Salida 16) Nordeste de la llocalidá (Salida 14) || Lleva a Sevilla Huelva y Portugal y a tolos conceyos con salida a l'A-49 (El conceyu cunta con 2 salíes a l'autovía)(14 y 16).
 A-473 
Avenida de Sanlúcar la Mayor y Avenida de Aznalcazar || Suroeste y Noroeste de la llocalidá || A-473 Lleva a Sanlúcar la Mayor y Aznalcazar.
 SE-3306 
Cai Virxe del Rocío || Sureste de la llocalidá || Lleva a Bollullos de la Mitación.
 SE-3308 
Avenida d'Andalucía || Esti de la llocalidá || Lleva a Umbrete.

Tresportes

[editar | editar la fonte]

Intercambiador multimodal Autobús

[editar | editar la fonte]

Por Benacazón pasen dos linia d'autobuses interurbanos del Consorciu de Tresportes de Sevilla:

Les paraes que s'alcuentren nel conceyu son:

  • Av. Pedro de la Rosa (fte. Guardería) [Autobús Direutu (Sevilla) y Circular Aljarafe (Sentíu A y B)]
  • Av. Pedro de la Rosa (esq Cristóbal Ramos Tello) [Autobús Direutu (Sevilla) y Circular Aljarafe (Sentíu A y B)]
  • C/ Antonio Molina (fte. Parque) [Autobús Direutu (Sevilla) y Circular Aljarafe (Sentíu A y B)]
  • C/ San Sebastián (Colexu Talhara) [Autobús Direutu (Sevilla) y Circular Aljarafe (Sentíu A y B)]
  • C/ San Sebastián (Roblas) [Autobús por pueblos]
  • Hotel Andalusí Park [Autobús Direutu (Sevilla) y Circular Aljarafe (Sentíu A y B)]
  • Estación Cercaníes Benacazón [Autobús por pueblos]
  • C/ La Fonte (Azulexu Cristu de la Vera+Cruz)[Autobús por pueblos]
  • Plaza Palacio [Autobús por pueblos]
  • Av. Andalucía (Colexu Virxe de les Nieves) [Autobús por pueblos]
  • Av. Andalucía (Polideportivu y Club de Petanca) [Autobús por pueblos]

Horarios:

Tren

[editar | editar la fonte]

Nel conceyu atopa una estación de ferrocarriles perteneciente a la llinia C-5 del nucleu de Cercanía Sevilla y a la Llinia 72 de Media Distancia de Renfe que comunica con Huelva, Sevilla y enllaces con Córdoba, Puertollano, Ciudá Real, Cuenca, Tarragona, Barcelona, Lleida, Valencia, Zaragoza y Madrid. La estación de Benacazón allugada a 500 metros del cascu antiguu del conceyu.

Horarios:

Educación

[editar | editar la fonte]

El conceyu tien un IES, el IES Virxe del Rosario y 2 colexos: C.E.I.P Nuesa Señora de les Nieves y C.E.I.P Talhara.

Demografía

[editar | editar la fonte]
Evolución demográfica de Benacazón
19961998199920002001200220032004200520072008201020122013201420152016
4,4364,9375,0335,0215,0555,1795,4635,5785,7546,0896,1036,7267,1737,1447,2147,1637,134
(Fonte: Padrón Municipal y Censu de Población y Vivienda INE-es)

Monumentos

[editar | editar la fonte]

Monumentos relixosos

[editar | editar la fonte]
  • Ermita de Castilleja de Talhara: Construyida nel sieglu XIV tratar d'una de les ilesies mudéxares de mayor interés nel Aljarafe poles sos proporciones. Delantre de diches ruines, atópase una cruz, asitiada sobre un pedestal de piedra nel que s'atopa una llábana na que puede lleese cómo se fundó la villa de Castilleja de Talhara por Alfonso Fernández de Fontes en 1369.
  • Ermita de Gelo: Atopar nel tramu de carretera ente Bollullos y Aznalcázar, so la advocación de La nuesa Señora del Rocío. D'estilu mudéxar, tien tres naves de trés planos y foi construyida en lladriyu con armadures de madera. En 1274 ye donada al Cabildru de la Catedral de Sevilla
  • Ilesia Parroquial Santa María de les Nieves: Espaciosu edificiu, d'una sola nave, al que nel sieglu XVII añadió otra. La nave central nos sos oríxenes ye mudéxar. L'edificiu de la capiya llevantóse xunto al muriu derechu de la capiya mayor de la ilesia, d'orixe mudéxar esta postrera, y foi reformada y ampliada en 1756, cola resultancia d'un espaciu de planta rectangular.

Anguaño foi restaurada y vuelta a los color orixinal de la so fachada.

Monumentos civiles

[editar | editar la fonte]
  • Casa Palaciu: Anguaño tópase estremáu en dos partes: una propiedá privada na que destaca una arquería mudéxar, y otra propiedá municipal, que foi restaurada apocayá, que cunta qu'una arquería barroca. Anguaño y dende el branu de 2008, atópase allugáu nesti edificiu emblemáticu'l Llar del Pensionista y llueu va acoyer un Centru Públicu d'Accesu a Internet o Centru Guadalinfo (promovíu pol conceyu) y dependencies municipales (Xulgáu de Paz, Axencia de Desarrollu Local y Servicios Sociales).
  • Torres de molín: Esisten delles tremaes pol pueblu.
  • Facienda de Castilleja de Talhara: Ta asitiada xunto a la ermita del mesmu nome a pocos quilómetros de la llocalidá. Trátase d'una obra fundamentalmente de finales del sieglu XIX, anque s'aprecien nella delles fases. Ta construyida n'estilu neomudéxar, intentando recuperar l'estilu de la ermita. Asina, el material emplegáu ye'l lladriyu, y presenta arcos de ferradures en puertes y ventanes, según almenes gradiaes na parte cimera de los murios.

Cultura

[editar | editar la fonte]

Hermandad

[editar | editar la fonte]
  • Hermandá de la Vera+Cruz. 1511

Desconozse l'añu de fundación de la Hermandá, anque les sos Regles más antigües son del añu 1722, el pasu del tiempu dexar práuticamente irreconocibles anque, por fortuna esiste una copia d'éstes del añu 1888 onde se fai constar que desconozse la fecha de fundación pero que "por escritures y papeles del añu mil quinientos once tiense dalguna noticia della" (lliteralmente) pos yá naquel añu "tuvo regles aprobaes por onde rexise". Por esto dende siempres los historiadores afirmaron que l'añu 1511 ye'l primeru que se conoz na so hestoria. Basándose nos documentos y llibros de regles antiguos que tien la hermandá, el Cardenal Arzobispu de Sevilla, Fray Carlos Amigo Vallejo, promulgó en 2005 Decretu d'Ereición Canónica nel que se recueye l'añu 1511 como'l primeru que se conoz na hestoria de la Hermandá. Ello ye que a la fin del llibru de regles de 1888 apaez una acta d'aprobación de les Regles y "tou lo que nelles se contién" del Cardenal Arzobispu de Sevilla mientres una Visita Pastoral a Benacazón, fechada del 22 d'abril de 1912. Xuntes de Gobiernu anteriores tamién se fixeron ecu d'esta fecha como datu ciertu y asina, nel añu 1986, la Hermandá celebró'l 475 aniversariu de la Primer referencia Histórica de la Hermandá. Nel añu 2011 van cumplir por tanto Cinco Sieglos de sentimientu veracrucero en Benacazón y la Hermandá celebrar per tolo alto. Como actu fundamental d'esta efeméride, siendo al tiempu unu de los primeros que se realicen en 2011, La Hermandá va ser recibida n'audiencia xeneral por La so Santidá'l Papa Benedicto XVI na Ciudá del Vaticanu a les 10 de la mañana del próximu día 12 de xineru. Los sos titulares son: el Stmu. Cristu de la Vera-Cruz, impresionante imaxe anónima del sieglu XVI d'autor anónimu. Ta realizáu en teles de llinu encoladas sobre una estructura de madera. Ye d'estilu manierista que guarda reminiscencies gótiques visibles nel so pelo natural y na enagüilla, faldellín o columbario de tela bordao y La nuesa Señora de los Dolores, imaxe de candeleru, qu'enantes procesionaba de rodíes y coles manes enxareyaes, atribuyida a Cristóbal Ramos Tello, del sieglu XVIII. Na so Capiya tamién s'atopen otres imáxenes:

    • Virxe del Sangre. Antigua titular de la hermandá que foi sustituyida nel sieglu XVIII pola actual doliosa. Ye una imaxe de candeleru coles manes en forma de tenedor, como se suel dicir. Anque ye doliosa, suel portar un neñu nos sos brazos.
    • Virxe del Amparu. Imaxe de talla completa d'unos 50 cm que s'usa pa conformar l'altar de la Hermandá na procesión del Corpus.
    • San Juanito. Pequeña imaxe que representa a Juan Bautista Neñu. Ye'l titular del Grupu Nuevu de la Hermandá y, na Función d'Ilesia, apaez vistíu de nazarenu colos vezos de la hermandá.
    • El nuesu Padre Jesús de la Salú na so Resurrección. Imaxe de talla recién, obra d'un imaginero que-y la regaló a la hermandá. Esta Imaxe non procesiona nin foi nunca -pel momento- oxetivu de la Hermandá'l que lo fixera.

Anque les sos primeres regles daten del 1871, nelles faen mención d'otres munchos más antigües del añu 1584 que sumieron. Esta hermandá ye'l resultáu de la fusión en dichu añu 1584 de la Hermandá del Santu Entierru y de la Hermandá de Ntra Sra de la Soledá na Ilesia Parroquial, un 13 d'abril. La Hermandá tien la so sede na Capiya de la Soledá sita na Plaza de la Constitución, antiguu Hospital de Sangre del Gloriosu San Sebastián y que, a pesar de los pleitos actuales ente los dos hermandaes de penitencia de la llocalidá, nun perteneció nunca a nenguna de los dos. Los sos titulares son:

    • Stmu. Cristu Yacente. Imaxe articulada d'autor anónimu del sieglu XV atribuyíu a la Escuela Castellana. Ye unu de los pocos cristos articuláu que queden na provincia y ye baxáu de la cruz al sepulcru'l Llunes Santu.
    • Ntra Sra de la Soledá. Preciosa talla de candeleru atribuyida al círculu de Luísa Roldán "La Roldana". Sufrió delles restauraciones a lo llargo de la historia que, anque increíble, modificaron bien pocu la so cara. Ye Miembru Honorariu de la Corporación Municipal y foi la primer imaxe mariana benacazonera en recibir la Medaya d'Oru de la Villa.
    • Inmaculada Concepción. Imaxe de candeleru atribuyida a "La Roldana" que procesiona el Domingu de Resurreición. Ye conocida popularmente como la Purecita.
    • Neñu de Dios. Pequeña imaxe atribuyida a Martínez Montañés que procesiona el Domingu de Resurreición portada polos neños del pueblu. Na Función d'Ilesia de la Hermandá, apaez vistíu de acólito, colos colores representativos de la hermandá.

Tanto la Purecita como'l Neñu de Dios, son los titulares del Grupu Nuevu de la Hermandá, que foi apocayá refundado polos mozos soleaeros.

  • Hermandá del Rosario. 1732

Hermandá de gloria fundada nel añu 1732, les sos primitives Regles fueron aprobaes el 9 de febreru de 1732. Nel añu 1747 la Orde de Predicadores de Santu Domingu aprobar como Cofradería Dominica. Goció de gran puxanza mientres el sieglu XVIII y XIX como se desmuetra cola multutud de enseres que se caltienen de la dómina.En 1939 piérdese la primitiva Imaxe de la Virxe del Rosariu nuna quema del so altar, encargándose una nueva talla al Escultor Antonio Catillo Lastrucci. Nos años siguiente la Hermandá cai en decadencia, anque nunca se llega a perderr la procesión y los cultos de la Virxe nel mes d'ochobre. Tres dellos intentos de reorganización, en 1984 reorganizar la Hermandá aprobándose nueves Regles nel añu 2003. El so titular ye La nuesa Señora del Rosario, preciosa y perfecta talla, según la imaxe del neñu foi realizada por Castillo Lastrucci nel añu 1939, en 2012/2013 foi restaurada pol Escultor Fernando Murcianu Abá. Procesiona el sábadu más cercanu al 7 d'ochobre como s'especifica en Fiestes. El Rosariu.

  • Hermandá del Rocío. 1915

Anque oficialmente fundóse en 1915 y pelegrinó per primer vegada en 1916, créese que los benacazoneros pelegrinaben dende los empiezos de la romería hasta l'aldega almonteña pa rindir cultu a la Virxe del Rocío. Anguaño ye la filial nᵘ 13 y tien la so Casa-Hdad propia na aldega. Tien 2 simpecados: el "nuevu", realizáu en 1956 sobre tela azul con adornos en plata y que ye'l qu'anguaño preside la carreta de madera blanco de la hermandá. Venerar na Ilesia Parroquial. L'otru simpecado ye'l "vieyu", col que se realizó la primer pelegrinación. Ta bien deterioráu y a dures penes puede reparase el so color y l'estampa del Blancu Palombu. Venerar na Casa-Hdad que la Hermandá tien na Plaza de la Constitución, montáu sobre la carreta. Empieza'l camín escontra la Rosada'l miércoles antes de Pentecostés. La so hermandá madrina ye la de Villamanrique, a la que se presenta tolos años al so pasu pola llocalidá. Cabo resaltar que los benacazoneros fueron los primeres en xubir la escalinata de la Ilesia de Villamanrique cola so carreta rociera, y dempués, el restu d'hermandaes siguieron el so exemplu.

Fiestes

[editar | editar la fonte]
  • Cabalgata de Reyes. Celébrase'l 5 de xineru. El cortexu ta formáu por unes 8 xarrés montaos poles distintes hermandá del pueblu, asociaciones, particulares y el Conceyu.

Como novedá na Cabalgata, dende l'añu 2008 el Conceyu promovió una iniciativa pa entusiasmar entá más a los más pequeños, como ye la instalación de tronos pa los Reis Magos na Plaza Blas Infante (Plaza del Conceyu), onde dempués del percorríu del cortexu. Neñu a neñu van pasando per delantre de los mesmos recibiendo un regalu de manes de SS.MM. los Reis Magos d'Oriente.

  • Selmana Santa. La Selmana Santa en Benacazón vivir de manera bien especial el Xueves y Vienres Santu, coles procesiones de la Vera-Cruz y Soledá, respeutivamente.

Dambes hermandaes son bien antigües: Vera-Cruz (1511) y Soledá (1584). Los meyores momentos de la Selmana de Pasión viven el Xueves y Vienres cuando dambes hermandaes lleguen a la popular esquina de "Perico la Gallia", onde fai 2 revirás siguíes. El Domingu de Resurreición, tien llugar la procesión del Neñu de Dios y la Inmaculada Concepción, conocida popularmente como La Purecita. El pasu del Neñu Dios ye portáu por mozu de 12 años y sale dende la Ilesia Parroquial, a la que foi treslladáu la nueche del Sábadu Santu. La Purecita sale dende la Capiya de la Soledá y llega a la Ilesia por que'l Neñu Dios faiga la so salida. Tres ello, faen el percorríu pol pueblu.

  • La Rosada. Benacazón ye rociero dende hai abondo tiempu. Tien una Hermandá de la Rosada que foi fundada en 1915 y ye la filial nᵘ 13.(Desconociéndose porqué nun ye'l 11).

Sale escontra l'aldega'l miércoles antes de Pentecostés, pasando por Villamanrique, onde la recibe la so hermandá madrina, la Quema y llega a l'aldega.

Pa ello, instálase un recintu ferial nel Parque Municipal dotáu d'un sistema de microclima puestu en marcha en 2007 pa solliviar el calor; hai una Caseta Municipal onde hai actuaciones y serviciu de chigre y amás d'otres 50 casetes de particulares. El primeru día de feria, conocíu como "Día de la Cena" ye cuando se fai la cena de gala nes casetes particulares, siguiéndose la fiesta hasta altes hores de la madrugada. El 4 d'agostu ye'l "Día de la Viéspora" y tien llugar el Santu Rosariu peles cais del pueblu. A les 8 de la mañana del 5 d'agostu, "Día de la Virxe de les Nieves", realízase la popular diana. La diana consiste n'espertar a los vecinos pa recorda-yos que pela mañana ye la Función Principal de la patrona. Una banda ameniza la diana mientres los mozos del pueblu baillen al so son. El día 5 pela tarde, procesiona Ntra. Sra. de les Nieves. El día 6, o "Dia del Romerito" ye'l treslláu de la Virxe a la Barriada del Prau, onde se-y reza la salve. A les 12 de la nueche tiren los Fueos Artificiales y más tarde recuéyese la imaxe mariana dando per concluyida les fiestes.

  • El Rosariu. Son les fiestes n'honor de Ntra Sra del Rosario, titular de la Hermandá del Rosario.

Ntra. Sra. del Rosario procesiona el sábadu más cercanu al 7 d'ochobre, pela mañana la Hermandá celebra la so Función Principal d'Institutu, la selmana anterior celébrase'l Besamanos, Triduu a la Virxe y el Santu Rosariu col Simpecado en l vispera del día de la procesión. Nel Parque Municipal, instálase una Caseta onde se realicen concursos, actuaciones y demás para esfrute de los benacazoneros.

  • "To Santu" (Día de Tolos Santos). Ye una fiesta nata de Benacazón. El día 1 de payares, el pueblu pasa un día de convivencia nel campu (nel pinar de Aznalcázar), lo que se denomina coloquialmente: "echar los santos".
  • Fiesta del Día d'Andalucía (28 de febreru)

Esta fiesta institucional, entamada por el mesmu Conceyu, consiste en cantar l'himnu d'Andalucía na Plaza Blas Infante y darréu el treslláu escontra'l parque municipal, onde se comparte una comida ente tolos asistentes. Díes antes del 28 de febreru fai entrega d'un agasayo a los mozos benacazoneros que cumplen nel añu en cursu la mayoría d'edá.

Personaxes pernomaos

[editar | editar la fonte]
  • Pedro de la Rosa Fernández. Bordador y imaginero benacazonero nacíu en 1968 y fináu en 2003, autor d'obres de bastante méritu artísticu en dambos campos. Llicenciáu en Belles Artes, foi l'autor de grandes pieces del bordáu, como'l paliu de María Santísima de la Soledá de Benacazón o'l mantu burdeos de La nuesa Señora del Rosariu de Benacazón. Igualmente, nel campu de la imaginería destaquen les imáxenes secundaries del pasu de misteriu de la Hermandá del Güertu de Sanlúcar la Mayor (Sevilla), el Duce Nome de Jesús de Paterna del Campo (Huelva) o la Virxe de la Victoria de Motril (Granada).

Referencies

[editar | editar la fonte]
  1. ↑ Afirmao en: Llista de Conceyos y los sos Códigos por Provincies a 1 de xineru de 2019. Data d'espublización: 8 febreru 2019. Editorial: Institutu Nacional d'Estadística.
  2. ↑ «Tabla2895» (castellanu). Consultáu'l 27 d'ochobre de 2017.
  3. ↑ «Francisco Javier Alba y Alarcón». Consultáu'l 28 d'avientu de 2013.

Enllaces esternos

[editar | editar la fonte]