Bolduque

Bolduque
Alministración
PaísBandera de Países Baxos Reinu de los Países Baxos
PaísBandera de Países Baxos Países Baxos
Provincia Brabant Septentrional
Conceyu 's-Hertogenbosch
Tipu d'entidá ciudá
Códigu postal 5200–5249
Xeografía
Coordenaes 51°42′00″N 5°19′00″E / 51.7°N 5.3167°E / 51.7; 5.3167
Bolduque alcuéntrase en Países Baxos
Bolduque
Bolduque
Bolduque (Países Baxos)
Superficie 59.5 km²
Altitú 6 m
Llenda con
Demografía
Población 158 753 hab. (2023)
Porcentaxe 100% de 's-Hertogenbosch
Densidá 2668,12 hab/km²
Más información
Fundación 1185 (Gregorianu)
Prefixu telefónicu 073
Estaya horaria UTC+01:00
Llocalidaes hermaniaes
s-hertogenbosch.nl
Cambiar los datos en Wikidata

Bolduque ye la capital de la provincia de Brabante Septentrional, nel sur de los Países Baxos. El so nome oficial n'holandés ye 's-Hertogenbosch o bien Den Bosch; en francés: Bois--y-Duc; n'alemán: Herzogenbusch y en llatín: Silva Ducis o Buscum Ducis. Toos estos topónimos signifiquen lliteralmente «monte ducal», salvu Den Boschel monte»).

La ciudá de Bolduque foi fundada según la tradición en 1185 pol duque Enrique I de Brabante na confluencia de los ríos Aa y Dommel, qu'anguaño conflúin cerca de la ciudadela de la ciudá y ye una de les más antigües ciudaes medievales de los Países Baxos.

Historia de la ciudá

[editar | editar la fonte]

Bolduque foi fundada como ciudá dende Orthen, un dominiu vieyu de los duques de Lovaina (na actual Bélxica). Probablemente, nesti llugar yá se formara antes una llocalidá comercial, lo que ye estrañu, yá que de normal naquellos tiempos les llocalidaes fueron fundaes alredor d'un conventu o como colonia agraria. Yá delles décades dempués de la fundación d'esta llocalidá, el duque Enrique I de Brabante dio-y los derechos de ciudá, probablemente ente 1185 y 1196. Foi per primer vegada nomada nun documentu de 1196. Naquel tiempu nun yera tan habitual anotar aquellos derechos explícitamente, y munches otres llocalidaes nos Países Baxos copiáronse dempués del exemplu de Bolduque.

La ciudá llevó darréu'l calter d'una fortificación, non yá pa defender a los sos habitantes, sinón tamién porque Bolduque, como ciudá más septentrional de Brabante, taba asitiada nuna posición bien estratéxica pa defensa y base de salida contra los ducaos de Gelderland y Holanda. Los restos de la primer fortificación, qu'arrodiaben una superficie non mayor que la del mercáu, son entá visibles en dellos llugares: "De waterpoort" (la puerta de l'agua) per onde la ría Dieze entraba na ciudá, forma'l restu mayor. Tamién queden restos de pies de "De Leuvense Poort" (la puerta de Lovaina). La construcción del muriu empezó bien llueu dempués de fundase la ciudá y terminóse en 1255. Mentanto, la ciudá taba defendida por una muralla con un barganal. Entá en 1203 la ciudá foi asaltada por una espedición de tropes de Gelderland y quemar entera.

Bolduque convirtióse dempués de Lovaina, Bruxeles y Amberes na cuarta capital del Ducáu de Brabante, y gobernaba "De Meierij", l'actual parte oriental de la provincia Brabante Septentrional nos Países Baxos. La ciudá creció tan rápido de resultes del comerciu y la industria, que yá dende 1318 empezar cola construcción d'una segunda fortificación alredor de les nuevamente escavaes corrientes de los ríos Aa y Dommel. Asina se creó lo qu'agora ye'l centru de la ciudá. Pero esto nun diba tan fácil: pa defender el nuevu territoriu de la ciudá contra los llenes, había qu'alzar el terrén (por cuenta de los ciudadanos). La construcción acabó dempués de 50 años de trabayu y la ciudá había crecíu 100 hectárees. Más tarde fueron añadíos dos pequeños terrenes: la estensión de "De Vugtherdijk" (8 hectárees) a la fin del sieglu XIV y la estensión al llau de "Het Hinthamereinde" (4,5 hectárees) alredor del añu 1540.

Mientres la Segunda Guerra Mundial establecer nes cercaníes d'esta ciudá un campu de concentración nazi, campu de concentración Herzogenbusch, o Kamp Vught, destináu mayormente al tránsitu y clasificación de prisioneros pa otros establecimientos similares.[1]

Equipu !Deporte !Competición


Estadiu !Creación
FC Dean Bosch Fútbol Eerste Divisie De Vliert 1965
EiffelTowers Dean Bosch Baloncestu FEB Eredivisie Maaspoort Sports end Events 1952
Espediente de pensiones del añu 1906 de la adminsitración federal de los EEXX, envolubráu por un balduque.

Nel llinguaxe alministrativu español, la pallabra balduque fai referencia a la cinta colorada cola que s'envolubren n'España los espedientes alministrativos. L'orixe de la pallabra ta na ciudá neerlandesa de Bolduque ('s-Hertogenbosch o Bois--y-Duc), que yera'l llugar onde se fabricaba dicha cinta colorada.

Inda güei, el Conseyu d'Estáu d'España exterioriza la reserva de les consultes que provienen del Gobiernu central, o de los gobiernos autonómicos, col señalamientu con balduque, qu'envolubra l'espediente. L'usu del balduque vien de los tiempos inmemoriales de la España imperial y quería indicar una materia reservao na dómina conflictiva na que los Conseyos del Rei (antecedente del actual Conseyu d'Estáu) aldericaben los difíciles asuntos de los Países Baxos. Tou ello a diferencia de la cuerda simple, que sirvía (y sigue sirviendo güei nos Tribunales d'España) pa los casos de menor importancia.

Nel so deséu de modernizar la so burocracia, esta práutica alministrativa foi darréu copiada poles otres monarquíes europees. Ello dio llugar a qu'en países como Inglaterra (y darréu nos Estaos Xuníos) apaeciera la espresión inglesa "rede tape", como sinónimu de carga alministrativa.

Edificios relixosos

[editar | editar la fonte]

Sales de conciertos

[editar | editar la fonte]

Bolduquenses célebres

[editar | editar la fonte]
Eventos periódicos de la ciudá
Tornéu de tenis ATP de Bolduque

Referencies

[editar | editar la fonte]

Enllaces esternos

[editar | editar la fonte]