Cristina Rivera Garza

Cristina Rivera Garza
Vida
Nacimientu Tamaulipas[1], 1 d'ochobre de 1964[2] (60 años)
Nacionalidá Bandera de Méxicu Méxicu
Residencia Estaos Xuníos
Estudios
Estudios Universidá Nacional Autónoma de Méxicu
Universidá de Houston
Llingües falaes castellanu[3]
Oficiu historiadora, escritora, novelista, cuentista
Emplegadores Institutu Teunolóxicu y d'Estudios Superiores de Monterrey
Universidá de California en San Diego
Universidá Estatal de San Diego
Universidá de Houston
Trabayos destacaos El invencible verano de Liliana (es) Traducir
Nadie me verá llorar (es) Traducir
La muerte me da (en pleno sexo) (es) Traducir
Premios
uh.edu…
Cambiar los datos en Wikidata

Cristina Rivera Garza (1 d'ochobre de 1964, Tamaulipas) ye una escritora mexicana. Ye caderalga nel Colexu d'Artes Lliberales y Ciencies Sociales de la Universidá de Houston.[13] Especialmente reconocida por Naide va veme llorar (1999), una novela que l'escritor mexicanu Carlos Fuentes describió como "una de les obres de ficción más notables de la lliteratura non yá mexicana, sinón en castellán, de la vuelta de sieglu",[14] ganó diverses reconocencies, ente ellos el Premiu Anna Seghers para lliteratura llatinoamericana, nel 2005; en dos causes, el Premiu Sor Juana Inés de la Cruz: nel 2001, por esti llibru, y nel 2009, por La muerte dame, y el Premiu Roger Caillois pa lliteratura llatinoamericana, nel 2013.[ensin referencies]

Trayeutoria

[editar | editar la fonte]

Cristina Rivera Garza ye una autora mexicana que vive dende 1989 nos Estaos Xuníos. A la fecha, ye profesora distinguida[15] nel departamentu d'Estudios Hispánicos de la Universidá de Houston.

Estudió socioloxía urbana na ENEP Acatlán (güei FES Acatlán) de la Universidá Nacional Autónoma de Méxicu, y llogró'l so primer doctoráu, nel área de la historia d'América Llatina, na Universidá de Houston. Nel 2012, esta mesma institución dio-y un doctoráu en Lletres Humanes, con distinción Honoris Causa. Les sos investigaciones de corte históricu sobre les definiciones populares de la llocura y la historia de la psiquiatría en Méxicu a entamos del sieglu XX apaecieron nes revistes Hispanic American Historical Review, Journal of the History of Medicine and Allied Sciences, ente otres, n'Inglaterra, n'Arxentina y nos Estaos Xuníos. Los sos testos publicáronse n'antoloxíes y diarios y revistes nacionales. Dalgunos de los sos llibros fueron traducíos al inglés, al italianu, al portugués, al alemán, al coreanu, al francés y al eslovenu. Publicó La mano oblicua na seición Cultura del periódicu Milenio.

Nel 2014, foi collaboradora nel blogue "Papeles perdíos" del suplementu cultural Babelia del diariu El País.[16] Nel 2011, publicó Dolese, na qu'esplicó que, ante'l primer paralís que tuvo ante'l horror, optó pola pallabra, pos “quiero, ello ye que doleme”. La obra compila poemes, cróniques y ensayos personales que “formen parte de la reconfiguración de lo visible, lo decible y de un paisaxe nuevo de lo posible”.[17] Nel 2015, publicó la continuación: Condolerse, 16 testos de nuevos ensayistes, cuenteros, poetes y narradores, quien enceten la violencia dende distintos ángulos, ente los que destaquen: Verónica Gerber, Mónica Nepote, Yásnaya Aguilar, Marina Azahua, Javier Raya, Amaranta Caballero y la mesma Rivera Garza, ente otros, quien tienen de mancomún namái una idea: la escritura ye un procesu de sutura.[18]

Perspeutiva lliteraria

[editar | editar la fonte]

Pa Cristina Rivera Garza, quien escribe una novela tien d'aventurase nel contestu nel que se desenvuelve la hestoria; tien de conectase col mundu de maneres que-y dexen estrayer idees y datos pa centrar la obra.

“La lliteratura ye unu de los pocos espacios onde podemos esplorar les llendes de nuesa esperiencia col llinguaxe, que son los mesmos de la nuesa esperiencia col mundu.”[19]

Según Cristina Rivera, los llectores frecuentes son persones que nun se dexen manipoliar o aburrir con llibros, y ye la razón pola que l'autor tien d'afigurar tou de sigo mesmu na so obra. Intenta afigurar nes sos obres la idea de xugar col llector, de tentalo y atrapalo cola llectura y coles mesmes fadialo, pa caltenelo engabitáu cola obra.

“Quiero siguir arrodiada d'esi tipu de llectores que busquen llibros que la xueguen, d'escritores que portamos mal, que-y entramos al toru polos cuernos.”[19]

Considera que los discutinios narrativos son bien importantes p'afondar cola obra. Pa ella, la principal problemática de la mayoría de los llectores y narradores actuales ye la comodidá de presentar una obra cómoda que nun s'empreste a discutinios redundantes y no contrario, producen llibros predecibles. “Al meyor la falta de llectura nun ta rellacionada colos vezos ancestrales de los mexicanos, sinón cola ausencia de llibros que causen reacciones. Por eso, siempres voi tar del llau de los llibros incómodos, que nun precisen carta de bona conducta pa esistir.”[19]

Premios y distinciones

[editar | editar la fonte]
L'autora presenta'l so llibru El mal de la taiga nel Institutu Teunolóxicu y d'Estudios Cimeros de Monterrey, Campus Ciudá de Méxicu.

Obres

[editar | editar la fonte]

Novela

[editar | editar la fonte]
  • Desconocer, finalista del Premiu Juan Rulfo para primer novela, en 1994.
  • Naide va veme llorar (Méxicu/Barcelona: Tusquets, 1999), traducíu al inglés, portugués ya italianu, col que llogró'l Premiu Nacional de Novela José Rubén Romero en 1997, el IMPAC-CONARTE-ITESM en 1999, y el Premiu Sor Juana Inés de la Cruz, en 2001.
  • Naide va veme llorar (Méxicu: Tusquets, 2014). XV Aniversariu de la so publicación con un prólogu inéditu.
  • La cresta de Ilión (Méxicu/Barcelona: Tusquets, 2002), finalista del Premiu Iberoamericanu Rómulo Gallegos en 2003. Traducida al italianu como Il segreto, ed. Voland, 2010. Traducida al inglés por Sarah Booker como The Iliac Crest, ed. The Feminist Press, 2017.
  • Lo anterior (Méxicu: Tusquets, 2004).
  • La muerte dame (Méxicu/Barcelona: Tusquets, 2007), Premiu Sor Juana Inés de la Cruz, en 2009.
  • Verde Shanghai (Méxicu/Tusquets, 2011).
  • El mal de la taiga (Méxicu/Tusquets, 2012).

Cuentu

[editar | editar la fonte]
  • La guerra nun importa (Mortiz, 1991), col que se fixo acreedora al Premiu Nacional de cuento San Luis Potosí en 1987.
  • Nengún reló cunta esto (Méxicu: Tusquets, 2002) col que llogró'l Premiu Nacional de cuento Juan Vicente Melo en 2001.
  • La frontera más distante (Méxicu/Barcelona: Tusquets, 2008).
  • Ellí te van comer les turicatas (Méxicu: La Caxa de Cerillos Ediciones/DGP, 2013).
  • Daniela Tellez y Miguel Anguel Rangel

Poesía

[editar | editar la fonte]
  • La más mio (Méxicu: Tierra Adientro, 1998).
  • Los testos del yo (Méxicu: Fondu de Cultura Económica, 2005).
  • Bianco, Anne-Marie, La muerte dame (Toluca: ITESM-Bonobos, 2007).
  • El discu de Newton, diez ensayo sobre'l color. Méxicu: Direición de Lliteratura, UNAM, Bonobos, 2011.
  • Viriditas, Guadalaxara: Mantis/UANL, 2011.

Ópera

[editar | editar la fonte]

Ensayu

[editar | editar la fonte]
  • Dolese. Testos dende un país mancáu. (Méxicu: Sur+, 2011).
  • Rigo ye amor. Una rocola a dieciséis voces (Méxicu: Tusquets/ITCA, 2013).
  • Los muertos indóciles. Necroescrituras y desapropiación (Méxicu: Tusquets, 2013).
  • Condolerse. Testos dende un país mancáu II.
  • Había muncha neblina o fumu o nun sé (Méxicu: Random House, 2016).

Coordinadora

[editar | editar la fonte]
  • La novela según los novelistes (Méxicu: Fondu de Cultura Económica, 2007).
  • Romper el xelu: Novísimas escritures al pie d'un volcán (Toluca: ITESM-Bonobos, 2006).
  • Romper el xelu: Novísimas escritures al pie d'un volcán. El llugar (re) visitáu, (Méxicu: Feria del Llibru, Secretaría de Cultura, GDF, 2007).

Historia

[editar | editar la fonte]
  • La Castañeda. Narratives dolientes dende'l Manicomiu Xeneral, 1910-1930. (Centenarios). (Méxicu: Tusquets, 2010)

Traducción

[editar | editar la fonte]
  • Notes sobre conceptualismos, Robert Fitterman y Vanessa Place, trad. Cristina Rivera Garza, (Méxicu, Conaculta, 2013).

Sobre la so obra

[editar | editar la fonte]
  • Melodrama de la muyer cayida[21]
  • Nengún críticu cunta esto… Méxicu: Nueva narrativa llatinoamericana / New Latin American Narrative", (Cuadiernu Internacional d'Estudios Humanísticos y Lliteratura, 2010) Ediciones Eón, University of North Carolina at Chapel Hill y UC-Mexicanistas, 2010. 400 pp.
  • Nin a tontes nin a lloques: notes sobre Cristina Rivera Garza y la so nueva manera de narrar, Ruffinelli Jorge, Stanford University, pp. 965-979. www.stanford.edu/depts/span-port/cgi-fin/files
  • La cresta de Ilión, de Cristina Rivera Garza: la pallabra femenina na frontera, Trevisan, Ana Lucía, Universidá Presbitiana Mackenzie, Revista Litteris - Lliteratura, Julho, 2010, Núm. 5. www.revistaleteris.com.br

Ver tamién

[editar | editar la fonte]

Referencies

[editar | editar la fonte]
  1. ↑ «sitiu web». Consultáu'l 17 ochobre 2024.
  2. ↑ «Cristina Rivera Garza» (castellanu). Enciclopedia de la Literatura en México.
  3. ↑ Biblioteca Nacional de Francia. «autoridaes BNF» (francés). Consultáu'l 10 ochobre 2015.
  4. ↑ «Premio Bellas Artes de Novela José Rubén Romero» (castellanu). Consultáu'l 29 ochobre 2024.
  5. ↑ «sitiu web». Consultáu'l 17 ochobre 2024.
  6. ↑ «sitiu web de noticies». Consultáu'l 17 ochobre 2024.
  7. ↑ «sitiu web». Consultáu'l 17 ochobre 2024.
  8. ↑ URL de la referencia: https://www.nytimes.com/2020/10/06/arts/macarthur-genius-grant-winners-list.html.
  9. ↑ «Mariana Enriquez ganó el Premio José Donoso: integrará el Jurado del Premio Clarín Novela en noviembre» (castellanu) (6 setiembre 2024). Consultáu'l 26 ochobre 2024.
  10. ↑ «Premio Xavier Villaurrutia» (castellanu). Consultáu'l 29 ochobre 2024.
  11. ↑ URL de la referencia: https://www.lesinrocks.com/livres/cristina-rivera-garza-laureate-du-prix-pulitzer-2024-617639-07-05-2024/.
  12. ↑ «Otorgan el premio Pulitzer a la escritora mexicana Cristina Rivera Garza» (castellanu) (7 mayu 2024). Consultáu'l 31 mayu 2024.
  13. ↑ «Cristina Rivera-Garza». Consultáu'l 11 de payares de 2016.
  14. ↑ País, Ediciones La fecha=9 de setiembre de 2003. «Cristina Rivera Garza viaxa al dolor d'un manicomiu mexicanu» (castellanu). Consultáu'l 24 de setiembre de 2016.
  15. ↑ «Cristina Rivera-Garza». Consultáu'l 11 de payares de 2016.
  16. ↑ S.L., EDICIONES EL PAIS,. «Artículos de Cristina Rivera-Garza >> Papeles Perdíos >> Blogues EL PAÍS». Consultáu'l 24 de setiembre de 2016.
  17. ↑ «llinguaxe-del dolor.htm El país vistu dende'l llinguaxe del dolor». Consultáu'l 24 de setiembre de 2016.
  18. ↑ «Cristina Rivera Garza crea lliteratura contra la indolencia» (27 de xunetu de 2015). Consultáu'l 24 de setiembre de 2016.
  19. ↑ 19,0 19,1 19,2 «La Jornada: Cristina Rivera Garza alteria la realidá y describir de manera allucinante». Consultáu'l 24 de setiembre de 2016.
  20. ↑ «Viaxe, una ópera postmoderna que comisionó y va estrenar el FIC». CONACULTA. Consultáu'l 27 de mayu de 2015.
  21. ↑ País, Ediciones La fecha=11 de xineru de 2003. «Melodrama de la muyer cayida» (castellanu). Consultáu'l 24 de setiembre de 2016.

Enllaces esternos

[editar | editar la fonte]


Predecesor:
Herminio Martínez 		Premiu Nacional de Novela José Rubén Romero
1997 		Socesor:
Desiertu

.