Patrimoniu de la Humanidá — UNESCO | |
---|---|
Llugar | España |
Criterios | Cultural: i, iii, iv |
Referencia | 1501-001 |
Inscripción | 2016 (XL Sesión) |
Área | Europa y América del Norte |
Coordenaes | Nun Ficha de bien d'interés cultural |
El dolmen de Viera[2] ye un monumentu megalíticu, declaráu Patrimoniu Mundial de la Unesco el 15 de xunetu de 2016 y Bien d'Interés Cultural, asitiáu na ciudá española d'Antequera (Málaga), formando parte del Conxuntu Arqueolóxicu Dólmenes d'Antequera.[3] Atópase na cortil primera xunto al dolmen de Menga, na zona monumental denomada Campu de los Túmulos.
Ye'l prototipu de sepulcru de corredor (venceyáu a la tradición atlántica) construyíu con ortostatos y acoveces y empobináu escontra l'amanecer del sol nos equinoccio. Tien una cámara cuadrada (210 cm d'altor y 180 cm d'anchu), a la fin de los 21 metros de corredor (185 cm d'altor y 120 cm d'anchu). Dellos ortostatos del entamo norte esterior del corredor de Viera apaecen decoraos por oquedades o “cazoletas” bien típiques del arte esquemático; nel interior aprecien restos de pintura acoloratada. La estructura del dolmen cubrir con un túmulu de 50 m de diámetru, como'l dolmen de Menga.
Construyíu nel 3510-3020 e.C. aprox. (Neolíticu) ,[4][5] foi afayáu en febreru de 1903 polos hermanos José Viera Fuentes y Antonio Viera Fuentes, funcionarios del Conceyu d'Antequera, quien lo llamaron primeramente la Cueva Chica, en contraposición a la cueva de Menga, de mayores dimensiones; darréu l'arqueólogu Manuel Gómez-Moreno Martínez va denominar “dolmen de Viera” n'honor a estos hermanos..
La primer intervención de restauración documentada tien llugar en 1941 de manes del arquiteutu Francisco Prieto-Moreno y Pardo -Arquiteutu Conservador de l'Alhambra y Arquiteutu de Zona de Belles Artes del Ministeriu d'Educación-, consistente na llimpieza del corredor, la creación de trés gradies de baxada pa facilitar l'accesu, la reconstrucción de les turries con piedres y l'arreglu de la canciella pal so zarru.
La so última intervención, de manes del arquiteutu Ciro de la Torre Fragoso, data del añu 2004 cuando, con oxetu de resolver los problemes de caltenimientu por cuenta de les filtraciones pol túmulu, consolídense les estructures, ameyoren los drenaxes y xenérase una nueva imaxe esterior a partir del recrecido del túmulu y la formalización del atriu, que ye la que se percibe anguaño.
Ye'l prototipu de dolmen de la península ibérica, empobináu a l'amanecida del sol nos equinoccio de primavera y seronda, de cuenta que la lluz del sol entra estos díes hasta'l fondu de la cámara. D'esta miente, queda marcáu en piedra'l centru de los percorríos estremos del sol ente los solsticio de branu ya iviernu, apaeciendo les cuatro estaciones, tan importantes pa les comunidaes agrícoles del Neolíticu de les tierres d'Antequera, constructores d'estos megalito. Esti fenómenu foi estudiáu pol arqueoastrónomo Michael Hoskin na so obra Tumbes, templos y les sos orientaciones: una nueva perspeutiva sobre la Prehistoria del Mediterraneu (2001).