Donetsk

Donetsk
flag of Donetsk ^(en) coat of arms of Donetsk ^(en)
, y
Alministración
País	Ucraína
Oblast	Óblast de Donetsk
Raion	Raión de Donetsk ^(es)
Municipio ^(es)	Donetsk Hromada ^(en)
Tipu d'entidá	ciudá d'Ucraína
Cabezaleru/a del gobiernu	Alexey Kulemzin ^(en)
Nome oficial	Донецьк (uk)[1]
Nome llocal	Донецьк (uk) Донецк (ru)
Códigu postal	283000–283497 y 83000–83497
Xeografía
Coordenaes	48°00′32″N 37°48′15″E / 48.0089°N 37.8042°E / 48.0089; 37.8042
Donetsk Donetsk (Ucraína)
Superficie	358 km²
Altitú	169 m
Demografía
Población	901 645 hab. (2022)
Porcentaxe	100% de Donetsk Hromada ^(en)
Densidá	2518,56 hab/km²
Más información
Fundación	1869
Prefixu telefónicu	622 y 623
Estaya horaria	UTC+02:00 (horariu estándar) UTC+03:00 (horariu de branu)
Llocalidaes hermaniaes	Trondheim, Vilnius, Tarento, Bochum, Sheffield, Charleroi, Pittsburgh, Moscú, Narva ^(es) , Katowice, Rostov del Don, Kutaisi, Batumi, Gómel, Simferópol, Ulán-Udé ^(es) , Plovdiv, Ostrava y Kursk
gorod-donetsk.com

Donetsk (ucraín: Донецьк, Donets’k; rusu: Доне́цк, Donetsk) ye una ciudá ucraína asitiada nel marxe del ríu Kalmius, Centru alministrativu del óblast de Donetsk, foi históricamente la capital oficiosa y ciudá más poblada de la rexón del baxu Donets o Conca del Donets. La ciudá tien 953 257 habitantes (est. 2013) y el so área metropolitana, 2 millones d'habitantes (2011). Ye anguaño la quinta ciudá más poblada d'Ucraína.^[2][3] Dende abril de 2014, la ciudá ta alministrada de forma efectiva pola República Popular de Donetsk —un estáu federal de Nueva Rusia, Estáu con reconocencia parcial—, de la que ye'l so centru alministrativu.

La ciudá foi fundada en 1869 por un empresariu galés, John Hughes, quien construyó naquella zona una planta d'aceru y delles mines de carbón. La ciudá foi bautizada col nome de Yúzovka (Юзовка), en reconocencia al so papel na fundación (Yuzu ye l'aproximamientu rusu o ucraniana de Hughes). Mientres la dómina soviética, la industria siderúrxica de la ciudá espandióse y en 1924-1931 renomáronla a Stálino (Сталино, ‘del aceru’). En 1932, la ciudá convertir nel centru de la rexón de Donetsk. Na actualidá, sigue siendo'l centru de la minería del carbón d'Ucraína y centru notable de la industria siderúrxica. Dende 2014, Donetsk y la so zona metropolitana ye unu de los mayores llugares de combates de la guerra civil nel este d'Ucraína, desencadenada como reacción al Euromaidán y tres les protestes prorruses que tuvieron llugar en y país.

Historia

L'hotel Gran Bretaña ye unu de los edificios más antiguos de Donetsk, construyíu en 1883.

Donetsk foi fundada en 1869 cuando l'empresariu galés John Hughes construyó una siderurxa y delles mines de carbón cerca del asentamientu cosacu de Olexándrivka. Primeramente, el pueblu recibió'l nome de Húghesovka (Yúzovka; rusu: Юзовка), usando "Yuz" como aproximamientu fonéticu rusa o ucraniana del nome Hughes). A entamos del sieglu XX, Yúzovka allugaba aproximao 50.000 habitantes, na so mayoría inmigrantes de los territorios rusos axacentes, y ganó estatus de ciudá en 1917. En 1924, so la era soviética, el nome de la ciudá foi camudáu pol de Stálino, n'honor a Josif Stalin y como referencia al aceru.

Por cuenta de la invasión alemana mientres la Segunda Guerra Mundial, la ciudá foi cuasi destruyida na so totalidá, polo cual hubo de ser reconstruyida a gran escala tres el final de la guerra. Mientres la segunda fola de desestalinización promovida por Nikita Khrushchov en payares de 1961, toles ciudaes soviétiques nomaes n'honor a Stalin fueron rebautizadas. Stálino adoptó'l nome de Donetsk, nome deriváu del ríu Donets, tributariu del ríu Don.

Nel marcu de les revueltes n'Ucraína y la secesión de Crimea y la so posterior adhesión a Rusia, un grupu de manifestantes prorrusos tomóse l'edificiu del gobiernu llocal el 7 d'abril de 2014 y proclamaron la República Popular de Donetsk^[4][5]

Xeografía y clima

Donetsk alcuéntrase metanes la estepa d'Ucraína, arrodiáu de montes esvalixaos, llombes, ríos y llagos. La periferia norte de la ciudá utilízase principalmente pa l'agricultura. El mar d'Azov, 95km al sur de Donetsk, ye una popular zona de recreación pa les persones que viven en Donetsk. Una franxa ancha de tierres agrícoles arrodia la ciudá. La ciudá estiéndese 28 km de norte a sur y 55 km d'este a oeste. Hai dos banzaos na redoma: Nyzhnekalmius (60 ha), y el "mar Donetsk" (206 hai). Cinco río flúin al traviés de la ciudá, incluyendo'l Kalmius, Asmolivka (13 km), Cherepashkyna (23 km), Skomoroshka y Bakhmutka. El clima ye del tipu continental. Les temperatures medies son de -5° C (23° F) en xineru y 18° C (66° F) en xunu. El permediu de precipitaciones añales totales ye de 162 díes y hasta 556 milímetros per añu.

Parámetros climáticos permediu de Donetsk 1981–2010
Mes	Xin	Feb	Mar	Abr	May	Xun	Xnt	Ago	Set	Och	Pay	Avi	añal
Temperatura máxima absoluta (°C)	12.2	16.0	21.3	31.0	34.6	38.0	37.8	39.1	33.9	32.7	20.5	15.0	39.1
Temperatura máxima media (°C)	-1.3	-0.9	5.3	14.5	20.9	24.8	27.3	26.8	20.7	13.1	4.7	-0.3	13.0
Temperatura media (°C)	-4.1	-4.1	1.3	9.4	15.4	19.3	21.6	20.8	15.1	8.5	1.6	-2.9	8.5
Temperatura mínima media (°C)	-6.7	-7.0	-2.1	4.6	10.0	13.8	15.9	15.0	10.0	4.5	-1.1	-5.4	4.3
Temperatura mínima absoluta (°C)	-32.2	-31.1	-21.0	-10.6	-2.4	2.1	6.0	2.2	-6.0	-10.0	-22.2	-28.5	-32.2
Precipitación total (mm)	37	32	34	38	46	65	51	37	36	37	38	41	492
Díes de lluvia (≥ 1 mm)	11	8	10	13	13	14	11	8	11	11	13	11	134
Fonte: Pogoda.ru.net[6]

División alministrativa

Raiones de Donetsk:

Raión de Bydionivskyi     Raión Voroshylovskyi     Raión de Kalininskyi     Raion Kyivskyi     Raión de Kirovskyi

Raión Kuibyshevskyi     Raión de Leninskyi     Raión de Petrovskyi     Raión de Proletarskyi

Donetsk estremar en nueve distritos alministrativos, llamaos raiones.

# Raiones Ucraín Área Población 1 Raión de Budionivskyi Будьонівський район 25 km² 100.300 2 Raión de Voroshylovskyi Ворошилівський район 10 km² 97.300 3 Raión de Kalininskyi Калінінський район 19 km² 109.700 4 Raión de Kyivskyi Київський район 33 km² 143.700 5 Raión de Kirovskyi Кіровський район 68 km² 171.700 6 Raión de Kuibyshevskyi Куйбишевський район 51 km² 120.800 7 Raión de Leninskyi Ленінський район 37 km² 107.800 8 Raión de Petrovskyi Петровський район 57 km² 88.600 9 Raión de Proletarskyi Пролетарський район 58 km² 102.800

Demografía

La evolución de la población ente 1897 y 2013 foi la siguiente:

Evolución demográfica de Donetsk

1897	1923	1926	1939	1959	1970	1979	1989	2001	2011	2012	2013
28,100	32,023	105,739	466,268	704,821	878,590	1'020,799	1'109,102	1'016,094	962,049	955,041	953,217
(Fonte: [7][8])

Cai Póstysheva, centru de Donetsk.

Manifestación pro-rusu en Donetsk en 2014

Magar la mayoría de la población del centru y oeste d'Ucraína fala ucraín, la mayoría de los residentes de Donetsk son ucraínos rusu parlantes y rusos étnicos. D'alcuerdu al censu de población de 2001,^[2][3] los ucraínos son 56.9% de la población del oblast de Donetsk, mientres los rusos son 38.2%. L'idioma rusu predomina na rexón de la conca del Donets. Los residentes de la ciudá tienden a ser más pro-rusos nos sos enclinos políticos, lo cual foi esplotáu masivamente mientres la eleición presidencial de 2004.

La estructura de la nacionalidá de la ciudá de Donetsk ye la siguiente:^[9]

1. Rusos: 493.392 persones, 48.15%
2. Ucraínos: 478,041 persones, 46.65%
3. Bielorrusos: 11,769 persones, 1.15%
4. Griegos: 10,180 persones, 0.99%
5. Xudíos: 5,087 persones, 0.50%
6. Tártaros: 4,987 persones, 0.49%
7. Armenios: 4,050 persones, 0.40%
8. Azerbaixanos: 2,098 persones, 0.20%
9. Xeorxanos: 2,073 persones, 0.20%
10. Otros: 13,001 persones, 1.27%

Total: 1,024,678 persones, 100.00%

Les llingües maternes más falaes pola población de la ciudá de Donetsk, acordies col Censu d'Ucraína de 2001 son los siguientes:^[10]

1. Rusu: 87,8%
2. Ucraín: 11,1%
3. Armeniu: 0,1%
4. Bielorrusu: 0,1%

En 1991 un terciu de la población describíense como rusos y un terciu ucraínos, ente que la mayoría del restu describiéronse como eslavos.^[11] En 1926 el 52,6% de los habitantes yeren rusos, el 26,1% ucraínos y el 10,7% xudíos.^[12]

Tresporte

Trolebús en Donetsk.

Les principales formes de tresporte dientro de Donetsk son tranvíes, autobuses llétricos, autobuses y trolebuses o marshrutkes (minibuses privaos). El sistema de tresporte públicu ye controláu pola empresa pública Dongorpastrans. La ciudá cunta con 12 llinies de tranvía (alredor de 130 km), 17 llinies de trolebús (alredor de 188 km) y cerca de 115 llinies d'autobús.^[13] Tanto la tranvía y los sistemes de trolebuses na ciudá son sirvíes por dos estaciones cada unu.^[13] Otru mediu de tresporte dientro de la ciudá ye'l taxi.

La ciudá tamién contién autoestaciones allugaes dientro de la ciudá y les sos suburbios, como la autoestación Yuzhny (sur), que sirve principalmente'l tresporte de les llinies escontra'l sur, d'ende'l so nome; la autoestación Tsentr (Centru), que sirve de tresporte na direición de Marinka y Vuhledar según tresporte interurbanu; la autoestación Krytyi Rýnok (mercáu interior), que sirve principalmente'l tresporte nel norte y este; y la autoestación Putílovsky, que sirve principalmente al norte y al noroeste.

La construcción del sistema de metro de la ciudá, empecipiáu en 1992, foi abandonáu apocayá por cuenta de la falta de fondos. Nun hai llinies o estaciones terminaes.^[14]

Ferrocarril

La principal estación de tren de Donetsk, que sirve a cerca de 7 millones de pasaxeros al añu,^[13] atópase na parte norte de la ciudá. Hai un muséu cerca de la estación principal, que trata de la hestoria de los ferrocarriles na rexón. Otres estaciones de ferrocarril son: Rutchenkovo, asitiáu nel Raión Kyivskyi; Mandrýkino, nel Raion Petrovskyi; y Mushkétovo, nel Raion Budionivskyi. Dellos trenes de pasaxeros eviten la estación de Donetsk y sirven a la estación Yasynuvata, que s'atopa fora de les llendes de la ciudá. Anque nun s'utiliza pal tresporte regular, la ciudá tamién cunta con ferrocarril pa neños. Por cuenta de la Eurocopa 2012, na que Donetsk yera una de les sedes, inauguróse una nueva terminal ferroviaria que s'afixo a los requisitos de la UEFA.^[15]

La rexón de Donetsk ye un importante centru de tresporte n'Ucraína. Ferrocarriles Donetsk, con sede en Donetsk, ye una de les divisiones ferroviaries más grandes nel país. Sirve a l'agricultura y les empreses industriales de la zona, y les poblaciones de los óblast de Donetsk y Luhansk, y les provincies de Dnipropetrovsk, Zaporiyia y Kharkiv.

Carreteres

L'autopista E50, que forma parte de la rede internacional de carreteres europees, pasa por Donetsk con direición a la ciudá de Rostov del Don en Rusia.

Amás, otra carretera internacional traviesa la ciudá: la M 04. Coles mesmes, trés carreteres nacionales d'Ucraína (N 15, N 20 y N 21) pasen arredolando la ciudá.

Aereu

Amás del tresporte públicu y ferroviariu, Donetsk cuenta col Aeropuertu Internacional de Donetsk.^[16] Construyir nel final de la década de 1940 pal empiezu de la década de 1950. El complexu del aeropuertu foi acabáu por completu en 1973. L'aereollinia con sede na ciudá ye DonbassAero, qu'opera l'aeropuertu.

Deporte

Palaciu de los Deportes - Shajtar (ucraín: Палац спорту «Шахтар») en Donetsk.

La ciudá cunta col estadiu deportivu más modernu del país, el Donbass Arena, sede del equipu de fútbol local, el FC Shajtar Donetsk y qu'acoyó dellos alcuentros de la Eurocopa 2012.

Referencies

1. Afirmao en: Q111029678. Data d'espublización: 9 payares 1961.
2. State Statistics Committee of Ukraine. «About number and composition population of Ukraine by All-Ukrainian Population Census'2001 data» (inglés). Archiváu dende l'orixinal, el 29 de payares de 2015. Consultáu'l 28 d'agostu de 2006.
3. Государственный комитет статистики Украины. «Численность и состав населения Донецкой области по итогам Всеукраинской переписи населения 2001 года» (rusu). Archiváu dende l'orixinal, el 29 de payares de 2015. Consultáu'l 28 d'agostu de 2006.
4. independencia-de-donetsk-y-convoquen-referendos Manifestantes prorrusos proclamen la independencia de Donetsk y convoquen referendu. Dirario Públicu. Consultáu'l 7 d'abril de 2014.
5. «Donetsk quier celebrar nun mes un referendu pa xunise a Rusia». RIA Novosti (7 d'abril de 2014).
6. «Pogoda.ru.net» (rusu) (mayu de 2011). Consultáu'l 21 d'abril de 2012.
7. Bespyatov, Tim. «Cities & Twns of Ukrania». Україна / Ukrajina. Consultáu'l 29 d'abril de 2014.
8. «UKRAINE: Größere Städte». City Population. Consultáu'l 29 d'abril de 2014.
9. «Ukrainian Census (Donetsk Oblast)» (ukrainian). Head of the Donetsk Oblast Statistics. Archiváu dende l'orixinal, el 2013-09-23. Consultáu'l 5 de mayu de 2007.
10. «All-Ukrainian population census» (n'inglés). State Statistic Service of Ukraine. http://www.ukrcensus.gov.ua/eng/. Consultáu'l 5 de mayu de 2015. 
11. Eternal Russia:Yeltsin, Gorbachev, and the Mirage of Democracy by Jonathan Steele, Harvard University Press, 1988, ISBN 978-0-674-26837-1 (p. 218)
12. «Всесоюзная перепись населения 1926 года. Национальный состав населения по регионам республик СССР». Демоскоп Weekly. Consultáu'l 30 d'abril de 2014.
13. «Transport» (rusu). Partner-Portal. Consultáu'l 11 de mayu de 2007.
14. У Донецьку припиняють зводити метро (n'ucraín)
15. Construction of railway terminal in Donetsk for UEFA EURO 2012 worth UAH 414mln, Ukrinform (23 September 2009)
16. «Service Center, International Airport "Donetsk"» (rusu/english). VIP-Terminal. Archiváu dende l'orixinal, el 29 de payares de 2015. Consultáu'l 6 de marzu de 2007.

Enllaces esternos

• Wikimedia Commons acueye conteníu multimedia sobre Donetsk.

• Sitiu web oficial (en rusu)

• Donetsk n'OpenStreetMap.