Doo wop | ||
---|---|---|
Oríxenes musicales | Música folclórica, Blues | |
Oríxenes culturales | Mediu oeste, n'Estaos Xuníos | |
Instrumentos comunes | A capela | |
Popularidá | Bien popular en EE.XX. dende 1950 hasta 1960 | |
Subxéneros | ||
Rhythm and Blues | ||
Fusiones | ||
Country blues | ||
[editar datos en Wikidata] |
El doo wop ye un estilu vocal de música nacíu de la unión de los xéneros rhythm and blues y góspel.[1][2] Desenvolver en comunidaes afroamericanes de los Estaos Xuníos mientres los años 40 y algamó la so mayor popularidá ente los 50 y los 60.[3] Surdió de les cais de ciudaes industriales de la rexón nordeste d'esi país: Nueva York, Filadelfia, Chicago, Baltimore y Pittsburgh, onde los rapazos axuntábense llevando a cabo interpretaciones.[4] Nun principiu, foi un estilu musical que taba dirixíu a una audiencia principalmente adulta y afroamericana, pa darréu estendese a un mercáu adolescente y multirracial.[5]
Dellos historiadores aseguren que mientres esta dómina grabar nos Estaos Xuníos más de quince mil discos d'esti estilu, y que'l so soníu harmónicu de voces enxareyaes qu'incorporaben elementos de rhythm and blues, jazz, swing y gospel, consistieron nel modelu que-y dio formatu al rock and roll.[6][7]
Anque s'hai romantizado que los sos entamos empezaron nes esquines de caleyones, (Street corner style)[8] realmente empezó nos antoxanes y garaxes de les cases de los mozos, en pequeñes xuntes de cinco o seis adolescentes qu'intentaben sorprender a les sos novies o adquirir cierta popularidá. Cola so espansión, empezó a practicase nos caleyones y práuticamente en cualquier llugar que pudiera ufiertar un ecu que reforzara los sos arreglos vocales.[9] Ello ye que esti procedimientu foi'l que dio nome a la frase que darréu, en 1975, convertir na tema Looking for an echo - "Buscando un Ecu" - de Richard Reicheg (autor que recibió xunto cola so banda un premiu Grammy en Meyor Composición Instrumental al añu siguiente).[10]
Carauterízase polos sos conteníos de voces a capela[11] y por consistir en melodíes nes qu'un vocalista principal ye acompañáu polos coros y frases del restu del grupu, que usualmente componer de trés cantantes o más.[12] Les composiciones inclúin un ampliu rangu de voces; contratenor, falsete, tenor, barítonu y so vocal.[13]
Na mayoría de grabaciones d'estudiu la so instrumentación ye bien llixera, amenorgada a un meru acompañamientu de fondu. Les actuaciones caltienen un ritmu de batería bien simple, otorgando l'absolutu dominiu a los diversos rexistros melódicos de les voces la riqueza harmónica.[14] Por cuenta de esto, el Doo wop ye tamién conocíu pol nomatu de icecream changes.
Les primeres interpretaciones sonaben a grupos d'estudiantes que-y dedicaben un cantar a la so novia o amiga.[15] Les sos lletres, compuestes de sílabes ensin sentíu y usualmente d'una melodía simple y de calter románticu[16] captaben l'atención de les adolescentes al sentise claramente identificaes col mensaxe qu'unviaben, polo que se convirtieron en típiques de les verbenes y d'alcuentros nos patios de recréu de los institutos,[17] onde tamién yera frecuente faer «piques» ente ellos pa demostrar quién yeren meyores.[18]
Col so proliferación y xunto a l'apaición ya impautu del rock and roll vocal, llegó tamién una folada de moces qu'empezaron a llucir tupés[19] y vistimientes pa identificase col movimientu,[20] como yera'l casu de delles féminas usando priendas con llunares.[21]
Dellos músicos del Bronx allegaben a les escueles públiques pa enseña-yos a los rapazos la téunica, y darréu, munchos colexos y centros sociales apurríen-yos un llugar onde pudieren ensayar, de cuenta que se caltuvieren alloñaos de les cais, de la drogadicción y de la delincuencia.[22] Delles ilesies como la de San Anthony, (de la cual surdió'l grupu femenín The Chantels, que'l so esclusivu soníu tenía'l so raigañu na música llitúrxica d'esta institución)[23] collaboraron xunto a emisores de radio a promocionar l'estilu.
El mánager de la emisora de radio "WWRL Rocky Bridges", circulaba con una furgoneta peles cais del Bronx promocionáu'l xéneru, ente que la compañía "Co-Op" entamaba eventos musicales ente distintes formaciones de rapazos. Coles mesmes, el Doo wop collaboró en romper barreres raciales ente bandes de blancos y de color que collaboraben xuntes.[24]
Esisten desalcuerdos sobre'l verdaderu significáu y empiezos d'usu del términu, anque los espertos coinciden en que consiste nun estilu de voces harmonioses basaes nel Blues y que suelen incluyir sílabes ensin sentíu que formen la so base principal.[25] Xeneralmente, les voces d'acompañamientu inclúin la frase "doo wop ah doo wop", d'onde s'envalora que provién el so nome.[26]
De primeres, mientres el so apoxéu, nun se-y llamaba asina, esti tipu de música nun tenía un nome específicu; el términu Doo wop nun s'usaba. En 1950, a esti tipu de soníu harmonizáu conocíase-y principalmente como Rock and Roll.[27] y en menor midida Rhythm and blues.[28] Sicasí, esti postreru yera tamién un términu xeneralizáu, yá que incluyía solistes, instrumentalistas y bandes de Jump blues, según grupos vocales. Puede ser que'l términu más precisu usáu nesos díes fora «Vocal group harmony» (grupu d'harmonía vocal), pero inda nun cuntaba con nome oficial, a pesar de qu'a finales de 1950 y principios de 1960 apoderaba les principales llistes d'ésitos.
Esiste ciertu tracamundiu sobre cuál foi la primer grabación que contenía la frase «doo-wop». Xeneralmente reconozse a When You Dance, del grupu The Turbans (Herald Records H-458) de 1955, como al primera tema d'ésitu n'usar estes sílabes na so portada, según al primeru nel que s'escucha'l términu «doo-wop». Sicasí, Tim Lucy, un fan de l'harmonía vocal, reveló que, el primer senciellu n'usala foi la tema Never en 1954, d'un grupu de Los Angeles llamáu Carlyle Dundee & The Dundees (Space 201), onde'l coru acompaña al vocalista cantando la frase doo wop.[29] Dellos miembros d'esta banda convirtiéronse darréu nuna banda llamada The Calvanes.
Equivocadamente informóse de que la frase haber acuñáu'l disc jockey de radio Gus Gossert a principios de 1970. Sicasí, el mesmu Gossert dixo que yá la usaben primero que él pa categorizar los discos en California. Depués de dalgún tiempu, el términu cuayó como descripción y categoría pal rythm and blues d'harmonía vocal. Munches coleiciones que se componíen puramente de composiciones orixinales d'esti xéneru vender sol nome de doo wop, que sigue vixente güei día.
Larry Chance, el vocalista de la banda The Earls, comentó nuna entrevista que; «el Doo wop convirtiérase nun arte escaecío por cuenta de la creciente proliferación de bandes britániques, según el soníu Motown, hasta qu'una serie de dee jays como Gus Gossert, Jerry Blavat y Don K. Reed ente otros, refugaron aceptar el so fin y amosar a la industria discográfico qu'inda había mercáu pa les vieyes bandes d'harmonía vocal».[30]
L'estilu representaba la culminación de llargues hores de práutica, y la creatividá de los adolescentes xunto al suañu de llograr ésitu nel mundu de la música por aciu l'encruz d'estilos, amás del amor que sentíen pola harmonía vocal.[31] Dende la so perspeutiva, la meyor ruta escontra l'ésitu consistía n'afaer los estándares de la música popular del momentu a los estilos contemporáneos de voces negres. Les pronunciaes traces de rhythm and blues y gospel nel so trabayu, reflexaben les influencies qu'adquirieren na so redolada dende la so infancia; la ilesia, les actividaes sociales y los problemes raciales qu'aprucíen nos ghettos.[32]
El doo wop ta marcadamente rellacionáu con el treme rockabilly, prueba d'ello atópase na popular tema Little Darlin', de la llista d'Estaos Xuníos American Top 40, escritu por Maurice Williams y publicáu per primer vegada por The Zodiacs en 1957, que básase nuna melodía doo wop con prominente énfasis en clave rítmica. Hai de solliñar que, siendo una de les pieces más populares de la dómina, foi interpretada por numberosos artistes, como lo fixo Elvis nel so álbum Moody Blue o la banda Sha Na Na nel Woodstock Festival del 69, anque tamién les Lennon Sisters, con una apreciada pero curtia interpretación que rodaron mientres el so propiu espectáculu musical, emitíu dende 1969 hasta 1970 na cadena de radio y televisión d'Estaos Xuníos ABC.[33] Coles mesmes, atópase dientro de los 100 grandes ésitos d'esti xéneru.[34]
Les voces d'harmoníes vocales interprétense y suenen como un ecu per debaxo de la voz del vocalista principal, el contratenor. Coles mesmes, el tenor, de timbre más claru y brillante, canta xunto al barítonu xuniendo les sos voces al unísonu,[35] dexando al tenor llevar el falsete sobre la voz principal, de la que la voz del baxu asítiase llastiendo de fondu a la fin.[36] De cutiu los arreglos fáense d'oyíu, en contraste colos típicos sofisticaos arreglos del acapela contemporaneu.[37]
Unu de les temes más afamaes y representativos del xéneru doo wop ye'l senciellu Earth Angel, grabáu y publicáu pol grupu The Penguins en setiembre de 1954, sol sellu Doctone, pero qu'evolucionara d'otres bandes primero que ellos publicar por primer vegada.[38]
Bandes como Dion and the Belmonts, The Platters, The Crests y un llargu cientu d'agrupaciones que s'estremaben en grupos de blancos y de negros xeneró temes bien distintes ente ellos, inclusive dientro del mesmu estilu. Los grupos negros teníen mayor enclín al rhythm and blues de los 40, ente que los blancos, de procedencia italiana,[39] recordaben a les taranteles napolitanes.
Como peculiaridá, cabo destacar qu'esistía ciertu enclín en delles bandes a usar nomes d'aves na so presentación comercial. D'esta miente surdieron delles agrupaciones, ente les que cabo mentar: The Ravens, The Penguins, The Cardinals, The Crows y The Flamingos ente munchos otros.[40]
Los sos raigaños provienen de los años 1930 y 1940, evolucionando a partir de grupos que cantaben gospel nes ilesies de les aldegues africanes d'Estaos Xuníos.[41] Sicasí, nesti mesmu momentu incorporáronse-y tamién influencies del blues, dándo-y la so propia identidá. N'ocasiones, dellos miembros de les ilesies que cantaben gospel, ente unes 3 y 6 persones, atropar nes esquines cola so propia música y lletres, polo xeneral, cantando sobre l'amor o les rellaciones sentimentales.
Ente unu de los primeros exemplos grabaos en vinilu de música vocal afroamericana atópase'l cantar My Prayer, de los Ink Spots en 1939, que xunto a The Mills Bros, fueron unu de los grupos vocales de color más populares ente empiezos de la década de 1930 y 1940. La influencia que los Ink Spots tuvieron n'otros grupos vocales foi notable mientres esti periodu y puede escuchase nes interpretaciones de munchos d'ellos, como por casu en The Temptations.[42]
Envalórase que la dómina del so momentu principal como estilu, ta definida ente dos grabaciones primaries en 1948, It's Too Soon To Know publicada por The Orioles nel so álbum It's A Natural y el llanzamientu en 1961 de On Lover's Island polos BlueJays nel so álbum Milestone.[43]
A lo llargo de la historia tornóse llargamente la contribución que los hispanos apurriéron-y a los grupos d'harmonía vocal. Envalórase que la razón d'esta esclusión foi'l fechu de que munchos d'ellos atopábense nuna prominente posición pa llevar a cabu'l papel de cruzáu étnicamente nos grupos vocales. Nos primeros desarrollos del soníu street corner, especialmente nes ciudaes de la mariña este d'Estaos Xuníos, los puertorriqueños solíen ser los principales vocalistas en dellos grupos, xunto a negros y blancos. Como exemplu, cabo destacar a The Crests, Frankie Lymon & The Teenagers, Five Discs y Tune Weavers qu'ente munchos otros incluyíen a llatinos pa da-y formatu al soníu del grupu.[44]
A principios de 1990, el Mid-Atlantic Center For The Arts acuñó'l términu Doo wop pa describir un tipu d'arquiteutura conocida como «La era del espaciu» que, yera común ente los años 50 y 60. Estes edificaciones incorporaben ángulos barrientes, colores vivos, rellumos d'estrelles, plásticos y formes de búmeran, ente otres coses. A este mesmu estilu, n'otres partes d'Estaos Xuníos denominar «Googie» o «Populuxe». Coles mesmes, dientro d'él, esisten distintes categoríes, como por casu, la «Phony Colonee» d'estilu patrióticu d'Estaos Xuníos, la «Vroom», o la «Blast Off», qu'usa parés acristalaes y techu angular que recuerda a una especie de hangares espaciales.[45]