Ducáu de Ferrara

Ducáu de Ferrara (de 1264 a 1597)
estáu desapaecíu
Alministración
Capital	Ferrara
Llingües oficiales	italianu
Xeografía
Coordenaes	44°50′00″N 11°37′00″E / 44.83333°N 11.61667°E / 44.83333; 11.61667

El ducáu de Ferrara foi un antiguu estáu italianu, esistente ente 1471 y 1598. El so gobiernu tuvo mientres cuasi tola so historia so la casa d'Este, que lo perdió a manes de los Estaos Pontificios en 1598.

Xeografía

Taba asitiáu na parte septentrional de la península itálica, nel tramu final del valle del Po, xunto al golfu de Venecia. Atestaba al este col mar Adriáticu, al norte cola república de Venecia, al oeste col ducáu de Mantua, el ducáu de Módena y Reggio y la ciudá estáu de Mirandola, y al sur con Boloña y los Estaos Pontificios. Les sos principales ciudaes yeren Ferrara, Comacchio y Cento; con una superficie aproximada de 2.000 km², tenía una población d'ente 80.000^[1] y 100.000^[2] habitantes.

Historia

Desque en 1196 establecióse'l Marquesáu de Ferrara, la rexón permaneció sol poder de la familia de los Este. En 1452 Borso d'Este foi nomáu duque de Módena pol emperador Federico III d'Habsburgu y en 1471 el Papa Pablo II alzó'l marquesáu a ducáu.

Sicasí, ente 1482 y 1484 tuvo llugar la guerra de Ferrara,^[3] ente Hércules I d'Este y la República de Venecia, que supunxo un gran revés pa la ciudá, una y bones los Este tuvieron que dexar parte del territoriu. Tamién se enemistaron col papa Sixto IV qu'en volviendo a Roma, intentaba reorganizar los Estaos Pontificios. A pesar d'estos reveses, 1492 foi l'añu de mayor crecedera urbanística de la ciudá gracies al proyeutu Addizione Erculea de Biagio Rossetti, qu'amplió la ciudá escontra'l norte con un esquema racional de víes y palacios. Este constitúi unu de los primeros proyeutos urbanísticos nuna ciudá europea.

Hércules I d'Este

Mientres el reináu de Hércules I d'Este, Ferrara creció como centru cultural pos nella vivieron: grandes pintores como Dosso Dossi, Ticianu o Giovanni Bellini y lliteratos como Ludovico Ariosto, Petrarca o Torquato Tasso. Pero sobremanera, destacó nel ámbitu musical, prueba d'ello foi la composición de Missa Hercules dux Ferrarie, de Josquin des Prez.^[4] Tamién destacaron músicos como: Jacob Obrecht o Antoine Brumel.

Sol reináu d'Alfonso I d'Este, dende 1505 hasta 1534, forxáronse aliances con Francia y España contra'l Papáu. Alfonso d'Este tuvo casáu con Lucrecia Borgia y como yá fixo'l so padre enantes, creó en Ferrara una arrogante corte qu'atraxo a famosos artistes de la dómina. La so preferencia pola música instrumental llevó a Ferrara a convertise nun centru importante de composición pa llaúd.

Alfonso I d'Este.

Entró primeramente na Lliga de Cambrai contra Venecia (1508) y permaneció como aliáu de Lluis XII de Francia, inclusive cuando'l papa Xuliu II hubo robláu un alcuerdu de paz con Venecia. Julio II llegó inclusive a escomulgar a Alfonso en 1510. Ente 1526 y 1527 Alfonso participó na espedición del emperador Carlos V, contra'l Papa Clemente VII, que ratificó a Alfonso como duque de Ferrara.

Hércules II d'Este, fíu d'Alfonso y Lucrecia, siguió engrandando Ferrara y tuvo que resolver el problema de les rellaciones col Papa, con un alcuerdu axustáu mientres el 1539 pol so hermanu Francisco. Cuando Enrique II de Francia retomó l'actividá militar na península itálica en 1551, Hércules II sofita al francés, asumiendo'l mandu de la lliga formada per Francia, los Estaos Pontificios y Ferrara contra'l poder imperial. Pero mientres l'exércitu francés atópase en Nápoles, el duque abandonó l'alianza y llegó a un alcuerdu con España que-y dexaba íntegramente los sos dominios. Nos años del so gobiernu, Ferrara convertir n'unu de los principales centros de la Reforma n'Italia, yá que la so muyer, Renata de Francia, yera calvinista.

El so fíu, Alfonso II d'Este, convirtió a Ferrara una vegada más nun gran nucleu musical, comparable solo cola ciudá de Venecia. Los visitantes veníen escuchar les producciones espectaculares de los músicos de Ferrara, que les sos actividaes terminaron en 1598 col fin de la corte de los Este. Esi añu empezó una decadencia inevitable pos la llinia direuta de socesión de la familia Este acabóse y, anque l'Alfonso II abdicó en favor del so primu César, el papa Clemente VIII refugó reconocer los derechos d'Este ya incorporó Ferrara a los Estaos Pontificios.

Ver tamién

• Llista de Duques de Ferrara, Módena y Reggio

• Wikimedia Commons acueye conteníu multimedia sobre Ducáu de Ferrara.

Referencies

1. James Bell: A System of Geography, Popular and Scientific, páxs. 432-433.
2. Gilbert Burnet: Burnet's Travels, p. 255.
3. (n'italianu) Guerra de Ferrara [1]
4. Des Prez en Ferrara [2]

Enllaces esternos