El coríu feu

El coríu feu
obra lliteraria y cuentu de fades
Datos
Autor Hans Christian Andersen
Fecha 1843
Xéneru cuentu de fades
Llingua de la obra danés
Editorial orixinal C.A. Reitzel
País orixinal Bandera de Dinamarca Dinamarca
Asturianu
Títulu traducción El coríu feu
Traductor Irene Riera
Fecha traducción 2020
ISBN ISBN 978-84-121876-4-9
Cambiar los datos en Wikidata

El coríu feu (títulu orixinal en danés: «Dean grimme ælling») ye un cuentu clásicu-contemporaneu escritu por Hans Christian Andersen, escritor y poeta danés, sobro un coríu particularmente más grande, cabileñu y feu que los sos hermaninos, que fadiábenlu polo feu que yera. Sicasí, al crecer, conviértese nun bellu cisne que, por un reflexu d'agua decátase de que se convirtióse nesi maraviyosu animal. El cuentu espublizóse per primer vegada'l 11 de payares de 1843, con otros trés cuentos d'Andersen en Copenḥague (Dinamarca) con gran ésitu.[1][2][3] Foi incluyíu na coleición de Cuentos nuevos (Nye Eventyr. 1844.).

El cuentu tuvo delles adaptaciones y versiones pa ópera, musical y películes animaes. L'argumentu ye propiu d'Andersen, ensin referencies a otros cuentos de fades, tradiciones o folclor; nesti cuentu sintetiza los periodos principales de la so vida.[4]

«El coríu feu» convirtióse nuna espresión que s'aplica a cualesquier situación o persona, que de principiu ye refugada o mal vista, y dempués sorprendentemente conviértese en daqué inesperáu y muncho meyor.

Esiste versión traducida al asturianu[5], fecha por Irene Riera nel añu 2020.

Argumentu

[editar | editar la fonte]
Ilustración pa El coríu feu de Milo Winter.

El cuentu entama un día de branu, con una pata guarando los sos güevos nel nial. Unu de los coríos resulta ser desproporcionáu con al respeutive de los sos engraciaos hermaninos, nun se paez físicamente al restu, pero ye a llanzase a l'agua, sostenese y nalar. Ma coríu llévalu a la granxa, au'l restu de los animales (pites, gansos, el pavu... ) ríinse d'él. El probe coríu nun recibe más que picotazos, emburriones y burlles. Inclusive los sos hermanos maltrátenlu dacuando diciéndo-y ¡Axallá te pille'l gatu, grandoxón!» y ata la so madre desea perdelu de vista.

Un día'l coríu salta'l barganal y fuxe, piensa que los otros animales nun quieren tar con él. Atópase con coríos y gansos selvaxes, que perecen nuna cacería. Sigue la so fuxida, so una torbonada, y llega a casa d'una vieyina (con un gatu y una pita, que se creen el centru del mundu) onde pasa un tiempu. Pero echa de menos nalar y chapotiar n'agua, asina que cola. Una tarde de seronda acolumbra una bandada de grandes y formoses aves blanques que llevanten el vuelu. Son cisnes, pero él nun lo sabe. Quédase impresionáu ya inquietu, siéntese deseosu de ser como eses magnífiques aves. Entós, llega'l crudu iviernu y el probe coríu pásalo bien mal, tantu que casi muerre conxeláu. Un llabrador rescátalu del xelu del banzáu y llévalu a la so casa, ellí alícase pero llueu tien d'escapar asustáu pola muyer y los neños. Pasa'l restu del iviernu nel banzáu, con muncha penuria ente les cañes.

Cuando apruz la primavera, ye quien a salir esnalando ata un preciosu xardín au una bandada de cisnes apaez. El coríu feu avérase a ellos, axorizáu por que lu maten a picotazos. Pero éstos nalen al so alredor y afaláguenlu colos sos picos. De secute mírase nel agua, ve la so imaxe reflexada y decátase de que tamién él ye un preciosu cisne. Recuerda tantos trabayos y penalidaes, pero agora siéntese bien, pero bien feliz. Enxamás suañó que podría haber tanta felicidá, cuando yera namái un coríu feu.

Creación y espublización

[editar | editar la fonte]

A Andersen la idea d'esti cuentu ocurrióse-y en 1842 mentanto esfrutaba de la naturaleza mientres la so estancia en Bregentved; dedicó-y aproximao un añu.[6] Primero pensó titulalu ‘Los nuevos cisnes’ pero, pa caltener la sorpresa del tresformamientu del protagonista, refugó la idea pa camudalu por El coríu feu. Más tarde confesó que'l cuentu yera «una reflexón de la mio propia vida» y, cuando'l críticu Georg Brandes entrugó a Andersen si escribiría la so autobiografía, el poeta aseguró que yá la escribió con El coríu feu.[7]

Referencies

[editar | editar la fonte]
  1. ↑ «Llibros de Hans Christian Andersen» (inglés). SDU H.C. Andersen Centret. Consultáu'l 26 de marzu. «Nye Eventyr (New fairy-tales) ("The Angel", "The Nightingale", "The Sweethearts", "The Ugly Duckling"). C.A. Reitzel Publishers, 1843.»
  2. ↑ Los otros tres cuentos yeren: L'ánxel, El ruseñor y Los dos namoraos.
  3. ↑ «History of «Nightingale»» (inglés). SurLaLunefairytales.com. Archiváu dende l'orixinal, el 25 d'avientu de 2019. Consultáu'l 24 de marzu. «The collection was critically well-received and helped solidify Anderesn's popularity and success.»
  4. ↑ «Annotations for «Ugly Duckling»» (inglés). SurLaLunefairytales.com. Archiváu dende l'orixinal, el 2020-02-21. Consultáu'l 24 de marzu. «The Ugly Duckling: Considered the most autobiographical of all his tales,... He admitted on many occasions that the tale mirrored his own life.»
  5. ↑ Versión n'asturianu: ISBN 978-84-121876-4-9
  6. ↑ Bregentved ye una casa solariega allugada a 3 km de Haslev, en Selandia —la islla más grande de Dinamarca.
  7. ↑ Bredsdorff. Hans Christian Andersen: The Story of his Life and Work 1805-75 (n'inglés). Phaidon.

Enllaces esternos

[editar | editar la fonte]