Envidia

Pa ver otros usos d'esti términu, Envidia (dixebra).
Semeya d'una muyer allunada o terriblemente celosa, Théodore Géricault (1791–1824).

La envidia ye aquel sentimientu o estáu mental nel cual esiste dolor o desdicha por non tener unu mesmu lo que tien l'otru, seya en bienes, cualidaes cimeres o otra clase de coses tanxibles ya intanxibles.[1][2]

La envidia pal cristianismu

[editar | editar la fonte]
Artículu principal: Pecaos capitales

La Envidia ye consideráu pol Cristianismu como un pecáu capital porque xenera otros pecaos; El términu "capital" nun se refier a la magnitú del pecáu sinón a que da orixe a munchos otros pecaos y ruempe col amor al próximu que proclama Jesús.[2]

San Gregorio Magno (*ca. 540 en Roma – †12 de marzu de 604), foi'l sesentenu cuartu Papa de la Ilesia católica; foi quien escoyó los siete pecaos capitales, y caltúvose pola mayoría de los teólogos de la Edá Media.[2]

Pa Santu Tomás d'Aquino, la envidia ye "murnia del bien d'otru".[2]

Dante Alighieri nel poema de El Purgatoriu, define la envidia como "Amor polos mesmos bienes malváu al deséu de quitar a otros de los suyos." El castigu pa los envidiosos ye'l de cerrar los sos güeyos y coselos, porque recibieren prestar al ver a otros cayer.[2] Na Edá Media el famosu cazador de bruxes, el cardenal Peter Beasbal atribuyó-y a la envidia'l demoniu llamáu Leviatán, un demoniu marín y que yera namái controláu por Dios.

La envidia nel psicoanálisis

[editar | editar la fonte]

Nel ámbitu del psicoanálisis la envidia ye definida como un sentimientu esperimentáu por aquel que desea intensamente daqué teníu por otru. .Plantía:Añadir referencies La envidia estropia la capacidá de gociar y d'apreciar lo que tien unu mesmu. Ye'l factor más importante del socavamiento de los sentimientos d'amor, tenrura o gratitud..Plantía:Añadir referencies La envidia ye un sentimientu enojoso contra otra persona que tien o gocia de daqué deseyáu pol individuu envidiosu, quien tien l'impulsu de quitar lo o estropialo. A diferencia de los celos, que se basen nel amor y entienden un venceyu d'a lo menos trés persones, la envidia dase d'a dos y nun tien nenguna rellación col amor. La persona envidiosa ye insaciable porque la so envidia provién del so interior y por eso nunca puede quedar satisfecha, yá que siempres va atopar otru en quien centrase.[3]

La envidia na psicoloxía

[editar | editar la fonte]

Según refieren los investigadores en psicoloxía evolucionista David M. Buss y Sara Y. Gil, la Envidia tien un fundamentu evolucionista yá que fai posible entender el llugar onde la persona atopar pa compensalo.[2]

D'esta miente, la envidia, según la psicoloxía evolucionista, sería una emoción que nos motiva a ameyorar, y de ende la so lóxica nel meyoramientu de la evolución.[2] Asina s'entiende que la comparanza social xuega un papel fundamental na manera en que percibimos a nós mesmos.[2]

Primer definición - Murnia o pesar del bien ayenu.
D'alcuerdu a la primer definición, la envidia ye sentir murnia o pesar pol bien ayenu. D'alcuerdu a esta definición lo que nun-y presta al envidiosu nun ye tantu dalgún oxetu en particular qu'un terceru pueda tener sinón la felicidá nesi otru. Entendida d'esta manera, ye posible concluyir que la envidia ye la madre del rensía, un sentimientu que nun busca qu'a unu -y vaya meyor sinón que al otru -y vaya peor.
Segunda definición - Emulación, deséu de daqué que nun se tener.
D'alcuerdu a la segunda de les acepciones, la envidia puede encuadrase dientro de la emulación o deséu de tener daqué qu'otru tien. Siendo nesti casu que lu envidiar nun ye un suxetu sinón un oxetu material o intelectual. Polo tanto nesta segunda acepción la base de la envidia sería'l sentimientu d'ofiendo por nun tener daqué y amás d'eso l'enfotu de tener esi daqué. Esto puede llegar a implicar el deséu de quitar d'esi daqué al otru nel casu de que l'oxetu en disputa seya l'únicu disponible.
  • Una tercer posibilidá pa entender lo que la envidia implica sería la combinación de los dos acepciones mentaes enantes. Cualesquier sía'l casu, la envidia ye un sentimientu que nunca produz nada positivu nel que lo carez sinón una insalvable amargura.
  • Otra definición d'envidia, ye que l'envidiosu cunta mentires sobre la persona a la qu'envidia o les coses que tien, pa poder teneles, n'ocasiones la envidia puede faer que l'envidiáu muerra a manes del envidiosu.

Estudios, cites y notes

[editar | editar la fonte]

Bertrand Russell sostenía que la envidia ye una de les más potentes causes de tristura.[2]Siendo universal ye'l más desafortunáu aspeutu de la naturaleza humana, porque aquel qu'envidia non yá vence a la tristura que-y produz el so envidia, sinón qu'amás alimenta'l deséu de producir el mal a otros.

José Antonio Marina sostién cierta nomenclatura afeutiva na so obra "El llaberintu sentimental", na qu'estrema los fenómenos afeutivos en: ciñu, sensaciones de dolor prestar, deseos y sentimientos, subdividiendo éstos en cuatro grupos según la so intensidá como: estaos sentimentales, emociones y pasiones. Esti últimu grupu, les pasiones, son definíes como "sentimientos intensos, vehementes, tendenciales, con un influxu poderosu sobre l'individuu". Sería nesti grupu nel que la envidia quedaría configurada.

La envidia foi frecuentemente tema ya inspiró rellatos lliterarios como'l de Caín y Abel qu'apaez nel Xénesis de la Biblia. Esti rellatu, en realidá, ejemplifica la rivalidá y conflictos históricos ente los sistemes de vida nómades y sedentarios de pastores y llabradores que se desenvolvieron a lo llargo de la historia.

La envidia n'España

[editar | editar la fonte]

L'escritor de la xeneración del 98, Miguel de Unamuno afirmaba que yera la traza de calter más propiu de los españoles, "íntima cangrena española", y pa ejemplificarlo escribió la so novela Abel Sánchez, en que'l verdaderu protagonista, que significativamente nun da títulu a la obra, ansiosu de faer el bien pola humanidá, namái recibe despreciu y falta de ciñu por ello, ente que'l falsu protagonista, que sí da títulu a la obra, recibe tou tipu de pagos y ciñu polo que nun fixo. Jorge Luis Borges coincidía nello: "Los españoles siempres tán pensando na envidia. Pa dicir que daqué ye bonu dicen: ye envidiable". Cervantes, nos sos conseyos a Sancho, la llapada "raigañu d'infinitos males y foroñu de les virtúes". Para Francisco de Quevedo, ye un pecáu especialmente inútil y que nun da prestu dalgunu: "Muerde y nun come". Camilo José Cela, per otra parte, escribió que "l'español (...) ambura nel fueu de la envidia como l'anglosaxón (...) quemar na foguera de la hipocresía y el francés consúmese (...) na llapada de l'avaricia".[4]

Iconoloxía

[editar | editar la fonte]
La envidia por Giusto -y Court.

Los griegos habíen divinizado la envidia porque na so llingua phlohnos ye masculín. Los romanos facer diosa y fía de la nueche.{{Añadir referencies Comparar a l'anguila pos taben na creencia qu'esti pexe tien envidia a les toliñes. El so nome Envidia significa el que nun ve con bon güeyu. Los griegos dábenlu tamién el nome de mal güeyu y pa llibrar a los sos fíos de les influencies d'esti xeniu, tomaben col deu la trolla qu'había no fondero de los baños y señalaben les sos tienres frentes.Plantía:Añadir referencies

Esta superstición permanez entá ente los griegos modernos, que tarrecen la Envidia o mal güeyu. {{Añadir referencies representa esta deidá so la forma d'un vieyu espectru femenín cola cabeza cinxida de culiebres, los güeyos fieru y fundir, el color llívíu, una flaqueza horrible, coles culiebres nes manes y otra que-y ruca'l senu. Delles vegaes poner al so llau una hidra de siete cabeces. La Envidia ye una bisarma que'l más brillosu méritu nun puede afogar.

Se la pinta tamién despedazando un corazón y con un perru al so llau. Unu de los principales emplegos de la Envidia yera'l sirvir de guía a la Llevantu. D'esta miente pintar Apeles. Rubens pintar en Londres y n'unu de los cuadros de Luxemburgu so la figura d'una muyer bien flaca y de una palidez estrema. Poussin pintó esta bisarma mordiéndose'l brazu y solmenando les culiebres qu'arrodien la so cabeza. El tiempu que llevanta la verdá abatida, refundia per tierra la Envidia.

Foi pintada, tamién por Jean Jouvenet en Rennes, nel cuartu del conseyu del parllamentu y por Francisco -y Moine en Versalles, nel cuadru de La divinización de Hércules, nel cual vese aterrada so la xarré del semi-dios. [5]

Bibliografía

[editar | editar la fonte]
  • “Teoría de los sentimientos” de Carlos Castilla del Pino - Tusquets Editores – ISBN 84-8310-708-2
  • "Los 7 pecaos capitales", serie de The History Channel.

Referencies

[editar | editar la fonte]
  1. ↑ Parrott, W. G., & Smith, R. H. (1993). Distinguishing the experiences of envy and jealousy. Journal of Personality and Social Psychology, N° 64, páxs. 906-920.
  2. ↑ 2,0 2,1 2,2 2,3 2,4 2,5 2,6 2,7 2,8 Principales apurras de la ciencia a la comprensión de la envidia. Lopez S. Disponible online en: Monografias.com. http://www.monografias.com/trabayos107/envidia-principales-apurras-ciencia-comprension-envidia/envidia-principales-apurras-ciencia-comprension-envidia.shtml. 
  3. ↑ Klein, Melanie. Envidia y gratitud (1957). Buenos Aires, Paidos, 1987. ISBN 950-12-4903-4.
  4. ↑ Juan Eslava Galán, "Envidia: 'Foroñu de virtúes', ella define a España como nengún otru pecáu", en El Mundo, 5-VIII-2017: https://www.elmundo.es/cultura/2017/08/05/598485ba268y3y911a8b45y4.html
  5. ↑ Diccionariu universal de mitoloxía

Ver tamién

[editar | editar la fonte]

Enllaces esternos

[editar | editar la fonte]