El federalismu européu o europeísmu ye un movimientu político y social qu'o bien aboga por una estrecha coordinación ente los países europeos dexando'l so soberaníes nacionales parcialmente o bien ilimitadamente escorriendo la creación d'un Estáu européu de modelu federal.[1]
El federalismu européu, na so forma moderna, empezó a xestase a finales del sieglu XIX, tomando fuercia hasta los años 1920 del sieglu XX, y dempués tuvo un periodu de decadencia (Gran Depresión y Segunda Guerra Mundial).
Un primer antecedente del europeísmu atópase na Reorganización de la sociedá europea (1823), una obra escrita pol socialista utópicu francés Henri de Saint-Simon en collaboración con Augustin Thierry, na que proponía la formación d'una federación de los países europeos cola cuenta de faer progresar les artes de la paz», esto ye, la ciencia y la industria, que para Saint-Simon yera los preseos del progresu económico y social.[3] Un segundu antecedente foi la organización La Moza Europa fundada en Berna en 1834 pol nacionalista italianu Giuseppe Mazzini siguiendo'l modelu de La Moza Italia creada por él trés años antes.[4][5]
A finales del sieglu XIX Victor Hugo pronunció un discursu na Asamblea Nacional diciendo qu'él quier qu'Europa s'una y que se creen los Estaos Xuníos d'Europa.[6] Los sos contemporáneos nun-y fixeron casu, y creíen que la rivalidá ente Francia y Alemaña nun acabaría nunca.
Ye ente la Primer y la Segunda Guerra Mundial, cuando'l movimientu federalista fortalezse, especialmente ente les élites.[7] En 1923 Richard Coudenhove-Kalergi escribi Panaeuropa, un llibru ónde s'apuesta por una Europa federal y democrática.[7] Más tarde, en setiembre de 1929, dase un pasu alantre, implicándose los políticos nel proyeutu, qu'hasta'l momentu yera defendíu cuasi n'esclusiva pel mundu de la cultura; esta meyora consistió en que Aristide Briand, el primer ministru francés, diera un discursu na Sociedá de Naciones nel qu'abogaba tamién por una federación europea de naciones.[7] El discursu foi bien recibíu per una parte importante de personalidaes, ente les que s'atopaben los miembros del gobiernu alemán[7] y economistes ingleses, como Keynes.[7] De siguío amuésase un fragmentu d'esi discursu:
Pienso qu'ente los pueblos que tán xeográficamente arrexuntaos como los pueblos d'Europa, tien d'esistir una suerte de venceyu federal; estos pueblos deben en tou momentu tener la posibilidá d'entrar en contautu, d'aldericar los sos intereses, d'adoptar resoluciones comunes, d'establecer ente ellos un llazu de solidaridá, que-yos dexe, nos momentos que s'envaloren oportunos, faer frente a les circunstancies graves, si ye qu'estes surden. (…) Evidentemente, l'asociación va tener efeutu sobremanera nel dominiu económicu: esa ye la cuestión que más primi…[7]
En cuestión d'un mes, el panorama internacional complicar de forma bien importante debíu al Crack del 29 que provocó la Gran Depresión, la mayor crisis económica que vivió'l sistema capitalista hasta'l día de güei. A partir d'esti momentu, la recuperación económica europea tres la Primer Guerra Mundial viose anulada, y con ella el suañu federalista. Por cuenta de la nueva situación diéronse les circunstancies necesaries que dexaron a Adolf Hitler llegar al poder n'Alemaña en 1933; seis años más tarde empezaría la Segunda Guerra Mundial cola invasión de Polonia.
El 12 de setiembre de 2012, el Presidente de la Comisión Europea José Manuel Durão Barroso realizó mientres el so discursu nel Parllamentu Européu sobre l'estáu de la Xunión Europea un llamamientu pa la creación d'una federación d'Estaos nación n'Europa. Non a manera d'un superestado, sinón d'una federación democrática na que se comparta soberanía por que la ciudadanía pueda exercer un mayor control.[8] La federación europea, ye según Durão Barroso, l'horizonte políticu de la Unión Europea.[8]
Esti movimientu federalista ye un movimientu que tuvo'l so momentu más destacable nos años 20. N'especial, en setiembre de 1929, el presidente de Francia, Aristide Briand fixo un discursu nel que dicía qu'Europa hai d'avanzar escontra un modelu federal. Esti discursu foi perbién aceptáu por munchos europeos, ente otros, del gobiernu alemán y de los economistes ingleses.
Anguaño, Los Verdes Europeos, el Partíu Demócrata Européu y Lliberales, Demócrates y Reformistes Europeos son partíos políticos paneuropeos, ente ellos apiguren a un 18% de los votos nes últimes eleiciones europees.
Munchos d'estos partíos políticos fueron fundaos en 2004 y Los Verdes Europeos fixeron la mesma campaña eleutoral colos mesmos eslóganes en toa Europa. Este foi l'únicu partíu con presencia relevante na sociedá que fizo una campaña igual nos 25 miembros.
Dientro del Partíu Socialista Européu, al igual pasa col Partíu Popular Européu, exísten personalidaes y grupos qu'a títulu individual pueden tar a favor d'una Europa federal.
La mayor parte de los partíos políticos n'Europa son partidarios de que los sos estaos formen parte de la Xunión Europea, sicasí, nun hai tantos partíos qu'apuesten por una Europa federal. Podemos destacar dalgunos:
Amás, hai asociaciones y ONG que'l so oxetivu ye l'espublizar les idees federalistes al traviés d'Europa. Dalgunes de les más relevantes son el Movimientu européu o'l Grupu Spinelli n'honor a unu de los padres de la Xunión Europea y federalista convencíu, Altiero Spinelli. Tamién personalidaes europees amosaron el so sofitu al federalismu européu, como'l filósofu Jurgen Habermas,[13] o los políticos italianos Emma Bonino y Marcu Panella.[14]
Bibliografía adicional