Grand Theft Auto: San Andreas

Grand Theft Auto: San Andreas
Desendolcador Rockstar North
Distribuidora Rockstar Games
Compositor Michael Hunter
Motor RenderWare
Plataforma PlayStation 2, Xbox, Xbox 360, PlayStation 3, Windows Phone, Android, Microsoft Windows, MacOS, IOS y PlayStation 4
Publicación 26 ochobre 2004
7 xunu 2005
20 ochobre 2008
12 payares 2010
11 avientu 2012
Serie Grand Theft Auto
Xéneru aición-aventura y videoxuegu de disparos en tercer persona
Mou un xugador y multixugador
Preséu d'entrada tecláu, mur, mandu de videoxuegos y pantalla táctil
Clasificaciones
CERO Maduro +17 (es) Traducir, Maduro +17 (es) Traducir, Maduro +17 (es) Traducir y Maduro +17 (es) Traducir
ESRB Maduro +17 (es) Traducir, Maduro +17 (es) Traducir, Maduro +17 (es) Traducir y Maduro +17 (es) Traducir
PEGI PEGI 18
USK USK 18
Más información
Páxina web oficial rockstargames.com…
Grand Theft Auto: Vice City Grand Theft Auto: San Andreas Grand Theft Auto: Liberty City Stories
Cambiar los datos en Wikidata

Grand Theft Auto: San Andreas ye un videoxuegu d'aición-aventura de mundu abiertu desenvueltu por Rockstar North y publicáu por Rockstar Games. Foi confirmáu oficialmente por Rockstar Games a principios de marzu de 2004, y la so fecha de llanzamientu tentativa programar pal 19 y 22 d'ochobre d'esi añu p'América del Norte y Europa. Distribuyíu por Take-Two Interactive, San Andreas foi llanzáu para PlayStation 2 n'ochobre de 2004, anque darréu publicáronse distintes versiones, tantu para videoconsoles de sesta, séptima y octava xeneración, según ordenadores y dispositivos móviles.

La trama del xuegu asocede en San Andreas, estáu ficticiu que contién a tres ciudaes metropolitanes: Los Santos, San Fierro y Las Venturas; los trés basaes nes ciudaes de Los Angeles, San Francisco y Las Vegas, respeutivamente. Ambientáu en 1992, la obra cunta la hestoria de Carl Johnson “CJ”, quien decide volver a Los Santos tres cincos años d'ausentase en Liberty City; dempués d'enterase del asesinatu de la so madre. Al llegar, CJ intenta restablecer la so antigua banda y la so familia, mientres desvela adulces la verdá detrás de la muerte de la so madre. La so trama básase llibremente en sucesos como la rivalidá ente les peaes Bloods y Crips, la epidemia de crack, l'escándalu Rampart y los disturbios de Los Angeles de 1992.

San Andreas ta estructurado de manera similar a los títulos anteriores de la serie. El nucleu de les mecániques de xuegu consiste n'elementos de disparos en tercer persona, conducción y mundu abiertu. Per primer vegada na serie, el xugador puede nadar, buciar, conducir un tren (amás de ser l'únicu de la saga) y engatar murios. Amás, fíxose fincapié na personalización del protagonista, añadiendo variaes estadístiques d'habilidá n'árees tales como conducción, manexu d'armes de fueu y atributos físicos.

Grand Theft Auto: San Andreas recibió l'aprobación casi unánime de la crítica. Nel sitiu web Metacritic, el xuegu tien una nota permediu de 95 sobre 100 pa la plataforma PlayStation 2. Pela so parte, les versiones de Windows y Xbox tienen una puntuación de 93 sobre 100. Coles mesmes, en dicha web el títulu preséntase como'l quintu xuegu meyor puntiáu de PS2.[1]

Argumentu

[editar | editar la fonte]

Escenariu

[editar | editar la fonte]

Grand Theft Auto: San Andreas desenvolver nel añu de 1992, a lo llargo del ficticiu Estáu de San Andreas, que'l so diseñu ta basáu nos estaos de California y Nevada.[n. 1] Nél, allúguense Los Santos —que toma como referencia a Los Angeles—, San Fierro —que ta basada en San Francisco— y Las Venturas —que toma como base a Las Vegas—.[3] Paralelamente, el suroeste d'Estaos Xuníos tien un reflexu bultable nes sos zones y árees aledañas como campos, granxes, fábriques y demás. Los trés ciudaes tán coneutaes per numberoses carreteres, un sistema únicu de ferrocarril y delles rutes aérees —nes que'l xugador puede tomar un avión y viaxar al intre a otra ciudá—. El xugador puede conducir cerca de 800 m llomba enriba nel Monte Glayái —que de la mesma ta basáu nel Monte Diablu—, saltar en paracaíes dende dellos cuetos y rascacielos espardíos por tol estáu. San Andreas non solamente contién ciudaes enormes y suburbios tremaos, pos tamién ufierta una vasta zona rural y llabradora, contribuyendo a que'l xugador pueda visitar los dolce pueblos y aldegues que s'atopen pela rodiada de cada ciudá principal: Rede County, Flint County, Bone County, Whetstone y Tierra Robada, a diferencia de los sos predecesores que taben llindaos namái a zones urbanes.

El U.S. Bank Tower, rascacielos que resulta ser el más altu de la Costa Oeste de los Estaos Xuníos, apaez asonsañáu nel xuegu como l'edificiu Los Santos Tower.

Otros llugares destacables son la presa Sherman —basada na Presa Hoover—, una base militar secreta llamada l'Área 69 —tomando'l Área 51 como exemplu—, un terrén en plenu ermu con una enorme cantidá d'antenes parabóliques —Very Large Array—, el distritu de Vinewood —Hollywood— y el so respeutivu lletreru —Hollywood Sign— y munches otres referencies xeográfiques del mundu real. Les pontes que conecten Los Santos con San Fierro tomen la so inspiración na ponte y ferrocarril de Forth, que conecten na vida real a Edimburgu —la ciudá onde tán les oficines de Rockstar North—, con Fife a pesar de que la ponte tien una paecencia bien similar a la ponte ente San Francisco y Oakland.[2]

Personaxes

[editar | editar la fonte]
Artículu principal: Personaxes de Grand Theft Auto: San Andreas

Los personaxes qu'apaecen en Grand Theft Auto: San Andreas son relativamente variaos y tán rellacionaos coles respeutives ciudaes y distritos en que se basen estos. El xugador controla a Carl «CJ» Johnson, un mozu afroamericanu pandillero quien, depués d'ausentase cinco años y vivir en Liberty City, decide volver a Los Santos. Por aciu avanza la trama, CJ va vese obligáu a un viaxe que lu va llevar per tol estáu de San Andreas y parte del de Liberty City, pa salvar a la so familia y tomar el control de les cais.[4][5] El raperu Young Maylay ye quien emprestó la so voz al personaxe. Per otru llau, los antagonistes principales son Frank Tenpenny, Edward «Eddie» Pulaski y Jimmy Hernández, tou oficiales de policía corruptos que pertenecen a un grupu denomináu como'l C.R.A.S.H. —acrónimu de «Community Resources Against Street Hoodlums»—. Como anéudota, cabo destacar que l'actor Samuel L. Jackson emprestó la so voz pal personaxe de Tenpenny, lo que-y valió pa ganar el premiu a la «Meyor interpretación humana» nos Spike Video Game Awards de 2004.[6]

Otros personaxes importantes son Sean «Sweet» Johnson, líder de la banda de los Grove Street Families y hermanu de Carl; Lance «Ryder» Wilson y Melvin «Big Smoke» Harris, quien al entamu de la trama pertenecen a Grove. Coles mesmes, Kendl, hermana de CJ y Sweet, figura como un personaxe importante, pos por ella'l protagonista llogra conocer a César Vialpando, el líder de la peada Varrio los Azteques, con quien forma una alianza.[7] A lo llargo del xuegu, CJ conoz a otres persones que lu ayudar na so aventura, dalgunes coles qu'inclusive llega a caltener una situación romántica, o como aliaos importantes en ciertos puntos del argumentu que-y dexen aportar a nueves zones y rexones qu'antes nun podía.[8]

Al igual que n'ediciones anteriores, Grand Theft Auto: San Andreas inclúi'l doblaxe de celebridaes notables, como David Cross, Andy Dick, Ron Foster, Samuel L. Jackson, James Woods, Peter Fonda, Charlie Murphy, Frank Vincent, Chris Penn, Danny Dyer, Sara Tanaka, William Fichtner, Wil Wheaton; los raperos Ice-T, Chuck D, Frost, MC Eiht y Game; y los músicos George Clinton, Axl Rose, Sly and Robbie, y Shaun Ryder. El llibru Guinness de los récores nel so Gamer's Edition de 2009 enlistó a San Andreas como'l xuegu cola repartu de voces más grande hasta esi entós: con 861 actores de voces acreditaos, incluyendo a 174 actores y 687 intérpretes amiestes; d'estos postreros, munchos yeren siguidores de la serie que queríen apaecer nel xuegu.[9]

Peaes

[editar | editar la fonte]

Una gran parte del xuegu ya importante dientro del argumentu, basar na rellación que les bandes en Los Santos tienen ente sigo. Estes bandes tán estremaes por territorios y barrios dientro dicha metrópolis. CJ pertenez a la peada caleyera de los «Families», quien al entamu del xuegu atópase estremada por disputes internes en tres rames: «Temple Drive», «Seville Boulevard» y «Grove Street», faición a la que pertenez Carl. Les otres bandes son los «Ballas»,[10] «Los Santos Vagos», quien tamién compiten polos mesmos territorios que los Families; tamién la banda «Varrio los Azteques». Les organizaciones que se mueven al traviés de San Fierro son les tríadas, ente les que destaquen dar Nang Boys», un grupu de mafiosos que provienen de Vietnam; y la peada hispana «San Fierro Rifa», qu'actúa so órdenes del Llocu Syndicate».[11][12] Per otra parte, son dueños de los sos respeutivos casinos en Las Venturas la tríada entamada polos Mountain Cloud Boys (liderada por Wu Zi Mu) y les families mafioses Sindacco, Forelli y Leone (esta postrera, liderada por Salvatore Leone).[13][14] Toes estes bandes basar en peaes reales, ente les que destaquen los Bloods, los Crips, los Latin Kings, la banda los Nortizos, los Asian Boyz, la Mafia italiana y rusa, y los Sureños.[ensin referencies]

Trama

[editar | editar la fonte]

Ambientada nos empiezos de la década de 1990 (1992), Grand Theft Auto: San Andreas narra la hestoria de Carl Johnson, quien decide volver a Los Santos p'asistir al funeral de la so madre, Beverly, quien resultó asesinada nun tirotéu.[15][16] Apenes llega, Carl ye interceptáu polos oficiales de policía del C.R.A.S.H Frank Tenpenny, Eddie Pulaski y el so más recién incorporación, l'oficial Jimmy Hernández, que lo amenacien con acusalo nel asesinatu d'un axente de policía, nun siendo que ésti ayúde-yos n'el so operaciones illegales.[17][18] Carl vuelve colos sos aliaos y amigos na so antigua peada, Grove Street Families, trabayando xunto col so hermanu Sweet y de quien perdió tou respetu por colase;[19] y colos sos compañeros Ryder y Big Smoke, pa devolver a Grove como peada predominante na ciudá —yá que agora les bandes más fuertes son Ballas y Los Santos Folgazanes yá que apoderaron territorios de los Grove Street— y amenorgar l'adicción ya influencia del crack ente dellos miembros de la banda.[10][20]

Poco primero de una batalla de peaes ente Grove Street y los Ballas, CJ recibe una llamada del noviu de la so hermana Kendl, César Vialpando un líder d'otra peada, Varrio los Azteques quien tienen cierta rivalidá con Los Santos Vagos. En pidiéndo-y que s'atopen, César amuesa a Carl el vehículu implicáu nel asesinatu de la so madre siendo escoltáu pa sorpresa de CJ por Big Smoke, Ryder, unos Ballas y Tenpenny.[7] CJ dase cuenta de que la batalla ye una emboscada y decide dir a pol so hermanu, quien taba en plenu enfrentamientu. Sicasí, llega demasiáu tarde, pos Sweet ye mancáu ya internáu nel hospital d'una prisión.[7] Carl resulta arrestáu y el C.R.A.S.H llogra curialo, lliberar en Angel Pine onde-y dan más órdenes d'asesinatu.[21] Mentanto, Ryder y Big Smoke, agora aliaos colos Ballas y anubriendo con drogues a la ciudá, tomen control absolutu de Los Santos no qu'a peaes se refier.

Mientres la so estadía nos condaos rurales de San Andreas, Carl fai diversos trabayos cola prima del tamién exiliáu César, Catalina;[22] y tamién para «The Thuth», un vieyu hippie llabrador de mariguana.[8][23] Coles mesmes, mientres unes carreres illegales conoz al ciegu Wu Zi «Woozie» Mu y gana el títulu de propiedá d'un garaxe en San Fierro perteneciente a Catalina; mientres ésta decide dise a Liberty City con Claude Speed.[24] Mientres avanza la trama, Carl treslladar a San Fierro y trabaya pa convertir el garaxe nun taller mecánicu contratando a los mecánicos Dwaine y Jethro, y al espertu n'electrónica Zero.[12] Tamién ayuda a Woozie a defendese de la peada vietnamita Da Nang Boys, amás de realizar trabayos pa Tenpenny. CJ introducir nel Llocu Syndicate,[11] una banda acomuñada a Smoke y Ryder nel so negociu de drogues, pa eventualmente asesinar a esti postreru y a los líderes de la organización, Mike Toreno, T-Bone Méndez y Jizzy B.[25]

Darréu, Carl ye contactáu por un home misteriosu nel desiertu que resulta ser Mike Toreno, quien se revela como un axente secretu del gobiernu y comprométese a asegurar la lliberación de Sweet de la cárcel en cuenta de la so ayuda.[26] Más tarde, Carl ye convidáu por Woozie p'acomuñar al casino The Four Dragons, en Las Venturas.[13] Nesti puntu empiecen a entamar un robu al casino Calígula, controláu poles families Sindacco, Forelli y Leone. Mentanto, Carl conoz al productor musical Kent Paul y al xerente de Calígula Ken Rosenberg, quien ta so presión del hampa que controla'l llugar.[14]

Dempués de la escesiva presión de les otres dos families, el xefe mafiosu Salvatore Leone llega a Las Venturas, desfacer de dambes con ayuda de Carl y toma el control absolutu del establecimientu. Posterior a esto, y tres planialos, Carl y Woozie lleven a cabu'l so robu, sustrayendo millones de dólares del casino. Un enfurecido Salvatore llapada a CJ dempués del atracu, amenaciándolo de muerte. Johnson solo llindar a burllase de Leone, pa depués colgar.[27] Mientres esto, Tenpenny y Pulaski, agora so acusación, intenten asesinar a Carl, pero ésti iguar p'acabar con Eddie dempués de qu'asesinara a Hernández, quien resultara ser un soplón, mientres Frank escapa.[28] CJ tamién salva al raperu Madd Dogg d'intentar suicidase tres una serie de desafortunaos eventos nos cualos Johnson foi'l responsable, esto, ensin que Dogg saber;[29][30][31] convirtiéndose nel so nuevu representante y restableciéndose en Los Santos.[32] Poco dempués de que Carl fai un últimu trabayu pa Toreno, Sweet ye finalmente puestu en llibertá y CJ apuerta a ayudar una vegada más a restaurar Grove Street.[33]

Tenpenny va a xuiciu, pero retiren los cargos per falta de pruebes, posiblemente gracies a tolos trabayos que Johnson fixo correutamente a orde d'ésti. La lliberación de Frank xenera roxura y conmoción, lo que provoca disturbios en tou Los Santos.[34] Mentanto, César tamién volvió a la ciudá y pide a CJ que lu ayudar a restablecer a los Varrio los Azteques, yá que los Santos Folgazanes apoderáronse de la zona.[35] Darréu, Sweet alcuentra a Big Smoke, quien vive nun palaciu del crack» fortificáu en Los Santos. Carl, pos, entra acabando con toles defenses de la fortificación y matu a Smoke nun tirotéu, solo pa ser confrontado por Tenpenny, quien roba'l dineru de les drogues de Smoke, provoca una quema nel palaciu y escapa nun camión de bomberos col enfotu de fuxir de la ciudá que ta en conmoción pola so culpa.[36] Depués d'escapar del edificiu, los hermanos Johnson escuerren a Frank peles cais de la ciudá hasta que, eventualmente, ésti pierde'l control del camión y cai por una ponte, finalmente estrellándose na entrada de Grove Street. Tenpenny llogra abasnar llibre de los restos del accidente, antes d'esbarrumbase y morrer poles sos firíes.[36]

Sistema de xuegu

[editar | editar la fonte]

Grand Theft Auto: San Andreas ta estructurado de manera similar a los xuegos anteriores de la serie. El nucleu del xuegu consiste n'elementos d'un títulu de disparos en tercer persona y conducción, según el brindar al xugador un ambiente de mundu abiertu con llibertá de movimientos. El personaxe del xugador ye capaz de movese a cuerpu y saltar, según utilizar armes y combatir cuerpu a cuerpu de múltiples formes. Amás, el personaxe puede disparar dos armes al empar, solamente si tiense l'habilidá riquida pa ello.[37] Per primer vegada na serie, el xugador puede nadar, buciar y engatar murios. Coles mesmes, puede conducir una gran variedá de vehículos, incluyendo automóviles, barcos, helicópteros, aviones y motocicletes.[38]

El sistema de mundu abiertu dexa al xugador esplorar y conocer el mundu virtual que lu arrodia. Anque les misiones son necesaries pa progresar al traviés del xuegu y desbloquiar la mayor parte del mapa y conteníu, los xugadores pueden completales cuando deseyen. Cuando nun se ta desenvolviendo una misión, el xugador puede analayar llibremente pol mapa. Sicasí, crear estragos puede aniciar una atención ensin deseyar y potencialmente fatal de les autoridaes.[38] Los niveles de busca operen de manera similar a anteriores entregues. Cuando la policía ta escorriendo a Carl, apaecen estrelles que la so cantidá indiquen el nivel en que se ta. A mayor caos causáu, más fuerte ye la respuesta policial: onde la policía encargar de delitos menores —ataque a peatones, robu de vehículos, etcétera—, equipos SWAT, FBI y fuercies militares van responder a los niveles más altos.[38]

Si'l xugador resulta mancáu puede recuperar la so salú usando los servicios d'una prostituta, comiendo, bebiendo refrescos, guardando la partida, ente otres.[39] Tamién esisten pequeñes firíes físiques como cayíes, arrollamientos por vehículos y, poques gracies, disparos o españes si ta forníu con chalecu antibales. Esti blindaxe corporal estropiase gradualmente por disparu, esplosiones y cuchellaes. Cuando'l nivel de salú del protagonista llega a cero, ésti remanez nel hospital más cercanu. Coles mesmes, si Carl ye arrestáu, va ser lleváu a la estación de policía. En dambos casos, Carl va perder cien dólares del so dineru total en conceutu de gastos médicos o de sobornu policial, y sicasí namái cuando seya deteníu, toles sos armes van ser confiscadas.

La cámara, la puntería y el sistema de combate revisóse y afíxose a un esquema paecíu al de Manhunt, pos inclúi amás dellos elementos de sigilo.[40] Cuando ta na mira, l'oxetivu apaez indicáu por segmentos que posen sobre ésti, y que camuden de color según el so estáu de salú.[41] La salú de Carl ta representada por una barra colorada na esquina cimera derecha de la pantalla, ente que sobre ésta una barra blanca representa'l so blindaxe total. Debíu al implemento de nado y bucéu, el head-up display tamién presenta una barra que simboliza la cantidá d'osíxenu restante que Carl tien mientres ta so l'agua.[42][43] Nel mesmu llugar amuésase tamién un reló internu qu'indica les hores del día, lo cual vese reflexáu nel ambiente del xuegu, pos pue ser de día, tarde o nueche. Esti reló nun ta sincronizáu col tiempu real del ordenador o de la consola, pero sirvir de la so configuración pa indicar el pasu de tiempu; esto tien rellación dientro de la so software. Coles mesmes, este mesmu contador de tiempu activa delles misiones que namái pueden realizase en ciertos intervalos horarios dientro del xuegu.[44]

El xugador puede participar nuna enorme variedá de misiones secundaries, les que pueden aumentar los atributos del so personaxe o apurrir una fonte d'ingresos alterna. A pesar d'ello, non tolos llugares al cual el xugador puede entrar tán disponibles dende l'entamu del xuegu. Dellos locales, como los garaxes, restoranes, ximnasios y tiendes, solamente vuélvense accesibles una vegada que se completen ciertes misiones. Coles mesmes, mientres la primer parte del xuegu, solamente la ciudá de Los Santos y los suburbios que la arredolen tán disponibles pa esplorales; pero pa desbloquiar les demás ciudaes y zones rurales, ríquese igualmente, completar exitosamente distintes misiones. Pero si'l xugador intenta viaxar a estos llugares mientres entá s'atopen bloquiaos, al intre fuercies militares y del SWAT van intentar atrapar al xugador. Dalgunes de les misiones yá vistes en títulos anteriores incluyíen trabayos de taxista, paramédico, vixilante y bomberu;[45] ente que les añadíes en San Andreas inclúin robu,[46] proxenetismu,[47] esportación ya importación de vehículos,[48] repartu de mercancíes en bicicleta[49] y autoescueles pa vehículos terrestres, según marítimos y aéreos.[50] Otres carauterístiques implementaes en GTA: San Andreas son la guerra de bandes, onde'l xugador conquista territorios enemigos —por aciu la secuencia de rondes; estes empiecen cuando'l xugador asesina a tres miembros d'una banda enemiga— y defende los que yá ganó —sicasí, mientres se tea lluchando polos territorios, otres bandes enemigues pueden atacar aquelles que'l xugador yá consiguió—.[51] Amás inclúi una variedá de minixuegos disponibles esvalixaos por tou San Andreas qu'inclúin baloncestu, baille de salón, triatlones,[51] xuegos d'azar, apuestes virtuales,[52] máquines recreatives,[53] etcétera.

En Grand Theft Auto: San Andreas, Rockstar fixo fincapié na personalización del protagonista, añadiendo variaos elementos perteneciente a un videoxuegu de rol. Ropa, accesorios, peñáu y tatuaxes pueden ser modificaos a eleición del xugador, ya inclusive tener más d'una reaición nos transeúntes colos que Carl s'encruz.[54] Carl tamién puede tener novies coles que va poder salir a prestase.[55] El nivel de respetu de CJ ente los sos compañeros de banda y reclutes varia acordies cola so apariencia y les sos aiciones,[38] al igual que les rellaciones coles sos novies, quien-y compensarán si la so rellación llega a un bon nivel.[55] El balance ente l'alimentación y actividá deportiva tien tamién tien efeutu na so apariencia y atributos físicos. El videoxuegu tamién inclúi estadístiques d'habilidá n'árees tales como conducción,[50] manexu d'armes de fueu,[56] resistencia y capacidá pulmonar, qu'ameyoren al traviés del so emplegu nel xuegu.[37][38] CJ tamién puede aprender distintos estilos de combati cuerpu a cuerpu nos ximnasios de San Andreas.[57]

Al igual qu'en títulos anteriores, San Andreas nun inclúi manera multixugador en llinia. Esto confirmóse cinco meses antes del so llanzamientu por Dan Houser, quien manifestó que l'ambientación del videoxuegu yera demasiáu grande como pa introducila en llinia eficientemente.[58][59] Pela so parte, la versión de Microsoft Windows recibió cambeos de terceros como Multi Theft Auto y San Andreas Multiplayer qu'apurren esa funcionalidad.[60][61][62] Otres carauterístiques en ciertes versiones, sicasí, presenten una carauterística llamada «Masacre» (quitando la versión de PC) onde dos xugadores pueden xugar na mesma partida al mesmu tiemp. Amás, el xuegu camudó los oxetos ocultos» presentes n'otros títulos de la serie, por grafitis pintaos en parés, fotografíes específiques, ferradures de caballos y orca que'l xugador debe repintar, tomar, coleccionar y buscar, respeutivamente, a lo llargo de tol estáu de San Andreas.

Al igual que n'otros títulos de la serie, en San Andreas ye posible inxertar códigos por aciu el mandu qu'afecten la partida, yá seya como mediu de faer más fácil la xugabilidá o como simple diversión. Sicasí, nes versiones de Xbox 360 y PlayStation 3, al introducir dalgunu d'estos trucos» va torgar que se desbloquien llogros/trofeos mientres la partida normal, amás de que'l xuegu nun va poder salvase automáticamente ente les misiones por cuenta de que el archivu del xuegu va quedar corruptu.[63]

Vehículos

[editar | editar la fonte]

En total, esisten 248 vehículos que transiten peles cais del estáu de San Andreas,[64] comparáu contra los 60 tipos qu'habíen en Grand Theft Auto III. En contraste a dichu xuegu, añadiéronse más medios de tresporte tanto personales como pa grupos, ente los que destaquen bicicletes, tractores, montacargas, camiones y aerodeslizadores, ente munchos otros.[65] La física de xuegu qu'implementa pal usu de vehículos ye similar a la que s'usó pa la serie de videoxuegos de carreres Midnight Club, lo que dexó programar un control más simplayu pa los saltos y acrobacies, amás de diseñar carauterístiques propies pal cambéu d'automóviles, tales como la carrocería, óxidu nitroso y suspensión hidráulica —anque esta postrera yá taba presente tamién en GTA III—.[51]

Los vehículos polo xeneral tienen funciones distintes pero igualmente importantes dientro del xuegu. Por casu, dellos vehículos tipu touterrén que son emplegaos tienen un meyor desempeñu a campu traviés, ente que los autos de carreres funcionen meyor nes cais y carreteres.[65] Los aviones de reaición son rápidos, pero polo xeneral siempres precisen d'un llugar ampliu pa poder aterrizase. Los helicópteros pueden aterrizase casi en cualquier llugar, y son senciellos de controlar, anque son bastante lentos. Ente que otros xuegos de la serie Grand Theft Auto namái cuntaben con un escasu númberu d'aeronaves, amás de que resultaba malo de llograr les, San Andreas cuenta con 11 tipos distintos d'aviones y 9 helicópteros, lo que fai al xuegu entá más estensu tocantes a les sos misiones. En dellos casos tamién ye posible buciar cola ayuda de dalgún vehículu aereu, cola ayuda d'un paracaíes. Coles mesmes, una gran cantidá de botes añader al repertoriu, a pesar de que munchos yá apaecieren en títulos anteriores namái que modificaos.

Producción

[editar | editar la fonte]
Direición xeneral  Andrew Semple
Producción  Dan Houser
 Sam Houser (productor executivu)
 Leslie Benzies
 Lee Commings (asociáu)
Xefe d'animación  Duncan Sheilds
Xefe d'arte de personaxes  Ian McQue
Xefe de diseñu de niveles  Craig Filshie

 Craig Conner

 Jonathan McCavish
 Will Morton
 Morton Allan Walker

 Craig Conner

 Dellos

Xefe de diseñu de vehículos  Paul Kurowski

 Aaron Garbut

Animadores  Gus Braid
 Terry Kenny
 Iwan Scheer
 Mark Tennant
Diseñu de personaxes  Toks Solarin
 Alisdair Wood
Programador principal  Alexander Roger
Xefe de pruebes  Neil Corbett
Xefe d'analís  Richard Huie
 Elizabeth Satterwhite
 Lance Williams

 Adam Fowler
 Obbe Vermeij

Direición d'actuación vocal  Noelle Sadler
Guión  Dan Houser
 James Worrall
 Kerry Shaw (supervisor)
Referencies [66][67]

Tres l'ésitu crítico y comercial de Grand Theft Auto: Vice City, sobrevinieron en 2003 rumores d'un siguiente títulu na serie.[68] IGN indicó esi mesmu añu que «Rockstar ta trabayando nel so próximu Grand Theft Auto, pero hai munchos detalles sobre'l xuegu qu'a cencielles nun sabemos». Coles mesmes, Take-Two comunicó que'l siguiente GTA dar a conocer na segunda metá del cuartu trimestre fiscal de 2004, esto ye, ente agostu y ochobre d'esi añu.[68][69] Tamién s'informó que'l títulu diba tener exclusividad con PlayStation 2 mientres los primeros meses de llanzamientu.[70]

A pesar de que, nesi entós, nun había más información alrodiu de la trama o ónde sería ambientáu el xuegu, yá esistíen rumores de que taría encuadráu en San Andreas o Las Vegas.[69] Los rumores alrodiu de un Grand Theft Auto na ciudá de Nevada crecíen significativamente; tanto asina, que'l sitiu de ventes per internet Amazon publicó un xuegu sol títulu de Grand Theft Auto IV: Sin City —refiriéndose «la ciudá del pecáu»: Las Vegas—, incluyendo la fecha exacta de llanzamientu y la posibilidá de preordenarlo pa la so compra.[71][72] Darréu, n'avientu de 2003, Take-Two rexistró delles marques con nomes qu'arreyaben a San Andreas, Bogotá y Tokiu, según GTA 5, GTA 6 y GTA: Sin City.[73] La prensa informó de dichos rexistros al mes siguiente y especuló que solo se trataba d'una maniobra de distraición pa caltener a los siguidores na incógnita de cuál sería los verdaderu títulu.[74][75]

Grand Theft Auto: San Andreas foi confirmáu oficialmente por Rockstar Games a principios de marzu de 2004, y la so fecha de llanzamientu tentativa programar pal 19 y 22 d'ochobre de s'añu p'América del Norte y Europa, respeutivamente. Sam Houser, el co-fundador y presidente de Rockstar mentó que «[...] Nos últimos dos años, punximos una enorme cantidá de presión sobre nós mesmos p'aseguranos de que faemos tolo posible pa superar les mires de la xente con Grand Theft Auto: San Andreas. Anque inda tenemos ocho meses pa sacalo al mercáu, tamos empezando a sentinos bien arguyosos de lo que llogremos». Leslie Benzies, presidente de Rockstar North, añadió que nos sentimos bien honraos pol ésitu de la serie Grand Theft Auto, y fíxose con nós l'esixinos más que nunca pa crear Grand Theft Auto: San Andreas, que s'espera redefina la serie y revolucione la manera de xuegu de mundu abiertu».[76][77]

San Andreas introdució meyores gráfiques en comparanza a los sos antecesores. El videoxuegu utiliza una teunoloxía de streaming de testures, qu'incorporó redolaes y ambientes más detallaos. Amás, incluyó otres carauterístiques como reflexones en tiempu real,[78] avisiegu más nidiu, física ragdoll, aplicación de gráficos PNJ d'estilu abatíu, y modelos independientes pa les redolaes de día y nueche.[79][80] Coles mesmes realizóse una mayor distancia de dibuxáu, como tamién un 30-50 % más de polígonos renderizados na pantalla.[78]

Publicidá

[editar | editar la fonte]

Rockstar nel so sitiu web reveló a entamos de mayu de 2004, les primeres captures del sistema de xuegu en formatu in-game.[81][4] Coles mesmes, mientres la publicación d'estes confirmóse que'l títulu taría ambientáu na Costa Oeste de los años 1990, y que'l personaxe principal de la trama sería Carl Johnson, un pandillero que se ve obligáu a un viaxe que lu va llevar per tol estáu de San Andreas, pa salvar a la so familia y tomar el control de les cais».[4][5] Depués d'esta revelación, IGN comentó que «[San Andreas] tien un estilu conceptual que recuerda a les populares películes de la década de 1990, Boyz n the Hood y Juice».[5] A finales de xunu del mesmu añu, la revista neerlandesa Power Unlimited informó que San Andreas nun tener manera multixugador en llinia. Esto foi confirmáu pol vicepresidente creativu de Rockstar Games, Dan Houser, quien manifestó que l'ambientación del videoxuegu yera demasiáu grande como pa introducila nun modelu online eficientemente en dicha dómina.[58][59]

Plantía:Requisitosvj

L'equipu de Rockstar trabayó col tatuador chicanu Mister Cartoon por que-yos esplicara los aspeutos culturales y filosóficos de los tatuaxes que se vivíen ente peaes mientres los años 1990.[82] Amás, Cartoon foi l'encargáu de realizar la fonte de lletra pal videoxuegu.[83]

Una película curtia titulada como The Introduction, un videu fechu colos mesmos gráficos del xuegu, incluyir xunto a la banda sonora en formatu DVD, al igual que nel rellanzamientu del xuegu pa la PlayStation 2, que la so versión recibió'l nome Grand Theft Auto: San Andreas Special Edition. El videu esplica de volao los acontecimientos que precieden a San Andreas lo que dexa conocer información relevante sobre'l desenllaz de los personaxes. Tamién s'esplica cómo ye que Carl llega a informase de la muerte de la so madre per parte d'una llamada telefónica de Sweet, polo que torna a Los Santos y dase cunta que la so vida ta en miseria. El títulu pa PlayStation 2 tamién incluyó un documental real llamáu Sunny Driver, que trata sobre la cultura del tuneo —un aspeutu prominente nel xuegu—.

Llanzamientu

[editar | editar la fonte]

El títulu llanzar pa la consola PlayStation 2 n'América del Norte el 26 d'ochobre de 2004, y trés díes depués, n'Europa y Australia.[84] Xapón nun vio'l so llanzamientu sinón hasta'l 29 de febreru de 2007, so la distribución de Capcom.[84] Les versiones de Xbox y Windows publicaron el 7 y 10 de xunu de 2005 n'Estaos Xuníos y Europa, respeutivamente.[84] Una versión del xuegu pa la Xbox 360 sería publicada'l 20 d'ochobre de 2008 y darréu el 26 d'ochobre de 2014 salió una «remastarización HD» pal décimu aniversariu dende'l so estrenu orixinal.[85][86] San Andreas vio la lluz pa OS X el 12 de payares de 2010,[87] según PlayStation 3 so la so plataforma dixital, PSN, el 11 y 12 d'avientu de 2012 en Norteamérica y Europa, de forma respeutiva. El videoxuegu tamién llogró les sos versiones nos sistemes operativos móviles iOS, el 12 d'avientu de 2013;[88] Kindle y Android, el 19 d'avientu;[89] y a lo último, Windows Phone, el 27 de xineru de 2014.[90]

Grand Theft Auto: San Andreas recibió les clasificaciones 18 pol BBFC,[91] 18+ por PEGI,[92] MA15+ pola OFLC[93] y M pola ESRB, sicasí, tres el discutiniu de códigos escondíos conocíos como Hot Coffee, la xunta estauxunidense reetiquetó el títulu a AO. Finalmente, San Andreas recuperó la so clasificación orixinal en reemplazando'l xuegu con copies editaes y suprimir los códigos nestes.[94]

Banda sonora

[editar | editar la fonte]
Artículu principal: Música de Grand Theft Auto: San Andreas

Como n'anteriores xuegos de la serie Grand Theft Auto, GTA: San Andreas tien una banda sonora que puede ser escuchada al traviés d'estaciones de radio mientres el xugador ta nun vehículu. El xuegu ta provistu d'once estaciones de radio, de les cualos una ye estación de discutiniu. Les otres estaciones tienen música d'una gran gama de xéneros. Les estaciones de radio son: WCTR, Master Sounds 98.3, K-Jah West, CSR, Radiu X, Radio Los Santos, SF-UR, Bounce FM, K-DST, K-Rose y Playback FM.

Hai inclusiones notables a la banda sonora del xuegu, como The Who, Deodato, The Ohio Players, Toto, Faith No More, Depeche Mode, James Brown, Soundgarden, Kiss, Kid Frost, Rage Against the Machine, Danzig, Alice in Chains, Frankie Knuckles, Guns N' Roses, Gang Starr, Snoop Dogg, N.W.A., Cypress Hill, 2Pac, Ice Cube, Eazy-Y, Stone Temple Pilots, Lynyrd Skynyrd, Creedence Clearwater Revival, Living Colour y Ozzy Osbourne. La tema principal de San Andreas —música de la introducción— ta compuestu por Michael Hunter, quien tamién compondría años dempués la tema pa Grand Theft Auto IV.[95]

El sistema de radiu en San Andreas foi modificáu. Nos títulos anteriores de la serie, cada estación de radio yera esencialmente un solu archivu de soníu repitíu, tocando los mesmos cantares, anuncios y propaganda nel mesmu orde cada vez. Coles estaciones de radio en Grand Theft Auto: San Andreas cada archivu de soníu ta separáu, y son «entemecíos» al azar, dexando que los cantares reproducir n'órdenes distintos, que los anuncios pa los cantares sían distintos cada vegada, y los eventos del argumentu mentar en delles estaciones. Les versiones de Xbox y Windows inclúin una estación de radio adicional que dexa al usuariu crear la so propia banda sonora importando archivos d'audiu, o bien, realizando una llista de reproducción na versión d'iOS. Non asina les versiones de PlayStation 2, Xbox 360 y PlayStation 3.[96][97]

Receición

[editar | editar la fonte]

Crítica

[editar | editar la fonte]
 Receición
Analises agregaos
Autor Puntuación
Metacritic95 de 100 (PS2)[98]
93 de 100 (PC, Xbox)[99]
GameRankings95% (PS2)[100]
92,3% (Xbox)[101]
91,9% (PC)[102]
66,0% (X360)[103]
Analís
Publicación Puntuación
1UP.comA+ (PS2)[104]
A (PC, Xbox)[105][106]
3DJuegos9,5 de 10[107]
Eurogamer9 de 10 (PS2)[108]
9 de 10 (PC, Xbox)[109]
GameSpot9,6 de 10 (PS2)[110]
9,2 de 10 (Xbox)[96]
9 de 10 (PC)[97]
GameSpy5/5 estrellas[111]
GamesRadar5/5 estrellas[112]
IGN9,6 de 10 (PS2)[113]
9,5 de 10 (Xbox)[114]
9,3 de 10 (PC)[115]
Meristation9,5 de 10[116]
Premios
«Xuegu del añu de PlayStation 2»,[117]
«Meyor xuegu d'aición de PlayStation 2»,[118]
«Meyor hestoria pa PlayStation 2»,[119]
«Xuegu del añu»,[120]
«Meyor interpretación por un humanu (home)»,[120]
«Meyor xuegu d'aición»,[120]
«Meyor banda sonora».[120]
«Meyor Xuegu de PlayStation 2»,[121]
«Meyor xuegu d'aición aventura»,[122]
«Eleición de los Llectores — Meyor xuegu de PlayStation 2
Aición-aventura»,[123]
«Eleición de los Llectores — Meyor xuegu de PlayStation 2
Xuegu del añu»,[124]
«Meyor actuación de voz»,[125]
«Xuegu más risonderu»[126]

Grand Theft Auto: San Andreas recibió l'aclamación universal de la crítica. Nel agregador d'analís Metacritic, el xuegu tien una puntación permediu de 95 sobre 100 pa la plataforma PlayStation 2; les versiones de Windows y Xbox, pela so parte, tienen una puntuación de 93 sobre 100. Coles mesmes, en dicha web el títulu preséntase como'l quintu xuegu meyor puntiáu de PS2, detrás de Tony Hawk's Pro Skater 3, Grand Theft Auto III, Resident Evil 4 y Metal Gear Solid 2: Sons of Liberty.[1] GameRankings.com pela so parte, ufiertó una puntuación del 95 % tomando como base un permediu ente otros sitios d'analises;[100] non asina, sicasí, pa les versiones de Xbox y PC, pos llograron un porcentaxe menor pero igualmente alto.[101][102]

Jeremy Dunham d'IGN dio un resultáu final de 9,9 sobre 10 —la puntuación más alta enxamás dada un xuegu pa la PS2—. Nesta revisión, Dunham emponderó al xuegu por ser «la obra de software definitiva» para dicha consola. Coles mesmes, como a la fin del so analís indicó que: «en resume, ye una interminable obra maestra de los videoxuegos — y una qu'enxamás va ser víctima de les sobrevaloraciones pol so sublime xugabilidá. Ye la pieza definitiva de software pa la esitosa segunda consola diseñada a manes de Sony; amás, ye casi imposible imaxinar la biblioteca de títulos de PlayStation 2 ensin él».[113] Per otra parte, Jeff Gertsmann de GameSpot puntuar con un 9,6 sobre 10, otorgándo-y tamién el premiu de «Editor's Choice». Gertsmann mentó al respeutu que «San Andreas definitivamente da-y sentíu al nome de Grand Theft Auto. Ello ye que puede de que seya los meyor xuegu de tola serie».[110] Sicasí, na versión pa Xbox y PC, llogró una calificación menor, debíu principalmente al cambéu drásticu nos controles pal sistema de xuegu, anque aun así el sitiu mentó que'l xuegu siguía amosando un ambiente entretenío y retador», pos los cambeos fueron menores pa estes versiones.[96][97] El sitiu web 1UP.com mentó que «esperabamos un títulu "grande", pero non estabamos lo suficientemente preparaos pa daqué "desaxeradamente xigantescu". En bien rares causes te toca esfrutar d'un xuegu que conforme avances na trama amóntense'l to habilidaes —de combate, puntería, de manexu, etc.— dientro de sigo, y que esto se caltenga asina hasta'l final del mesmu». Por ello mesmu, el sitiu dio-y una calificación d'A+, lo que representa la calificación máxima del sitiu.[104] Pela so parte,

Pela so parte, Kristian Reed, de Eurogamer tamién ufiertó una perspeutiva optimista ante'l xuegu, pos comentó que «dependiendo del tipu de misiones que tengas que realizar, te vas dar cuenta que San Andreas se autodefine como un xuegu en constante cambéu ininterrumpíu - un xuegu que ye casi imposible de xulgar a la primer vista, porque nunca vas tar seguru de qué ye lo que va pasar dempués». Ante dichu comentariu, Reed dio-y una calificación de 9 sobre 10.[108] Rob Hamilton de HonestGamers.com, menta que «la euforia, la emoción y les infinites posibilidaes» de San Andreas dexen que'l xugador almire la gran complexidá del títulu, yá que «[...] en poques pallabres, ¡el xuegu ye xigantescu! - tan grande que ye una representación fiel de la más grande ciudá d'Estaos Xuníos [...] Carl atópase tan somorguiáu nesti mundu virtual —nel que bien pocu espaciu se desperdicia— y nel que cenciellamente, siempres hai daqué que faer falando lliteral, al volver la esquina», colo que termina'l so reseña dando al xuegu una puntuación de 10 sobre 10.[127] Shaun Hunter de NZGamer.com, dio una revisión xeneral sobre'l títulu, emponderando principalmente les nueves carauterístiques que'l xuegu ufierta, destacando la complexidá cola que se diseñó'l sistema de xuegu, pos a diferencia de los títulos anteriores de la serie, en San Andreas el xugador puede ameyorar progresivamente na aventura, afayando nuevos llugares nos que, magar pueden completase submisiones o inclusive dellos minixuegos, el títulu «estrume al máximu toles capacidaes qu'un xuegu de la serie de Grand Theft Auto ufierta, una y bones esta te va caltener «abondo ocupáu a lo menos unes 100 hores, sinón ye que quies más», polo que-y dio una calificación de 9.7 sobre 10.[128]

Unu de los aspeutos más bultables que los críticos atoparon como «innovador» dientro de la serie, foi la banda sonora, pos menten que mientres l'intre del xuegu, la música varia d'un momentu a otru, y paeció-yos prestosu poder escuchar música de bandes y artistes famosos, tales como 2Pac, Cypress Hill, Rage Against The Machine, Guns N' Roses, Billy Idol ente otros.[128][104] Otros aspeutos y detalles sobre'l xuegu, tales como l'actuación de voz, la manera na que'l xuegu ta diseñáu pa ser un mundu abiertu, el tamañu del estáu de San Andreas y el so «interesante» argumentu, resaltaben y ameyoraben entá más la rejugabilidad del títulu.[113][127] En contraste colo anterior, delles comentaristes criticaron les gráfiques y l'estética de los oxetos pos dalgunos presenten bugs na redolada del xuegu, según el probe modelaje de los personaxes,[128] la baxa resolución na testura de los edificios y vehículos,[108] amás de dellos errores presentaos nos controles, como'l mecanismu del bloquéu de puntería a los enemigos, ente otros.[113] Coles mesmes, otros dixeron qu'a pesar de que San Andreas inclúi y espande el compendiu d'armes, vehículos y misiones, bien pocos d'estes caracterísitcas refináronse o se rediseñaron correutamente.[113][129]

Na so versión dixital, el reporteru Charles Herold del periódicu The New York Times ufiertó una crítica mista, yá que comparó'l xuegu con Halo 2, otru títulu popular na dómina de cuando salió San Andreas, pos na so considerancia, les remortines d'otres series resulten populares una y bones los xuegos principales llogren «tener una enorme cantidá de siguidores de cultu» yá que a diferencia de Los Sims o la serie de Burnout o Myst, GTA: SA «desenvolver nuna redolada horrorosa, onde abonda la violencia casual ente bandes caleyeres, pero a pesar de qu'amuesa una inigualable creatividá de diseñu, esto volver inclusive entá más fadiosu y perturbador [...] [se] sentiría más cómodu si la redolada abierta del xuegu tuviera oxetivos más xenerales: asesinar a un enemigu cuándo y cómo el to quieras; adquirir más dineru pa otros oxetivos comoquier posible; retar a persones distintes a carreres d'autos».[130] Pela so parte, GamesRadar mentó que'l xuegu representa una sincronía «estremecedoramente coherente, divinamente orquestada — y a pesar del millón de pallabres yá escrites con una anticipación febril — tien la increíble capacidá de sorprender en tou momentu. Este ye'l pináculo de PlayStation 2 — un xuegu con una maxa único bien pulida desenvueltu por un grupu esperimentáu de diseñadores que trabayaron hasta la llende de les sos habilidaes».[131] Nuna reseña más recién, el mesmu sitiu referenció'l discutiniu mediáticu que'l xuegu provocó por cuenta de la so «escesiva ya indiscriminada» violencia y que los críticos de la cultura popular inclinar por crítiques negatives, pa los xugadores esistíen entá razones poles cualos toma-y ciñu; razones tales como una llibertá ensin llendes, esploración ensin torgues y la posibilidá de pillar a vieyes despreveníes a velocidaes impresionantes».[112]

L'editor Nacho Ortiz, del portal español Meristation, puntuó a Grand Theft Auto: San Andreas con un 9,5 sobre 10, señalando que lo más destacable del títulu ye'l so sistema de xuegu, yá que este ufierta «infinites posibilidaes de pasar el tiempu» y el reblincón que supunxo con al respeutive del so predecesor. Unu de los aspeutos que notó Ortiz refier, nes sos pallabres que «nun ye un simple xuegu d'aición. En San Andreas algamóse una fusión de xéneros onde l'aición, la fuercia narrativo de la hestoria, los toques de RPG y un novedosu componente de simulador social danse la mano»,[132] pos la cantidá d'hores que se riquir pa completar el xuegu, xunto a la vasta variedá de posibilidaes que'l xugador tien al so algame xunto a los detalles minuciosos per parte de los desarrolladores, volver nun títulu entreteníu» al empar que «inmersible». Coles mesmes, fixo una curtia comparanza del xuegu con películes de la mesma temática, como Boyz n the Hood (1991) y Colors (1988).[132] Tamién comentó que la gran disposición d'armes, alternatives de la hestoria principal y otros elementos, volver en «una gran cantidá de formes de matar el tiempu». Sicasí, l'únicu defectu al so xuiciu cayó sobre'l so acabáu gráficu, pos menta que «la consola tocó techu bastante tiempu tras [...] como única quexa atopamos con que la PS2 nun tira más, nun da más de sigo, y eso afecta sensiblemente a la esperiencia xugable».[133]

Comercial

[editar | editar la fonte]

El xuegu llogró vendese en 12 millones d'unidaes namái pa la versión del PlayStation 2 mientres el mes de marzu de 2005, convirténdolo nel xuegu más vendíu pa dicha consola na hestoria.[134] Acordies con Take-Two Interactive, el xuegu algamó la cifra de 20 millones de copies vendíes pa la fecha del 26 de setiembre de 2007.[135] Sicasí, les ventes amontaron pal añu siguiente, sumando 21.5 millones de copies.[136] La edición del añu 2009 del Llibru Guinness de los récores, menta que San Andreas ye'l xuegu más esitosu pa la PlayStation 2, pos namái pa esta consola vendiéronse 17,33 millones de copies, d'un total de 21,5 millones al respeutive de les demás consoles, tal que lo mentó Take-Two Interactive.[9] Acordies con Kotaku y Rockstar Games, reportóse qu'en 2011 Grand Theft Auto: San Andreas llogró vender aproximao 27,5 millones d'unidaes a nivel mundial.[137]

Discutinios

[editar | editar la fonte]

Hot Coffee

[editar | editar la fonte]

A mediaos de xunetu de 2005, un xugador asiduo llamáu Patrick Wildenborg —sol alies de «PatrickW»— atopó un parche programáu que nun s'utilizaba nel xuegu y qu'esplegaba una secuencia de minixuegos, que cubría un mod ocultu y bien específicu.[138] La estensión terminó llamándose'l «Hot Coffee mod», pol fechu de que les novies del protagonista convídenlu a «tomar una taza de café» dempués d'una cita. Si'l xugador acepta a entrar a la casa de la muyer en cuestión, la cámara a cencielles enfoca la casa na que ta'l personaxe y termina per ximelgar se en ciertos momentos, ente que unos gañíos terminen per escuchar se como fondu.[138] Sicasí, si'l parche llega a activase, dempués de que'l xugador acepta la invitación, este podía ver y participar nuna tosca y pocu detallada rellación sexual, según otres escenes qu'inclúin l'usu de dildos y masturbación.[139][138] Tres l'incidente, la ESRB, organización que s'encarga de clasificar los videoxuegos na rexón d'América del Norte, terminó per camudar el so veredictu en cuanto al xuegu, pos camudó la etiqueta de «Mature» (M) —mayores de 18 años— a «Adults Only» (AO) —aptu p'adultos—.[139][140] Esto terminó per convertir a San Andreas nel únicu xuegu pa consola de ventes masives en tener la clasificación de «AO» nos Estaos Xuníos.[141]

Rockstar optó por dexar de manufacturar esta versión del xuegu, esaniciando tou conteníu que se considerara como controversial.[140][142][143] La empresa dio-y dos opciones a los sos distribuidores: caltener la clasificación d'adultos nes copies que yá taben a la venta, o tornales y esaniciar d'elles tol parche según el so conteníu. Ante ello, munches tiendes que comercialicen videoxuegos retiraron de los sos estantes el títulu, por cuenta de ciertos lineamientos que regulaben la venta de videoxuegos con una clasificación «AO».[144] Coles mesmes, la Oficina de clasificación de cine y lliteratura d'Australia, anuló la so clasificación orixinal «MA15+», lo qu'implicó que'l xuegu nun pudiera vendese más en dichu país.[145] Rockstar North terminó per llanzar el parche «Cold Coffee» dos meses dempués del escándalu.[146] Pa la versión de PC, el xuegu rellanzar coles escenes esaniciaes del Hot Coffee, lo que dexó que'l xuegu volviera adquirir la so clasificación «M». Les versiones de la PlayStation 2 y el Xbox tamién se reeditaron, de tal manera que'l mod nun apaez nes versiones «Greatest Hits Edition», «Platinum Edition» y Grand Theft Auto Trilogy Pack[147] al igual que la «Special Edition» pa PlayStation 2 qu'inclúi'l documental de Sunday Driver. El discu censuráu tien escrita la lleenda segunda edición» debaxo del logo de la ESRB.

Pal 8 de payares de 2007, Take-Two anunció un alcuerdu llegal propuestu ante la demanda coleutiva que surdió en contra d'ellos arriendes del discutiniu del «Hot Coffee». La demanda terminó per aceptar se, anque Take-Two nin Rockstar almitieron delitu o obligación por ello. Coles mesmes, a los compradores del xuegu dióse-yos la opción de camudar los sos xuegos clasificaos como AO por otros cola clasificación M, amás d'ufiertar un reembolsu de 35 USD n'efeutivu si aceptaben roblar una declaración xudicial.[148] Un reporte del The New York Times, con fecha del 25 de xunu de 2008 menta que se realizaron un total de 2676 reembolsos pol cambéu del títulu mientres los dos meses anteriores.[149] Acordies con Take-Two, pa 2006 efeutuóse un pagu de 20 000 000 USD por daños a consumidores, lo que llevó a la compañía a tar suxeta a un estatutu llegal más severu, nel que s'axusta que, si llegar a atopar nella dalguna violación a establecer na demanda, va deber de pagar 11 000 USD adicionales per cada cargu que se presente.[150]

Demanda de Michael Washington

[editar | editar la fonte]

Una demanda aisllada efeutuada contra Take-Two asocedió a finales de 2012, na que'l cantante Michael «Shagg» Washington, vocalista del grupu de rap Cypress Hill, alegó nuna corte de California que Carl Johnson taba diseñáu en base a la so vida, hestoria personal y apariencia física. A razón de los daños percibíos escontra la so persona, solicitó una indemnización de 250 000 000 USD por abusu contra él.[151] Como evidencia, afirmó qu'en 2003, axuntar con un grupu de los desarrolladores del xuegu, colos que paroló sobre'l so pasáu como amarradiegu y como miembru d'una banda caleyera.[152] Mientres dicha xunta, el cantante apurrió-yos una semeya d'él, que acabó nos archivos del so defensa;[152] amás, él apaez nos creitos del xuegu pa versión de PC como modelu base pa los personaxes.[153] Sicasí, el xuez determinó que la evidencia nun yera abonda, yá que el demandante tenía de presentar pruebes como tatuaxes, marques de nacencia o otru tipu de traces físiques.[152] Ante ello, Take-Two utilizó una enmienda que describe que l'usu de personaxes «transformativos» esclúi cualquier tipu de base concreta pal diseñu de los mesmos.[152] Puesto que les lleis de California apelen a felicidaes normatives, la empresa terminó per ganar la demanda,[151] a lo que'l xuez dictaminó qu'ante la falta d'evidencia concluyente, Washington nun merecía los dineru por efeutu de daños.[151]

Estereotipos raciales

[editar | editar la fonte]

San Andreas foi tamién oxetu de crítiques por cuenta de ciertos estereotipos raciales presentes na so trama y ambientación.[154] Dalgunos vieron estos allegamientos como «iróniques»,[155] ente qu'otros defendieron les crítiques, señalando que la hestoria bien podía ser tratada con personaxes d'oríxenes étnicos distintos a los del xuegu.[156]

Diferencies ente plataformes

[editar | editar la fonte]

Esisten numberoses diferencies y detalles qu'estremen a la versión pa PC de les versiones pa Play Station 2 y Xbox. Gran parte d'elles son omisiones estétiques o efeutos de soníu que mientres la conversión fueron removíos de la orixinal. Y ye por tanto que col pasu del tiempu hanse reimplementado o se fixeron mods d'ellos.

  • Na versión pa PC los coches taben siempres puercos y nun se llimpiaben nin pola agua nin entrando al Pay n' Esprái. Nes versiones pa consola, la suciedá dir col tiempu o porque esta lloviendo nel xuegu.
  • Dellos vehículos touterrén tienen ruedes de repuestu que na versión de PC nun apaecen. Polo tanto nesta versión causa un glitch nes ruedes.
  • Cuando interactues coles prostitutes, los ruios producíos por CJ y elles son oyibles na versión pa consola, ente que na versión pa PC nun tán.
  • Les fases llunares son correutes na versión pa consola, ente que na versión pa PC nun lo tán. Esto debe a que lo fixeron por que siempres seya lluna llena y n'ocasiones que nun seya visible.
  • Esisten mas testures "basura" na versión pa PC cuando tien que renderizar la ciudá de Los Santos. Poro, la versión de consola ta meyor programada.
  • el llume de la versión pa PC ye mas viva y realista, dando vida al xuegu, ente que la versión pa consola tien un llume anaranxao y dellos llugares nun tienen variedá como pue ser na versión pa PC.
  • Na versión de PS2 esiste un Pay n' Esprái que nes otres versiones nun ta presente. Lo qu'asocede ye que cuando entres nel, te causa un glitch por non tar marcáu nel mapa del xuegu.
  • Esiste un númberu bien ampliu d'oxetos que fueron omitíos na versión pa PC, como'l casino de los Four Dragons ente otros.
  • Los helicópteros tienen una meyor representación nel mapa na versión pa PC. Esto foi direutamente removíu, pero ta presente nel codigo del xuegu
  • Esisten más peatonos nel Grand Bridge de la versión pa consoles que nel de la versión pa PC.
  • La estatua del atriu foi destruyida na versión pa consoles, pero ta presente na versión pa PC.
  • L'animación del paracaidas ye más fluyida na versión pa consoles que na versión pa PC, yá que presenta un control mas estáticu.
  • El trucu por que los coches puedan conducise pel agua ta presente na versión pa consoles, pero non na versión pa PC.
  • Esisten más puntos de remanecimientu de vehículos nes versiones pa consola que na versión pa PC.
  • Los conductores son muncho más agresivos na versión pa PC y esiste una alta probabilidá que baxen del coche con una arma.
  • La manera cooperativa nun esiste na versión pa PC (creando y aniciando el SAMP), ente que na versión pa consoles estan presentes toles funcionalidades.

Otres versiones

[editar | editar la fonte]

Versión pa Steam

[editar | editar la fonte]

Pa delles versiones, San Andreas distribúyese al traviés del sistema Steam. El xuegu recibió una considerable cantidá d'actualizaciones, pos en poco tiempu llogró camudar de versión dende la 1.1 hasta la 3.0. Mientres el 7 de payares de 2014, una d'estes xeneró discutiniu, yá que diesiciete de los cantares orixinales esaniciáronse yá que les llicencies que dexaben el so usu pal xuegu habíen caducáu.[157] Ente otros inconvenientes, tamién figuraben el malu resolución con monitores y televisiones de pantalla ancha, según la incompatibilidá con archivos de partíes primeramente guardaes. Sicasí, tantu los usuarios recién como los antiguos viéronse afeutaos por esta actualización. Aun así esto dexó que los controles con base al hardware XInput fueren compatibles col xuegu.

Versión pa teléfonos móviles

[editar | editar la fonte]

El 12 d'avientu de 2013, San Andreas foi llanzáu en teléfonos móviles con sistema operativu iOS selectos.[158] Les actualizaciones y meyores respeuto al xuegu orixinal inclúin nuevos gráficos remasterizados, consistiendo en solombres dinámiques y detallaes, una mayor distancia, una gama de colores arriquecida, según personaxes y modelos d'autos ameyoraos.[159] La versión p'Android y Amazon Kindle foi llanzada'l 19 d'avientu de 2013, los requisitos son android 3.0 d'equí p'arriba rique 1 GB de Ram y d'espaciu 2.70 GB ente que la versión pa Windows Phone foi llanzada'l 27 de xineru de 2014. Hai de solliñar qu'esta versión escarez de trucos o códigos, lo mesmo que de dellos cantares nes estaciones de radio, que fueron retiraes por problemes de copyright.[ensin referencies]

Versión pa Xbox 360 y PlayStation 3

[editar | editar la fonte]

En 2008, la versión orixinal para Xbox rellanzar pa la Xbox 360; un trespase emuláu como parte de la llinia de Xbox Originals. Sicasí, a fines de 2014 foi retiráu del Xbox Live Marketplace y reemplazóse el 26 d'ochobre de 2014, coincidiendo col décimu aniversariu del so llanzamientu, na que tamién se llanzó la versión pa teléfonos móviles. Se rediseñó con un nuevu resolución de 720p HD, meyores nel efeutu de distancia, un menú con nueva interfaz y diversos llogros. Anque introducía munches carauterístiques nueves, unos diez cantares que taben presentes na versión orixinal fueron retiraes de la versión HD por motivos de llicencia ya introduciéronse numberosos bugs nuevos.[160] A este siguió-y un llanzamientu en soporte físicu'l 30 de xunu de 2015 n'América del Norte y el 17 de xunetu de 2015 nel restu del mundu, so la etiqueta Platinum Hits (Classics nes zones PAL).

San Andreas rellanzar pa la PlayStation 3 n'avientu de 2012 como un xuegu emuláu de la serie Clásicu PS2. Esta versión tamién foi retirada a finales de 2014, lo que fomentó la creación de rumores al respeutive de un llanzamientu pa PS3 en HD. Sicasí, esti nun foi'l casu entós daquella y el Clásicu PS2 tornó más tarde. A entamos de payares de 2015, el xuegu foi recategorizado pol ESRB pa un próximu llanzamientu en PS3. La versión en HD salió a la venta'l 1 d'avientu de 2015, reemplazando al Clásicu PS2 na PlayStation Store, según en discu físicu, lo que dexó que nes feches siguientes ganara'l estatus de Greatest Hit n'Estaos Xuníos.[161]

Ver tamién

[editar | editar la fonte]

Notes

[editar | editar la fonte]
  1. ↑ La superficie total de San Andreas son 36 km², lo que resulta ser casi cuatro veces más grande a comparanza con Vice City y cinco veces mayor que la versión de Liberty City presentada en Grand Theft Auto III.[2]

Referencies

[editar | editar la fonte]
  1. ↑ 1,0 1,1 «PlayStation 2 Games» (inglés). Metacritic. Consultáu'l 1 de payares de 2013.
  2. ↑ 2,0 2,1 «Grand Theft Auto: San Andreas Q&A — Under the Hood». GameSpot (1 de xunu de 2005). Archiváu dende l'orixinal, el 23 de xineru de 2009. Consultáu'l 4 d'avientu de 2008.
  3. ↑ Error de cita: La etiqueta <ref> nun ye válida; nun se conseñó testu pa les referencies nomaes <ref name=
  4. ↑ 4,0 4,1 4,2 Thorsen, Tor (11 de mayu de 2004). «First Look: Grand Theft Auto: San Andreas» (inglés). GameSpot. Consultáu'l 31 d'agostu de 2013.
  5. ↑ 5,0 5,1 5,2 Dunham, Jeremy (12 de mayu de 2004). «E3 2004: Grand Theft Auto: San Andreas Details» (inglés). IGN. Consultáu'l 31 d'agostu de 2013.
  6. ↑ Van Autrijve, Rainier (15 d'avientu de 2004). «Video Game Awards 2004 Award Winners Announced» (inglés). GameSpy. Consultáu'l 27 d'ochobre de 2014.
  7. ↑ 7,0 7,1 7,2 Plantía:Cita videoxuegu
  8. ↑ 8,0 8,1 Plantía:Cita videoxuegu
  9. ↑ 9,0 9,1 Guinness World Records 2009 Gamer's Edition. ISBN 1904994458.
  10. ↑ 10,0 10,1 Plantía:Cita videoxuegu
  11. ↑ 11,0 11,1 Plantía:Cita videoxuegu
  12. ↑ 12,0 12,1 Plantía:Cita videoxuegu
  13. ↑ 13,0 13,1 Plantía:Cita videoxuegu
  14. ↑ 14,0 14,1 Plantía:Cita videoxuegu
  15. ↑ Plantía:Cita videoxuegu
  16. ↑ Plantía:Cita videoxuegu
  17. ↑ Plantía:Cita videoxuegu
  18. ↑ Plantía:Cita videoxuegu
  19. ↑ Plantía:Cita videoxuegu
  20. ↑ Plantía:Cita videoxuegu
  21. ↑ Plantía:Cita videoxuegu
  22. ↑ Plantía:Cita videoxuegu
  23. ↑ Plantía:Cita videoxuegu
  24. ↑ Plantía:Cita videoxuegu
  25. ↑ Plantía:Cita videoxuegu
  26. ↑ Plantía:Cita videoxuegu
  27. ↑ Plantía:Cita videoxuegu
  28. ↑ Plantía:Cita videoxuegu
  29. ↑ Plantía:Cita videoxuegu
  30. ↑ Plantía:Cita videoxuegu
  31. ↑ Plantía:Cita videoxuegu
  32. ↑ Plantía:Cita videoxuegu
  33. ↑ Plantía:Cita videoxuegu
  34. ↑ Plantía:Cita videoxuegu
  35. ↑ Plantía:Cita videoxuegu
  36. ↑ 36,0 36,1 Plantía:Cita videoxuegu
  37. ↑ 37,0 37,1 Bogenn, páxs. 4.
  38. ↑ 38,0 38,1 38,2 38,3 38,4 Bogenn, páxs. 1.
  39. ↑ Bogenn, páxs. 20—21.
  40. ↑ Bogenn, páxs. 46.
  41. ↑ Bogenn, páxs. 23.
  42. ↑ Bogenn, páxs. 115.
  43. ↑ Bogenn, páxs. 171.
  44. ↑ Bogenn, páxs. 38.
  45. ↑ Bogenn, páxs. 177—183.
  46. ↑ Bogenn, páxs. 176—177.
  47. ↑ Bogenn, páxs. 178.
  48. ↑ Bogenn, páxs. 140.
  49. ↑ Bogenn, páxs. 138.
  50. ↑ 50,0 50,1 Bogenn, páxs. 164—171.
  51. ↑ 51,0 51,1 51,2 Bogenn, páxs. 201—204.
  52. ↑ Bogenn, páxs. 197—199.
  53. ↑ Bogenn, páxs. 187.
  54. ↑ Bogenn, páxs. 188—194.
  55. ↑ 55,0 55,1 Bogenn, páxs. 200—201.
  56. ↑ Bogenn, páxs. 142—171.
  57. ↑ Bogenn, páxs. 142—145.
  58. ↑ 58,0 58,1 Dunham, Jeremy (21 de xunu de 2004). «San Andreas = Non Online» (inglés). IGN. Consultáu'l 31 d'agostu de 2013.
  59. ↑ 59,0 59,1 Thorsen, Tor (25 de xunu de 2004). «Rumor Control: The first PS3 game and non OL for GTA: SA» (inglés). GameSpot. Archiváu dende l'orixinal, el 6 de xunetu de 2013. Consultáu'l 31 d'agostu de 2013.
  60. ↑ Thomsom, Howard (24 de xineru de 2006). «Multi Theft Auto: San Andreas Released» (inglés). Neowin.net. Consultáu'l 6 d'avientu de 2013.
  61. ↑ «SA-MP San Andreas Multiplayer mod for Grand Theft Auto» (inglés). San Andreas Multiplayer. Archiváu dende l'orixinal, el 2015-04-26. Consultáu'l 6 d'avientu de 2013.
  62. ↑ «Multi Theft Auto - Best Grand Theft Auto Multiplayer Modification» (inglés). Multi Theft Auto. Consultáu'l 6 d'avientu de 2013.
  63. ↑ «Grand Theft Auto San Andreas Re-Release on Xbox 360 — Cheats». IGN. Consultáu'l 5 d'avientu de 2015.
  64. ↑ «Vehicles Guide with images GTA: San Andreas». G-unleashed.com. Archiváu dende l'orixinal, el 2011-07-11. Consultáu'l 5 de febreru de 2011.
  65. ↑ 65,0 65,1 «GTA: SA - Vehicles» (inglés). GrandTheftAuto.com. Consultáu'l 14 de setiembre de 2015.
  66. ↑ «Grand Theft Auto: San Andreas Credits (PS2)» (inglés). GameFAQs. Consultáu'l 8 d'avientu de 2015.
  67. ↑ «Grand Theft Auto: San Andreas Credits (PC)» (inglés). GameFAQs. Consultáu'l 8 d'avientu de 2015.
  68. ↑ 68,0 68,1 Thorsen, Tor; Feldman, Curt (29 d'ochobre de 2003). «Next Grand Theft Auto due Q4 2004» (inglés). GameSpot. Archiváu dende l'orixinal, el 22 de xunu de 2013. Consultáu'l 31 d'agostu de 2013.
  69. ↑ 69,0 69,1 Perry, Douglass (30 d'ochobre de 2013). «GTA 4 Date Confirmed» (inglés). IGN. Consultáu'l 31 d'agostu de 2013.
  70. ↑ Navarro, Alex (13 de mayu de 2003). «Next Grand Theft Auto Game to Debut on the PS2» (inglés). GameSpot. Consultáu'l 31 d'agostu de 2013.
  71. ↑ Calvert, Justin (5 de xineru de 2004). «GTA IV: Sin City listed on Amazon UK» (inglés). GameSpot. Consultáu'l 31 d'agostu de 2013.
  72. ↑ Hwang, Kaiser (5 de xineru de 2004). «New Evidence of GTA: Sin City» (inglés). IGN. Consultáu'l 31 d'agostu de 2013.
  73. ↑ Thorsen, Tor (14 de xineru de 2004). «Take-Two registers more Grand Theft Autos» (inglés). GameSpot. Consultáu'l 8 d'avientu de 2015.
  74. ↑ Lewis, Ed (12 de xineru de 2004). «Take-Two Registers GTA: Bogota» (inglés). IGN. Consultáu'l 31 d'agostu de 2013.
  75. ↑ Thorsen, Tor (8 de xineru de 2004). «Take-Two registers GTA: San Andreas» (inglés). GameSpot. Consultáu'l 31 d'agostu de 2013.
  76. ↑ Calvert, Justin (1 de marzu de 2004). «GTA: San Andreas confirmed and dated» (inglés). GameSpot. Consultáu'l 31 d'agostu de 2013.
  77. ↑ Burnes, Andrew (1 de marzu de 2004). «Grand Theft Auto: San Andreas Announced» (inglés). IGN. Consultáu'l 31 d'agostu de 2013.
  78. ↑ 78,0 78,1 Dunham, Jeremy (30 de xunetu de 2004). «Grand Theft Auto: San Andreas (I)» (inglés). IGN. Consultáu'l 31 d'agostu de 2013.
  79. ↑ Sulic, Ivan (19 de mayu de 2004). «San Andreas - First-Look» (inglés). IGN. Consultáu'l 31 d'agostu de 2013.
  80. ↑ Dunham, Jeremy; Sulic, Ivan; Lewis, Ed (30 de xunu de 2004). «Grand Theft Auto: San Andreas Overload (III)» (inglés). IGN. Consultáu'l 31 d'agostu de 2013.
  81. ↑ Dunham, Jeremy. «E3 2004: GTA San Andreas Screens Revealed» (inglés). IGNfecha=11 de mayu de 2004. Consultáu'l 31 d'agostu de 2013.
  82. ↑ Dunham, Jeremy (30 de xunetu de 2004). «Grand Theft Auto: San Andreas (II)» (inglés). IGN. Consultáu'l 31 d'agostu de 2013.
  83. ↑ Kingston, Anee (24 de xineru de 2009). «Gracious living and the tattoo» (inglés). Macleans.ca. Archiváu dende l'orixinal, el 6 de marzu de 2012. Consultáu'l 31 d'agostu de 2013.
  84. ↑ 84,0 84,1 84,2 «Grand Theft Auto: San Andreas Release Data» (inglés). GameFAQs. Consultáu'l 8 d'avientu de 2015.
  85. ↑ Cambre, Ricardo (24 d'ochobre de 2014). «GTA: San Andreas torna a Xbox 360 con llogros y resolución HD». L'Otru Llau.net. Consultáu'l 27 d'ochobre de 2014.
  86. ↑ Otero, César (24 d'ochobre de 2014). «Rockstar Games confirma Grand Theft Auto San Andreas HD para Xbox 360». Elotrolado.net. Consultáu'l 8 d'avientu de 2015.
  87. ↑ «Grand Theft Auto: San Andreas». Steam. Consultáu'l 27 d'ochobre de 2014.
  88. ↑ «San Andreas Now Available for iOS» (inglés). Rockstargames.com (12 d'avientu de 2012). Consultáu'l 31 d'agostu de 2013.
  89. ↑ «Grand Theft Auto: San Andreas Mobile Coming this December» (inglés). Rockstargames.com (26 de payares de 2013). Consultáu'l 31 d'agostu de 2013.
  90. ↑ Araujo, Santi (27 de xineru de 2014). «GTA: San Andreas yá disponible pa Windows Phone». Alt1040.com. Consultáu'l 31 d'agostu de 2013.
  91. ↑ «GRAND THEFT AUTO: SAN ANDREAS» (inglés). BBFC. Consultáu'l 21 d'ochobre de 2013.
  92. ↑ «Advance Search - Grand Theft Auto: San Andreas» (inglés). PEGI. Consultáu'l 21 d'ochobre de 2013.
  93. ↑ «Grand Theft Auto: San Andreas» (inglés). OFLC. Consultáu'l 21 d'ochobre de 2013.
  94. ↑ «Grand Theft Auto: San Andreas» (inglés). ESRB. Consultáu'l 21 d'ochobre de 2013.
  95. ↑ Totilo, Stephen (2 de mayu de 2008). «'Grand Theft Auto IV' Music Man Explains How Those 214 Songs Made The Soundtrack» (inglés). MTV. Archiváu dende l'orixinal, el 2014-04-24. Consultáu'l 20 d'ochobre de 2013.
  96. ↑ 96,0 96,1 96,2 Gerstmann, Jeff (7 de xunu de 2005). «Grand Theft Auto: San Andreas Review» (inglés). GameSpot. Consultáu'l 14 d'abril de 2013.
  97. ↑ 97,0 97,1 97,2 Gerstmann, Jeff (7 de xunu de 2005). «Grand Theft Auto: San Andreas Review» (inglés). GameSpot. Archiváu dende l'orixinal, el 27 d'abril de 2013. Consultáu'l 14 d'abril de 2013.
  98. ↑ «Grand Theft Auto: San Andreas for PlayStation 2 Reviews» (inglés). Metacritic. Consultáu'l 14 d'abril de 2013.
  99. ↑ «Grand Theft Auto: San Andreas for PC Reviews» (inglés). Metacritic. Consultáu'l 14 d'abril de 2013.
  100. ↑ 100,0 100,1 «Grand Theft Auto: San Andreas for PlayStation 2» (inglés). GameRankings. Consultáu'l 14 d'abril de 2013.
  101. ↑ 101,0 101,1 «Grand Theft Auto: San Andreas for Xbox» (inglés). GameRankings. Consultáu'l 14 d'abril de 2013.
  102. ↑ 102,0 102,1 «Grand Theft Auto: San Andreas for PC» (inglés). GameRankings. Consultáu'l 14 d'abril de 2013.
  103. ↑ «Grand Theft Auto: San Andreas Xbox 360 Reviews». GameRankings. Consultáu'l 10 d'avientu de 2015.
  104. ↑ 104,0 104,1 104,2 1UP Staff (16 de payares de 2004). «GTA: San Andreas Review for PS2» (inglés). 1UP.com. Consultáu'l 14 d'abril de 2013.
  105. ↑ Parish, Jeremy (1 d'agostu de 2005). «GTA: San Andreas Review for PC» (inglés). 1UP.com. Consultáu'l 14 d'abril de 2013.
  106. ↑ 1UP Staff (9 de xunu de 2005). «GTA: San Andreas Review for XBOX» (inglés). 1UP.com. Consultáu'l 14 d'abril de 2013.
  107. ↑ Kicomo (22 de xunu de 2005). «Grand Theft Auto: San Andreas - Analís PC». 3DJuegos. Consultáu'l 14 d'abril de 2013.
  108. ↑ 108,0 108,1 108,2 Reed, Kristan (29 d'ochobre de 2004). «Grand Theft Auto: San Andreas Review» (inglés). Eurogamer. Consultáu'l 14 d'abril de 2013.
  109. ↑ Bramwell, Tom (16 de xunu de 2005). «Grand Theft Auto: San Andreas Review» (inglés). Eurogamer. Consultáu'l 14 d'abril de 2013.
  110. ↑ 110,0 110,1 Gerstmann, Jeff (25 d'ochobre de 2004). «Grand Theft Auto: San Andreas Review» (inglés). GameSpot. Archiváu dende l'orixinal, el 9 d'abril de 2013. Consultáu'l 14 d'abril de 2013.
  111. ↑ Lopez, Miguel (29 d'ochobre de 2004). «Grand Theft Auto: San Andreas» (inglés). GameSpy. Consultáu'l 14 d'abril de 2013.
  112. ↑ 112,0 112,1 Reparaz, Mikel (21 d'avientu de 2006). «Grand Theft Auto: San Andreas Review» (inglés). GamesRadar. Consultáu'l 14 d'abril de 2013.
  113. ↑ 113,0 113,1 113,2 113,3 113,4 Dunham, Jeremy (18 de payares de 2005). «Grand Theft Auto: San Andreas - Special Edition» (inglés). IGN. Consultáu'l 14 d'abril de 2013.
  114. ↑ Perry, Douglass (7 de xunu de 2005). «Grand Theft Auto: San Andreas» (inglés). IGN. Consultáu'l 14 d'abril de 2013.
  115. ↑ Adams, Dan (7 de xunu de 2005). «Grand Theft Auto: San Andreas» (inglés). IGN. Consultáu'l 14 d'abril de 2013.
  116. ↑ Ortiz, Nacho (14 de xunu de 2005). «Analís Grand Theft Auto: San Andreas PC». Meristation. Consultáu'l 14 d'abril de 2013.
  117. ↑ «IGN's Best of 2004: PS2 Game of Year». Archiváu dende l'orixinal, el 16 de febreru de 2007. Consultáu'l 17 de marzu de 2007.
  118. ↑ «IGN's Best of 2004: PS2 Action-Adventure Game». Archiváu dende l'orixinal, el 2007-02-16. Consultáu'l 17 de marzu de 2007.
  119. ↑ «IGN's Best of 2004: PS2 Best Story». Archiváu dende l'orixinal, el 2005-01-20. Consultáu'l 17 de marzu de 2007.
  120. ↑ 120,0 120,1 120,2 120,3 «Video Game Awards 2004 Award Winners Announced». GameSpy. Consultáu'l 11 d'abril de 2015.
  121. ↑ «GameSpot's Best and Worst of 2004: Best PlayStation 2 Game». Archiváu dende l'orixinal, el 23 de xineru de 2009. Consultáu'l 17 de marzu de 2007.
  122. ↑ «GameSpot's Best and Worst of 2004: Best Action-Adventure Game». Archiváu dende l'orixinal, el 24 de xineru de 2009. Consultáu'l 17 de marzu de 2007.
  123. ↑ «GameSpot's Best and Worst of 2004 - Reader's Choice: Best PS2 Action Adventure Game». Archiváu dende l'orixinal, el 8 d'agostu de 2007. Consultáu'l 17 de marzu de 2007.
  124. ↑ «GameSpot's Best and Worst of 2004 - Reader's Choice: PS2 Game of the Year». Archiváu dende l'orixinal, el 23 de xineru de 2009. Consultáu'l 17 de marzu de 2007.
  125. ↑ «GameSpot's Best and Worst of 2004: Best Voice Acting». Archiváu dende l'orixinal, el 23 de xineru de 2009. Consultáu'l 17 de marzu de 2007.
  126. ↑ «GameSpot's Best and Worst of 2004: Funniest Game». Archiváu dende l'orixinal, el 20 d'abril de 2009. Consultáu'l 17 de marzu de 2007.
  127. ↑ 127,0 127,1 Hamilton, Rob (14 de setiembre de 2007). «Grand Theft Auto: San Andreas (PlayStation 2) review» (inglés). Estaos Xuníos: HonestGamers.com. Consultáu'l 17 de setiembre de 2015.
  128. ↑ 128,0 128,1 128,2 Hunter, Shaun (19 de payares de 2004). «Grand Theft Auto: San Andreas» (inglés). NZGames.com. Archiváu dende l'orixinal, el 2016-03-29. Consultáu'l 17 de setiembre de 2015.
  129. ↑ «GamePro review». Archiváu dende l'orixinal, el 3 de payares de 2004. Consultáu'l 17 de marzu de 2007.
  130. ↑ Herold, Charles (11 de payares de 2004). «Pick a Number, It's Sequel Season» (inglés). The New York Times. Consultáu'l 22 de setiembre de 2015.
  131. ↑ «Grand Theft Auto: San Andreas» (inglés). GamesRadar.com.uk (6 d'ochobre de 2015). Archiváu dende l'orixinal, el 6 de marzu de 2005. Consultáu'l 22 de setiembre de 2015.
  132. ↑ 132,0 132,1 Ortiz, Nacho (29 d'ochobre de 2004). «Analís Grand Theft Auto: San Andreas (PS2) — Dios esisti y vive en California». Meristation páx. 1. Archiváu dende l'orixinal, el 2017-06-08. Consultáu'l 7 d'avientu de 2015.
  133. ↑ Ortiz, Nacho (29 d'ochobre de 2004). «Analís Grand Theft Auto: San Andreas (PS2) — Dios esisti y vive en California». Meristation páx. 7. Archiváu dende l'orixinal, el 2017-03-25. Consultáu'l 8 d'avientu de 2015.
  134. ↑ «Take-Two Interactive Software, Inc. Reports First Quarter Fiscal 2005 Financial Results». Take-Two Interactive (16 de xineru de 2015). Consultáu'l 1 de payares de 2007.
  135. ↑ «Take-Two Interactive Software at Piper Jaffray Second Annual London Consumer Conference» (Webcast: Windows Media Player, RealPlayer). Thomson Financial (26 de setiembre de 2007). Consultáu'l 29 d'ochobre de 2007. «En 2001 llanzamos Grand Theft Auto III y llogró vender cerca de 12 millones de copies. Entós sacamos Grand Theft Auto Vice City, y llogramos vender 15 millones d'unidaes. Y entós en 2004, llanzamos a San Andreas, que vendió la módica cantidá de 20 millones d'unidaes...»
  136. ↑ «Recommendation of the Board of Directors to Reject Electronic Arts Inc.'s Tender Offer» (PDF) páx. 12. Take-Two Interactive Software, Inc. (26 de marzu de 2008). Archiváu dende l'orixinal, el 8 d'abril de 2008. Consultáu'l 1 d'abril de 2008.
  137. ↑ Good, Owen (15 de setiembre de 2011). «GTA IV Overtakes San Andreas in Lifetime Sales [Correction]». Kotaku. Consultáu'l 12 de setiembre de 2012.
  138. ↑ 138,0 138,1 138,2 Parkin, Simon (30 de payares de 2012). «Who spilled Hot Coffee? The man who uncovered gaming's greatest sex scandal.» (inglés). EuroGamer.com. Consultáu'l 4 d'avientu de 2015.
  139. ↑ 139,0 139,1 «ESRB concludes investigation into Grand Theft Auto: San Andreas; revokes M (Mature) rating» (inglés). ESRB. Consultáu'l 4 d'avientu de 2015 fecha=20 de xunetu de 2005.
  140. ↑ 140,0 140,1 Adams, David (20 de xunetu de 2005). «GTA: San Andreas gets adults only rating; Rockstar ceases manufacturing the title as the ESRB concludes "hot coffee" probe.» (inglés). IGN. Consultáu'l 4 d'avientu de 2015.
  141. ↑ «FTC Hot Coffee ruling scalds, but doesn't burn Take-Two». GameSpot. CBS Interactive. Consultáu'l 1 de xunetu de 2006.
  142. ↑ «San Andreas rated AO, Take-Two suspends production». GameSpot. CBS Interactive. Consultáu'l 21 d'avientu de 2013.
  143. ↑ Lawshe, Marcur (2 de payares de 2014). «The Curse of GTA» (inglés). Entusiacs. Archiváu dende l'orixinal, el 2017-07-03. Consultáu'l 5 d'avientu de 2015.
  144. ↑ «Wal-Mart and Target Pull Grand Theft Auto». CNN Money. 20 de xunetu de 2005. http://money.cnn.com/2005/07/20/technology/personaltech/gta/. Consultáu'l 4 d'avientu de 2015. 
  145. ↑ «GTA sex scandal hits Australia». BBC News. 29 de xunetu de 2005. http://news.bbc.co.uk/2/hi/technology/4728261.stm. Consultáu'l 4 d'avientu de 2015. 
  146. ↑ «No More Hot Coffee» (inglés). Rockstar Games (2005). Consultáu'l 4 d'avientu de 2015.
  147. ↑ Surette, Tim (23 de setiembre de 2005). «GTA gets trilogized, San Andreas special edition» (inglés). GameSpot. Consultáu'l 4 d'avientu de 2015.
  148. ↑ Androvich, Mark (8 de payares de 2007). «Take-Two settles "Hot Coffee" lawsuits» (inglés). Archiváu dende l'orixinal, el 10 de marzu de 2008. Consultáu'l 4 d'avientu de 2015.
  149. ↑ Glater, Jonathan D. (25 de xunu de 2008). «Hidden Sex Scenes Draw Ho-Hum, Except From Lawyers». The New York Times. http://www.nytimes.com/2008/06/25/technology/25settle.html?_r=4&pagewanted=1&oref=slogin&oref=slogin. Consultáu'l 4 d'avientu de 2015. 
  150. ↑ Crecente, Brian (1 de setiembre de 2009). «Take-Two Reaches $20M Settlement in GTA Hot Coffee Suit» (inglés). Kotaku. Consultáu'l 4 d'avientu de 2015.
  151. ↑ 151,0 151,1 151,2 Makuch, Eddie (2 de payares de 2012). «250 million GTA: San Andreas lawsuit fails» (inglés). GameSpot. Consultáu'l 5 d'avientu de 2105.
  152. ↑ 152,0 152,1 152,2 152,3 Gardner, Eriq (2 de payares de 2012). «Singer's $250M Lawsuit Over 'Grand Theft Auto' Fails» (inglés). The Hollywood Reporter. Consultáu'l 5 d'avientu de 2015.
  153. ↑ «Grand Theft Auto: San Andreas (Windows)» (inglés). MobyGames.com. Consultáu'l 5 d'avientu de 2015.
  154. ↑ Marriott, Michel (12 d'agostu de 2004). «The Color of Mayhem» (inglés). The New York Times. Consultáu'l 27 d'ochobre de 2014.
  155. ↑ Tracey, John (30 de xunetu de 2009). «Study: Videogames Underrepresent Minorities» (inglés). Wired. Consultáu'l 27 d'ochobre de 2014.
  156. ↑ Fahey, Mike (17 de payares de 2011). «Envisioning a World Without Racism With Grand Theft Auto: San Andreas» (inglés). Kotaku. Consultáu'l 27 d'ochobre de 2014.
  157. ↑ O'Connor, Alice (10 de payares de 2014). «GTA San Andreas Steam Pulls Songs And Breaks Saves». Rock, Paper, Shotgun. Consultáu'l 19 d'ochobre de 2016.
  158. ↑ Toby Moses (5 de payares de 2013). «Sonic 2; GTA: San Andreas; Sonic & All Stars Racing: Transformed; SteelSeries Stratus – review | Technology | The Observer». Theguardian.com. Consultáu'l 3 de marzu de 2014.
  159. ↑ Leif Johnson 1 (18 d'avientu de 2013). «Grand Theft Auto: San Andreas iOS Review». IGN. Consultáu'l 3 de marzu de 2014.
  160. ↑ Leadbetter, Richard (30 d'ochobre de 2014). «GTA: San Andreas HD on Xbox 360 is a mobile port». Eurogamer. Gamer Network. Consultáu'l 31 d'ochobre de 2014.
  161. ↑ Harradence, Michael (16 de payares de 2015). «GTA San Andreas for PS3 gets rated for upcoming re-release». PlayStation Universe. Consultáu'l 18 de payares de 2015.

Bibliografía

[editar | editar la fonte]

Enllaces esternos

[editar | editar la fonte]